Katalog

TÜBİTAKÖDÜLLERİ BİLİMKONFERANS ıle fizık temelimin iyi olması nedeni ıle deneysel bulguiara kuramsai açıklamalar da getırebılıyordum ve bu nedenle teorık kımyacıların uzerınde yoğun araştırmalar yaptıkları atom ve molekullerde 'Confıguratıon Interactıon'ın neden olduğu spekıroskopık ınce yapıların açıklanmasında katkıda bulundum Bu çalışmalarımı Sıdney Unıversıtesı, Avustralya ve Freıburg Ünıversıtesı, Federal Almanya'da da surdürdum 1978 yılında Turkıye'ye döndükten sonra koşulların zorluğu ve dığer nedenlerle değışık bır spektroskopık yöntemle çalışmalarıma devam ettım Fotoelektron Spektroskopibi ıle oluşan pozıtıf lyonların yapısı ıncelenebılıyordu Turkıye'de kurduğumuz duzenekle negatıf lyonların oluşumu, elektron yapıları ve parçalanmaları uzerıne araştırmalarımızı surdurmekteyiz Çok şanslı olarak yurtdışından deneysel çalışmalarımı destekleyen yardım alabıldım ve çok özverı ıle çalışabılen ve yeteneklı yuksek lısans ve doktora öğrencılerı ıle çalışabılme olanağı bulabıldım Sözlerımı bıtırmeden evvel eksık görduğum ve bu vesıle ıle dıle getırmek ıstedığım ve TÜBİTAK'ın görevlerı kapsamında değerlendırılmesı gereken dört noktayı vurgulamak ıstıyorum Türkıye'de bılhassa temel bılimlerde araştırmaların daha verimlı olabılmesı ıçın 1) Mall olanaklann arttınlması: Bu konu bırçok kışı ve vesılelerle vurgulandığı ıçın sadece altını çızmek ıstıyorum 2) Temel bllimlere yetenekll ve Istekll kimselerın kanallzeedllmesl: Bu nedenle sadece temel bılimlerde eğıtlm yapan kımselere verılecek dzendırıcı bursların yenıden canlandırılması 3) öğretlm üyelerinln araştırma yapmaya özendlrilmesi: Bu nedenle, öğretım uyelenne kendı kurumlarında ders ve dığer görevlerınden uzak sadece araştırma yapma ımkânı veren özel araştırma burslarının sağlanması 4) Araştırma pötanslyellnln İyi kullanılması: En önemlı eksıklığımız olarak değerlendırdığım, belırlı konularda daha etkın çalışmalar yapabılecek araştırma ekıplerının kurulması ve yönlendırılmesı gerektığı ınancındayım " U Harzemşah Hafızoğlu, yurdumuzun orman kaynakları bakımından oldukça zengın olduğunu belırterek şfiyle konuştu 'Orman yan urunleri çeşıtlı endustrı dallarıyla tıp, eczacılık ve parfumerıde ya doğrudan doğruya veya dolaylı olarak çok sayıda kullanma alanı bulmuş olup bu alan gıttıkçe genışlemektedır Gunumuzde, yararlanmaya açık doğal organık maddeler arasında bu urunlerln payı azımsanmayacak duzeydedır Yan urünler, dıkılı çam ağaçlarından reçıne uretımınde olduğu gıbı doğrudan doğruya ağaçtan elde edılebılmekte veya seluloz ve kâğıt endustrısınde olduğu gıbı odunların kımyasal ışleme tabı tutulması sonucu atık çözeltıye geçen odun bıleşenlerının gerı kazanılması yoluyla elde edılmektedır Bazı ağaç turlerıne özgu salgı ve balzamlarla kabuk, yaprak, meyve ve patolojık oluşumlar da yan ürunler ıçın dığer önemlı kaynaklardır Son yıllardakı çalışmalar, kımyasal maddelerle muamele yoluyla ağaç malzemenın boyut stabılızasyonu ve rutubet alımının önlenmesı uzerınde yoğunlaştırılmıştır Zengın orman kaynaklarımızdan gelışme dengesının bozulmadan yararlanabılmeye yönelık çalışmalar gelecek araştırmalarımızın amacını oluşturmaktadır" Gelişmekte olan ülkelere bilim transferi Trieste'de toplanan konferansta Akdeniz Bölgesi'nde bilim teknoloji ve çevre konularında işbirliği tartışıldt Prof.Dr.Ekmeleddin Ihsanoğlu lerın beşığı olduğunu bu bölgede Mısır, Yunan, Roma medenıyetlerını, Doğu ve Guney Akdenız'de Turk varlığının ızledığını anlattı Bugun ıse dünyanın artık, özellıkle Gorbaçov'dan sonra, Doğu ve Batı olarak değıl, bılım ve teknolojıye sahıp olma ve kullanma bakımından Kuzey ve Guney olarak ıkıye ayrıldığını belırttı Prof Salam Kuzey Akdeniz ulkelerinın hepsının Avrupa Topluluğu na uye olduklarını böylece Akdeniz bölgesın dekı gelişmekte olan ulkelenn de, Topluluk ıçınde var olan ışbırlığınden yararlanabıleceklerını belırttı Konferans sırasında Trıeste'dekı bılım kuruluşlarının çalışmaları ve gelişmekte olan ulkelerde 20 yenı bılım merkezı kurma tasansı anlatıldı Guney Akdeniz ulkelerınden katılan bılım adamları, ulkelerinın bılım ve teknolojı bakımından durumunu ve çeşıtlı bılım kuruluşlarını tanıttılar Kuzey Akdeniz ülkelerı ve uluslararası kuruluşların temsılcılerı, bilim alanındakı teknık yardım ve eğıtım programlarını anlattılar italya Dışışlerı Ba kanlığı temsılcısı, bu yardımlar arasında Akdenız'in çevre meselelerıyle ılgılı konulara özellıkle önem verdıklerını belırttı Bılımde, Bırleşmış Mılletler tarafından 1979'da kabul edılen Vıyana Akslyon Planı (Kalkınmada Bılım ve Teknolojı Aksıyon Planı) uyarınca gelişmekte olan ülkelere yardımda öncu rolu oynadıklannı belırttı Uluslararası kuruluşlardan UNESCO tarafından, Akdeniz bölgesınde bır bılım ve teknolojı ağı oluşturulması ve bır bilim muzesı kurulması teklıf edıldı Konuşmaların bır bölümu, gelişmekte olan ulkelerde bılimle ılgılı ıdarı, sosyal ve kutturel ortamın ve şartların tartışılmasına ayrıldı Bu oturumda yaptığımız konuşmada, gelişmekte olan ulkelerde bılımın gelışmesıyle ılgllı sosyokulturel boyutlara değındik Bılımteknolojı transferlerının yer aldığı ortamı ve bunu belırleyen paradıgmayı iyi anlamak gerektığıne dıkkat çektık Toplumda bılıme yaklaşımın, bılımsel zıhnıyetın ve bılimle ılgllı kurumların, toplumun yenı billmteknolojıyı kabulu, benımsemesı ve kullanması, yanı asımıle" etmesi bakımından önemli faktörler olduğuna dıkkat çektık Bu faktörlerı kalkınma surecı ıçınde değerlendirerek, toplumun çeşıtlı kesımlerının bılımsel gelışmeye katılımının sağlanması ıçın tedbır teklıflerı getıren bılım tarıhı ve bılım sosyolojısı araştırmalarının önemı uzerınde durduk Günumuzde kabul edılen sınıflandırmaya göre bilim ve teknolojı sahasındakı çalışmalar dört temel alan ıçınde ele alınmaktadır Temel bılımler, uygulamalı bıiımler, klasık teknolojıler ve ılerı teknolojıler Prof Abdus Salam, konferansı kapatırken yaptığı konuş mada gelişmekte olan ülkelere bır çagrı yaparak, bılıme ayırdıkları kaynakları GSMH'lerinın % 1'I mıktanna çıkarmalarını, bu fonların yarısını demırçelik, tekstıl gıbı "klasık" sanayı teknolojılerıne ayırmalarını, dığer ya rısını ıse temel bılımler (fızık, kımya, bıyolojı, matematık ve tıp araştırmaları) ıle ılerı teknolojı araştırmaları (elektronık komunıkasyon, uzay teknolojısı, ılaç, lazer leknolojılerı, bıyoteknolojı gıbı) arasında paylaştırma larını tavsıye ettı I ] K Mekanizma tekniği ye dinamiği Blllm ödulü Prof Dr Fuat Pasın Orman kaynaklarını degerlendirme Bılım ödülü Doç Dr Harzemşah Hafızoğlu O rman urunlerımızle ılgılı çalışmaları ve orman kaynaklarımızdan elde edılen yan urunlerın değerlendırılmesınde uygulamaya yönelık katkılarıyla bılım ödulu verılen Doç. Or. Mekanizma teknığı ve makıne dınamığı alanında uİLJararası duzeydekı araştırmaları nedenıyle bılım odulu alan Prof. Dr. Fuat Pasin, mekanizma teknığı ve mekanizma dınamığının butun dunyada bılım adamları ve teknokratlar tarafından genış ılgı gorduğunu belırterek şöyle dedı "Bılım ve teknolojıde meydana gelen baş dondurucu gelışmeler, konu, kapsam ve kullanılan metotlar bakımından makıne dınamığını de etkılemektedır Makıne dınamığı kınamatık, katı cısımler dınamığı, şekıl değıştırebılen katı cısımler dınamığı ve akustık gıbı klasık bılım dallarından yararlanan ve daha zıyade makınelerın mekanığı telakkısıne uygun bır bılım dalı ıken, bugun bu geleneksel bılım dalları ıle bılgısayara dayalı sayısal analız, sentez ve optımızasyon metotlarının bır karışımı halıne gelmekte, kapsam ve önemı gıttıkçe artmaktadır " alkınma konuları üzerinde sanayıleş mış ulkelerle gelişmekte olan ulkeler arasında çeşıtlı uluslararası kuruluşlar aracılığıyla suregelen ' KuzeyGuney" tartışmaları çerçevesınde yenı bır gırışım, 1213 Kasım 1990 tarıhlerınde Italya'nın Trieste kentınde yapılan "Kuzey ve Guney Akdenız Ülkelerı Arasında Bılım, ilerı Teknolojı ve Çevre Konularında Işbırlığı Konferansı"ydı Bugune kadar daha çok hammaddeler ve çeşıtlı uluslararası tıcaret meselelerı uzerınde yoğunlaşan tartışmalarda bu defa konu, bılım ve teknoloji transterıydı Konferans, Trieste'de Nobel ödulu sahıbı Pakıstanlı fızık bılgını Muhammad Abdus Salam başkanlığında 1964'ten berı faalıyet gösteren Uluslararası Teorık Fızık Merkezı (ICTP) ve aynı kompleks ıçındekı bılım kuruluşları tarafından duzenlendı Trıeste şehrınde bır bılım ve teknolojı merkezı meydana getıren bu kuruluşlar, italyan hukumetinın güçlü yardım ve desteğı ıle Uçuncu Dunya ulkelerıne bılım ve teknoloji yardımı konusunda öncu rolu oynuyorlar Gelişmekte olan ulkelerden gelen araştırmacı ve bılım adamlarına yönelık eğıtım programları, kurslar, konteranslar, İtalyan araştırma laboratuvarlarında çalışmalar duzenlıyorlar Bu konferansı Ispanya Kralı Juan Carlos'un desteğıyle duzenleyen Prof Abdus Salam'ın amacı, AT ulkelerinın, gelişmekte olan ulkelerın bılım kurumlarına ve projelerıne yardımlarını artiırmalarını sağlamak Akdeniz ülkelerı coğrafı konum bakımından değıl, kalkınma sevıyesı bakımından Kuzey ülkelerı (Fransa, Ispanya, Italya Portekız ve Yunanıstan) ve Guney Ülkelerı (Arnavutluk, Cezayır, Fas, Kıbrıs Rum C , Lıbya, Malta, Mısır, Tunus, Türkıye ve Yugoslavya) olarak ıkı gruba ayrılmıştı Toplantıya bu ulkelerden bılım akademılerının, bılımsel araştırma mer kezlerının, nükleer fızık kuruluşlarının temsılcılerı katıldı Konferansta şu konular ele alındı Sanayıleşmış ve gelişmekte olan ülkelerde bılım, ılerı teknolojı ve çevre konularındakı durumun değerlendırılmesı (bılım alanında çalışan muhendısler ve araştırmacıların sayısı, bılım eğıtımı, bılım adamlarının çalışma şartları, bılıme tahsis edılen maddı kaynaklar, araştırma kurumları gıbı), Trıeste dekı bılım kuruluşları ve sanayıleşmış Akdeniz ulkelerinın (Italya, Fransa, Ispanya) gelişmekte olan ülkelere sağladıkları yardım ve ışbırlığının arttınlması ıçın alınabılecek yenı tedbırler Konferansı açış konuşmasında Prof Abdus Salam, Akdeniz bölgesınıh antık devırlerden beri bırbırını ızleyen ılerı medenıyet 15