Katalog

Doğa Tartışma Ağaçkakanların sesi kuşkucuları susturdu Bir grup bilim adamı ABD, Arkansas'taki Beyaz Nehir kıyılarında soylarının tükendiği sanılan fildişi gagalı ağaçkakanların sesini kaydetmeyi başardı. Bu sesleri dinleyen kuşkucular kuşlann hâlâyaşadığına ikna oldular. ilim adamları Arkansas'daki Beyaz Nehir yakınlarında, uzun süredir soylarının tükendiği sanılan fildişi renkli gagalı ağaçkakanın izine rastladı. Bir çift kuşun sesini teybe kaydeden bilim adamları, hayvanların arük yok olduğu iddiasına karşı bunu kanıt olarak kullanıyor. Son 60 yıldır bu kuşlann izine rastlanmadığı için bu keşif çok büyük önem taşıyor. Ne var ki kuşlann görüntülerini içeren bulanık videolar ve fotoğraf kareleri Yale Ûniversitesi'nden kuş bilimci Richard Prum gibi kuşkucuları ikna etmeyi başaramamıştı. Bu kuşlann yeryüzünden tümüyle silindiğine inanan Prum, bu görüntülerin fildişi gagalı ağaçkakana ait olamayacağını düşünüyordu. Ulusal Strateji konusu S ayın Orhan Bursalı, Cumhuriyet Bilim Teknik, 6 Ağustos 05 de "Mümkünlerin Oyunu olarak 'Öndekilere Yetişmek' ve Bir Ulusal Strateji önerisi" konulu yazınız hakkında görüşler: 10 maddelik Ulusal Strateji öneriniz iyi. Bu ve bunun gibi, hayli ulusal kalkınma projeleri hazırlanmıştır. 30 yıl kadar önce ben TÜBİTAK'ta çalışırken, arkadaşlarla birlikte, 1993 yılında AET'ye (yeni AB) katılmak için bilimsel ve teknoloji alanda yapmamız gerekenleri, sanırım 2 yıl çalışarak bir proje halinde hazırlamıştık. Keza TÜBİTAK'ta, AKP'nin son şok darbesini yemeden önceki yönetim tarafından daha ayrıntılı olarak böyle bir proje hazırlanmıştı. Böyle hazırlanan projeler neden raflarda kalıyor ve bir türlü uygulanamıyor. Burada bunu tartışmak istiyorum. Projeleri uygulayacak olan 'insan' faktörümüze bir bakalım. (Önce şunu saptayalım: Dünyada uygarlık ürünlerini üreten sadece insandır, yani insan en önemli üretim aracıdır. İşlenmiş tarım toprağı, makineler gibi üretim araçları insanlar tarafından üretilmişlerdir, dolayısıyla sekonderdirler). İnsanımız kimi davranış özeliklerine bir bakalım. İnsanımız, » Doğa, doğa olayları ve sosyal olaylara karşı tepkisizdir (Belki algılama eksikliğinden), Doğa ve doğa olaylarına ilgisiz ve meraksızdır, bunları incelemeyi ve araştırmayı gereksiz bulmaktadır, İlgisizlikten dolayı öğrenme güçlüğü vardır. (Kendi isteği ile öğrenmez, ancak kendisine öğretilebilir (ezber) Okuma alışkanlığı yoktur (Konsantrasyon bozukluğu olabilir), Kıskançlık ve başkasının yükselmesini, ilerlemesini kendisini aşmasmı bütün gücüyle önlemek (En önemli davranış bozukluğunun bu olduğuna inanıyorum, birçokları gibi benim de başıma bununla ilgili olaylar gelmiştir). Bütün bunları bir itirazınız var mı? (Ünlü güldürü yazarımız ve çok iyi bir sosyal gözlemleyici olan Aziz Nesin, 15 yıl önce 'İnsanımızın yüzde altmışı aptaldır' demişti de kıyametler kopmuştu). Şimdi, bütün mesele insanımızı bu zihinsel etkinsizlikten nasıl kurtarınz, başka bir deyişle üzerindeki bu ölü toprağını nasıl kaldınnz? Bunlar üzerinde zihin yoruyorum ve düşüncelerimi kimi yazar arkadaşlarla elektronik ortamda paylaşıyorum. Sizin de bu hususlara ilgi ve merakınız olduğunu bildiğim için sizinle de tartışmak istedim. Değerli zamanınızı daha çok almak istemediğimden burada sonlandırıyorum. Ancak, şunu hemen belirteyim ki, her şeyin olduğu gibi bunun da çaresi, çözümü vardır, ancak çok daha kapsamlı plan ve projelerle gerçekleştirilebilir. Saygılar sunanm, CelalTüzün (Emekli) c.tuzun@ttnet.net.tr B Öyleki Prum iki meslektaşı ile birlikte bu keşfin doğru olmayacağına ilişkin bir bilimsel biryazı bile hazırlamıştı. Kuşları yeniden New York Cornell Üniversitesi'ndeki kuş bilimciler keşfetmiş ve seslerini kayda almayı başarmışlardı. Bu sesleri dinleyen Prum, "Sesler beni çok şaşırttı ve heyecanlandırdı. Kuşlann kendilerine özgü burundan gelen seslerini tanıdım. Kaldı ki bu sesleri 1930'lu yıllardaki kayıtlarla karşılaştırdığımız zaman yanılmadığımızı anladık" diyor. Cornell grup, bu sesleri 17.000 saatlik bir kayıt sonucu elde etti. Grubun elemanlanndan Tim Gallagher, 60 yıldır sesi soluğu duyulmayan bir kuşun seslerini kaydetmelerini çok büyük bir gelişme olarak niteledi. Gagalı ağaçkakan. Madagaskar'da keşfedilen iki yeni tür Bir grup bilim adamı ABD, Arkansas 'taki Beyaz Nehir kıyılarında soylarının tükendiği sanılan fildişi gagalı ağaçkakanların sesini kaydetmeyi başardı. Bu sesleri dinleyen kuşkucular kuşlann hâlâ yaşadığına ikna oldular. ilim adamları Madagas rakterlere sahip olduğunu görüp kar'da soyu tükendiği sa yeniden sınıflandırılmalan gereknılan iki yeni lemur türü tiğine karar verdi. keşfetti. Lemur maymunlardan Bu türlerden biri Mirza zaönce evrimleştiği düşünülen fa za, ikinci tür ise Microcebus lehireye benzer bir primat türüdür. iahytsara (resimdeki) olarak isimÜzerinde banndırdığı can lendirildi. Şaşırücı bir şekilde İslı türlerinin çeşitliliği nedeniyle viçre'deki Zürih Hayvanat Bahçe8.Kıta olarak anılan Madagas si'nden Robert Zingg ve ekibi bu kar'da iki yeni lemur türü bulun ikinci türe Madagaskar adasmın du. Bunlann soylannın tükendi koruma alnndaki Andasibe bölgesinde rastladı. ği sanılıyordu. Götting'deki Alman Primat "Bu bulgular biyo çeşitlilimerkezi'nden Peter Kappeler ve ğin şekli ve nedenleri konusunda meslektaşları Latince adı Mirza daha öğreneceğimiz çok şeyin olcoquereli denilen dev fare popü duğunu gösteriyor" diye konuşan lasyonunu morfolojik, genetik ve Kappeler, bulgularını Göttindavranışsal açıdan inceledi. Bun gen'de düzenlenen Avrupa Prilann içindeki iki grubun farklı ka matoloji Federasyonu'nda sundu. B İki tiirün soylarının tükendiği sanılıyordtı. 7 27Aöustos 2005