Katalog

dünyanın malı olmak ister. Bütün insanlığın malı. Yaratıcı tin, derinlemesine gerçekleri ortaya atmaktadır. Buradan yola çıkarak şiire nasıl geldim? Bunu anlatmak isterim size: Bütün uygarlıklarla ilişkileri içinde taşıyarak şiire gelmişimdir. Bütün yaşama koşuUannda yaratıcı armoniyi (uyumu) korumaktayım. Oysa ki dünya bu uyumun dışında yaşamaktadır. Bir uyumsuzluk içindedir. Yaratıcılık karşı koymaktır. Zekâ ise dayanıklılıktır. Ben başkalannın görgülerine dayanmamaktayım. îdeolojik olarak pek çok sözler harcanmıştır. Yeni duygular, yeni duyarlılıklar sözcüklerin yeniden dünyaya gelmesine neden olacaktır. Çağdaş dünya şiiri de yeni bağıntılar, yeni ilişkiler istemektedir. Zaten bu yeniye ulaşmak için bu konuşmaları yapmaktayız. Benim gezgin yurdum insandır. Bu evrenseldir. Gerçekte ben, gezegenler poetikasına düşerim. Benim çağdaşım her şair olabilir. Ancak, bu şair; sözünü ettiğiniz renkler, şiirin simgesel dilinin aynlmaz bir bütünüdür. Gözbebekten başlayıp, gözbebeğinin dışındaki ışımada bun1ar belirmektedir. Bütün bu renk alaşımı burada varolmaktadır. Sanki bizler de bu renklerin izinden koşmaktayız. Bengi bir resmin izindeyiz. Tinin izindeyiz. Dünyanın tüm şairleri insanlığın bütün resmini istemektedir. Şiirler yazgıdır. Ancak bu yolla birbirimizi tanımaktayız. Şair dili dünyanın haksızlığa uğrayan bir dilidir. Ama şairlerin dili dünya dilidir, insanlık dilidir. Politik diller birer ağızdır, birer lehçeden ibarettir. Aşınan, değişen.yokolan... biryaşttr 19... Ne dersiniz? Evet, şiiryazın dünyasına 19yaşımda bu kitabımla giriyorum. Ama bu demek değil ki; şiirle ilişkim bu yaşta başladı... Şiire çok önceleribaşladım.Şimdi de yaratıcı eleştiriye çok inanıyorum. Zamanında, Makedonya bunun farkına varmış. Sizin sözünü ettiğiniz ise şairin bireysel durumuna bağlıdır. Şair, biyolojisinin değil, tinsel kategorinin oluşumuna yakındır. Onun varoluşubunayakındüşer... Yaratıcıkimliğimi bu yaşta ortaya koyduğum doğru dur. Ama ben yıîları hissetmiyorum. Evreleri ve zamanı bilir, tanmm. Burada önemlice bir ayrım vardır. Evreler vezamandır şairin tinindevarolan... Buradan yola çıkarak şuraya gelmek istiyorum. Ogünkü Radovan Pavlovskt ile bugünkü Radovan Pavlovski'ye baktjtnız; yaratıcı eleştiriye inandtğtnız için poetikanız bugün nerede/ne yönde?... Ben sanıyorum ki; edebiyatta ilk adımlarımı attığım zaman, zamandan önce koşuyordum. Şimdi de zamanımın çok ötesindegidiyorum. Bu zaman içinde komünizm çöktü, Ama benim şiirim kaldı, çökmedi... Şunu demek istiyorum; iktidarlar/ devletler ölümlüdür, şiir ölümsüzdür. Biçim olarak şiir ölmeyen bir öğedir. Devletler ölür gider, ama şiir ebedi olarak yaşar. Şllp Dlll: Şairin Yurdu DIMrl Dıl, yazarın/jaırın yurdudur. Ya da föyle demeli; yazarın dogast dildir. Sız yaşayan insanlar olarak, * îdeolojik olarak için, tehlikelerin üste Makedonca, Sırpça, Hırvatçayaztyorsubirey olma durumunu sinden gelmek demeknuz. Kendinize/jiirinize bir yurt çizerpek çok sözler ve bu konumu elde ettir. sentz... Nastl bir yurt çızersmiz? meleri ağırlık kazanmışŞiir, cesaretli atılımcı har canmıştır. Yeni Ben şiiri şiir diliyle yazıyorum. Bu tır. Ve belli başlı göçbirruhuneseridir. duygular, yeni dil, benim için, önceden oluşmamıştır; menlik özbenliklerine •Bu göçmert kimliğini onu ben oluşturuyorum. Şiir dilim; duyarlılıklar sahiptirler. Zaten, özzin siirinize biçim verme ana dili diye nitelediğimiz şairin dilinin benlik, insanın alınyazısözcüklerin si çok belirgin. Burada yanından geçer, onunla buluşmayabisını belirlemektedir. yeniden dünyaya göçmenliğe bir tamm ge lir de, ayrıJabilir de... Şiir dilim, bu zaBu, şiirde de aynıdır. tirebilir misiniz; göçmanda Türk diline yakın olabilir. Bugelmesine neden Makedonya'nın çağdaş menlik/fiirilifkisine? na göre, yurt dili olarak şairin dili evşiiri, halk kültüründen olacaktır." rensel diİdir. Her ulusun dili olabilir, Şiir dünyası ne kadar oluşmaktadır. Bu tühatta herailenin dili olabilir. Yalnızca, enginse, benim bireysel serüvenimdekenmeyen birkaynaktır. Benim şiirimiçinde şiir öğelerini banndırması şarki alanımda o kadar daracıktır. Ama de Küçük Asya'nın benzer noktaları tıyla... Eğer bütün bu öğeler yoksa; en ben bu alanda duracak değilim. Her vardır. Akdeniz dünyasının enginlikleuygar yaygın dil bile Fransızca, tngilizzaman ileri gitmenin peşindeyim. Neri... Ben biryanımla bu coğrafyanın şace, Almanca; sadece dil olarak; büyük den acaba böyle bir konumdayım? iriyimdir. Oysa ki benim metaforum bir sözlük olabilir. Diplomatik, poliÇünkü yarattığım zaman, şiirle ve ha"EuroAsya"dır. Batı uycarlığından tik, ekonomik dilin sözlüğü olabilir. yatla birlik olduğum zaman, fıziki olaçok ayrımlıdır. Bu metafor köprü gibiBu artık şair dili olmcktan çıkar. rak nerede olursam olayım kendimi dir. Şiirimin renkJiliği işte bundan ileri evdeymişim gibi hissediyorum. Istangelmektedir. Çok renkler ve uzak göDil, bir kalıtımdır. Bu ana sütüyle, şibul'da olduğum zaman da evdeymişim rünüm olanaklan vardır. Iste bunlar ir dilinin arketip (ilkörnek) yolu açılır, şaşırtmaktadır. Çünkü yeniüir, yeni ol gibi hissediyorum kendimi. Ve bu kobeslenir. nuşmada da önceden, eskiden herhanduğundan insanda bir şaşkınlık yaratYirmi yıl önce, SırpHırvat diliyle iki gi bir yerdeyken de kendimi evdeymimaktadır. Oysa ki yeniye alışmalıyız. şiir kitabı yazdım. Gene bunlar Makeşim gibi hissetmişimdir. Kendimi böyOnu istekle sevmemiz, bulmamız gedon diliyle yazılmış şiirlerdir. Ama şiir lesine konumlandırmam, şiirimin yurrekmektedir. olarak. Bununla ben, kendi özümü bidunun açılımlarına enginlikler sağleşimimi kurmuşumdur. Bazı tehlikeBu zaman tepkiyle savaşmaktadır. lar... ler var; bu global bir şekilde; dünya poDuvarla, setle, engelle karşılaşmaktaHkkitabtnız "Kurak, Düğün, Göç'ü litikasmın ileri geldiği yerde; herkes dır. Geçmişın etkisi/tepkisi çok tehli1956'da 19 yaşında yaytmladığınız, ilk kendi yerine, bulunduğu eski yere dökelidir. Işte ben bundan bilerek uzak şiirınıziıse 1952 'de. Şairin fair olabile nebilir. Kinin yarattığı şairlere/şiire kalmışımdır, tehlikeli olduğu için. Bu ceğt, dahası şaırliğini kanıtlayabtleceğı karşıyım. Onlar saldırıcı şairlerdir. lş t zor zamanlarda şiir yaratmak, benim S AY F A ŞOrbı Anayurdu Şiirınizin yurdunu, anakarasınt bir ölçiide tanımladımz Buradan şiirinizin, kaynaklanna; çocukluğunuzun renkli ve göçebe günlerine dönmenizi istiyorum. Gerçekleşen her şey çoculdukta oluşuyor. Şiir dünyası, en masum en saf oluşum barınağı olan, çocukluktan olageliyor; burada kuruluyor. Çocukluğun kaynakları bitmez tükenmezdir. Ben dağlık yerden gelmişimdir. Sanki orada tin gökyüzünü beslemektedir. Sözcüklergökyüzünün enerjisini taşımaktadır. Benim ailemin, yetiştiğim çevrenin kültürel bağları vardı. Balkan halklarıyla yoğun ilişkisi bulunuyordu. Ana tarafından dedem gurbetçiydi, tstanbul'da yaşamıştı. Eğitim görmüş bir insandı. Dedem evde de, gurbette de her zaman olumlu, iyi insanlarla ilişkisini kurmuş kişidir. Baba tarafından dedeme gelince; adı Filip'tir. Ulahların bulunduğyörelerde gurbetçilik yapmıştır o da. Gerçekte, benim ailem gurbetçi bir aileden gelmektedir; göçebedir. Hayvancılıkla uğraşır. Makedonların, dağda CUMHURİYET KİTAP SAYI 213 13 J