Katalog

Dönüş yok SIRMA KftKSAL Truman Capote'dan (Bir Noel Anısı Bir Noel Anısı / Truman Capote / Çeviren: Turhan Aksu / Bebekus / 107 s. / 7.000 TL. İnsan bir yazarı neden sever? İstediğiniz kadar içınde yaşanılan coğrafyanın, geleneğin, konuşulan dilin, aslında dil de içinde yaşanılan bir şeydirinsanın kişiliğini, bilincini belirlediğini savunun, bu ne bir yazarı sevmeye yeter, ne de bazı yazarların sevilmesinin önünü alır. Tüm somut koşullara karşılık ortak bir dil, ortak bir coğrafya vardjr arada. İşte burada kullanılacak terim, beğenmek, ilgiyle okumak falan değil, düpedüz sevmektir. Kimileyin bu sevgi, aynı karabasanın,.aynı yerinde atılan ortak bir korku çığlığıdır. Bir güncyli Truman Capote. New Orleans doğumlu. Çocukluğunu Louisiana ve Ajabama'nın küçük kasabalarında geçirmis. Yok eğer "güneyli" sözünden Scarlet O'Hara'nın cılk tutkusunu, ucuz pastanelerin iç bayıcı kremalarına benzer o bulaşık duygusallığı anlıyorsanız, bu bakımdan oldukça "kuzeyli." Çığlık çığlığa trajedilerin değil, suskun küskünlüklerin, dondurucu karabasanların yazarı. Truman Capote üşüyen bir yazar. Güneyin kiiçük kasabalarından, her şeyin içinde yitmekte olduğu New York'a gelmij. Duyduğu korku, üşüme, dünya edebiyatının en mükemmel öykü kitaplarından biri olan Ge C T T A P T A N UrNoelAnısı'ndan B I R B Ö L O M Kuçuk dev adam Capote, yuksek dozlu uyuşturucular, bınlerce dolarlık partıler, dedıkoducu anı kitapları, senaryo çalışmaları, gazetelere konu olan skandallarta yaşadı Capote 1984 yılında evınde ölü bulundu asımın sonuna doğru bir sabah düşleyin. Yirtni yılı aşkın ır zaman öncesinin bir kış sabahını. Bir kır kasabasında ;niş eski bir evin mutfağını. En belirgin eşya kocaman kara >badır; ama önüne konulmuş ıki salıncaklı koltuk bir uzine ve biiyük yuvarlak bir masa da var. Tam bugün, uzinede geleneksel sezon kekine başlanacak. [utfak penceresinde kırpık ak saçlı bir kadın durmakta. yağında tenis ayakkabıları, üstünde şekilsiz gri bir süveter e yazlık pamuklu bir giysi var. Bir İspenç horozu gibi ufak •fek ve diri, ama eski bir gençlik hastalığı nedeniyle muzları acınacak gibi büzülmüs bir kadın. Yüzü oldukça ıkkat çekici Lincoln'ünkine benzeyen yani onunki gibi öşeli, rüzgâr ve güneşle kavrulmuş. Ama aynı zamanda ıcecik, kemikli ve narin bir yüz bu. Gözleri ürkek ve şarap •nginde. Nefesi pencere camını buğulandırırken "Oh, tam a meyvalı kek havası" diyor. onuştuğu kişi benim. Ben yedi yaşındayım, O altmış ilmem kaç. Biz kuzen oluyoruz. Oldukça uzak kuzenler •na çok uzun siiredir, eh, yani benim hatırlayabildiğim adar, bir arada yaşadık. Evde başka kişiler, akrabalar da var, na her ne kadar bizden güçlüyseler ve bizi sık sık »latıyorlarsa da genelde onların varlığının pek de farkında eğiliz. Biz ikimiz can ciğer dostuz. O bana "Buddy" diyor, >kiden en iyi dostu olan bir çocuğun anısına. Bu diğer uddy 1880'lerde, o da henüz küçük bir kız iken ölmüş. O âlâ küçük bir kız çocuğu. • • • ce Ağacı'nda tüm çıplaklığı ile dile gelir. Gece Ağacı'nın tehditlerini anlamanız içinse, ne küçük kasabadan büyük şehre gitmeniz gerekir, ne de New York'ta yitmeniz. Artık çalınacak hiçbir şeyinizin kalmadığını anlamanız için, bir sabah uyandıktan epey sonra, kalbinizin kırıldığını hatırlamanız yeter. Artık korkunun bile tükendiği bir boşluktadır kişi. Tiffany'dc Kahvaltı'nın yitiş fahişesi Holly'nin tavrı belki de son umuttur, hiçbir şeyin elde kalmadığı bu yitimde, kedilere ad konulmaz. Ancak yıne de, kimsenin sizi tanımadığı otel odalarında, kim olduğunu çıkartamadığınız o ses sizi adınızla arar, kısacası, yaşsız ve kimliksiz Miriam, artık kurtulduğunuzu sandığınız tam o anda, odadan çıkıp 'merhaba' der bir kez daha. Bir bardağın kenarına çarptıkça çın çın öten yalnızca buz parçaları değildir artık, dış dünyanın tüm sesleridir. Hiç kimsenin diişlerinizi geri vermeye niyeti yoktur ve "dönmek" burada tükenir. Bu boşlukta Truman Capote'nin artık size önerebildiği tek şey, önemsiz şeyler düşünmek, rüzgârı düşünmektir. Bir insan daha fazla nasıl üşüyebilir ki? Bebekus'un Kitapları'nda çıkan Bir Noel Anısı da tıpkı Çimen Türküsü gibi, rüzgârı düşünmeye çalışan bir kitap. Henüz kalbınızin kırılmadığı kasaba günlerine bir dönüş denemesi. İnsanların hâlâ inanacak birşeylerinin, bekleyecek "meyveli kek havaları"nın olduğu güney kasabalarına bir kez daha dönebilme çaba$ı. Isimsiz New York kedilerinden, adı olan güneyli köpeklere geri gidebilme düşü. Ancak yapraksız ve kuş suz bir kasım sabahından sonraki bu deneme başarısız olacaktır. Çünkü yuva arkadaştn olduğu yerdir ve arkadaş artık yoktur. İşte Truman Capote için güneylilik burada biter, yurtsuzluk burada başlar. Gerisi yüksek dozlu uyuşturucu kullanımları, binlerce dolarlık partiler, dedıkoducu anı kitapları, senaryo çalışmaları, röportajlar, araya sıkışmış olağanüstü kitaplar, rekor düzeydeki kazançlar, bazı ödüller ve gazetelere konu olan skandallarla sürer. 1984 yılında ise, Truman Capote bir arkadaşının evinde ölü bulunur. Kendilerinden korktuğunu sanmamaları için zaman zaman piyanonun başına geçip neşeli parçalar çalmaz artık. Geriye ise, kimileyin hüzünlü ama çoğunlukla dehsete kapılmış bir blues kalır. Son dönem Amerikan ve dünya edebiyatının en ilginç isimlerinden biri olan Capote, kuskusuz ki tek kitabıyla yetinilecek yazarlardan değil. Ustelik kitaptan önce, yazarın kendısini okumaya değenlerden. Birçok yazarla birlikte düşüneceginiz, ama hiçbir zaman yazarlar kalabalığmda gözden yitirmeyeceğiniz biri. Son yıllarda, Gece Ağacı, Çimen Türküsü adlı kitaplarının yeni basımlarının ardından, Türkçede ilk kez yayımlanan Bir Noel Anıst, üşüyen yazarlardan vazgeçmeyen okurlar için büyük bir şans. Bu konuda Türk okuru, djğer yayınevleriyle birlikte, özellikle Bebekus'un Kitaplan'na, yazarın asıl dilindeki metni de birlikte yayınlama inceliğini gösterdiği için teşekkür borçlu. D CUMHURİYET KİTAP SAYI 3S S A Y F A 5