Katalog

Türkiye ilişkilerinde “Koz ARGE”si yapmalı 1 Koz kavramının uluslararası ilişkiler yönetimi dağarcığımıza girmesiyle birlikte, adına koz ARGE'si denilebilecek bir süreç de başlamalıdır. Büyük "ilişkiler resmi" durağan olmadığı sürece koz tablosu da durağan olamaz. Tınaz Titiz Bir Ölümsüzlük Örneği: Erdal İnönü Sümer Gürel G CBT1078/21 16 Kasım 2007 ka elindeki "koz"ları yeterli değildir ya da kozlarıenellikle eskilerin kullandığı bir deyim nı "yönetmeyi" bilmiyordur. var: Takdim Tehir; "ilk yapılması Nasıl?: Bu bir "kozlar savaşı". Varlığını sürdügerekenin ertelenmesi" anlamına geliyor. rebilmek bu savaşta güçlü olmaya bağlı. TürkiNormal olarak bir öncelik yanlışı olsa da, kimi ye'nin kozlarıyla ilgili sorunları var. Sıkıştırılabilhallerde bilinçli olarak seçilebilir. Öncelikle mesinin nedeni, kozlarının yönetimiyle ilgili zafiyapılması halinde daha büyük zarar doğacağı yet. tahminlenen durumlarda erteleme, oransal olarak Osmanlı İmparatorluğu kozları yetersiz olduğu daha az zarar doğmasını sağlayabilir. ve olanları da iyi yönetemediği için yıkıldı. TürkiÖrneğin, sokakta yürürken durup dururken siye de kozlarını iyi yönetemediği için köşeye sıkışızi bir anda iten bir kişiye "öncelikle" verilmesi geyor, sıkışacak. reken eylemsel yanıtı biraz erteleyip sağınasoluna Türkiye'nin kozlarıyla ilgili sorunu ne? Başlıca bakınmak, durumu kavramamıza ve mesela bir 4 grup sorunu var: aracın çarpmasından koruma amacı taşıdığını anGrup 1. "Koz" konseptini tam kavramamış; lamamıza yol açabilir. Böylelikle eylem cevabı dolayısıyla kozlarını eksik tanımlıyor. yön değiştirip bir teşekküre dönüşebilir. Grup 2. Mevcut dar kapsamlı koz anlayışı Ama bu erteleme bir huy haline getirilir ve da"doğrudan kozlar" ile sınırlı. Çok daha geniş bir hası başkaları tarafınalan oluşturan "dolaylı kozdan da öğrenilirse o dular"ın değerini farketmemiş. rumda sürekli olarak itiGrup 3. Var olan kozları lip kakılmak kaçınılmaz dağınık kişi ve kurumlarda; TÜRKİYE AMERİKA olabilir. bunlar arasında bilgileşim yeTürkiye'mizin böyle tersiz. Konsolide bir kozlar veİNGİLTERE bir "huy"u var. Arzu ritabanına sahip değil (unedilmeyen bir durumla consolidateness). ARJANTİN karşılaştığında, o duruGrup 4. Nihayet, mevcut DANİMARKA mu ortadan kaldırmak YUNANİSTAN sınırlı ve dağıtık (distributed yerine bağırmaya başlıanlamında) koz bilgileri içinde yor. Bu bağırtı, o istenbelirli ihtiyaçlara göre arama meyen durumu yaratanyapabilecek bir algoritmaya saların kolayca tahmin hip değil. ettiği, ayrıca da arzulaALMANYA İTALYA OLMASI GEREKEN dığı bir durumdur. ÇünYAPILMASI kü bilinmektedir ki GEREKEN NEDİR? Türkiye bağırdığı, tehÇeşitli kurumlarımızın dit ettiği sürece daha elindeki bilgiler koz kavramına TÜRKİYE AMERİKA ileri gitmez. Yapacak bir göre sınıflandırılıp konsolide şeyi olsaydı önce bağıredilmediği ve de sürekli günİNGİLTERE ARJANTİN maz yapar, sonra da yapcellenmediği takdirde pek az tığının haklılığını gösişe yarardır. Aynen tasnif ediltermek için konuşurdu. memiş bir kitaplık gibi içinde DANİMARKA YUNANİSTAN Bağırmayıp yapmane olduğu pek bilinmez, ancak nın söylendiği kadar kobirkaç sık kullanılan kitabın lay olmadığı bellidir; zayeri bilinir. ten, o nedenle tercih Koz kavramının uluslararaedilmektedir. Yapmak ALMANYA sı ilişkiler yönetimi dağarcığıİTALYA ŞİMDİKİ DURUM ise tek koşula bağlıdır: mıza girmesiyle birlikte, adına "yeteri çeşitlilikte ve etkililikte kozlara sahip olkoz ARGE'si denilebilecek bir süreç de başlamalımaya". Bu ise, toplumsal kavram dağarcığımızda dır. Büyük "ilişkiler resmi" durağan olmadığı süre"koz" kavramının bulunmasına bağlıdır. ce koz tablosu da durağan olamaz. Ayrıca düne kaTürkiye köşeye sıkışıyor. Niçin ve nasıl? dar koz olmayan bir olgu bugünün koşullarında Niçin?: Ekonomi, diplomasi ya da diğer bütün koz olabilirken (örneğin su veya kirlenmemiş topalanlarda uluslararası ilişkiler tarih boyunca "körak), aksine koz olagelmiş bir başka olgu bugünün şeye sıkıştırkaynaklarını sömür" ilkesine göre yükoşullarında koz özelliğini kaybedebilir. rüdü. Ekonomi "nedret"e dayandıkça bu değişmeARGE konusundaki geleneksel zafiyetimizin yecek. hiç olmazsa bu alanda aşılabilmesi, hatta diğer Bunun, "dünya bize düşman" fobisiyle ilgisi alanlara ışık tutması bile beklenebilir. Bu defa yok. Fırsatını bulsa herkes biz dahil birbirine ayilanen duyurulur. nı şeyi yapar, yapıyor. Eğer yap(a)mıyorsa mutla 960'lı yılların ikinci yarısında ODTÜ'den rektörüm ve öğretim üyeleri lojmanlarından komşum Prof. Dr. Erdal İnönü'nün kaybı beni de anı ve düşünce yolculuğuna çıkardı. Anı yolculuğum süre açısından kırk yıla yaklaşıyor olsa da, kişisel temas ve görüşmelerimiz oldukça sınırlı kalmıştır. Bunu kendim için bir talihsizlik ve eksiklik olarak görüyorum. Ama o sınırlı ilişkiler bile bana O'nun sayılan pek çok özelliklerinin ortaya çıkardığı bir olguyu hatırlattı: Ölümsüzlük. İşte bu kısa yazıyı kaleme Erdal İnönü için getirmemdeki neden… Ölüm, psikiyatri alanında ortak görüş kayıp insanlar değil derdim olarak saptandığı üzere, insabeden yok olur noğlunun yakasını yaşam boyu yok olması da bırakmayan ürkülerin (anxidoğaya uygundur ety) başında geliyor. Ve yaşdüşünceler lanma sürecine girildiğinde çoğu kişi için tedavi gerektiren ah bilinçte yeşeren eşsiz çiçekler düzeye yükseliyor. Ben bu dusizlersiniz rumu yaşıtlarım (demek yaşları yok edilişine hayıflandığım 70'leri geçmiş kişiler) arasında salt sizler çok sık gözlüyorum. Değerli barış içinde yeşermeyi dostum ve felsefe öğretmenim özlemiş Afşar Timuçin bir yazısında silahsız portreler şöyle diyor: “Ölüm evcilleştirilebilir. Bu bilincimizi yetkinbir beden uğurladık toprağa dün leştirmemize bağlıdır. Sadece geç kalınmış çiçekler yığdık tabutuna Erdal İnönü'nün fiziki değildi gülüşü kişiliğiyle örtüşürdü kendi ayaklarıyla yürüyüşü fizik kurallarını iyi bildiğinden omuzlara alınacakken yere uzanırdı boylu boyunca fiziği sahiden bildiğinden lanet olsun omuzlara alındı ölüsü yetkin olmayan bilinç (eski çaresizdi deyimle kemale ermemiş şuurçünkü artık yere SG) ölüm korkusu/ürküsü ile serilemezdi yaşamak durumundadır.”() O omuzlara direnirken serildiği yere halde buradan kalkarak ölümgeldiği gibi süzlük kavramına dönersek, yiboylu ne Afşar Timuçin hocamızın boyunca pek yerinde tanımı ile “başkauzanarak larında yaşamak da bir tür çekip gitti ölümsüzlük değil midir?” meselah ozakin alindeki sorusuna baş[email protected] riz. Öyleyse başkalarında yaşamak nasıl olur diye sorup bu kısa iletiyi toparlayalım. Yazılı ve sözlü düşünce, görüş, giderek uyarı ve öğütler bırakarak dünyayı terk etmek bir bakıma, başkalarında yaşamak; dolayısıyla ölümsüzlük olmaz mı? Tabii ki olur. İşte Erdal İnönü bunun en güzel örneğini vererek ayrıldı aramızdan; ama bizler O'nu bizzat duyduğumuz, yada duyanların aktardıkları görüşleri, düşünceleri, şaka ve mizah dolu bilge uyarı ve öğütleri ile hep anımsayacağız. Yaşasın Erdal İnönü ve ışıklar içinde olsun. Afşar Timuçin (2003), Ölesiye Sevmek, Bulut Yayınları TARTIŞMAEDİTÖRE MEKTUP