Katalog

demıryolu, bın de acıl durumlarda kaçış ıçın bırbınne paralel 5 tup bulunuyor Tunel 20 prefabrıke beton elemandan oluşuyor Her elemanda ıse 8 farklı bolum bulunuyor Beton bloklar tunelden 12 küometre otede, bu ış ıçın ozel olarak kurulan bır fabrıkada dokuldu Daha sonra bıraraya getırılerek tunel elemanları oluşturuldu 176 metre uzunlugunda 42 metre genışlıgınde ve 9 metre yukseklıgındekı elemanların agırhgı ıse 57 000 metrık ton Tkmamlanmış tunel elemanlarının uçlan masıf, çelık bolme duvarlanna sabıtlendı Romorkorler monte edılecek parçalan teker teker ınşaat sahasına taşıdüar Tunelın en son parçası 6 Ocak 1999 tarıhınde yerıne kondu 26 ocakta ışçüer, son ıkı eleman arasındakı bolme duvannın kapısını açtılar boylece Kopen hag Peberholm adasına baglanmış oldu saıyaller aktanlması yonunde bvryontem tizermde çahşmaya başladı O zamanlar bıhnen adıyla, ük "telsız telgraf" uygulamalan telgraî kablolanyla bağlanü kurulamayan yerlere üetiler gondenlmesme yardıma oluyordu Ne var h, aradan çok geçmeden elektromanyeük dalgalaı araohğıyla bıigı ıletışum sağlama yontemı telsız teknolojısınde, ozelhkle radyo ve telemyon yayınlannda hızh bır gehşmeye yol açtı Telsız üetışunl962 yıhnda Telstar'm ılkıleüşım uydusunu havaya brlatmasıyla bır atak daha yaptı 1909 Kımya uzmanlan 19 yuzyuda çok sayıda yan yapay pohmerler urettıler Ancak plastık endüstnsuu gerçek anlamda demıme geçıren Amerıkah bılım adamı Leo Beekland'ın 1909 yıhnda dunyaya tanıttığı "Bakaht"ıle oldu OteJü plastıklerm tersıne, bakaht katılaşmadan once ısıyla yahvzca bır kez yumuşatılabüdığmden ısıya dayanıklı eşya uretım ıçın ıdeal bır mahemeydı 1938 yıhnda VVallaceH Carotherstaraundan uretılen yapay bır hf olan naylon ıse, elastık ozeüıklen nedenıyle çorap uretımınde kullanıhnadan once, dış firçası yapımmda kullanüdı 1800'lenn sonlanna gehndığmde, doğal olarak ortaya çıkan azot tabanh bıleşım rezervlen bunlann gvbre olarak kullanıknalanndan oturu oylesıne azaldı h, çok hşı dunya çapmda bır açhğın başgostermesmden kaygı duymaya başladı Ne varb, 1909 yıhnda Ahnan hmyacı Fntz Haber, gorece reaktıf ohnayan, ancak yaygm nvktarda bulunan azot ve hıdrojen gazlannın bırleşerek amonyum oluşturmalanna neden olan, boylece gvbre olarakkullanılabılen "Haberyontemını"dunyaya tanıttı 1910 PaulEhrhch ve Sahachıro Hata 1910'da, arsenıc ıçeren yapay bır madde olan arsfenamın hastahğına yol açan bır canlının yok etıhnesı yonunde ük kez başanh sonuç veren "yapay ılaç" nıtehğme sahıp oldu lyıleştırıcı ozelhMere sahıp yenı bıleşımler uretme ükn çağdaş eczacıhk donenvnde ortaya aüldı ve bu donemde kanserden tutun da, antıdepresanlar ve doğum kontrol haplanna dek çeşıth ılaçlar uretıldı 1930 llk uretılen buharh motorlara hyasla, üke olarak, çok daha basıt olan jet motoru 1930 yıhnda Ingıhz havacüık uzmanı Frank Whıttle taraundan ureuldı Işıkhızınm 20 katı bır hızla uçabüecek uçaklann yapüması uzenndeb çahşmalar gunumıızde surduruluyor 193619301936 yıllan arasmda yapılan Hoover Barap Colorado ırmağı sulannuı sulama ve elektnk uretınu amacıyla kullanılmasına yonehkgenış kapsamh bırhukumet projesı ıçmde yer alıyordu Yaklaşık 220 metre yukseklığmdekı baraj donemın en buyuk barajlanndan bınydı Şu anda Çın'de yapımı surmekte olan baraj ıse buna kıyasla çok daha buyuk olacak Ne var h, bara] yapma eğıhmı bunlann ekosıstemlerde yaratüğı olumsuz değışımler nedenıyle bır duşuş gostererek yennı doğayı esfa durumuna getırme eğılunıne bıraktı 1942 Rus bıhm adamı Konstanün Tsıolkovsky ve amenkah kâşıf Robert Coddard roket bıhmı uzennde II. Dunya Savaşı'ndan çok once çahştılarsa da, çok bşı yularca uzay uçuşuna gerçekleşmesı olanaksız bırbılımkurgu duşu gozuy697/19 Köprünün yapımı • •' • » Sıra Malmo üe Peberholm adasını bırleşürecek kopruye gelınce muhendısler 1 092 metrelık orta kısım ıçın halatlann taşıdıgı bır kopru uzerınde karar kıldılar Bu tasanmda koprunun yukunu klasık asma koprulerde oldugu gıbı ıkı veya daha fazla ana ha lat degıl dıkey püonlara dogrudan demırlerle baglan mış bır dızı duz kablo taşıyor Ana halatlann ucunda masıf demor bloklar bulunmadıgı halde kopru hem demıryolunun hem de karayolunun agırlığını çekecek guçte v • Reslmde, dev "Svanenf Kuğu" adı verllen vlnçler, son klrişterden blHnl yerine oturtuyor. Yerinde dökülen Ikl pilonun difinda, köprünün tüm elemanları Svanen vlnçleH tarafından üretlm sahasmdan Insaat sahasma tasındı. Qresund projesl Içln özel olarak gellştlrllen Svanen vlnçleH 8.700 metrlk tonu kaldıracak kapasltede. Blr çoaığun Lego'lannı yerleştirmesl gibi, vinç en ağır beton bloklan blle Inanılmayacak blr hassaslyette yerine oturtablliyor. Köprünün Usttekl beton böltimü motoriu tasıtlara aynhrken, alttakl düzlükte tren raylan yer alıyor. Bu tasanmı ıle 0resund Koprusu bugune dek ınşa edü mış en guçlu asma kopru nıtelıgınde Tunelde oldugu gıbı 0desund Koprusu'nun de buyuk hsmı prefabrıke olarak ureüldı Isveç'ın dogu kıLütfen sayfayı çevrlnlz Köprüyü demlrlerie bağlamak ÇhH beton kuleden olusan pllonlar halatlann taşıdıgı köprüye destek sağlıyor. Su yüzeylnden 204 metre yüksekllktekl kuleler, hallhazırda İsveç'ln ün yüksek beton yapılan. Köprünün halatlan klaslk arp sekllndekl taşıyıa halatlan yamıtıyor. Kablolar köprü klrişlerine 20 metre aralıklaria, pllonlara Ise 12 metre aralıklarla bağlanıyor. Pllonlann temell ve köprü payandası, 20 metre yüksekllğlnde, 20.000 metrlk tonluk prefabrike beton dubalardan oluşuyor. Köprünün bu parçalan da, dlğer parçalan glbl Malmö Körfezl'nde döküldü ve mavnalaria sualtına yeriestlrilmek üzere Insaat sahasma tasındı. Pilon ayakları, bu dubalann üzerine prefabrike destek sağlayıa çellk kafesler yardımıyla dlklldl.