Katalog

AHMET OZER ıırhan CiüiK1'lc tanışmam, ilk öyküsüyle olmuştıır. Cumhuriyet gazctesi,1970 71 döncminde SanatEdcbiyat eki yayımlardı. Ayda biryayıııı lanan bu cki kapışıp, bir solukta okumak için ayları iplc çekerdik. Burnan GüntTin Cumhuriyet'in andığım edebiyatsanat ekinde yayımlanan ilk öyküsü "Düş Gibi"nin yazarlığında önemli bir başlangtç oluşturdugu bilinir. Vedat Yazici, Ulus gazetesinde (30 Mart 1971) "Sait Faik Dünyasına Yaklaşım ve Düş Gibi" başlıklı yazısında, bu öykii dcn söz etmişti aynı günlerde. Rıı öyküsüyle edebiyata ilk adımı atmasını saölayan Oktay Akbal'a, o, hep şükran duygularıyla bağlanmış; "ustam" diye seslenmiş, yapılan işi bir erdem olarak dcğerlendirmiştir. 1971'dcn 1998'e, Güncl'in kitaplarının sayısı 30'u buldu. Son kitabı Ateş Uykusu'nu dosya düzeyindeyken okıımuştuın. Bu roman sonradan Yunus Nadi Roman Ödülii'nü kazandt. (1997) Ateş Uykusu, sait çağından dcgil, çağlardan sorumlıı sanatçının toplutnsal yanmalar karşısındaki yerini vurgulayan bir roman olarak daha şimdiden edebiyatımızdaki yerini almış dıırumda. Bıırhan Günel'le dnıstluğumuz aynı dergilerde yazmakla başladı. Oncclikle burada Yansıma dergisinin atlını anmak isrerim. Yansıma, yazınımızda kııtupyıl dızı olarak hep anımsadiğımız dcrgi ol du. Orada yctişip edebiyat dünyasına ses olan yazar ve şairlerimizin sayısı hiç de azımsanmayacak düzevdedir. Yansıma'nın ardından Türkiyc Yazıları serüveni başladı... Güncl'le, dcrgi sayfalarındaki dostluğumuz, giderek yan yana olmakla daha bir anlam kazandı. Nicc kitapların scvinç ve coşknsıınu ortaklaşa yaşadık. Ç.eşitli ycrlerde gerçekleştirilen sanatsal etkinliklere katıldık, söylcşilerde, panellcrde, imza günlerindc birlikte olduk. Bir derginin kanatlarının altında güzellikler yaşadık. Cîiincl'in öyküleri okurunun yüziine tutulan bir aynaydı. O, övkülerinin yanı sıra eleşüriler, tanıtnıa vazıları cla yazdı. Degişik adlarla yazdıkıarı da oldu. Ki taplar üzcrinc yazdıgı yazılarda, okumanın erdemini bir güzel sergilcdi. Talışrna yazıları yankı buldu. 70'li yıllar kıtapları cn özgün yayınevlerindc iist üstc yayımlandı. Oksc'yk baslayarı yazarlık yaşamını öyküler, romanıar, çocuk kitapla B İnat. cosku ve duvaplık n, radyo ovunları, şiirler vc Karşı dcrgi sinin büyük scrüvcni doldurdu.O, bütün bu yoğunluğıın ıçindc çok şeylcrini yitirdi. Ama onurunu hep korudıı. I laksızlık yapanlara, edebiyatın cüzclligini kir letenlere, yctcnckli kişilcrin başlarını bastırıp, bir kısım yeteneksizleri bir anda şöhret yapanlara karşı savasımlarda bulundu. Bunlarla yetinmedi,düşüncclerini yazıya aktararak kalem savaşı ver di. "Benzer Romanlar" çalışması her tiirlü engcllcmelere karşın, zamanı geldi, sıı yüzüne çıktı. Bu çıkışın ardından el birligi edilmişçesine, ona karşı bir savaş başlatıldı; çünkü Babıâli'nin yasalarına kar şı gelmişti. Kitaplarına karşı tavır konııldu. () da bu karşı knmışıı zaferc dönüştürmcsini bildi; tuttu kendi yayıncvini kurdu; kitaplarının yarısından çoöunu bu yayıneviylc okura ulaştırdı. Ooüller aldı. Bu ödüllcrın kımisini rakma adlar la katıldığı yarışmalarda kazandı. 1997 Yunus Nadi Roman Ödülü'nü isc, Bur han Günel'in çabasının, savaşımının, yazma tutkusunun somut karşılığı olarak degerlendirmek gcrckmckte... Güncl'in romanlan, öyküleri üzerinc şimdiye değin pck çok yazıldı, daha da yazılacak; çalışmaları kuşkusuz ayrıntılı olarak ele alınacak. Ben onun roman ve öykülerinin iç dokusundan çok, o roman ve öykülere giden ipuçları üzerinde dur mak ıstiyorum. Burhan Günel, bunca yapıtını askerlık meslcğınin dar zamanları içinde ürctti. Kuşatılmış bir insanın içinde büyü•cn fırtınalar, iist üste yapıtlara donüştüer. 1 ler ürününü bir gcrilim içinde ya yımladı^ını biliyorum. Ancak o, bu zorlukları yenmesini bilmiş, ycnilgilerini za fere dönüştürmüştür. Onun yazarlık yaşamının cn belirgin özelliği, hcr yaşanv dan bir yapıt çıkarabilmcsidir. Yaşamın kendisinin bir yapıt olmadıgı bilincn bir gerçektir. Ancak sanatçının bu gerçeklip,\ sanat potasında eritip bir ııfuk oluşturabilmesi de bir başka hüneri doğrular. Günel'in başarısımn temelinde dc bu vardır. Günel, bir yerde doğduğu topraktan öğrenim gördiiğü kcntlcre, gczip gördü ;ü alanlardan tanıdıgı insanlara uzanan )ir geniş coğrafyadan damıttı yapıtlarını. Konularıözgündü. Kişileri tüm kimlikleriyle yaşıyordu. Duyarlıkları tcrtemizdi. Aşklarvesevgilcrledonatılmışbir dünyada, yazarlık dilinin o pürüzsüz anlatımı gcziniyordu yapıtlarında. Bu, Cni ncl'in, Türkçe'nin bir ustası olduğunun kanıtıydı. Bir edebiyat yapıtını belirle yen, kuşkusuz konusunun özgünlüğiı kadar dilinin dc özgiin oluşuydu. Ciünel'in öykü ve romanlarında çizdiği riplerle paylaştığı dünyayı, bir yerde ülkc coğraryamızın insan manzaraları belirli yordu. Yapıtlarında karşılaştığımız insanlar; canlanyla, kanlarınyla, bütün gcr çeklikleriyle vardırlar Ancak, hüzünler, umut vc umutsıızluklar içinde kimi kez yanı basımızda varlı^ını sürdürcn, çogu kez düşlcrimizde gezincn, ancak bir tür lü bizimle olamayan tiplcrdi. Bu insanların iç dünyaları, dünyaya bakışları, ya şamın Karşısında çözülüşleri, sevgileri vc sevgisizlikleri bütün boyutlarıyla elini zin aldındaymışçasına büyük bir ustalık la yansıtılmıştı. Onların iç dünyalarını saran büyüyü degişik teknıklcrlc okurun bilincine bir iyice yerleştirmeye çalışmış tır Günel. Günel'in yapıtlarında kadınlar ve çocuklar belirgin bir özellik taşır. Yaşanı lan karmaşa içinde çok itilen, kendi yazgısına terk edilen bu kcsimlere sahip çık mayı bir görev bilir yazar. Burada, yakından tanıdıöım bir yazar olan Burhan Günel için rahatlıkla şunu bcliıtmek isterım: () ilk oyküsündcn beri yazınımız da düşle gerçcgi en güzel harmanlayan yazarlarımızın başında gclmektedir. Düşlcr, belli özlemleri taşımıştır. O, özlemlcre bilinen bir anlavışla karşılık bul maktansa, okurun bilincine bir sızı olarak kazılmayı yegicmiştir. Bildi^imiz bir gerçek; Yazar, kahramanının atının dizginlerini clindc tutandır. Çoğu oykü ve roınanda da bıı böyle bı linir. Günel'in yapıtlarındaki larklılık burda kendini gösteriyor. O bir yerde anlatıcının denetiminden çok, kendi gcrçeğini yaşayan insanları bulup çıkarmıştır bir yerlerden. Bu da onun yazın alanındaki ustalıgını belirlemiştir. (Hİnel'in yaşamı son derece ayrıntılarıyla algılama gücü, romanlarında belirgin bir şekilde kendini gösterir. Kimi zaman en yakınındakilcr biraz da kendilerıni bulmuşlardır bu yapıtlarda. O, bir insana doğrudan karşı koymaktansa, yazdığı bir yapıtta onu yoğurarak, kimligini ezip tuzbuz ederek daha gcniş kitlelere, miras olarak bırakmayı dener. Günel scvgisevSevinç Dolu Bir isizlik ikilemi içinAkşam/ Burhan e kalemini sivriltCünel / Karşı miştir hep. O, yaşaYaytnlar /136 s. nılan sevgisizliği sev' l Î Okse / Burhan Cüncl / Rcmzi Kttabevı/ $73 s. Umut Zamanı/ liurhan Cıunel / Rcmzi Kıtahevı / 231ı Yağmurla Giden/ liurban (tünel / tiılgı Yaymcvi / 264 \ Acının Askerleri/ Burhan Cuncl / Sulenı Yayıncdık / Kalanlar ve Gidenler/ Burhan Cüncl / Yalçtn Yaymlan/ 294 ı Eski Desenler/ Burhan Gürıcl / Kcrem Yaymlan / J 56 t. •UtMAN OUNf l ateş uykusu Baraka / Burhan Cüncl / Ötch Yaymevt / 411 s Ateş Uykusu/ Burhan Cüncl / Ötchi Yayıneviı / 308 i. SAYI 466 Başka Bir Yaz/ Burhan Cüncl / Karşt Yayınlar / 1İ5 s Karanfîl vc Hançer/ Burhan Cünel / Karşı Yayınlar/U2s Karsı Yazılar/ Burhan Cuncl / Kar}: Yayınlar / 158 \. Penceredeki Çocuk/ Burhan Cünel / Ötekt Yaytnevi /151 s. S CUMHURİYET KİTAP SAYFA 5