Katalog

TV'DE BİLİM 5 OCAK CUMARTESİ TV 2 Saat: 18.00 Belgesel "Dünyayı Dolasıyoruz." Bel gesel programın bu bölumunde derın denızlerdekı köpek balıkları, Londra'dakı taksıler, Çın'de yaşayan ınsan toplulukları işlenıyor TV 4 Saat: 19.45 Balgesel "Coğrafya" 3 bölumü ıle ekrana gelen belgeselde, toprağın yapısı, mıneraller ve toprak ilişkısı konu edılıyor TV 4 Saat: 20.55 Matematlk Oözüyle Sayılarla uçgensel kare arasındakı ıhşkı IsaacAsimov 6 OCAK PAZAR TV 2 Saat: 16.00 Balgesel "Ulkeler Cografyası" irlanda'da atın ınsanlar ile ıç içe yaşaması ve at terbıyecıliği anlatılıyor TV 2 Saat: 18.35 "Inanılmaz Olaylar" Inanılmaz olaylar ve ınsanların konu edıldığı bu bölumde sörf yapan kolsuz bacaksız doğmuş bir genç kızın seruvenı aniatılıyor TV 2 Saat: 21.20 Yeril Belgesel "Marmara Takım Adalan" Orhan Tuncel ve Muşfık Akarcan'ın hazırladığı yerlı belgeselde adalara özgu nıtelıkler aniatılıyor Marmara Adalan'nın coğrafı konumundan geçırdığı jeolojık dvrımlere, bıtkl örtüsunden ıklım özellıklerıne, adalardakı günluk yaşantıdan turızm olgusuna kadar çeşıtlı konuları ıncelıyor TV 4 Saat: 20.15 Belgesel "Eklnox" TV 5 Saat: 21.20 Belgesel "Zamanı Durduranlar ve Dlğerierl. " Göç eden tek böcek olan kral kelebeğinin yavruları da bllmediklerl hedefe, doğru yolda giderler. Akıl almaz kral kelebeği D 7 OCAK PAZARTESİ TV 3 Saat: 20.00 Belgeael "Vücudumuzu Tanıyabm" insan vucudunun butun özellıklerını belırleyen genler ve onlarla bırllkte katılımsal hastalıklar ınceleniyor TV 4 Saat: 22.35 Belgesel "Perspektlt" israfın önlenmesı ve bu konuda alınan önlemler TV 1 Saat: 22.45 Belgesel "Fırat'ın Türkusü" Murat Nehrl'nin Muş ve Blngöl yöresının kışı ıle başlayan göruntuler, kış taşımacılığının ardından, Berıtan'lıların her yıl duzenledık lerı geleneksel at yarışları ve ata sporumuz ctrıt oyunları ekrana gelıyor TV 3 Saat: 23.30 Belgesel "Doğaya Yolculuk" Dızının bu bölumunde Pasıfık Okyanusu'ndakı Galapagos Adalan ve üzerındekı llgınç hayvan turlerı ele alınıyor TV 4 Saat 22.25 Belgesel "Yannın Dünyası" Yenl bır yelkenlı teknenın tanıtılması, Çernobıl facıasından sonra ellerdekı radyasyon oranının araştırılması, elle tuğla yapımı sanatının yenıden önem kazanması konuları ışlenıyor 8 OCAK SALI 9 OCAK ÇARŞAMBA TV 2 Saat 19.10 Çevre Huseyın Kaya'nın hazırladığı programda istanbul'da su problemının zaman akımı ıçınde geçırdıği evreler Kâğıthane'de ustu açık akan dereler ve bu derelerı kırleten tabrıkalar, Gebze'dekı ıthal koyunlar sorunu ve denetımsız kesılen hayvanların çevre sağlığına etkısı ile havanın korunmasının önemını anlatan dış kaynaklı kısa bır belgesel yer alıyor TV 2 Saat 19.50 Bilim Dünyası'ndan Fılız Ozankaya'nın hazırlayıp Orhan Bursah'nın sunduğu programın konusu matematık Matematığın dığer bılım dalları ve teknolojıye olan katkısı ıle matematık egitımının sorunlarının ışlendığı programa konuk olarak Prof Dr Tosun Terzıoglu (ODTU), Prof Dr Mehmet Saıt Eroğlu (KTU) ve Yard Doç Dr Betul Tanbay (BU) katılıyorlar oğanın tumu bır yeme yenılme surecını kapsar Florıda Unıversıtesı'nden ıkı bıyolog John Glendlnnlng ve Llncoln Brower, 1990'da yenılebılırlık ve yaşamda kalma hakkında çok ılgınç bır rapor hazırladı Kral kelebeğinı (danaus p4exlppus) ele alalım Blrçok yönden sıradışıdır ilk olarak yaklaşık 10 cm'lık kanat uzunluğuyla buyuk bir kelebektır Ikıncısı, koyu çızgıler ve beyaz noktalarla suslu koyu kahverengi kanatlarıyla çok guzeldır Kral kelebeğinin en şaşırtıcı özellığı göç etmesıdır Göç eden tek böcektır Sonbaharda bınlerce kral kelebeği ABD'de toplanır ve guneye, Orta Meksıka'ya doğru uçuşa koyulur ilkbaharda kuzeye gerı dönerler, en azından bunu denerler Yumurta bırakmak için dururlar ve bundan sonra genellıkle ölürler Burada doğarak gelışen yenı kuşak kuzeye, yazlık bölgelerıne uçmaya devam eder ve bunu hıçbır kılavuz yardımı olmadan yapar Kelebek gıbı kuçuk bır yaratık, guneye, sonra kuzeye 3000 km gıdış, 3000 km gelış uçmak ıçın enerjıyı nereden bulur? Kelebeklenn yavrularının geri dönüş yolunu nasıl buldukları yıne bır bılmecedır Sonra tüm bu özelhkler yeterlı değılmış gıbı kral kelebeğinin tırtılı ıpekotuyla beslenır Bunda garıp olan ne? Ipekotu, omurgalıların kalplerınde guçlü zehırli etkısı olan "kardıyak glıkosıt" adlı bıleşımlerı ıçerır Yeterlı dozda alındığında örneğın bır kuşun kalbını durdurur ve olumune neden olur Daha az bır doz, kusmaya ve genel bır rahatsızlık hissetmeye yol açar Kardıyak glıkosıtler, tırtıla zarar vermez, bu bıreşımleri dokularında depolar ve yetışkınlık dönemınde de korur Sonuç açıktır Daha önce bır kral kelebeğıyle ya da bunun tırtılıyla hıç karşılaşmamış olan genç ve aç bır kuş, bunu nefıs bır yıyecek olarak görup yutmaya kalkışır Fakat kuş hemen henuz ağzında bulunanları çıkarır ve ağzındakı kötu tattan kurtulmaya çalışır Bu kuş bır daha kral kelebeğıni yemeye kalkışmayacaktır Bır deneme yeter Kuşların ziyafeti Sonuç her kuş ıçın bır kayıp pahasına, kral kelebeklerının avlanmaktan, en azından bu tur bır avdan uzak kalmasıdır Öte yandan kral kelebeğınden bıraz daha kuçuk olan, fakat renk bakımından ona çok benzeyen "basllarchla archippus" adlı bır başka kelebek daha vardır Evrımın görunmez kuvvetlerının ortaya çıkardığı bu benzerlık sayesınde kral kelebeğıne daha çok benzeyenler uremek ıçın daha uzun sure yaşarlar Archippus rahatlıkla yenılebılır, fakat kral kelebeğinı yemeye kalkışmış bır kuş, bu kelebeğın de yanına yaklaşmayacaktır Rıske gırmeye değmez Bununla bırlıkte bazı zehırlere karşı bağışıklık gelıştıren (yıne evrımın görunmeyen kuvvetlerı sayesınde) bazı hayvanlar bulunmaktadır Bu onlara buyuk avantajlar sağlar, böylece ötekı hayvanların 10 OCAK PERŞEMBE TV 3 Saat 22.50 Belgesel "Horlzon" TV 4 Saat 22.10 Belgesel "Yasama Savası" Dağ keçılerınin hayatı konu edılıyor 11 OCAK CUMA TV 2 Saat 20 00 Yerll Belgesel "Denlzclliğlmlz" Denizcılığımızın tarıhsel gelışımı ve önemlı denız olaylan ele alınıyor TV 2 Saat 22.30 Belgesel Yıldızlar." Programda gelışmış teleskoplar yıldız ışıklarından alınan mesajların değerlendırılmesı, yıldızların uzaklıklarının hesaplanması ve yapıları ele alınıyor TV 4 Saat. 22.35 Belgesel "Ekinox" (m.a.LATS) yıyemedıklerı şeylerı yerler, buyuk bır besın kaynağına sahıptırler Glendınnıng ve Brovver Peromuscus melanotla adlı bır fare ustunde çalıştı Orta Meksıka'da yaşayan bu fare, ötekı kuçuk omurgalıları öldurecek kardlyak glıkosıtlerden hıç etkılenmıyor Fareler kral kelebeklerının toplandıkları bölgeyı kuşatıyor ve tıka basa doyuncaya kadar kelebeklerı yıyor P. melanotis'e çok yakın olan bır başka fare bunu başaramıyor Zehır onu ölduruyor Sonuçta P. melanotis bölgede yaşayan en başarılı fare, emın ve genış bır besın kaynağına sahıp Tabıı çok sayıda hayvan kardıyak glıkosıtlerden etkılenmeme yeteneğını gelıştırırse bu kral kelebeklerının sonu olacaktır, ancak söz konusu kolaylıkla gerçekleşebılecek bır evrım değıl Kendılerını avlayan bır tek hayvan bulunduğu surece kral kelebeklerı yaşamlarını surdurecek Bu, guçlu bır savunmanın tum saldırılara karşı koruma sağladığı tek durum değıl Buyuk hayvanlar öfkelenmış arılardan genellıkle kaçınırlar, fakat bazı kuşlar an yemekte uzmanlaşmıştır, sokulmayı önleyen ve arıyı yutmadan önce ığneyı çıkartmalarını sağlayan yontemlerı vardır Yıne böceklerı yakalayan ve yıyen etobur bıtkılerın bulunmasına karşın bazı bocekler bu tehdıtten uzaktır, çunku bu bıtkılerden beslenmeierını sağlayan yöntemler gelıştırmışlerdır Benım ıçın en ılgınç örneklerden birı insanların ölümune neden olan "Amanlta" cınsınden bazı zehirlı mantariardır özellıkle bunlardan bırı "Amanlta phalloides ölum meleğı" olarak bılınmektedır ve bırçok gızemlı ölumun nedenıdır Tavşanlar, hıçbır zarar görmeden bu zehirlı mantarları yıyebılmektedır