Katalog

faısandan uzaklaşan dünya Bataille'a göre yaşam gerçeğine yalclaşım mutlak bilgisizlikle oluşur. Ve esrime çıkıştır, der. Kapitaiistteknolojik üretim kendi kurallanyla inspndan uzaklaşan bir dünya yarattı. Ve reklamların beyin yıkama yöntemiyle bu dünyayı insana kabu! ettirdi. Bunun sonucu olarak, insanı kapitalistteknolojik söylemden kurtaracak içsel deneyim ondan uzakta tutulmaya çalışdıyor. Bu söylemde insan yapay bir üretimtüketim aracı. (Buradan yapısalcı felsefeye girilebilir ama bu yazının konusunu aşar.) Bataille bu bilgisizlik yöntemini "Erotizm" adlı yapıtında uygulamıştır. Tüm insanlık tarihini yaşanan deneyimler toplamı olarak ele âlmıştır: "Düzenli bir bütünlüğün araştırdması, bilimin çalışmaları ile benimkini karşı karşıya getiriyor. Bilim, diğerlerinden ayıklanmış bir sorunu inceler. Daha sonra özel çalışmaları biriktirir. Bence erotizmin, insanlar için, bilimin ulaşamayacağı bir anlamı var. Erotizm, onu göz önüne alan insan göz önüne alınmadan ele alınamaz. Özellikle çalışmanın ve dinlerin tarihlerinden bağımsız olarak incelenemez."(2) "Erotizm insanın iç yaşamının görünüşlerinden bir tanesidir. Bu konuda yanılgıya çok düşüyoruz, çünkü insan arzunun nesnesini sürekli dışarıda arıyor. Fakat aslında bu nesne arzunun içselliğini karşılıyor. Birnesnenin tercihi her zaman kişinin bireysel zevklerine dayanıyor; bu kişi çoğunluğun tercihi olabilecek bir kadına da yönelse, söz koııusu olan o kadının nesnel bir özelliği olmayıp (ki bu nesnel özellik içsel varlığımızı etkilemiyorsa tercih için bir ölçü olamaz) onun kavranamaz bir yönüdür. Bir anlamda, çoğunluğun tercihine uygun olsa bile insan tercihi yine de hayvanınkinden farklıdır: Bu tercih insanın özü olan son derece karmaşık içsel bir devinimden kaynaklanmaktadır."(3) tiğinin oluşamarenler sistemi** Bataille erotizmi içsel bir yacağı değişmez nin) içine sokdeneyim olarak ele almış ve bu makta ve dilsel yapılar)"(4) konudaki bilimsel verilerin ve oyunlar aracılıNesnel ve dolayısıyla bilimsel bilgilerin ancak bu deneyimin ğıyla insanın niç de yaşamaveriler erotizmin açıklanmasında yardımcı bir dığı yapay bir somutlaştığı andünya yaratdaki durumunu unsur olarak görmüştür. maktadır. Bataaçıklamaktadırla Bilimsel verilerin merkezsel ille bu tehlikeyi r. Erotizmin göbir konum olmasına ve 1957 yılında rünen yüzüdür görmüş ve bu. Ancak eroerotizmi açıklamaya " Erotizm "in tizm çok daha kalkışmasına şiddetle karşı sonuç bölükarmaşık ve çok çıkmıştır." münde şunları güçlü bir içsel devinimdir. Biyazmıştır: limler, erotizmin şiddet ve ölümle "Ama eğcr dil bu toplamı gösteriolan ilişkisini açıklayamamaktadırlar. yorsa, ancak bunu zaman içinde geliBu ilişkiyi, içsel deneyimi açığa çıkarşerek birbirini izleyen parçalar halinmakla uğraşan sanat ve edebiyat çok de yapabilir. Dilin ayrık yapılar halindaha derin bir şekilde vurgulamaktade parçaladığı ve bir açıİdama ile birdır. Bilimsel veriler aslında olgulan leşen ama analitik devinimin içinde belirli bir dil çerçevesinin (bir göstekarışmadan birbirini izleyen görünüş İçsel bir deneyim Bataille erotizmi içsel bir deneyim olarak ele almış ve bu konudaki bilimsel verilerin ve bilgilerin ancak bu deneyimin açıklanmasında yardımcı bir unsur olarak görmüştür. Bilimsel verilerin merkezsel bir konum olmasına ve erotizmi açıklamaya kalkışma sına şiddetle karşı çıkmıştır: "Buna karşın, eğer olgulan kendi deneyiminin ışığında kişisel olarak ele alırsam, bilimlerin nesnelliğini gevşetirken neyi gevşettiğimi bilirim. Nesnel metodun bana getirdiği bilgiyi keyfi olarak yasaklayamam. Benim deneyimim, söz konusu deneyimimin içindeki nesnelerin bilgisini göz önüne alır (Bıınlar erotizmde bedenler, dınde, var olmadıklannda dinsel praC U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 2 1 7 lere bu global görüş hiçbir zaman tek ve en yüksek bir anda bize verilmemiştir. Böylece bizi ilgilendiren bütünlüğü toparlayan dil aynı zamanda bu bütünlüğü dağıtır. Önermelerin herbirinin gönderildiği bütünlüğün hiçbir zaman belirmediği ve birbirine bağlı önermelerle gizlenen dilde, bizi ilgilendiren şeyi kavrayamayız. Dikkatimiz cümlelerin birbirini izlemesinin gizlediği bu bütünlüğe takılır. Insanlann büyük bir çoğunluğu bu zorluğa kayıtsızdır. Var olmanın ne olduğu sorusuna yanıt vermek gereksizdir. Bu soruyu sormak da gereksizdir. Ama insanın yanıt vermemesi ve sormaması olgusu soruyu yok etmez. Eğer birisi bana kim olduğumuzu sorsa her şeye rağmen yanıtlarım: her olasılığa bu koşuş, hiçbir maddesel tatminin yatıştıramayacağı ve dil oyununun aldatamayacağı bu bekleyiş! Bir doruğu arıyoruz. Eğer canları öyle isterse herkes bu arayışı gözardı edebilir. Ama insanlık genelinde, kendini tanımlayan, onun doğrulanmasını, anlamını sağlayan bu doruğu arzulamaktadır. Bu doruk, bu en vüksek an, felsefenin aradığmdan farklıdır. Felsefe kendisinin dışına çıkmıyor, dilden dışarı çıkmıyor. Dili öyle bir şekilde kullamyor ki arkasından sessizlik gelmiyor. En üst an zorunlu olarak felsefi sorgulamayı aşıyor. En azından felsefe kendi sorusunu yanıtlıyor gibi göründüğü ölçüde onu aşıyor. Sorunun felsefe tarafından işlenmiş şekliyle bir anlamı vardır: Yanıtı erotizmin en yüksek anı olan en üst sorudur. erotizmin sessizliği" (5) Sonuç olarak, insanın kendi gerçeğine varabilmesi için erotizm, ölüm ve şiddete içsel deneyim aracılığıyla girmesi ve bunlara karşıdan ve yalana kaçmadan bakması, sanat, edebiyat, antropoloji, dinler tarihine kendi iç deneyiminin canlılığıyla yaklaşması ve insanlığın yaşadığı çelişkileri ve bunlardan doğan çözümleri kendi gerçeğiyle karşılaştırması gerekir. Bataille'ın "Erotizm"ini mutlaka okuyunuz. Çünkü bu kitap önemli sorunlanmzın içine girmekte ve sizi gerçek bir serüvene sürüklemektedir. • (1) Georges Bataille içsel Deneyim (Toplu Eserler 5. Cilt) s. 73 Çevirisi: Yapı Kredi Yayınlan'nda çıkacak. (2) Georges Bataille Erotizm Bilkamat Yayınları Çeviren: Mehmet Mukadder Yakupoğlu s. 8 (3)Age.s.3334 (4) Age. s. 3940 (5) Age.s. 294295 Erotizm / Georges Bataille / Çev: Mehmet Mukadder Yakupoğlu / Onur Yaytnalık /304 s. SAYFA 19