Katalog

OLASIUĞIN SMIRINDA MÜHENDİSLİK ÖYKÜLERİ2 1859' Sığ attklanian azan petrol eskı donemlerde üp, süah yapum ve aydıniatma gıbı çeşıth amaçlarla kuüa *" nıhnaktaydı Ne var t, gerek bır makme cılası, gerekse yaht olarak petrole buyuk bır ıstem duyulması ve bu nedenle sondaj çahşmalanna başlanması ancak Sanayı Devnnu ıle bırhkte oldu Çağdaş petrol endııstrısı 1859 yılında Amenkan ordusundan Albay Edvm L Drake'm Pennsylvanıa 'nın kuzeybatısında ük kez başanh bır petrol kuyusu sondajinı gerçekleştırmesıyle başladı 1860 1860 yıknda Fransa'da çakşmalannı surduren Eüenne Lenoır ıçındeh hava ıle komurden elde edüen gaz kanşıımnın bır kıvılcımla ateşlendığı pistonlu bırmotor urettı ve boylehkle dunya ıçten yanmah bırmotorla tanışmış oldu Bunu ızleyen bırkaç on yıl ıgnde tasanm alanmdakı ılerlemeler motorda oylesme bırgehşme sağladı h, bu ucuz ve son derece verımlı motor hsa surede en çok aranan guç kaynağı oldu Motor ozellıkle otomobü ıçın vazgeçılmez bırparçaya donuştu Içten yanmah motorhavacıhkdahnda da bır çığır açtı Wılbur ve Orvüle Wnght'ın ılk havalandırdıklan uçakgücunü kendı yapımlan olan 12beygırhkbenzmh bırmotorla sağhyordu 1866 Başansızhğa uğrayan bırçok gırışımm ardmdan, sonunda 1866da Kuzey Atlantık Okyanusu'na boydan boya bır denızaltı telgral'kablosu yerleştırılebüdı Esh Mısır ve Hındıstan 'da bularlaşbncı soğutma yohıyla (buharlaşan su molekullennın çevresmdeh ısıyı çektığı ılkesme dayanarak) buyuk buzkahplan uretıldı Benzer bır yontemle 1800'lenn ortalannda uretden soğutma aygıtlan su buhannın hızla genışlemesı suretıyle havayı soğutuyordu. Fransız kâşf Fbıdmand Carrâ'nın 1859da gehştndığı soğutma sıstemınde ısıyı daha çokemen amonyum ılk kez kullanıldı 1870 yıllannda soğutmah gemüer Avustralya gıbı uzak ulkelerden Avrüpaya et ve daha başka urunler taşımaya başladılar ve kuresel tıcarete yenı bır boyut getırdüer 1920 ve 30'larda bulunan freon gibı yapay soğutucular evlerde kullanılan buzdolaplannın ve khmalann yaygınlaşmasma ve'bıhm adamlannın 80'lerde ortaya çıkarttıklan gıbı, ozon dekğının buyumesme olanak tanıdı 1894 Fızıkçı ]ames Clerk Maxweüden esmlenen ltafyan Szık uzmanı Gughelmo Marconı 1894 yıhnda uzak mesafelere elektromanyetık 697/18 Sınırlan birleştiren köprü eçtıgımız ağustos ayında İsveç'ın Fhnte Kana h'ının ust kısımlannda, 0resund Koprusu'nun 140 metrelık son parçası yenne monte edıldı Boylece 4 yıl suren 0resund Koprusu ve Tunelı projesı (bır dıÇer adıyla 0resund Fıxed Lınk 0resund Geçıdı) bıtmış oldu 16 kılometrehk geçıdın ıkız beton pılonlannın dışında, masıf parcalannın tu mu başka yerde uretıldı daha sonra tek tek yuzdurulerek monte edıleceklerı noktaya taşındı 3 mılyar dolarlık geçıt Avrupa tarıhının en pahallı altyapı projesı Geçıdın ta mamlanmasıyla 100 yıllık Danımarka ve Isveç ın 0resund Bogazı uzerınden bırleştırümesı hayalı de boylece gerçekleşmış oldu Danımar G ka'nın başkenü Kopenhag'ı İsveç'ın bolgesel başkentı Malmo ye baglayan proje uç ana yapıdan oluşuyor Dunya nın sualtmdakı en uzun demıryolu ve motorlu taşıtlar yolu tunelı (4 kılometreden uzun), taşayıcı halatlı 7 8 kılo metrelık kopru, Boğaz'ın ortasındakı, kopnı ve tunelın bırleştıgı 4 küometre uzunlugundakı yapay ada Bu projenın en onemlı ozellıgı buyuk çogunlugunun prefabrike olarak uretümesı Boylece denızın ortasında guç ve tehlıkelı koşullarda çalışma gereğı ortadan kalktıgı ıçın otomatıkman ış kazalan da mmımuma ındırgenmış oldu Geçıdın tunel hsmı Danımarka kıyılanndan yapay adaya kadar uzaruyor (Halk arasında Peberholm olarak bıhnıyor) Tunelde, ıkısı motorlu taşıtlar yolu ıkısı