Katalog

TIP VE S A Ğ L I K H A B E R L E R İ Sıvas'ta bir anket çalışması Sımkçılara rağbet yuksek Sınıkçılara (kırıkçıçıkıkçı) hâlâ gidilmesi eğitimsizliğin ve sağlık hizmetlerinin yeterince yayılmadığının bir göstergesi. Dr. Yusuf Önal Dr. Levent Köstem geçırmedıklerı" sorulduğunda 14 29'unun evet, % 85 71 'ının hayır cevabı verdığı göruldu Evet cevabı verenlerden 3'unun daha öncekı kazalarda or topedı ve travmalolojı uzmanları tarafın dan tedavı edıldığını oğrendık 11 hastanın daha önce de sınıkçıya gıttığı göruldu Hastalara neden sınıkçıya gıttiklerı sorulduğunda, 30'u doktor yerıne tercıh ettıklerını, 35'ı ıse tavsıye uzerıne gıttıklerını söyledıler Yanı olguların % 66 30'u, kendı tercıhı veya çevrenın yönlendırme sı ıle sınıkçıya gıtmışlerdı Hastaların % 12 24'u doktor bulamama nedenı ıle sınıkçıya gıtmışlerdı ve bu olgular genelde koy kökenlı çıftçıler ıdı Hastaların sınıkçı tarafından konan "tanılan" ıle klınık tanıları karşılaştırıldı Sınıkçının çıkık tanısı koyduğu 30 hastaya tanı hastanede konmuş olsaydı bu rakam 4'e ınecektı Yıne sınıkçıların kırık tanısında da oldukça buyuk hatalar yaptıkları göruldu Olgulardan 13'une sınıkçıların grafı ıstedığını saptadık, dördune ıse kâğıt uzerıne ılaç yazdıkları göruldu Hastaların sınıkçıdan sonra hastaneye başvurmalarının nedenının en sık "şıddetlı ağrı" olduğu göruldu Bu nedenler arasında sınık çının hastaneye yolladığı olgu sayısı yalnızca 7 ıdı "Kırık çıkık ıle ılgılı bir hekımlık dalı olduğunu bılıyor musunuz"' sorusuna 79 evet, 19 hayır cevabı aldık Hastaların mevcut tannarının ışığı altınSınıkçıya neden glttlniz? Doktor bulamadık Paramız yoktu Yollar kapalıydı Doktor yerıne tercıh Tavsıye uzerıne Diğer Kompllkasyonlar Hastayı gecıktırme Cılt lezyonu, odem büller Fıssür ve fraktüru ayrılmış hale getırmek Yanlış kaynama Volkman kontrakturü Amputasyon Dığer da, sınıkçıya gıtmeden önce gelmış olsalardı yapılacak tedavı ıle sınıkçı sonrası yapılan tedavıler karşılaştırıldı 14 hastaya yapılması gereken cerrahı tedavı 35 hastaya uygulanmak zorunda kalındı Cerrahı tedavının olgu gecıktıkçe belırgın bir şekılde yukseldığı, alçılı tedavı yanı konservatıf tedavının % 65 25'ten % 30 31 'e duştüğu göruldu Sınıkçıdan sonra hastaneye başvuran olgularda çeşıtlı komplıkasyonlar mevcuttu "Sınıkçının neden olduğu zararlar" değerlendırıldığınde en buyuk zararın % 47 96 ıle hastayı gecıktırmek olduğunu görduk 4 olguda volkmanın ıskemık kontraktüru mevcuttu Bu olgular gelır gelmez amelıyat edıldıler 9 yaşındakı bir çocuğun kolu, sınıkçının yaptığı sargı sonucu oluşan kangren nedenıyle dırseğının uzerınden ampute edıldı Olguların buyuk çoğunluğunda dolaşım bozukluğuna bağlı cıltte ödemlaserasyon ve nekrozlar vardı Eskı çağlardan berı doktor olmayan kışıler tarafından yapılan travma tedavısı, yasalara göre suç olmasına karşın gunumuzde de devam etmektedır Sınıkçıların halen ıcraı sanat etmelerını ıkı nedene bağlıyoruz Bunlardan bırıncısı eğıtımsızlık ve yuzyıllardır suregelen alışkanlıklar, ıkıncısı ıse sağlık hizmetlerinin yeterince tabana yayılamaması ve kolay ulaşılamamasıdır Bu sorunun çözumunun yasalar yoluyla değıl, halkın eğıtımı, sağlık hizmetlerinin daha kolay ulaşılabılır, kalıtelı ve guven verıcı hale getırılmesı ıle olabileceğıne ınanıyoruz Hasta sayısı Yüzde (%) 12 24 12 24 30 61 35 69 U lkemızde, halkın sınıkçıya gitme eğılımının fazla olması ve bir bölumunde onemlı, çarpıcı komplıkasyonların görulmesı, bızı boyle bir çalışma yapmaya ıttı Çalışmaya başlarken amacımız, sınıkçıya gıden hasta grubunu çözumlemek, ınsanların sınıkçıya gıtme nedenlerını araştırmak, eğıtım ve sosyal guvencenın sınıkçı sorununa etkılerını gözlemlemek ıdı Sınıkçı kelımesı, sınmak fıılınden turetılmıştir Özturkçe bir kelımedır Sınmak fıılı "kırmak, bozmak, dağıtmak" anlamındadır "Sın" kökune ilave edılen "ık" ekı ıle oluşturulan "sınık" kelimesi ıse "kırık, bozuk, dağılmış" anlamındadır Sınıkçı ıse kırıkçı, çıkıkçı anlamındadır Bu çalışmada, 19851986 yıllarında, sınıkçıya gıdıp daha sonra Sıvas Cumhurıyet Unıversıtesı Tıp Fakultesı uygulama ve araştırma hastanesıne başvuran 100 olguya "sınıkçı formu" dolduruldu Tum formlar, "Ege Unıversıtelı bılgısayar araştırma ve uygulama merkezının okutma formuna" aktarıldı ve sonuçlar elde edıldı Form doldurma hatası nedenı »le 2 olgu değerlendırme dışı bırakıldı Toplam 98 olgunun 23'u kadın, 75'ı ıse erkek ıdı Hastaların yaşları dekatlara göre sınıflandırıldığında an fazla olgunun % 35 71 ıle 3 dekata aıt olduğu göruldu Ikıncı sırada ıse % 16 33 ıle 2 dekat gelmekte ıdı Sosyal guvence ve eğıtıme yönelık sorulara ılgınç cevaplar aldık Olguların % 45 92'sının sosyal guvencesı yoktu Sosyal guvencesı olanların % 20 41 'ı Emeklı Sandığı'na bağlıydı Eğitım durumuna göre de en fazla hasta % 51 02 ıle ılkokul mezunlarında göruldu Hiç eğıtım görmeyen grup % 23 47 ıle ıkıncı sıradaydı Yukseköğrenım görenlerın oranı % 1 02 ıle son sırada ıdı Bu anlamlı gıbı görunmesıne karşılık, toplumda da yukseköğrenım görenlerın sayısının az olması ve bunun oranının bılınmemesı nedenı ıle bu oran anlamlı grupta kabul edılmemıştır Çlftçllerde sınıkçıya gıtme eğılımı çok yuksek bulundu Yaptığı ışe göre sınıkçıya gıtme araştırıldığında, % 66 33 ıle çıftçıler bırıncı sırada ıdıler Memurların, % 9 18 ıle ıkıncı sırada geldıklerı göruldu Çıftçılerın kırsal bölgede yaşamaları ve hekıme ulaşmadakı guçlukler nedenıyle bırıncı sırada yer aldıklarını duşunuyoruz Hastalara "daha once kaza geçırıp ğır yanıklarda olduğu gıbı kanda glutamin adlı amıno asıdın azalması bağışıklık sıstemını guçsuz duşuruyor Glutamin yoğunluğunun yuzde 3060 oranında azalması sonucunda vucutta akyuvarların Tlenfositlerı adı verılen grubun çoğalma hızı yarıya duşuyor. Tlenfosıtlerı vucutta önemlı bağışıklık ışlevlerınden sorumlu hucreler Soz konusu buluşun, ağır yanıklarda tedavı açısından pratık sonuçları var Kanda glutamin duzeyımn yapay olarak yukseltılmesı hastalarda bağışıklık sıstemını olumlu yönde etkıleyerek iyileşme surecını hızlandırabılır Glutamınlı serumların damar yolundan verılmesıyle ya da glutamınden zengın beslenmeyle kan glutamin duzeyı yukseltılebılır(Lahc«t, 336/1990, 5.523) f I A Glutamin ile iyileşme hızlanıyor ısır fareler yumurta hucresı nak lıyle uretken duruma geçıyor Yumurtalıkları bulunmayan kısır farelere enjekte edılen yumurta hucrelerı (prımar folıkuller) sayesınde normal ışleve sahıp yenı bir yumurtalık (ovaryum) * oluşuyor Kısırlık uzerınde hormonların etkisini gözlemek amacıyla önce uretken hayvanların sağlam yumurtalıkları kısır farelere nakledılmış Nakledılen yumurtalıkların çoğu kısır farelerın bunyesı tarafından reddedilmış Oysa bunun yerıne genç Vumurta hucrelennın enjeksıyonunda vücudun bu yabancı madde karşısında re < aksıyon gösterme olasıfığı daha düşuk ilke olarak aynı yöntem ınsana uygulanabılır Ancak bu, cıddı ahlakı sorunları beraberınde getırıyor (La Rechercha Vol. 21.Nr 224) K Kısırlığa karşı yumurta hücresi 12 8 12 30 35 2 Hasta sayısı 816 204 47 13 2 13 4 1 18 Yüzde (%) 47 96 13 26 13 26 4 08 1 02 18 37 204 vrupalı tunstler dunyada sttmanın sık sık görulduğu bölgelerde bu hastalıktan yeterince korunmuyor Zurıh Sosyal Tıp Enstıtusu'nun sonuçlarına göre 198588 yılları arasında bu bölgelere seyahat etmış olan 40 bın turıste uygulanan ankette turıstlerın sadece yuzde 4 5'ının sıvrlsinek sokmasından korunduğu anlaşılmış' Buftnlemlercıbınlık, sıtmadan koruyucu Ilaçlar ve böcek ılacı Bu turıstlerden yalnızca yuzde 57'sı sıtmadan koruyucu ılacı yeterlı eure kullanmışlar Batı Afrıka'ya gıden her 41 turıstten, Doğu Afrlka'ya gıden her 66 turıstten bın sıtmaya yakalanmış Hastalanan tunstler bir ay kaldıkları bu bölgelerde sıtmadan korunmak ıçın herhangı bir önlem almamışlar (Dünya Sağlık Orgutu Bultenl. Vol.68 Nr.3/1990) A Turistlerde sıtma artıyor