Katalog

PolitikBilim „ Jlfc, BiyolojiKök hficre AykutGöker TÜBlTAK'ın Özerkliği (3) TÜBİTAK'la karşılaştırılabilir on birinci ömeğimiz, Norveç'in araştırma stratejisinin geliştirilip uygulanmasında yaşamsal bir roi oynayan Norveç Araştırma Konseyi. Bütiin araştırma ve inovasyon alanlarını kucaidayan ve finansmanını sağlayan Konsey Hükumet'e de danışmanlık yapıyor; ayrıca, araştırma enstitüleri, bakanlıklar, sanayi çevreleri, diğer kamu ve finansman kuruluşları ve araştırma sonuçlarından yararlananlar arasındaki işbirliğinin geliştirilmesine çalışıyor. 'Bilim', 'stratejik öncelikler' ve 'inovasyon'la ilgili üç böliimden oluşan Konseyln ulusal düzeyde izleyeceği strateji ve politikadan sorumlu bir 'Yürütme Kurulu' var. Yedi üye ve iki murahhas üyeden oluşan Kurul'un başkan ve üyeleri Kral tarafından atanıyor. Kurula, her biri, Konseyln bir bölümünü temsil eden üç Araştırma Kurulu'danışmanlıkyapıyor. Kök hücre araştırmaları meyvelerini vermeye başladı Ingiltere'de görme yetisini yitirmiş gözü uyararak, yenilenmeyi tetikleyen bir yöntem geliştirildi. İkinci önemli gelişme Avustralya'dan. Sydney Üniversitesi bilim adamlan embriyonik kök hücrelerinden üç kopya elde ettiler. nsan bedeninde birbirinden farklı çok sayıI da hücre bulunur: cilt hücreleri, kan hücreAleri, sinir hücreferi vb. Krik hücreleri tüm bu hücrelerin arasında ayrıcalıklı bir özelliğe sahiptir. Mucize hücreler olarak da tanımlanan kök hücreler?(şbedenimizdeki her ™Jare tipine dönüşebiliyoffer. Embrıyonun ilk gelişim evresinde çok.,az sayıda hücre vardır. Embriyo ilk gelişim evgeliştirilmekte. Bu hücreler diyabet tip l'de hasar görmekte ama hastalığın etkili bir tedavisi bulunmuyor henüz. Tam da bu nedenle bilim, sorunun insanın embriyonik kök hücreleriyle çözülebileceğini düşünüyorlar. Embriyonik kök hücrelerinden çok sayıda ensülin hücresi üretilebilirse, hastalara aktarılması mümkün olabilecek. Fakat Avustralyalı bilim adamlan bu aşamaya geleInce Epitel taba' ka, aktarılacak olan kültiirün Içlnde büyiiyor. İSVEÇTE'SEÇİCİKOMİTE' On ikinci ömeğimiz, Isveç Araştırma Konseyi. Eğitim ve Bilim Bakanlığı'na bağlı Konseyln üç ana sorumluluk alanı var: Araştırma için finansman sağlamak, ulusal araştırma politikasını belirlemek ve bilim alanında iletişimi sağlamak. Konsey, aslında, ToplumsalveBeşerîBilimler Konseyi, SağlıkBilimleri Konseyi, Doğa ve Mühendislik Bilimleri Konseyi olmak üzere üç 'Bilim Konseyi'nden ve Bilim Eğitimi Komitesi ile Araştırma Altyapısı Komitesi'nden oluşuyor. isveç Araştırma Konseyl'nin genel strateji ve politikası bir Kurul'ca belirleniyor. Parlamento ve Hükumet tarafından belirlenen hedefler doğrultusunda Konseyiyönlendirmek de Kurul'un sorumlulukları arasında. Söz konusu Kurul, Bilim Konseyleri ve Komiteler'de aktif araştırmacılar çoğunluğu oluşturuyor. Kurul ve Bilim Konseyi üyelerinin çoğu, universite ve kolejlerdeki araştırmacı ve öğretmenlerce seçilen bir 'seçici komite' tarafından belirleniyor; bazı üyeler ve Kurul Başkanı da HOkumefçe atanıyor. O Bağışçının gözünden kornea alınıyor PUf* Comea Korneanın çevresindeki halkanın epitelyumundan hücreler alınıyor. \l CornM BİRLEŞİK KRALLIK VE ABD'DE ATAMA; AMA... On üçüncü ömeğimiz, Birleşik Krallık'tan Mühendislik ve Fizik Bilimleri Araştırma Konseyi (EPSRC). EPSRC, finansmanını devletin karşıladığı yedi Araştırma Konseyi'nden biri. Hiçbir bakanlığa bağlı olmayan bir kamu kurumu niteliğindeki EPSRC, farklı bilim dallarındaki diğer Araştırma Konseyleri ile ortak çalışıyor. Mühendislik ve fizik bilimlerindeki araştırma ve eğitim faaliyetlerinin finansmanından sorumlu olan EPSRC, kullandığı kaynağı Ticaret ve Sanayi Bakanlığı'nın Bilim ve Teknoloji Ofisi kanalıyla sağlıyor. 300 kişi çalıştıran EPSRC, desteklediği faaliyetlere yılda yaklaşık 500 milyon Sterlin yatırım yapıyor. Program önceliklerinin belirlenmesi ve kaynakların verimli kullanılmasında iki bağımsız organ (üyeleri daha çok akademik kesimden gelen Teknik Fırsatlar Paneli ile EPSRC'nin finansmanını sağladığı faaliyetlerden yararlananları temsil eden Kullanıcılar Paneli) Konsey'e danışmanlık yapıyor. Konseyln politikası, öncelikleri ve stratejisinin belirlenmesinden sorumlu bir üst karar organı var. Üyeleri Ticaret ve Sanayi Bakanı'nca atanıyor; ama, akademi ve sanayi kesimlerinden gelen bu üyelerde aranacak nitelikler, uyacakları ilkeler, örneğin, siyasetle olan ilişkilerinin sınırları, ilgili mevzuatta ayrıntılı olarak tanımlanmış durumda. Son ömeğimiz ABD'den Ulusal Bilim Vakfı (NSF). "Bilimde ilerlemeyi teşvik etmek, ulusal sağlık, zenginlik ve refâhı geliştirmek ve ulusal savunmayı güvence altına almak..." için, 1950'de Kongre tarafından, bağımsız bir federal ajans olarak kurulan NSF'in yıllık bütçesi 5,5 milyar Dolar Amerikan kolej ve üniversitelerinde yürütülen ve bütünüyle federal bütçeden desteklenen temel araştırmaların %20'sinin finansmanını NSF sağlıyor. Her yıl yaklaşık 10.000 yeni araştırmaya destek (hibe) veriyor. Desteklediği araştırmacılar son 30 yılda 160'tan çok Nobel Ödülü aldılar. NSF'te 150'si araştırma enstitülerinden geçıci görevle gelen bilim adamı, yaklaşık 1200'ü meslek elemanı olmak üzere 1700 kişi çalışıyor. Vakfın genel politikası, yılda altı kez toplanan, 24 üyeli Ulusal Bilim Kurulu'nca belirleniyor. Program geliştirme ve yönetme, proje değerlendirme, plânlama ve bütçe sorumluluğunu NSFDirektörü taşıyor. Kurul üyeleri ve NSF Direktörü Birleşik Devletler Başkanı'nca atanıyor; ama, atamalar Senato onayından geçiyor. Ûrnekleri çoğaltmak mümkün. Ama, bu kadarı bile, TÜBİTAK benzeri kuruluşlann ortak özellikleri konusunda bir fikir verecektir. iki hafta sonra bu özellikler üzerinde duracağım. http://www. inovasyon. org outsr shtiof Hücreler yenileniyor ve bağışçı doku eriyip yok oluyor. Aktarılan hücreler, in\ / ce bir labaka halinde ' göze kaynayan, am, niotik zar tarafından r'C tutuluyor. resinde az sayıda hücreye sahiptir ve bunlann daha sonra bedendeki çeşitli hücre türlerine dönüşebilmeleri için kök hücrelerden oluşur. Avustralyalı bilim adamlan şimdi embriyonik kök hücrelerinden üç kopya elde etmeye başardılar. Kopyalama tekniği, hücrelerin kesin bir şekilde ayrıştırılması ve büyümesine izin veren yeni bir yönteme dayanıyor diye açıkladı Prince Wales Hastanesi'ndeki araştırmayı yöneten Kuldip Sidhu. Böylece araştırmacılar, tek bir hücreden kopya kök hücre kolonisi elde etme çabasında hedeflerine bir adım daha yaklaşmış oldular. Avustralyalı araştırmacıların sonuçları gelecekte diyabet, Parkinson veya sırt omuriliği yaralanmalan için yeni tedavi olanaklannın geliştirilmesinde yararlı olacak. 230 FARKLI HÜCRE "Bedenimizde yaklaşık olarak 230 farklı hücre tipi bulunmakta. Tüm bu hücreler üç embriyonik tabakadan meydana geliyor. Bunlardan biri beyni ve sırt omuriliğini, üçüncüsü ise kasları ve kemikleri oluşturmakta" diyor Sidhu, New South Wales Üniversitesi'nin haber sayfasında (www.unsw.edu.au/news). Sindirim organları ve karaciğerin de geliştiği tabakadan ensülin üreten hücreler de bilmek için biraz zamana ihtiyacımız var diyorlar. Araştırmalar şu sıralar henüz üç hücre kopyasını belirleme aşamasındalar. Sidhu kopya hücreler hakkında bilgi verirken temkinli ama bununla birlikte üç hücreden birinin, sindirim organları ve karaciğerin oluşumundan sorumla olan hücrelere benzediğini söylüyor. İkinci başarılı sonuç, embriyonik değil gözdeki yetişkin kök hücreleriyle elde edildi. Queen Victoria ve West Sussex hastanelerinde tedavi gören, görme umudu olmayan ve başansız kornea nakli ameliyatı geçiren on hastadan yedisi yeniden görme yetisine kavuştu. Teknik, bağışçının gözünden alınan kök hücrelerinin laboratuvarda çoğaltıldıktan sonra amniotik zar içinde gözün yüzeyine aktarılmasından ibaret. Kök hücre gözle kaynaşırken, amniotik zar kendi kendine eriyor diye açıklanıyor Times gazetesindeki haberde (29.4.05). Tekniği beş yılda uygulanabilir hale getiren, VVest Sussex ekibinin başındaki göz cerrahı Sheraz Daya, hasarlı gözde, doğal yenileme sürecinin kök hücreleriyle tetiklenmesi doktorlan şaşırttı diyor. ASIL HEYECAN VERİCİ Hastalar üzerinde yapılan deneyler, gözün kendi hücreleriyle gerçekleşen onarımla,