Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Suyun kaldırma kuvvetine ilişkin kanunları bulan, eski Yunanlı matematikçi ve filozof (resimdeki) – Kahraman, güçlü kimse – Shakespeare’in bir kral karakteri. 2. “… Corbusier” (ünlü mimar) – İtalya’daki sıradağlar – Avrupa’nın ilk baskı makinesinin tasarımını ve üretimini gerçekleştiren Alman matbaacı. 3. Ustabaşı – Olgunluk sınavı. 4. San Marino’nun plaka işareti – Bir vergi türü – Çiçektozu – Değerli bir taş – Bir nota. 5. Spielberg’in bir bilimkurgu filmi – Bilinemezcilik – Çöde işaret olarak dikilen taşlar – Yasaklama. 6. Deha sahibi – İridyumun simgesi – Cilve – Termometreyi bulan, İtalyan matematikçi, fizikçi ve gökbilimci. 7. Kemikbilim – Tanrıbilim. 8. Yay silahı – At, eşek gibi tek tırnaklı hayvanların tırnağı – Tantalın simgesi – Bir hitap ünlemi – Balıkçı kayıklarının balıkları çevirmek için denize fırdolayı ağ salmaları. 9. Radyoaktiviteyi bulan Fransız fizikçi – Bir nota – Çin düşüncesinde dişi ilke – Çölden esen rüzgâr. 10. Lokmanruhu – Ham petrolden elde edilen mineral bir yağ – Namuslu. 11. Bir peynir türü – Burun iltihabı. 12. Doku – Yapı işlerinde harcı karmaya yarayan alet, mikser. 13. Şeyh Bedrettin’in tanınmış yapıtı – Eski Türk sanatlarından kâğıt oymacılığına verilen ad. 14. Amip, akyuvar ve bazı bakterilerde hücre bölünmesi yoluyla olan çoğalma – Hisse senedi, tahvil, yabancı para gibi değerli kâğıtları daha kârlı görülen başka kâğıtlarla değiştirme işi. 15. Boyun eğen, itaatli – Talep – Ünlü şair Cummings’in önadlarını simgeleyen harfler. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Dinamiti bulan İsveçli mucit – Sırça. 2. Elektrik akımının şiddetini azaltıp çoğaltmaya yarayan araç – Kabonil grubuna iki alkil kökünün bağlanmasıyla türeyen bileşik – Atlantis gibi varolduğuna inanılan eski bir uygarlık. 3. Madagaskar’ın plaka işareti – Holmiyumun simgesi – Tatlı su ıstakozu. 4. Olmamış – “Lord Joseph …” (Hastanelerde antiseptik ameliyatları başlatan, İngiliz cerrah) – Hindistan’da, kocasının cesediyle birlikte ateşe atılıp yanan ve ermiş sayılan kadınlara verilen ad. 5. Altınkökü – Sık gözlü ağ – “Ladislao …” (Tükenmez kalemi bulan, Macar asıllı Arjantinli sanatçı). 6. “Dmitry …” (Elementlerin periyodik tablosunu çıkaran, bu çalışmayla modern kimyanın belkemiğini oluşturan Rus kimyager) – Saban demirinin toprakta bıraktağı iz. 7. Eşyaya ya da hayvanlara vurulan damga – Ve diğerleri (kısa) – Ondalık sayı sistemine göre yazılan bir tam sayıda sağdan sola doğru ikinci basamağa verilen ad. 8. CGC sisteminde bir gramlık bir kütlenin hızını saniyede bir santimetre artıran güç birimi – Bulgaristan’da bir dağ sırası – Tarım. 9. Genişlik – Doğal kalsiyum, magnezyum ve demir silikatlarına verilen ad – Bir maddedeki kükürt oranını saptamak için kullanılan alet. 10. Kabile – Kemiklerin iç boşluğunu dolduran yağlı madde – Berkelyumun simgesi. 11. İçinde doğal kurşun bulunan sülfür – Odysseus’un memleketi. 12. Şarabın güzel kokusu, rayihası – Göz – Büyük fare. 13. Çok acı çeken ölümcül bir hastanın kendi isteğiyle hayatına son verme – Belirti. 14. “… Şarkıcı” (Ionesco’nun bir oyun) – Rusya’da bir ırmak – Cet. 15. Japonya’ya atom bombası atan ABD uçağı – Bir burç adı – Almanca evet. 16. “Joseph …” (ilk pratik lavaboyu ve hidrolik presi bulan İngiliz mucit). 17. Gece – Sancak. 18. Otlar – Kas uru. 19. Gümüşün simgesi – İç sıkıntısı, usanç. 20. Hareket olaylarını inceleyen bilim dalı. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu ilginç SORULAR DaltonizmRenk Körlüğü Soru: Renk körlüğü olarak tanımlanan Daltonizm nasıl bir hastalıktır? Belirtileri ve tedavisi nedir? Gözleri sağlıklı olanlar 74 sayısını ra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 J O H N L OG İ E B A İ R D NOBE L 2 O T EOS EN R N İ AME Y DO 3 S T E R KN İ DOS DNA AM İ R 4 E O L İ P İ L AGARAGAR AS İ 5 P AT İ E T İ L AN RONDO 6 H A N E AŞK İ LG İ L İ T I N I 7 B E LM M REA YAFA M R 8 R N A OL E İ N F REN U Z AMA 9 A E G İ R ÖD K I L T İ LAKA 10 M İ TARLAKOZ KAK 11 A S R İ UÇMAK KANA 12 H ADAL E VOLAN T 13 ALAVERE RASAT 14 A H L A T G E OME T R İ 15 K U Z R BEN Z MA İ N Yanıt: Kaynak: hatlıkla görebilirken, Daltonizm hastalığı olanlar 21 olarak okur. http://www.saglikbilgileri.net/daltonizm.html Kalıtsal bir görme bozukluğudur. Kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülür. Bu hastalığı ilk ortaya çıkarıp tanımlayan ünlü İngiliz bilgini John Dalton (17661844) olduğu için hastalığa bu ad verilmiştir. Bilimsel dilde daha doğru bir karşılık olan diskromatopsi sözcüğü kullanılır. Renkleri ayırt etme yeteneğinin bozulması bu hastalığı doğurur. En fazla görülen tipi, kırmızı ile yeşilin ayırt edilememesidir. Ender görülen bazı vakalarda ise bütün renklerin ayırt edilememesi ve dünyanın siyah beyaz görülmesi söz konusudur. Her 20 erkekten ve her 200 kadından birinde vardır. Birçok kişi renk körü olduğunu kendiliğinden fark etmez. Birçok öğrenme materyali renk kodlu olduğundan renk körlüğünü erken yaşta teşhis etmek çok önemlidir. Renk körlüğü genelde kalıtsaldır ve tedavi edilemez, fakat renk körleri renkleri ayırt etmeye adapte edilebilirler. Bazı durumlarda renkleri daha iyi tespit edebilmek için özel kırmızı benekli bir lens kullanılır. Kadınlar, kendileri renk körü olmadan kırmızı yeşil renk körlüğünü çocuklarına geçirebilirler. Kadınların kırmızı yeşil renk körü olmaları, ancak babalarının kırmızı yeşil renk körü, annelerinin de taşıyıcı olma durumunda olanaklıdır. Renk körlüklerinin bazı ender türleri iki cinste eşit olarak görülür. Erkekleri daha fazla etkileme eğilimi gösteren renk körlüğü ise, bir kuşağı atlayıp bir sonrakinde ortaya çıkabilir. Nedenleri: Renk körlüğünün nedeni bilinmemektedir. Renkler gözün ağtabakasında bulunan koniler tarafından algılanır. Bunlar pigment, yani renk maddesi içerir ve belirli koniler, belirli renkleri ayırt ederler. Kalıtsal bozukluk sonucu bu pigmentlerden birinin eksik olmasının, renk körlüğü oluşturmada rol oynadığı sanılmaktadır. Bazen renk körlüğü, ağtabaka ya da göz siniri (optik sinir, yani ağtabakadan beyne uzanan sinir) hastalığıyla ortaya çıkar. Bu tür renk körlüğü ender görülür ve ilerleyicidir. Renk körlüğünün yanı sıra görüş de bozulur. Buna karşılık, kalıtsal tipte renk körlüğünde biçimler görülebilir ve bozukluk ilerlemez. Belirtiler: Renk körlüğünün yaygın türü olan kalıtsal renk körlüğünde yeşil, sarı, turuncu ve kırmızı, aynı biçimde algılanır ve ayrı renkler ancak yoğunluklarıyla ayırt edilebilir. Bu bozukluk doğuştan geldiğinden renk körleri zamanla belirli tonları ayıracak hale gelebilirler. Renk körlüğünün ender görülen ve ciddi olan türünde ise görüş bozukluğu ilerleyicidir ve hasta her şeyi siyah beyaz görür. Renk körlüğü günlük yaşamda önemli bir sorun oluşturmaz, ama hasta, renklerle ilgili belirli işlerde çalışamaz. Kırmızı yeşil renkler bütün dünyanın kara ve deniz işaretlerinde yaygın olarak kullanıldığından, renk körleri sürücülük ve denizcilik yapamazlar. Bu renklerde önemli uyarılar yapıldığından, görülmemeleri yaşamsal tehlike oluşturabilir. Tedavi: Renk körlüğünün yaygın ve kalıtsal olan tipinin tedavisi yoktur. Görme sinirinin zayıflamasına bağlı olan ve görme bozukluğu ile birlikte seyreden renk körlüğü ise bir ölçüde düzeltilebilir ya da en azından ilerlemesi engellenebilir. d ü ş ü n SORULAR ÜÇAYAKLI SEHPA Uzaydaki bir “O” noktası, her biri, bu noktadan120 cm uzakta olan ve farklı yerlerde bulunan “A”, “B”, “C” ve “D” noktalarıyla birleştiriliyor. Meydana gelen dört kollu şekil, üçayaklı bir nota sehpasına benzemektedir. Dört kolunun doğruları arasındaki açılar birbirlerine eşit olduğuna göre, Soru: “O” noktasının “ABC” düzleminden uzaklığı kaç cm’dir? 1107 sayıdaki “Kare, Küp ve Üçgen Sayılar” isimli bilmecenin yanıtı: AB = 1540 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Necah BüyükduraAnkara, Sebahattin BektaşSamsun, Güngör Bingölİstanbul, Ahsen Canatİzmir, Ender Aktulgaİstanbul, Aydın BingölAnkara, Nesrin Gönülİstanbul, Ufuk OkumuşAnkara Düzenleyen: Süleyman Çeviker 1109/23 20 Haziran 2008