Katalog

Önümüzdeki yıllarda anid Iklimbilimcilere göre, Hollywood yapımı "Yanndan Sonra" filminde seyrettiklerimiz abartılı olsa bile, bu tür ani ve şiddetli iklim değişimlerine geçmişte birçokkez tanık olunduğuna göre, aynı şeyin yeniden yaşanması da olası. Belki de, bu gibi olayların yaşanması gerçekte kaçınılmaz. Grönland merkezinde yalnızca birkaç yıl içinde altı dereceye varan soğuk dalgalarının yaşandığı görülüyor.. Iklimde saptanan gelişmeler bir yana, bilimsel araştırmalar, son 110,000 yıla uzanan iklimsel kayıtları içinde barındıran buzullardaki yıllık katmanlardan yola çıkarak yaptıklan yaş beiirlemeierinde, iklimde uzun bir süredir şiddetli dalgalanmalarolduğunu, uzun bir soğuk dalgasını kısa süreli sıcak dalgalarının izlediğini, gö'zler ö'nü'ne seriyor. eçen yıl ülkemizde de seyrettiğimiz "Yarından Sonra" adlı Hollyvvood yapımı felaket fılminde, dünya, buzul çağını aratmayan boyutta bir doğal afete hazırlıksız yakalanır. Dondurucu soğukla birlikte, kurtların indiği New York kentinde yaşayan milyonlarca Kuzey Amerikalı soluğu günlük güneşlik Meksika'da alır. Kaliforniya kasırgalarla kasıp kavrulur. Ceviz iriliğinde dolu taneleri Tokyo'yu ezip geçer. Böylesine şiddetli iklim değişimlerinin bizleri ansızın faka bastırması söz konusu olabilir mi, yoksa filmde olay fazlasıyla mı abartılmaktaydı? Görünüşe bakılırsa, her iki soruya da evet yanıtını vermek gerekiyor. İklim uzmanlarının büyük bir çoğunluğu önümüzdeki birkaç onyıl içinde bir buzul çağına girilmesinin söz konusu olmadığı görüşünde birleşiyor. Gelgelelim, bu tür ani ve şiddetli iklim değişimlerine geçmişte birçok kez tanık olunduğuna göre, aynı şeyin yeniden yaşanması da olası. Belki de, bu gibi olayların yaşanması gerçekte kaçınılmaz. Bu olayların insanlar üzerinde yaratacağı etkiler de kaçınılmaz. Beklenmedik sıcak dalgaları yeryüzündeki kimi bölgeleri daha yaşanılır kılarken, başka yerlerde boğucu koşullara yol açabilir. Soğuk dalgaları kışların alabildiğine sert geçmesine ve ana yolların buzdan kapanmasına neden olabilir. Kuraklık bir zamanlar tarıma son derece elverişli olan toprakları artık işlenemez duruma getirebilir. G kım uygarlıkların çöküşü şimdilerde bu tür hızlı iklim değişimlerine bağlanmaktadır. Ani iklim değişimi, on yılı aşkın bir süredir bilim çevrelerinin odak konusunu oluşturmakla birlikte, film yapımcıları, ekonomi uzmanları ve siyasetçilerin ilgisini daha yeni yeni çekmeye başlamıştır. Bu konuya gösterilen ilgi arttıkça, bu tür değişimlerin nasıl tetiklendiği ve ne gibi sonuçlar doğuracağı yönündeki tartışmalar da giderek kafaları daha çok karıştırmaktadır. Konuya üstünkörü yaklaşanlar, hızlı değişimlerin insanların körüklediği ve ağır bir süreç izlemekte olan küresel ısınmanın yarattığı etkileri gölgede bırakacağını sanabilirler. Ne var ki, elde edilen yeni kanıtlar, küresel ısınmanın her zamankinden çok daha fazla kaygı uyandırması gerektiğini ve bunun gerçekte yeryüzündeki iklimi çok daha hızlı bir biçimde ani değişimlere sürüklediğini ortaya koyuyor. tLERİ GERI SIÇRAMALAR EKONOMİNİN DE GÜNDEMİNDE Ani iklim değişiklikleri etkisini genellikle yüzyıllar hatta binyıllar boyunca sürdürdüğünden, bu gibi sonuçlar özellikle katlanılması güç bir durum yaratır. Gerçekten de, eski çağlarda toplumsal, ekonomik ve siyasal açıdan güçlü birta 1990'ların başlarında Grönland'daki büyük buz levhasından kopan buz parçaları olmasaydı, bilim insanları iklimin köklü değişimlere yol açma yetisinin belki de hiç bir zaman tam anlamıyla ayırdına varamayacaklardı. Kimileri üç kilometreye ulaşan bu koskoca buz kitleleri, iklimle ilgili son 110,000 yıla uzanan kayıtları içinde barındıyor. Araştırmacılar buzullardaki yıllık katmanlardan yola çıkarak ve çeşitli yöntemlerden yararlanarak, bunların yaşını saptayabiliyorlar. Buzun bileşimi ise onun hangi sıcaklıkta oluştuğunu ortaya koyuyor. Bu tür çalışmalar iklimde uzun bir süredir şiddetli dalgalanmalar olduğunu, uzun bir soğuk dalgasmı kısa süreli sıcak dalgalarının izlediğini gözler önüne seriyor. Grönland merkezinde yalnızca birkaç yıl içinde altı dereceye varan soğuk dalgalarının yaşandığı görülüyor. Öte yandan, topu topu on yıl içinde sıcaklıktaki artışın son buzul çağında ulaşılan doruk ı 10 derece üzerine çıktığına tanık o Yaklaşık 11,500 yıl önce meydana ı 932/1229 Ocak 2005