Katalog

incelenmesi gereAma bunun böyle ken bir konu. Ornesürüp gitmesine olağin, Osmanlı tmpanak yok. Ya çevresel ratorluğu'nun son sorunlar insanoğludönemlerinde, Osnun işini bitirecek ya manlı aydınlarının da tarihin diyalektiği içindeki yenilikçi bukez,Marx'ın, "Inhareketin ve Ittihat sanlık daima çözebiTerakki'nin Balleceği görevleri üzekanlar'daki Mason rine alır, çünkü soru** Mozart yalnızca üstün •ocaları içinde ve na daha yakından bayetenekli bir müzikçi Mason örgütlenme kılırsa her zaman göbiçimine göre örrülecektir ki bu göredeğildi. O da çağının pek çok vin kendisi ancak çötoplumu içinde yaşamış, gütlendiği, vb. aydıTürk, Kürt zülmesi için gereldi o toplumun içinde belli nın Mason öğretisi maddi şartlar esasen içinde yetişmiş olvar olduğu ya da hiç bir yer tutmuş ve belli olmazsa oluş halinde bir toplumsal işleve sahip duğu ya da örneğin Mustafa Kemal gibi bulunduğu zaman olmuştu." bazılarınınkısabir meydana çıkar" (2) sözünün gerçeğini kanıtlayacak, yaşa süre de olsa bunların içinde yer aldığı nan çelişme kadar şiddetli ve güçlü bir bilinen birgerçektir. biçimde yeniden antitezini gündeme "Masonic Thread in Mozart", Magetirecektir. son örgütlerince hazırlatılıp yayımlaMozart'ın müziği bu koşullarda bile nan bir kitap değil. Kitabın yazarı îngien çok dinlenen yapıtlar arasında ol liz Komünist Partisi'nin önemli simalamak gibi bir özellik taşıyor. Mozart'ın rından, ünlü düşünür ve araştırmacı da inançlar taşıdığı, unun da yaşadığı George Thomson'un eşidir. Kitap, îndönemde, toplum içinde birtakım iş giliz Komünist Partisi'nin yayınevi levleri olan bir düşünür olarak sanatını olan Lavvrence and Wishart tarafından yayımlanmıştır. Katharine icra ettiğini bilmek insana huzur veri 1977'de yor. Mozart yalnızca "Tann'nın olanca Thomson da sol bir düşünür ve araştıryetenekleri kendisine armağan ettiği macıdır. Kitapta sözü çok geçen ve sık sık alınbir harika çocuk" ya da üstün yetenekli bir müzikçi değildi. O da çağının toplu tı yapılan Einstein'ın Mozart biyografimu içinde yaşamış, o toplumun içinde si ile öbür bazı önemli yapıtların da belli bir yer tutmuş ve belli bir toplıım Türkçeye çevrilmesini gönül isterdi. Bu konuda daha başka sanat kültür salişlevesahipolmuştu. ve temel bilim dallarında olduğu gibi, Masonluk ve Mozart Mozart'ınMasonikdüşünceleriveet önemli ve "okunmazsa olmaz" nitelikinlikleri konusunda bu kitapta söyle ğindeki pek çok yapıtın, Türkçe'ye kanenlerin dışında bizlere bilgi verebile zandırılmamış olduğunu düşünmek, cek Maria Publig'in yukanda sözü ge insanın aklının alamayacağı bir şey de çen kitabı dışında Türkçe başka hiçbir olsa, bir olgu oiarak önümüze durııyor. kitap yok. Ostelik Masonluk, Türki (Günümüz koşullarına bu tür bilimsel, ye'de her zaman bir politik karşıtlık ya inceleme eseri olan, okunması çaba isda toplum içinde "seçkin" bazı kimse teyen ve satış koşulları "müşkül" yapıtlerin toplumun geri kalanından tümüy ların Türkçelerinin hazırlanmasının da le yalıtlanmış bir biçimde " mensup" ol çok zor olduğu kesin.) Kitap, 18. yüzyılda Masonluğu incedukları bir dernek olmuş. Üstelik, dinci kesimin, Masonluğun Yahudiliğin bir leyen genel bir bölümden başlayarak fitne aracı olduğuna ilişkin güçlü pro 18 bölüm ve üç ekle, çevirmenin ekinpagandaları ve inançları var. Bunun ya den oluşuyor. Yazar, yer yer Mozart'ın nı sıra karşımızda her zaman, öteden yapıtlarındaki örgüyü de örnekleriyle beri sol harekette, Masonluğun, îngiliz, açıklıyor. Bunun yanı sıra, konu ile ilgiardindan da 1960'lardaki Yön hareke li geniş bir kaynakçayı da içeriyor. Bu alandaki eksik temel yapıtların tinden bu yana, Amerikan emperyalizmlerinin bir aracı olduğu yolundaki bir an önce kazandırılması dileğiyle. etkili propagandasının yarattığı bir kaMozart'ın Yapıtlarındaki Masonik nı var olmuştur. Bunun yanı sıra da, Orgii / Katharine Thomson IÇev. M. Masonların toplumun merak ve tecessüsünden uzak kalabilmek için kendi Halim SpatarIPencere Yayınları, îstançevrelerine ördüklcri "ipek koza" var. bul, Hazıran 1994. Bunların sonucu, Masonluk gizemli bir 1 Maria Publig, Bir Bilincin Öyküsü, konu, neredeyse bir umacı haline gelÇev. Ilknur Özdemir, Real Yayıncılık, lsmiştir. Masonluğun günümüz dünyasındaki politik kimliği, niteliği ve etkin tanbul,Kasıml992. 2 Karl Marx, "Prefaceto A Contibution liklerikonumuzdışındadır. Bunakarşıto The Critique DF Political Economy", lık, Masonluğun ve bireysel Masonla Karl Marx and Friedrich Engels Sclected rın siyasal mücadeleler içindeki yeri, sa Works in One Volume, p.183, Lawrence nıyorum her nesnel durıımda ayrı avrı andWıshart,London, 1968. C U MH U R İ Y E T K İ T A P SAYI 2 5 1 Salih Mercanoğlu'ndan "Yagmurun Elleri" Yolculuğun şiiple anlatımı Y ağmurun Elleri "ndeki şiirler yalın ve toplumcu bir anlatımın örnekleri. Gündelik yaşamın içinden çıkan yirmi üç şiir, toplumsal ve düşünsel çevresiyle Salih Mercanoğlu'nu da tanıtıyor okura. HILMI ZAFER ŞAHİN alih Mercanoğlu, 1991 yılında yayımladığı Sevgi ile Semah'tan sonra, ikinci şiir kitabı Yagmurun Elleri'ni yayımladı. Akdeniz Sanatevi Yayınları'nın Kedi Şiir Kitaplığı dizisinde yayımlanan Yağmur Elleri, Mercanoğlu'nun yaşam karşısındaki duyarlılığının kızı Yağmur'lapaylaşımınınürünlerinibiraraya getiriyor. Kitaptaki şiirlerin çoğu değişik dergilerde yayımlandı. Ayrıca ilk kitabından üç şiir de, Yagmurun Elleri'nde yer almakta. Kitaba ismini veren Yagmurun Elleri ve Kolajlar adlı iki bölümden oluşan kitapta, Mercanoğlu'nun şiir serüveni kadar, onun yaşamsal ortamını tanımak mümkün. Antalya, Akdeniz, dostlar, tanıdık bildik ozanlar, bazen şiirlerin adandıkları olurken, bazen de anlatımın ulaştıkları oluyorlar. Belki bu durumun en öne çıkan örneği Yangın adlı şiir: ne zaman bir duman çıkarsa/ okuduğun bir şiirden/ hatırla kızım sivas'ı/ de ki:/ yanıyor hâlâ/ metin altıok'un uçsuz sigarası. S Şörin toplumsal gereklDiği Mercanoğlu, E.E. Cummings'in "Hiç Gitmedim Bir Yerde" adlı şiirindeki "kimsenin yok yagmurun bile, böyleküçükelleri" dizesinden yola çıkarak, gününe ve şiirine karşı sorumluluklarını paylaşıyor bizlerle... Şairlik serüvenini, şiirin toplumsal gerekliliği olgusu üzerine kurarken, şiirlerinin duyarlılıksorumluluk ilişkisi anlatılanın ötesindc, onun şiire bakışını ortaya koyuyor. Daha kitabın ilk şiirinde, "iki şiir ayır kendine/ akşam dönüşü/ iki ekmek gibi/ götürmek için evine" derken göstermeye çalışır. Şiirlerde, şairin yaşadığı kente bakışı da oldukçaönemli yer tutuyor. Kaleiçi, Toros Dağları, denizi, yağmurlan, daracık sokakları turunçlar, yaseminler, zambakları "deniz ve çam kokulu Topçam'ıyla Antalya'yıtanıtırbize. Bazı şiirlerinde mizahi ya da tersinlemeci bir anlatım biçemini seçer Mercanoğlu. Bu şiirlerinde şairin gözlemleyici olduğu kadar sorgulayıcı yanı daortaya çıkar. Haminem, EveSanki I liç Dönmeyeceksin ve iki dizelik "yaş ne fark eder/ dantel gibi örgüsündeyiz ömrün" diye yazdığı önceki kitabında Kıyas adıyla yer alan C.Sıtkı Tarancı adlı şiirler böylesi yaklaşımının en güzel örneklerinden. Ayrıca iki ozanın bir şiirde buluşması yönünden de... Mercanoğlu, yerel gönderimlerini aşan şiirlerinin yer aldığı Kolajlar bölümünde, uzaktan tanıdıklarına ulaşır. Onun izlediği bu yol, çok az şairimizin izlediği bir yoldur. Yüreğimizin, bilincimizin yeni yaşamları keşfe çıkışının, tanıma ve hatta özdeşleşerek yaklaşımımızın ürünleridir bunlar... Mercanoğlu'nun şiirimizde hep eksikliği hissedilen bu yönelişe katkısı dikkate değer örnekler içermekte. Beyoğlu'nun geçmişinden kopup gelen Matmazel Eurosini'den modacı Yves Saint Laurent'e, Panfülüt ııstası Zamfir'den Rosa Lüksemburg'a, oradan Tarancı'ya uzanır. Hiç görmediği kentlerin, insanların şiirini yazmak, şiirlerine oraların, onların şiirsel duyarlığını taşımaktır amacı... Yagmurun Elleri'ndeki şiirler yalın ve toplumcu bir anlatımın örnekleri. Gündelik yaşamın içinden çıkan yirmi üç şiir, toplumsal ve düşünsel çevresiyle Mercanoğlu'nu da tanıtıyor okura. Şair babayla, kızının paylaşımının ortak noktalarının şiirle bezenmiş yollarında... Antalya'nın sıcağından mavisine, yeşiline, yağmuruna, dost söyleşilerine, kısca insanı bir yolculuğa çıkarmanın şiirle anlatımı Yagmurun Elleri.* lu/KediŞiırKttaplığı/1994 Yagmurun Elleri/ Salih MercattoğSAYFA 15