Katalog

Nöroloji Migren isimli baş belasının sonu mu? 'Iranskraniyal manyetik stimülatör" adı verilen bir cihazın beyne gönderilen elektrik sinyallerle, migren hastalarının dörtte iiçünde ağrılarını ö'nemli ölçiide yokettiği belirtiliyor. Beyinde yoğun bir manyetik alan oluşturan sinyaller bir çok hastada olumlu sonuç verdi.. Hastaların yanında taşıyabilecekleri küçüklükte bir modeli yeni geliştirilmekte olan manyetik atımlar yayan bu "silah", insanları ezelden beri inleten illeti ö'nemli ölçiide kökünden yok ediyor. T ıp uzmanlarının aura adını verdikleri durumu migren hastaları çok iyi bilir: Bir anda her şey bulanıklaşır, güneş ışığı her yandan yansır, förüş alanı içinde ışık giderek daha da parlar ve insan elleriyle gözlerini örtmek zorunda kalıyor. Bu Aura'lar, migren ağrılarının habercisidir. Işıklar yanar sönen, zikzak çizgiler belirir, imgeler balıksırtı ya da kübik desenlere dönüşür.. Görme duyusu kaybolmaya baylar, halsizlik, karıncalanma, ya da şaşkınlık gibi farklı belirtiler ortaya çıkar.. Çoğu kez de arkadan ve bir karabasana dönüşen ağrılar, mide bulantısı ve ishal gelir. Bu migren nöbetlerinin geliş sıklığı hastaya göre değişir. Bazı hastalarda o kadar sıktır ki, ayda altı kez korkunç sancılarla yatağa düşürebilir. Kronik migren, Türkiye dahil, dünyada yüzmilyonu aşkın insanı etkilemektedir. Migrenin gizemi henüz çözülebilmiş değildir. Çokça teori var ortada. Araştırmacılar, önceleri özellikle beyne giden damarlardaki büzülme ve ani genişleme üzerine odaklandı. Parlak ışık, stres, çikolata ve kimi başka yiyeceklerin beynin kan dolaşımında birtakım değişikliklere neden olduğu biliniyor. Daha sonraları prostaglandin adı verilen hormona benzer maddelerin başka maddelerle birlikte salgılandığı ve beyin atardamarlarındaki genişlemeyle birlikte acı alıcılarını devinime geçirdikleri görüldü. Ama bütün bunlar, bireyi migrene duyarlı kılan şeyin ne olduğu konusunu açıklayamadı. 196O'lı yılların başlarında migrene duyarlı kişilerin düşük düzeylerde serotonin ürettikleri saptandı. Bu hormon acının engellenmesi ve kan damarlarının büzülmesine yardımcı olmaktaydı. Bu buluş, sumatriptan ve triptan adı verilen ve serotonine özdeş etkıler yaratarı bir dizi ilacın geliştirilmesine yol aç tı. Bugün de yaygın bir biçimde kullanılan triptanlar, migren ağrılarını %6070 oranında azaltmakla birlikte, ciddi yan etkileri de var. YENİ TEDAVİ ARAYIŞLARI 1990'ların sonlarında, sinirbilimciler migrenin derinliklerine inerek daha etkili çözum yolları aramaya başladı. Migrene yakalanma riski yüksek olanlarda beynin arka bölümünü kaplayan artkafatası korteksi aşırı düzeyde duyarlı oluyordu. Bu bilgiden yola çıkan uzmanlar, beynin görmeden sorumlu bölümünü uyararak, migrene eğilimli kişilerde aura benzeri sanrılar yaratabildi! Sinir görüntüleme araştırmaları bu gibi tetikleyici unsurların kızışmış sinir hücrelerinden oluşan ve dakikada birkaç milimetre hızla artkafatası korteksine yayılan bir elektrik dalgası meydana getirdiğini ortaya koydu. Bu olayı migren uzmanı Karl Lashley ortaya koydu ve durum aslında Kortikal yayılımlı depresyon olarak aslında 1941'den beri bilinmekteydi. Sinir hücrelerindeki olağanüstü etkinlik, sanki damarların genişlemesine ve prostaglandin ve öteki maddelerin salgılanmasına yol açıyordu. ra hastalarının beyinlerine nabzı yavaşlatan bir aygıt yerleştirme fıkri, ilk kez 2000 yılında McMaster Üniversitesi Tıp Fakültesi sinirbilim uzmanlarından Adrian Upton tarafından ortaya atıldı. Şimdi ABD'de, beyindeki bu korkunç migren fırtınalarını sona erdirmek üzere tasarlanmış yeni bir aygıtın klinik deneyleri sürüyor. Bir çok kronik migren hastasında yapılan uygulamalarda umut verici sonuçlar alınmaya başlandı. Adrian Upton, korkunç kronik migren ağrıları olan bir hastası üzerinde yeni yöntemi denedi. "Transkraniyal manyetik stimülatör" adı verilen aygıt metal bir tel aracılığıyla beyne güçlü bir elektrik akımı veriyor ve yaklaşık bir milisaniye boyunca orada yoğun bir manyetik alan yaratıyordu. Aygıt kişinin kafasına tutulduğunda, bu manyetik abm kafa sinirleriyle beyin korteksindeki sinir hücrelerinde bir elektrik akımının oluşmasına ve bunların vakitsiz kızışmalarına yol açıyordu. Tabii esas olarak, sara dışında, depresyon, obsesifkompulsif bozukluk ve şizofreni gibi rahatsızlıkların da sağaltımında kullanılıyordu ve ilk kez migren hastasında deneniyordu. Araştırmacı Upton cihazı hastasının başına tuttu ve beş saniye arayla iki kez elektrik akımı verdi. Hasta daha sonra şöyle diyecekti: Ansızın kafasına "enerji akın etmiş" gibi bir duyguya kapıldım! Aynı uygulama yinelendi ve birkaç dakika sonra başındaki ağrılardan eser kalmamış DÖRTTE ÜÇÜ MEMNUN Upton'un klinik deneylerinden geçen migrenli deneklerin dörtte üçü yöntemin kendilerini rahatlattığını söylüyor. Ayrıca, aura aşamasında hastaneye götürülen deneklerin hepsinde de aura'yı yok ettiği ve baş ağrısını etkisini göstermeden engellediği ileri sürülüyor. Aygıtın şimdilik hiç bir yan etkisi görülmedi. Yan etki yaratmaması ve kullanımının basit olmasından ötürü manyetik stimülatörün geleceği parlak. Aygıtın üreticisi NeuroPace şirketinin bir yan kuruluşu olan NeuraLieve'in hastalann yanlarında taşıyabilecekleri daha hafıf bir türünü geliştirmekte olduğu belirtiliyor. Şirketin kurucularından Scott Fischell, "Aygıtın görünümü azıcık tabancayı andırsa da, bunun pek bir önemi olmasa gerek. Çünkü, migren ağrısı çekenler bundan kurtulmak için her yola başvurmaya hazırlar," diyor. Kaynak: Discover, Ağustos 04 RitaUrgan YENİ BİR CİHAZ Kortikal yayılımlı depresyona sara nöbetleri öncesinde de tanık olundu. Sa 932/639 Ocak 2005