Katalog

K İ T A P önce aşağıda tanınılan verilen sözcükleri bul maya çalışın ve hcr bir harfi bir yatay çizgi üzerinegelecekbiçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılt karclere aktarın. (Kara karclcr iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara • 1 fiDOLLO E 2 F 13 E 23 E 33 A 43 E 53 E 63 E 3 B U L M A C A B4 A 5 G 6 B 7 E 18 C 27 F 37 CI8 A |11 E 12 21 31 41 51 61 A 22 8 32 G 42 E 52 C 62 73 E 14 H B A 15 D 16 24 A 25 E 17 A 26 . 47 56 FBBHi9 11 9 1 LKHtMUMCÜOâ.11 H 10 C 1 1 64 A : 7*4 Dp8Eİ29 1 B 38 F 39 B • 48 H 49 C Bİ58 B 59 Kanun Hükmünde Şiir "Kanun Hükmünde Şiir" Gültekin Emre'nin geldiği yer konusunda doğru bilgiler veriyor bize. Onun politik ilgisinin ne durumda olduğu hakkında da, şiirleri bize yol gösteriyor. METİN CENGİZ de etkili kılınmış. Aynı şiirin üçüncü bölümündeyse, şair asadığımız dönemde ilerici, devrimci, n'lalktan yana olanlara karşı izlenen yöntemden söz ediyor. Birinin sesi kısılacak, biri paketlenecek, biri öldürülecektir. Dördüncü bölümdeyse, gece bereketı^^olan halk çocuklarının sıradan yaşamları anlatılır. Sınıra dizilecekler, adları memet olacak ancak, aç, susuz, cahil, ilaçsız, muskalı, nazarlı, büyülü, yüreksiz bir yaşam sürdürecekler. Tıpkı yüzyıllardır sürüp giden hallamızın yaşamı gibi. Doğrusu bu şiirin tümü okunduğu zaman çarpıcı bir panoraması görülür ülkemizin. Birbirini besleyen cehaletin ve yoksulluğun, doğurdukları sonuçlarıyla nasıl yeni bir yüzyıla girerken pranga gibi kolJarımızı kelepçelediği, bizi nasıl lcaranlığa mahkum ettiği. Ve elbette kuşaklar boyu gençliğin hayatına malolduğu da görülmektedir. Arka planda ise kendi gençıiğine köhnemiş çıkarlan uğruna kıyan bir sistemin politikacılan görülmektedır. Yıllardır politika arenasında adları zikredilen bütün o pek afralı tafralı, özündeyse kof bilgili, ülkeyi soyup soğana çeviren, çağdışı Kalmış adlar ve temsil ettikferi dünyalar, sosyal kesimler. Depremlerin, sellerin, bölücülüğün tek müsebbipleri. Yargılanması acil olan ancak yargılama yetkisini haiz olan halk düşmanları; bankacılartyla, faizcileriyle, yasakoyuculanyla, koruyuculanyla. Aynı fotoğrarın görünmeyen yüzünde tek tek silüet halinoe bellidirler. Bu şiiri okuyan herkes, bugünü de tıpkı dünü olduğu gibi açık bir şekılde görecektir, bundan KUŞKU duymuyorum. Gültekin Emre'nin şimdilik son kitabı H 35 t 44 8 45 E 46 1 | 55 E 7TT 1 1 1 I : b G 1 M 770 1 Â 66 B 76 G 67 E 77 D 68 C 78 E /5 Fp9C ^B K 80 başına * • « sarktığım gösterir). Bulmacatamamlanınca,sorulantanımlannkarşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doftru Faize Özdemirler'in "Deli Temmuz"admıoluşcuracak; bulmaca karelerindeyse, aynı şiir kitabindan bir alıntı ortaya çıkacaktır. Dikkat: "M/59" ve "K/69" harfleri ipucu olarak yerlerine konmuştur. Tanımlarvesözcükleriniz: A. "Biraz da serüvendi yaşamak/ belki yatkındı büyük yolculuklara/ ki serüvenlcr daima büyük a§klar/ ve büyük yolculuklarla başlar" dizelerinin de yer aldığı ünlü "soluk soluğa" ad51 şiirinin yaraucısı. G G. "..., ne yer ne yar kaldı." (A. H. Tarhan) 5 56 66 46 41 H. îçten bağlılık. 9 34 48 23 I. L. Couturat ve L. de Beautfront'un 1907'de ortaya attıklan yapay dil. 80 19 29 42 21 8 20 25 64 24 4 14 65 B. Tanzimat döneminde kurulan Osmanlı denizcilik işletmesi 58 70 39 44 75 33 57 526. «ayının çözümü A. Ismet Ay, B. Reggae, C. Fake, D. Agzı Çiçckli Adam, E. Nur Bulum, F. Yurttaş Kane, G. Icığı, H. Lucky Luke, I. Doğabilimci, J. Irmak, K. Zenc. ültekin Emre yirmiyi aşan edebiyat hayatıyla yazın dünyamızda, artık herkesçe adı bilinen bir yazanmız. Belleklerde yalnızca şiirle değil, yazıları, dergiciliğiyle de yer etmiş, sekizin üstünde şiir kitabına ulaşmış bir yazanmız. Böyle olunca da, şiir dünyamızda hakettiği yer gereğince de, yazıları, şiirleri üzerine düşünüimesi de doğal. Ama bende Gültekin Emre ismi, şiirimizde 70 kuşağıyla olduğu kadar, dergiciliğiyle iz bırakmış. Gerçi 70'li yıllardan sonra Gültekin Emre şiiri dıpteki poetikası daha da derinleşerek değişti. Politik olan bu poetik içerik gereğince gelişip değişti. Dünyaya bakışı olgunkşıp derinliğe ulaştıkça, politik gerçekîık de şiirleşirken aynı derinliği edinai. Âncak, politik olandan hiç vazgeçmedi Gültekin Emre. Duruşu sürdü gitti. Kanun Hükmünde Şiirler şimdilik son kitabı Gültekin Emre'nin. Bu kitaba bakarak Gültekin Emre'nin geldiği yer hakkında daha doğru bir bilgiye sahip olabiliriz gibime geliyor. Onun politik ilgisinin ne durumda olduğu hakkinda da, DU şiirleri bize yol gösterecektir. Gerçekten de bu şiirlerine baktığımızda politikaya olan ilgisinin hic değişmediğini görüyoruz. Gerçekliği anlatma tutkusunun da. Anlatma derken, yaşanana tanıklık etmenin temel olduğunu belirteyim. Ama, bu tanıklığın okuyucu nezdinde bir dönüşümü gerçekleştirecek bir şiirsel biçem edindiğini de söylemeliyim. "Kanun Hükmünde Şiir"in I. bölümü şöyle: Gençliğimiz alabroslu geçti hep Parçalı bulutlu bir yaşamın kovuklartnda Dikkat edilirse hep gençliğinden yola çıkan şair bir döneme tanıklık etmekte. Bir 50 31 3 47 37 6 60 C. Anlatsana §u....nin/ Para kazanmak mevsitni değil/ Sevişme vakti olduğunu" (Sait Faik) 35 7 30 49 73 79 10 61 77 40 26 68 D. "... Küçükömer" ("Düzenin Yabancılaşması'nın yazarı). Şiir: "gideceğim kimse anlamadan bir şey uzun yolculuklara çıkacağım yetecek ufukta bıraktığun çizgiler" 27 67 71 15 54 E. "îstanbul Boğazı'na yolum düşmedi/ Soru açma bana sen oradan./ Gördüğüm tek deniz gözlerindir, / " (Sergey Yesenin Çeviri Azer Yaran). 525.sayıdm Mtap kazananlar: tstanbul'dan: Eda Tangüler, Ihsan Kutlu, Aydan Keskin, Ankaradan: Ayhan Koluman, Yasemin Akın, S. Aydın Uğur, M. Agah Dikmen, Teoman Tarhan, Raşit Ülkü, Semiha Bakıra, hmir'den. Atila Sarıcıoğlu, Nesrin öztürk, Atilla Sümer Semra Kürkçü, Tekirdağ'dan. Burcu Sarıbeyli, Füsun Akarğun, Stvas'tan: Kör Durmuş Acıgöz, Zeki Karakuş, Adana'dan: A. Akif Saydam, Baltkesir'den: Sabriye Zümrüt, Edirne'den: Cem Çetinarslan, Bursa'dan: Neriman Hasırcı, Giresuridan Bülent Ecevit Zaim, Ktrşehir'den: Şeyda Kaya, Içel'den: Yücel Tokgönül. 74 51 11 13 62 45 17 76 16 2 32 43 55 28 72 1 22 52 F. Birbirinin içine girtniş, kanşmış olan. 12 53 18 38 36 78 63 gençfiğe işaret burada. GünTük dfle de alışılmamış bir müdahale. Kullanımı pek parlak görülmeyen ama alışılmamış t i r benzetme. Parçalı bulutlu bir yaşam ise oldukça açık bir benzetme şiire yatkın olanlar için. Berekete yol açabilir de açmayabilir de. Henüz belli değil. Geçmişin etkifi bir anlatımı. Geçimişin o çok şiirsel, tumturaklı anlatımına pek yakın değil. Ya da anlatıma dayab, sonda şaşırtıcı bir iki dizeye dayalı kurgulanan şiirine de yabancı. Bu anlamda günümüz elestirmenleri tarafından görülemeyecek dizeler bunlar. Ve onlar tarafından yapılacak değerlendirmelerde hakkı yenilebiiecek bir şiirin temelinde yatan dizeler. Anuak, kendini bu şiiri anlamaya adamış ender bir iki eleştirmence kavranabilecek yenilikte. Aynı şiirin ikinci baktığımızdaysa, Gültekin Emre'nin ses yankılarına başvurarak şiirini kurduğunu görüyoruz. Bu yöntem daha önce kullanılmamış bir yöntem değil. Hele özellikle ses yankısı sık sık kullanılan yöntem. Ama böylesiörnekler az. "Bu dağlar ormansız kalacak, kal/ Bu denizler kirlenecek, kirlen/ Bu sular içilmeyecek, içme/ Bu kuşlar vurulacak, vur/ Bu sevdayla yarulacak, yan/ Bu şiir okunacak, oku" dızelerinde yüklemlerin ilk heceleri tekrar edilerek, anlam pekiştirilme yoluna gidilmiş, tekrann oluşturduğu yankıyla içinde yaşanılan dönemin iç yüzü öne çıkarilmış. Açıklamaya gerek duyulmayacak denli anlamı üzerinde olan dizeler boylece farklı bir yöntemle gerçeği yeniden yaratacak düzey Cültekln Emre Bir yandan, halktan yana olmanın bir suç gibi gösterilmeye çalışıldığı, halkın sorunlannın şiirde dile getirilmesinin şiir dışı bir olgu gibi gösterilmeye çakşıldığı, bir yandan da politik bir şiirin kasa bir şiirleştirmeyle yazıldığı, günümüz gerçekliğinin tel örgüye, sıkılmış yumruğa ve şafak sözcüğüne indirgendiği, şiir dilinin günlük konuşma diline yaslandırıldığı cünümüzde, şiirden taviz vermeden geçekliğin şiirleştirilebildiğini kanıtlaması ve böylesi şairlerin yanında yer alması önemli Gültekin Emre'nin. Ve de kutlanması gereken bir olay. Geldiği yerde şairimiz için her şey söylenebilir. Ancak bir geçrek var ki, o da şairimizin edebiyat dünyamızda isminin silinmemecesine yer ettiğidir. Bundan böyle yazacakları, araştırmaları, dergiciliği ve şiirleriyle, en önemlisi de birikimiyle Gültekin Emre, daha büyük hizmetler verecektir. Almanya'da çıkardığı dergilerde Türkiye'nin şiir nabzını tutması, bunun kanıtıdır. Bana kişisel olarak söz ettiği, ancak henüz gerçekleştireceğini umuyorum. Sonrası... Yılfara, şiirin iznine bağlı. Bir de ben bunlart mutlaka yapmaltytma olan inanca. • SAYFA 23 CUMHURİYET KİTAP SAYI 527