Katalog

ANTRO POLOJ İ İnsan ailesinln Afrika kökenli olduğunu öne süren görüşe karşı, "Çok bölgeli" varsayım ortaya atılıyor... Buna göre modern insan Asya ve dlğer bölgelerde de Afrika'yla aynı dönemde evrimleşti. Çeviri: Murat Arın ugün birçok antropolog, insan ailesinin (hominidlerin) Afrika kökenli olduğuna ve ilk hominidlerin 5 ile 10 milyon yıl önce yaşadıklarına Inanıyor. Anatomik olarak modern insanın ilk kez ortaya çıktığı hominid evrimin son dönemi hakkında ise bu tür bir görüş birliği sağlamış değil. Asya'nın çeşitli yerlerinde bulunan fosiller, bu tartışmanın can alıcı noktasını oluşturuyor, ancak antropologların bu bulgular hakkındaki yorumları deöişiyor. Modern insan nerede doğdu? Bir başka deyişle bir milyon süren bir dönemin belirgin bölgesel anatomik özelllklerinden hiçbiri modern insana aktarılmadı. Buna karşın çok bölgeli model, bölgesel olarak gelışen özelliklerin sürekliliğini savunuyor. Model, Çin'e yaklaşık bir milyon yıl önce gelen homo erectusun, modern Çin insanının evriminde önemli bir rol oynadığını ileri sürüyor. Bu ilk homo erectus topluluklan zaman içinde evrim göstererek modern insanın özelliklerini kazandı, fakat orijinal özelliklerinden en azından bir kısmını korudu. Aynı varsayımın, Eski Dünya'nın çeşitli yerlerindeki topluluklar için de doğru olduğu düşünülüyor. Tartışma, fosil bulgularının anatomik olarak bölgesel süreklılığı gösterıp göstermediği üzerinde odaklaşıyor. Asya ve AvustralyaAsya'da bulunan fosiller bölgeşel süreklilik varsayımını destekliyor. Asya'da homo erectus fosıllerının bulunduğu belli başlı ıki bölgeden biri Çin'de Pekin yakınlarındaki Zhoukoudlan mağarası; öteki ise ilk örneklerin 18901892 yıllarında bulunduğu Java'daki çeşitli yerler. Çok bölgeli varsayımı savunanlar, Çin'de bulunan fosillerin, homo erectustan modern insana bölgesel süreklilik olduğunu açık bir biçimde gösterdiğini belırtıyor. Yine Java'daki fosillerin anatomik özelliklerinin bölgedeki modern topluluklarda (Avustralya yerlileri dahil) saptanabileceğini ileri sürüyorlar. Fakat bu yorum, iki coğrafik bölge içın de tartışmaya açık. Zhoukoudian mağara sitınde 1930'larda yapılan kazılarda, bir tek yerden elde edilen en çok homo erectus fosili toplandı. 1941'de, Japonların Çin'i işgali sırasında fosiller kayboldu. Büyük bir şans ki Çin1 de fosillerin mükemmel kopyaları yapılmış ve Alman paleontolog Frnaz Weidenreich B Bir düşünce ekolü, bugüne kadar bulunan fosillerin, modern insanın (homo sapiens) göreli olarak daha yakın bir süre önce Afrlka'da ortaya çıktığını gösterdiğini düşünüyor. Bu görüşe göre homo sapipns, Eski Dünya'ya yayılarak daha önce var olan ilk homo biçimlerinin, özellikle arkaik homo sapiens ve neandertallerin yerini aldı. Bu varsayıma, "Afrlka'dan yayılım" adı veriliyor. fkincl bir düşünce ekolüne göre ise modern insan, Afrika, Avrupa ve Asya1 da aşağı yukarı aynı zamanda ortaya çıktı. Bundan bir milyon yıl önce Eski Dünya'ya Afrika'dan göç etmiş olan homo erectus adlı bir erken hominid türünden evrim gösterdiler. Bu varsayıma "Çok bölgeli (multlreglonal) varsayım" adı veriliyor. Iki varsayım da modern homo sapiensin kökenindeki evrim modelini sorguluyor, ikisi de fosil bulgularından yararlanarak sonuca varıyor, ancak aralarında çok önemti farklılıklar var. örnegin, Afrika'dan yayılım varsayımına göre tüm modern insan topluluklan Afrika kökeninden türemış. Dünyanın çeşitli bölgelerinde erken homo erectus ya da arkaik homo sapiens topluluklarında gerçekleşmiş tüm anatomik evrimin kaybolmuş olduğunu kabul ediyor. Iki varsayım Pekin yakınlanndakl Zhoukoudlan mağarasında bulunan erken modem insan karatasıan. Asya ya goç edenrKmoerectustanMlgeselolamkmı»frimlestller,yoksa''AlrikadanyaYilım"ınsonucuolarakÇin'e daha sonra gelenlerl mi temsil ediyorlar? Iki bölgede buluntular Modern İnsanın kökeni konusunda iki varsayım ileri sürülüyor: Çok bölgeli modele göre modern insan her kıtada homo erectustan evrimleşti. Afrika'dan yayılım varsayıma göre İse modern insan Afrika'dan göçettl. ayrıntılı betimlemeler hazırlamıştı. Dolayısıyla bugün fosilleri dolaylı olarak incelemek mümkün. Bu arada Çinli bilim adamları sitte yeni fosiller bulmayı sürdürüyor Homo erectus kemiklerinin, Pleistosen dönemınin ortalarında, bundan 200 bin ile 500 bin yıl önceki dönem arasında arttığı görülüyor. Mağaranın, kalıntıları orada bulunan bireylerin yaşadıkları yer mi, yoksa sırtlan gibi hayvanların kemikleri bıraktıkları bir yer mi olduğu konusunda bir tartışma var. Hangisi doğru olursa olsun, hominid kemiklerin burada toplanmış olması, bu dönemin topluluklarının anatomik özelliklerini hakkında çeşitli bilgiler sağlıyor Bunlar, Çinliler dahil, modern toplulukların ataları mı? Çok bölgeli varsayımı savunanlara göre bu sorunun yanıtı evet. Ne yazık k! öteki fosil bulguları bu tartışmaya açıklık kazandırmak ıçin yeterli değil, fakat bu konuyla ilgili iki önemli örnek var. Biri Dali'den, öteki Jlnnui Shan'dan. ikisi de yüzün bir kısmını içeren kafatasları, Jinnuı Shan'daki örnegin iskeletinin önemli bir bölümü de bulunuyor. Geniş alın ve kafatası kemeri gibi bazı benzerlikler var, ancak birçok farkhlık da bulunuyor. örnegin Oali kafatasının küçük, homo erectusun beyninin büyüklüğünde (1050 mililitre kapasiteli), kalın duvarlı bir kemerle çevrili bir beyni var. Buna karşı, Jinnui Shan örneğinin beyni modern insan ortalamasından daha büyük (1400 mililitre) ve ince duvarlı bir kemerle çevrilmiş bulunuyor. Büyük beyinli Jinnui Shan bireyi, küçük beyinli Dali bireyinden daha sonra yaşadıysa, aralarındakı farklılıklar çok daha kolay açıklanabilirdi. Ancak 250 bin yıl öncesine ait Jinnui Shan örneğı, 100 bin yıllık Dali örneğinden daha eski. Üstelik Jinnui Shan bireyi, Zhoukoudian'daki geç topluluklarla aşağı yukarı aynı dönemde yasemış, ancak bunlar daha güçlü yapılı ve daha küçük beyinli. Buradan Zhoukoudian fosillerinden Dali fosıllerine Jinnui Shan gibi bir bağlantıyla geçiş yapılmadığı anlaşılıyor. Öyleyse, geç Çin topluluklan üstünde açık dış etkiler olmalı; bu, bölgeye yeni ınsanların göç etmesi ya da büyük bir gen akışıyla açıklanabılir. Bununla birlikte, çok bölgeli varsayımı savunanlar, açık bir ılişki bulunduğunu belirtmekle kalmayıp bölgede modern insanların görünüşüne kadar uzanan bir bağlantı bulunduğunu ileri sürüyorlar Dali ve Jinnui Shan'daki gibi fosillerin, modern Çinli topluluklarda görülen göreli olarak küçük, yassı yüz ve zarif yanak kemiklerinin morfolojisini anımsattığına inanıyorlar. Fosillerin tümü, Çinli olmayan araştırmacılar tarafından incelenmedikçe bu düşünceyi değerlendirmek zor, ancak Dali1 deki fosillerin modern mongoloid kafatasıyla hiçbir belirgin benzerliği yok. Buna karşın, büyüklük ve bıçım analizleri, Dali kafatasının, Pleistosen'in orta dönemlerinden kalma çeşitli fosiller (örnegin Avrupa1 dan Petralona, Afrika'dan Bodo ve Broken HiU) İle bağlantısı bulunduğunu ortaya koyuyor. Çin'de modern insanların ortaya çıkışıyla ilgili bazı sorular bulunuyor, çünkü bu konuyla ilgili fosillerin önemli bir bölümünün hangi dönemden kaldığı tam olarak bilinmiyor ya da bu, Çinli olmayan araştırmacılar tarafından bilinmiyor. En iyi fosiller Zhoukoudian'da Üst Mağara'da bulundu, ancak bunlar da 1941'de kayboldu. Bununla birlikte, bu fosillerin kopyaları ve betimlemeleri, bu Üst Mağara'da bulunan üç tam kafatasının anatomisi hakkında yeterince fikir veriyor. Hiçbirinin yakın dönemdeki Çin topluluklarına benzemediği