Katalog

Seçici arılar Soru Balarüan, nektar toplama mevsımmde, nıçm tek bır bıth turune saplanıp kahr? Nıçm bıthlere gehşıguzel bır şehlde tabl maz? Yanıt Balanlan yıyecek temın etmek ıçm dolaşmaya çıktıklannda tek bır bıtkı turune baglı kalırlar çunku bu şekdde daha ıyı randıman alırlar Çıçekler doğada genellıkle bırarada bulundugu ıçın arının farkü bolgelerı dolaşmasına gerek kalmaz Ancak her çıçek turunun farklı bır şeklı oldugu ıçın arı nektar toplarken çıçeklere kurune gore farklı bır şehlde yaklaşır Işçı anlar her çıçege nasıl yaklaşılacagıra büır Başka bır deyışle nektarı kolayca toplamak ıçın dıhnı nereye dogru uzatacagını bılmek zorundadır Eger an nektar toplarken farklı turdekı çıçeklerı dolaşırsa hızı ve performansı duşer Aynı kovanı paylaşan anlar bırbırlerıne çıçeklerın yerı hakkında bılgı verırler Işte bu üetışım tarzı tek bır çıçek turune nıçın baglı kalındıgını hsmen açıklar Balansının çevreyı dolaşıp çıçek avına çıkacagı yerde kovanda kendısıne büdırılen bolgeye gıdıp nektar toplaması dogal olarak daha kolaydır ıstegı bır sure sonra dayanılmaz bır hal alabüır Ne var kı cvımızı paylaştıgımız bıreylen Internet bagımlısı" olarak nıtelendırmek her zaman dogru degıldır Bızım bagımlılık olarak gordugumuz bır eylem tarafsız bır bakışla son derece saghklı ve yapıcı bır sosyal faalıyet olarak da degerlendırılebılır Kaldı kı onlıne olarak kurulan arkadaşlıklar, bazen kalıcı dostluklara donuşup yaşam boyu surebıür Sayıların gizl Aşagıdab ıfadede her harf bu sayıyı temsıl etmektedır TWO asal bır sayıdır FOUR tam karedır, EIGHT ıse bır kuptur Soru EIGHT'ın temsü ettıgı sayı kaçur? TWO, FOUR ve EIGHT sıfır ıle başlamaz 751.sayıdakı"TurkçeIngilizce sözmetik" isimli bilmecenin yanıtı 53X4092 = 216876 Bılmeceyı dogru çozen okuyucularımız Atamert YavuzarslanIstanbul, Sevıl&Ahmet AvşarogluAnkara, Orhan Zekı DemırayAnkara Internet bağımlılığı Soru Internet bağımlıhkyaratır mı7 Yanıt Bu sorunun yanıtı bagımhlıgı nasü tanımladıgınıza bağlı olarak degışır Bagımhlıgı uyancı maddelere olanfizıkselbağlılık ornegmde oldugu gıbı dar bır anlamda ele alırsanız Internet bagımlılık yaratrnaz Ancak burada soz konusu olan zıhınsel bır faalıyet ıse busoıunun yanıtı 'evef'tır Yıne de bu bagımhlığa saplantı sabıt fikır, takıntı dıyebılırsınız Gunluk yaşamın stresı ve guçlugu altında ezılenler Internet'ın sanal ortamında gerçek dunyadan uzaklaşıp soluk alacak fırsat bulurlar Bazüarı bu ortamda son derece keyıflı arkadaşlıklar kurabılır Kısa sure sonra bu faalıyetın sonunda elde edılen ke yıf vazgeçılmez bır unsur halıne gelır ve bu keyfi yaşayamamak stres yaratır Gerçek dunyadakı olumsuzluklardan kaçma Soru Suyun donarken genışledığı buınen bırfızıkolayıdır Donan borulann patlamasının nedenı budur Bu da suyun donarken bır faalıyet ıçmde olduğunu gostenr Peh, bunu yapabümek ıçın enerjıyı nereden bulur? Yanıt Su dondugu zaman, onemlı mıktarda enerjı salar Buna gızlı gorulmeyen ısı (gızılısı) denır Eger su bır havuzun ıçındey se bu enerjı çevredekı havaya ısı olarak karısır Eger su bakır boru gıbı kapalı bır yere hapsolmuş ıse, bu enerjının bır kısmı boruyu patlaür ve su genışler Bu da ısı olarak havaya kanşacak daha az mıktarda enerjı kaldıgı anlamına gelır Normal olarak bır sıvı dondugu zaman molekuller bırbırıne sokuldugu ıçın bıraz daralır Su 4 dereceye duşerken daralır Ancak bunun altındakı bır sıcaklıga duşerse genışlemeye başlar Hıdrojen ve oksıjen atomlarının farklı elektronegatıvıtelere sahıp olmasına baglı olarak her su molekulu polarlanır Ikı su molekulu yeterınce bırbırıne yaklaşırsa bır molekuldekı pozıtıf yuklu hıdrojen atomu ıle dıger bır molekuldekı negatıf yuklu oksıjen atomu arasında eletrostatık bır çekılım dogar Bunun sonucunda hıdrojen bagı (Hbond) oluşur Bu molekullerarası en guçlu baglantüardan bındır Su 4 derece sıcaklıkta en yuksek yogunluguna erışır Sıvı azaltılmış molekuler harekete baglı olarak daralır Ve Hbond'ları daha buyuk mıktarlarda oluşur Bu Hbond'ları uzundur ve su molekulundekı ıkı hıdrojen atomunu bırbırınden uzaklaştırmak ıçın zorlar Molekullen bırbırınden ayırmaya çalışmak sıvının yogunlugunu azaltır Su dondugu zaman sabıt bır hacımde daha az mıktarda molekul bulundugu ıçın, zaman ıçınde yuzde 9 oranında genışler Butun bu bılgüenn ışıgı altında buz motorunun nasıl çalışügını açıklayabılırız Eger bır motorun sılındırı su ıle doluysa ve su dondukça buz pıstonu yukan dogru ıüyorsa, motor bu perıyotta ış yapabılır Başlangıç noktasma donmek ıçın buzun yenıden erıtılmesı gerekır Boylece yenı bır perıyod başlatüabüır Motordan mumkun oldugunca fazla mıktarda ış elde etmek ıçın genışleme hacmıne ters olan basıncuı yuksek olması şarttır Hareketlı parçalar 100 atmosfere dayanacak şekılde uretıldıyse yuzde 9 oranında genışleyen bır metre kup buzdan 900 kılojul ış elde edılır Bu da buzu dondurmak ıçın gereklı olan ısının yuzde 3'unden daha azdır Bu durumda motorun randımanlı çalıştıgı soylenemez Donan suyun enerjisi uyuru Magnetik malzemeler ve uygulamalan 34 Eylul 2001 tanhlerı arasında Gebze Yuksek Teknolojojı Enstıtusu Fızık Bolumunde TUBITAK Başkanlıgırandestegı ıle 'NanoOlçeklı Magnetik Malzemeler ve Uygulamalan' (Nanostructu red Magneüc Matenals and theır Applıcatıons) adlı uluslararası bır vvorkshop duzenlıyor Son yıllarda çeşıtlı teknolojı alanlarında ozellıkle bügısayar teknolojılerının gelışımınde yuksek performanslı magnetik cıhazlann uygulanması buyuk onem tasıyor Bu tur uygulamalarda daha kalıtelı yenı magneüc cıhazların gelıştırüebılmesı ıçın boyutları nanometre (109) m) duzeyıne kadar ınebüen uzıksel yapüara gereksırum duyuluyor Boylece bılgısayar belleklerı ve hız larmda yuzlerce kez ılerleme kat etmek mumkun olabılecek Nanometre olçeldı malzemelerın tasarlanması sentezlenmesı ve fizıksel karakterızasyonu son yıllarda uzerınde yogun olarak arastırma yapılan konulann en onemlılerı arasındadır Bu denh duşuk olçekb malzemelerın fizıksel ve lamyasal ozellıklerının aynı malzemenın daha buyuk olçeklı orneklerınm ozellıklerınden buyuk oranda farklılık gostermesı ve knantnm boyut etkiıi (quantum sıze effect) dıye büınen yenı fizıksel ozelhkler sergıledıgının anlaşüması bu konudala araştırmalann yoğunluk kazanmasının dıger bır nedenını oluşturuyor Çunku bu tur yenı ozelhkler bılgı depolama bılgısayarlardajnagneük okuma ve yazma kafası magneüc sensor magneüc bellek (MRAM) tek elektrona dayalı cıhaz (sıngle elekctron devıce) kuantum bılgı ışleme cıhazı mıcrodalga eleküonık cıhazları vs gıbı çok onemlı teknolojık alanlann temelını olusturmaktadır Ozetle, nano teknolojüer 21 yuzyıl endustrısının temelını oluşüjracakür Bu toplanü nanoyapılı malzeme ve magneüc cıhazların sentezı ıle ügılı fizıksel ozellıklerın ka rakterıze edılmesınde ortaya çıkan temel problemlerın deneysel ve kuramsal olarak araştırıl ması uzerıne yogunlaşacak Toplantı kendı alanlarında un yapmış davetlılerın konuşmalarını sozlu büdırılerını ve posterlennı kapsayacak Bu uluslararası toplanüya bırçok ulkeden yaklaşık 50 bılım adamı kanlacak Aralannda ABD'nın Ulusal Büım ve Teknolojı Vakü (NSTC) uyesı uluslararası duzeyde un yapmış IBM, Nonvolaüle Electronıcs, Seagate Teknolojı ve FIAT gıbı sanayı ve arasürma kurumlarında çalışan araşürmacılann yanı sıra degışık unıversıtelere mensup arasnrıcılar da vardır Tbplanü dunyada teknolojının en üerı konularında yaşanan gelışmelerı yurtdısına çıkmakta bırçok zorlukla karşüaşan ulkemız araşhncılanna hem ulkemızde sunmafirsaüoluşturması bakımından, hem de onlarla yenı ısbırhgıne kapı açması bakımından oldukça yararlı olacak Aynca arastırma ve gelıştırme (ArGe) faahyetlerıne dayab ureüm yapma çabası gosteren ve magnetizma (ozeihkie magnetik kayıt) temelıne dayalı olarak çalışan sanayı kuruluslanmızın ozgun urun çıkarabümelerı ıçm gerek duyacaklan çok yenı ve ılerı duzeyden araşürmaların sonuçlannı bu toplanüda ızlemefirsaüelde etmış olacaklar TTGY HİBEYÎ YÜZDE 75'E YÜKSELTTI TTGV Turk sanayı ve bılışım kuruluşlannın knzden daha rahat çıkmalannı ve rekabet guçlerını arürmalan ıçın çok çeşıtlı alanlarda hıbe destegı verıyor Bu kapsamda daha once projelerın toplam butçelennın en fazla yuzde 50'sıne destek veren TTGV bu oranı KOBI'lere krızden çıkışta destek olabılmek ıçın bır yıl sureyle yuzde 7S'e yukselttı TTGV bu amaçla, Turkıye çapında pek çok sektorel ve bolgesel kuruluşla ışbırlığı ağı oluşrurdu Bu kuruluşlarm başında tum ıllerın sanayı odalannın yanısıra TESID (Turk Dektroruk Sanayıcı lerı Dernegı) TAYSAD (Taşıt Araçlan Parça Sanayıcılen Dernegı) TUBISAD (Turkıye Bılgı Işlem Hızmetlerı Dernegı), KalDer (Turkıye Kalıte Dernegı), TOSYOV (Turkıye Kuçuk ve Orta Olçeklı Işletmeler, Serbest Meslek Mensupları ve Yoneücıler Vakfı) EGEV (Ege Ekonomıyı Guçlendırme Vaku) qelıyor TTGV nın bu ışbırlıklenyle duzenledıgı Teknolojı Destek Hızmetlerı programıyla saglanan danışmanlık ve egıtımlerden bugune kadar 100'un uzerınde KOBI yararlandı TTGV KOBl'lere bu amaçla kullandırmak ıçın 3 mılyon Dolarlık bır fon ayırdı Danışmanlık hızmetlerınde KOBl'lere en fazla 10 bın Dolarlık hıbe destegı saglanıyor Bır KOBl'run bırden fazla danışmanlık alımı projesının desteklenmesı haünde bu rakam en fazla 25 bın Dolar'a çıkabılıyor TTGV Genel Sekreterı Akın Çakmakcı guçlu ve dınamık bır ekonomı ıçın Turkıyedekı KOBl'lerın yurtdışındakı fırmalarla rekâbet edebılır hale getırümesı gerekügmı belırterek ' Teknolojı Destek Hızmetlerı programı bu amaçla oluşturuldu Kâr amacı guüneyen ve bı zımle aynı hedeflerı paylaşan tum sektorel ve bolgesel kuruluşla ışbırlıgıne açıgız" dedı 753/21