Katalog

Politikbilim >4y/cut Göfcer Hekimlerimiz gelecek için ne öngörüyor? Turk Tabipleri Bırlığı Merkez Konseyi'nin Haziran sonunda Ankara'da yapılan 50. Buyuk Kongresi'nin ikinci günü özel bir oturuma ayrılmıştı. Konu, "20002020 Sürecinde Nasıl Bir Dünya, Türkiye, Sağlık, Tıp Ortamı Öngörülebilir?" idi. Boylece Konsey, ülkemizin geleceği uzerınde soz ve karar sahıbı olmadığımız kanısının giderek yaygınlaştığı bir zamanda, bunun tam tersi bir arayışa, kendi geleceğimizı kendi ellerimıze alma arayışına, tıp alanmda kapıyı açtı. 2020 yılında bizi nasıl bir dunya bekliyor; oyle bir dunyada Turkiye nerede olmalı; Turkıye'nın arzu ediien yerde olabilmesı içın ülkenin hekimleri sağlık alanıyla ilglli olarak neler ongörmeli; ve ongorulenlere erışilebilmesı ıçın bugunden alınması gereken onlemler neler olmalı; ozel oturumda bunlar tartışıldı. Boylesi bir gelecek ongorusunde, yarınlarımızı kurmak için kullanabileceğimiz başlıca araçlardan biri olan teknoloji'nin gundeme gelmesi doğaldı ve bu bağlamda tıp ve ilâç teknolojisinin geleceği farklı açılardan ele alındı. Belki de butun teknolo/i alanları içerisınde, tıp teknolojisi gibi, insanlığın onune bu denli geniş imkânlar açan ama kotuye kullanılırsa o olçude de ciddi sorunlar yaratacak başka bir teknobji alanı yoktur. Nedir bu imkânlar? Bazı ulkelerin 20002020 surecini kapsayan ongorulerinden birkaç ornek verelim: Öngörüler * Kanserojenik mutasyon ve kanser metastaz mekanizmalannın bılımsel olarak açıklanması; metastaza karşı etkin yontemlerin geliştirilmesı; * Kotu huylu tumorlerin ilâçlara karşı olan direncini kıracak tekniklerin ve bu tur tumorlere karşı gen tedavısının yaygın olarak kullanılması; * Kanser içın biyolojık ve ımmunolojik tedavının etkın olarak kullanılması; * Kandan virusleri elimine etmeye yarayan tekniklerin yaygın olarak kullanılması; * Alzheimer tıp senil demansın kaynağının bilimsel olarak açıklanması ve Alzheimer hastalığını önleyici etkin yontemler geliştirilmesi; * Alerjık hastalıkların tedavisınin mumkun hâle gelmesı; * Bireysel yaşlanma mekanizmasının açıklanması; * Kendi hucrelerinin çoğaltılması yoluyla organları rejenere etmeyi mumkun kılacak teknolojinin olgunlaştırılması ve klinik uygulamaya geçilmesi; * Butunüyle yapay, insan vücuduna nakledilebilir böbrek geliştirilmesi; " İnsan hücre ve dokulan katılarak üretilen yapay organlann (pankreas, bobrek, koraağer vb.) kullanılması; * Kök hücre çoğalmasına katkıda bulanan faktörlerin tamamen anlaşılması ve test tuplerinde kok hucre çoğaltma pratiğinin ve bu hucreleri tedavi amacıyla kullanmanın yaygınlaştırılması. Cundemdeki sorunlar Bu imkönlara karşılık sorunlar da gündemde; buna da birkaç ornek verelim: * İnsan klonlama ya da genetik olarak modifiye edilmış organizmalarla ilgili ojenik ya da etik sorunlar, hatalar, tıbbi problemler; * Hâlen başlıca kaynağı insan embriyosu olan kök hucrelerinin doku muhendislıği için kullanılmasıyla ilgılı sorunlar; * Cenetik profil kayıtlanyla ilgili sorunlar; orneğin, DNA profillerine ilışkın ulusal olçekteki polis kayıtlarının ya da herhangı bir kışının, genetik predispozisyonlarına dayalı olarak işe alınmaması ya da sigortalanmamasının yaratacağı sorunlar; * Cenetik olarak modifiye edilmiş organizmaların yaratacağı çevresel sorunlar, vb. Bu sorunlara rağmen, gozuken o ki, tıptaki ilerlemeler surecektir ve bizim insanlarımız da, bu baş dondurucu değışimden, olumlu ya da olumsuz yönde, ama mutlaka etkileneceklerdir. Bu durumda Turkiye, pek çok alanda olduğu gibi tıpta da, iyi ya da kötu, başkaları ne bulmuşsa onu kullanan pasif bir izleyici olarak mı kalacakttr; yoksa yapacağı bilimsel araştırmalar ve teknolojik geliştirmelerle bu surece fiilen katılan, hâttâ surecı, Turkiye'nin insanlannın ve butun insanlığın yararı açısından yonlendirmeye çalışan etkin bir unsur mu olacaktır? Ikınci yolu seçerse bunu nasıl başaracaktır? Bu zor sorulara yanıt bulma sorumluluğunu duyan ve buna yönelik bir ongöru surecini başlatan Turk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi'ni içtenlikle kutluyorum. [email protected] 753/8 Gazetecilik tarihe karışıyor Gazeteciler dikkat! Yeni bir bilgisayar programı mesleğinizi elinizden alabilir. eçen hafta ABD'nın Seattle kenünde Yapay Zeka konusunda gerçekleştınlen uluslararası konferansta bir büdırı sunan Amerıkan Yapay Zekâ Bırlıgı temsılcısı, gazetelere makale yazabüecek kapasıtede bir bilgisayar programı uzerınde çakştıklarını açıkladı Soz konusu program, aynca son derece başarüı fantastık oykuler yazabüecek yetenekte "Author" adındakı akıllı sıstem North Carobna State Uruversıty'den Charles Callaway ve James Lester tarafindan, okuma sıkıntısı çeken çocuklara yardımcı olması amacıyla gehşürıldı Karakterlere, oykuye ve mekâna ilışkın aynntılarda degışıklık yaparak yenı masallar ve fantastık oykuler yaratan program, hâlıhâzırda "Kırmızı Şapkalı Kız" masalının çatısı uzerıne kurgulu Callavvay, yenı bir verı tabanı yardımı üe gazete haberlen, kısa oykuler, hatta senaryolar bıle yazılabılecegıne ınanıyor Programın şu anda emekleme aşamasında ol duguna dikkat çeken Callavray Author'ın şımdılık ıstenılen duzeyde kullanıcı arabırımı ıçermedıgını belırtıyor Bu nedenle olay gelışımını programa tek tek ışlemek uzun bu zaman alıyor Ancak "anlatım planı" adı verılen arabırımının gehştırümesıyle bu sorun da ortadan kalkacak Zaman ıçınde bu programın yazılı bir meünden bılgı çıkartabılecek sıstemlere entegre edılmesı duşu G nuluyor Boylece resmı haber kaynaklarından veya uluslararası haber ajanslanndan otomatık olarak haber tarama yeteneğıne kavuşacak olan program gazete yazılannın çıplak ıskeletı uzerıne bu haberlerı oturtacak Buna benzer Yapay Zekâ sıstemlerı otomatık ozet çıkancılar basıt şekhyle şu anda kullanımda Marıne Del Reyde Unıversıty of Southern Cdlıfornid ileuşım Bıhmlerı Enstıtusu'nden Daniel Marcu. bu konudakı çalısmalarını şoyle ozetlıyor "Herhangı bir yazılı metnı alıp, temehnde yatan ana fikrı ve yapısını anlamaya çalışınm Bu aşamadan sonra program, h s a cumlelerden oluşan bir ozet çıkartır" Marcu'ya gore program şu anda okunabılır nıtelıkte duzyazı yazmaya yanyor Yazılımcıların bu konu uzerınde 20 yüdan fazla çalışmalanna karşın bugune dek varolan programlar ancak bir paragraf uzunlugunda oykuler yazabüıyor Oysa Callavvay, birkaç sayfa uzunluğunda oykuler hazırlamaya yonelık daha genış açıü bir yaklaşımdan yana Callaway m programı karakterler arasında dıyalog uretebılen tek yazılım Oykuyu yazmak ıçın Author'a karakterler, okylar dızısı, olayın geçtıgı yer üe ılgüı bir plan sunuluyor Bu bılgı, "Kurt buyukanneyı yedı" orneğınde olduğu gıbı tek bir cumle üe gırüıyor Âdet öncesi sıkıntılara son Feromonlardan oluşan bir burun spreyi adet öncesi çekilen sıkıntılara son veriyor. ir üaç şırketırun gelıştırdıgı feromon kanşımı bir burun spreyi adet oncesı donemde ortaya çıkan rahatsızlıkları buyuk olçude hafifletıyor Hayvanların çıftleşmesı sırasında etkın rol oynayan feromonlar havada uçuşan kımyasal mesajcüardır Uretıcı firma, spreyın kadınlarda o do B