Katalog

çogunlukla aynı "Benım duvarlarımda hıçbır şey ası lıdegükı" Genç erkekler yaşadıklan mekânlann ge nelde kulldnışlı, temız ve duzenlı olmasına ozen gostermekle yetınıyorlar Bu yuzden oıılann evlennden taşınmalan da pek fazla zaman almıyor Evlerınde sıcak ve rahat bır atmosfenn eksıklıgını duyanlar akşamları eve donmektense şehırde dolaşmayı yeglıyorlar Ingılız "The Obaerver" dergısı, Essex araştirmalanndan son derece kapsamlı sonuçlar çıkarmakta Şayet sıngle yaşam bıçımı gerçekten de bugunku gıbı cınsıyetiere goıe gelışecek olursa, yalnızca kadın veya erkeklerın yaşadıklan gettolar doğacaktir Erkeklerın yaşadıklan alanlar genış spor sahalan ve fast food lokantalanyla donatılırken, kadınlann bolgelerınde cafeler ve sosyalleşmenın temelını oluştunın enstıtuler yogunluk kazanacakür Bu senaryoyu anlamsi2: bulanlar Bremen'de ku rulması duşunulen kadın kulubunun bu amaca ne kadar yaklaştıgını gorebılırler Mımar Alexandxa Czamer şu sıralar bır kadın koyu projesı uzenne çahşıyor Aslında bu projenın benzerlen Ortaçagda tum Avrupa'da yaygmdı Bu koylerde namuslu ve dındar ama "rahıbe" olmayan kadınlar yaşamaktaydı Bremen'dekı model (10 000 metrekare uzenne kurulması planlanan 60 100 konut) kendı evlerme sahıp ol Üniversite öğrencilerine açık mektup Doğan Kökdemir* eden bır unrvereıtede okuyorum'?' Kaç unıversıte ogrencısı, bu soruyu kendıne sormuştur acaba, ya da daha onemlısı kaç ogrencı açık yurekblıkle bu sorunun cevabını vermeye çalışmıştır''' Henuz çok başlannda oldugum akademık yaşanümda bu soruya venlen cevapları değışık unıversıtelerın değışık bolumlenndekı ogrencüennden duyma şansına erışüm ama duydugum cevaplann en azından benım ıçın çok lataıın edıcı oldugunu soyleyemem Cevaplardan tatmın olmak tabıı kı gorecelı bır durum, bu yuzden bu soruyu soımadan once hangı cevapların benı gelece<ge donuk olarak umuüandıracağını duşun dum 'Kendımı gerçekleşurmek ıçın buradayım ya da "Bılımsel duşunmeyı oğrenmek ıçın umversıteye geldım" gıbı cevaplar belkı de benı daha mutlu edecektı ama aldıgım cevaplar genelde ıkı grup altında toplandı (1) "Buradayım çunku aılem boyle olmasını ıstedı' ve (2) ' Unıversıte dıploması alabılmek ıçın unıversıtedeyım Doçjal olar.dk yukardakı soru ve buna venlen cevaplar son derece kısıtlı gozlemlere dayanıyor bılımsel bır ven toplama çalışması olmaktan uzak olan bu gozlemler hıç degüse bıze genel yapı hakkında bıraz fıkır verebılır dıye duşunuyorum Venlen cevap ların dogrulugunu ya da haklüıgını tarnşmayaca§ım çunku bu yanıtiarın yanıtı veren kışı açısından en dogra' oldugunu kabul edıyorum Bu yazının amacı bu soıuyu henuz duşunmemış ya da cevabıru henuz verememış ogrencüere alternatıfleı sunabılmek Bu nu gerçekleşürmek ıçın uzun bılımsel taruşmalar yerıne bır mektup yazmanın daha uygun olduğunu duşundum N hayannda o kadar çok farklılık ve deÇpşkenlık var 1a, butun bu sıs teme tek bır yanıt (hap) verebılmek ımkansız Yukardakı taleplenn cevabı psıkolojıde yok mu' Mutlaka var ama bu cevabı bulup ortaya çıkarmak ve kendı hayatı ıçın uygulamaya sokmak bu bügılen alan kışının becerısınde Sonuç olarak, unrversıteler teknık okullardan farklı olarak meslekı becenyı değıl, dusunsel becenyı gelıstırmek ıçın olu^ru rulmus kurumlardır Dusunsel becen olmadan meslekı aşamalardan bahsetmenın çok da anlamlı olmadıgı sanınm açıktır "Bu kitabın tamamını okuyacak mıyız?" Donem başlarında ogıencılenn endışe dolu ses tonlanyla sorduklan onemlı bır sorudur bu Ders htabından 12 bolumun çıkanlması ogrencüen mutlu eder, hele hele htabın yansını "atarsa nız' en sevılen hocalaıdan bınsı olmanız ışten bıle degü llkbakısta oldukça dogal ve dogal oldugu kadar da mantıklı bır sureç gıbı gorunuyor Oyle ya, kım daha fazla okumak ıster7 Daha az kıtap daha az sayfa, daha az ders sayısı daha az deıs saatı, daha az unıversıte daha az gelecek1 "Neden unıver sıtedeyım ' " sorusuna venlecek cevabın onem kazandığı bır bo lume geldık, banka hesabınızdah paranın sadece %80 ını çekebı lecegınızı soyleseler bunu kabul eder mıydınız7 Hayır mı" Pekı o zaman neden egınmınızı bsıtlamaya bu kadar gonullusunuz7 Tah mınen kulturel bır ozellık, hakkımız olanı ıstemek konusunda çok bas.ank deÇplız Egıtım soz konusu olduğunda bu talepler bızı de ugraşnracagı ıçın susmak çok daha rasyonel bır davranış olarak algılamyor Daha çok bügı yerıne daha az ve mumkunse kullanıma hazır bügıyı tercüı edıyoruz Onen mı' Onenm basıt ısteym1 Dersı veren hocalannızdan sızlere daha fazla zaman ayırmasını ısteym dogmank ders kalıpla n yerıne eleşürel dusunmeye yon verecek farklı uygulamalar kıtaplar, teknüder talep edın Bu kıtabın son 4 bolumunu ışlemeyecegız' dıyen hocanıza bunun gerekçesıru sorun Unıveısıte oldugunuzu hıssetmeyı ısteym "Üniversitede verilen bilgiler gerçek hayatta işime ne kadar yarayacak?" mak ısteyen ama aynı zamanda da toplumun bır parçası olmaya devam etmek ısteyen kadınlar ıçın duşunulmuş Erkekler yalnızca zıyaretçı olarak kabul edılecekler "Haşan bzlar" adlı kıtabın yazan Ute'ye gore kadınlar aşk ve seksı bırbınnden ayırmasını büıyorlar Tek gecebk aşklardan sonra her zaman, kendısını bır daha gormeyecek olan erkegın acaba kendısını kotu hıssedıp hıssetmedıgını sorgulamış "Bunlar daha sonralan uzermde konuştugumuz harıka buluşmalardı ama bırbınmıze bağlanmak ıstemedıgımızı de kesm olarak bdıyorduk" dıyor Ute Yoksa Houllebecq'ın korelen duygularla ılgılı fantezılerı gerçek mP Ne dıyordu yazar "Onun ıçındekı sarsıntılara neden olan ve yaşamını karartan aşk rezervlerıne ortak duygular beslemıştı BeUa de kalbını harekete geçıren tek ınsanî duyguydu bu Ancak bunun dışında tum bedenını soguk bır urkeklık de kaplamışü. Gerçekten de sevemıyordu artık" Nügun Ozbaşaran Dede Kaynak Der Spıegel 10/2000 Bu soıuya verılecek cevabı çok uzatmaya gerek yok soru zor ama yanıt basıt "Bılmıyorum ' Aslında ogrendığfinız her bügı kırmtısı sızrn ışınıze mutlaka ve mutlaka yarayacak" dıyerek hem sı?ı hem de kendımı belırsızhkten koıumayı seçebüırdım ve rnanın bu çok kolay olurdu Ama, gerçekten de bu sorunun dogru cevabını bılmıyorum daha dogıusu sızı tanımadıgım surece herhangı bır tahmınde bulunamam Bella aranızdan bazıları unıversıte eğıumı suresınce oğrendıgı pek çok şeyı kendı profesyonel ıs yaşantısındd başanyla uygulayacak ama bazılannız da oğrendıklerının onemlı bır bolumunu kaybedecek Sorumuzu şu şekılde degış tırsek belkı daha açık bır cevaba ulaşabüınz "Bıze verdıgınız, omegın Araştırma Yontemlerı dersınde, gerçek hayatta uygulanabüet • ı . ı 9 cek bılgüer mı ogreteceksınız ' Bu soru dı IÇin OlUŞtUrUIgenne gore daha detaylı bır soru ama ceva bı bıraz daha kanşık "Hayır, boyle bır amacım yok" Hangı bılım dalı olursa olsun ve buna bağlı hangı dersten soz edersek edelım kuşkusuz buradata bılgüer hayatın kendısıyle ılgılıdır Büımın hayattan kopuk olması zaten beklenemez Knantum firiğiyle ılgılı bügı ve kuramm, matematıgın psıkolojının, felsefenın ve daha bır çok alaran hayata yansunasınm mumkun olmadıÇrını soylemek buyuk bu hata olur Gunluk hayatla olan bu dogal yakınlığa ragmen unıversıtekı büımcının ya da egıtmenın sıze bügüerı hap şekhnde vermesını beklıyorsanız hata yapıyorsunuz Bı lımcının Hadı bunu ogreteyım de gunluk hayatta kullanın' gıbı bır kayqısı yoktur bence olmamalıdır da Uygulama, ahnan bılgüen gerçek hayata taşıma dıgeı bır deyışle aktıf oÇrrenme egıum goıen kışının sorumlulugundadır egıtmenın de§ü Ornegın Psikolojiye Cirlş dersı alan ogrencüerın bu dersten beklentüerı drasında (1) karşüanndakı ınsanlarla daha ıyı üışkıler kurabılmeyı o§renme (2) karakter tahlılı yapabılme bece nsuıı kazanma ve (3) begendıklerı taz ya da erkek arkadaşlanru ' tavlayabılmenın yollannı bulma ılk sıralan alır Ustelık bu beklennler sadece bıze ozgu değu evrensel beklentıler (McBurney 1996) Butun bu taleplerı uzgunum ama karşüayamıyoruz Bu nun ıkı nedem var bınncısı msan davıaıusı ve duşunce sıstemıyle ılgılı cevaplann çogunu bız de bümıyonız ve ıkıncı olarak ınsan Üniversiteler teknik "Eleştirel düşünme ?" Ogrencüenn südıkla yakındıkları duıumlardan okullardan farklı bınsı egıtımın ezbere dayalı bır temele oturmuş olmasıdır Bu yakınmaya ragmen züunsel sure olarak mesleki be cı tetıkleyıcı eleşürel duşunme temellı egıtımı gerçekleşnrmenın onundekı engellerden bırısı ogrencüer açısından zorlugudur ceriyi değil, düşün bu eğınmın 1999a) Unıversıte sınavma gırmek (Kokdemır, hse ogrencüennden umversıteye sel beceriyi geliştir ıçın ter dokenkazanmış olduklan ezbere dayalı geldüderınde muş kurumlardır. ders çahşma alıskanlüdannı hemen degıştırme lennıbeklemek çok gerçekçı degü sanınm "Ezbersız egıtım ıstıyoruz" soylemıraze yurekten katüıyorum ama gerçekten bu tur bır egıtıme hazır mısınız'' Daha dogrusu bu egıtım de sızı daha çok okumanrn, araşnrmanın, soru sormanın bek ledıgını büıyor musunuz' Unıversıte egıtımınm her kademesmde eleştirel duşunme modellennın uygulanması gerektıŞını savunan bır kışı olarak (Kokdemır, 1999b), bu tur bır egıümın sızı gerçek ten unıversıte hayatını yaşatacagına emınım ve bunun ıçın egıt menlerden çok sızlerın katkısı ve ıstegı lazım Teknolojının (ozellıkle ınternet uygulamalannm) bu egıtıme çok fazla katkıda bulunacağ1 açık Bu yuzden, sız ogrencüerın gerek bügısayar becen lenruzı gerekse yabancı dü becennızı gelıştırmenız lazım Ozellık le ınternet uygulamalan soz konusu oldugunda ' ınternet kullanımınm" bır modem ve telefon hattoıdan fazlasını ıçerdıgını unutmayın (Kokdemır, 2000) Kaynakça Kokdemır D (1999a) Psikolojiye gırış ve genel psıkolojı deralerının ıçerıgının degışünlmesı hakkında eleştirel bır yaklaşım Turk Psıkoloıı Bulten 5(13) 2830 Kokdemır D (1999b) Umversıtede bır eleştirel duşunme yonterru Cumhunyet Btlım Tekruk 632 4 5 Kokdemır D (2000) Duşunmeden ınternet ADnet Mart 6869 McBurney DH (1996) Hawtothmk lıke a psychologıst Cntıcal thınhng ın psychology New Jersey Prentıce Hall kokdemır@baskent edu tr Başkent Unıversıtesı IIBF 697/15