Katalog

TEST BİLİM KÜLTÜR Test yanıtları I. c. Galen unlu bır antıkçağ hekımıdır Tyco Brahe (15461601) Danımarkalı bır astronomdur Brahe'nin dlçumlerı Kepler tarafından gezegenlerın elıptık yörungede devındığını gostermek amacıyla kullanıldı Gıordano Bruno, 1548 doğumlu bır Italyan duşunurudur Bruno 1600 yılında kozmolojık ınançları nedenıyle yakılarak ölduruldu GaJıleo 15641642 yılları arasında yaşamıştır . 2. d. Rektoskopı, tıpta kalınbağırsağın son bolumlerınden rektumu rektoskop adlı araçla ınceleme yöntemıdır 3. d. Radyan, bır açı bırımıdır Mıl, bır ınç'ın bın katıdır Parsek, astronomık bır uzaklık bırımıdır Işıkyılı, ışığın bır yılda katettığı mesafedır 5. b. Flogıston kuramı, yanıcı maddelerın yanma olayı sırasında 'flogıston' adlı yanıcı özlerını yıtırmelerı varsayımına dayanıyordu Yermerkezcıl (geosantrık) kuram, dunyanın evrenın merkezı olduğunu varsayar Eter kuramı, evrenın her yerınde bulunduğu varsayılan sonsuz esneklıkte, kıtlesız bır ortam olan 'eter' ıçınde ışık ve radyo dalgaları gıbı elektromanyetık dalgaların yayıldığını savunuyordu 6. d. Avogadro, butun gazların belırlı bır sıcaklıkta ve sabıt hacımde eşıt sayıda parçacık ıçerdığını bulmuştur Maddelerın atom veya molekul ağırlığına sayısal olarak eşıt gram cınsınden kutlelerınde mevcut atom veya molekul sayısına, Avogadro sayısT adı verılır Avusturyalı fızıkçı Boltzmann'ın adı bir molekulsel gaz sabıtıne verılmıştır Planck sabıtı, foton adı verılen bır ışık kuantının enerjısının frekansa bölumudür 7. a. Toynbee bır tarıhçıdır Rutherford ılk nukleer transmutasyonu gerçekleştırdı Pauiı ve Bohr ünlu fızık bılgınlerıdır 6y a. 'Conseıl Eufopean pour la Recherche Nucleaıre' 9. a 10. b. II. c. Geometn sozcuğu Yunanca'da '"yer ölçumu" anlamındadır 12. c. 13. d. insan vucudunun kabaca 100 cm x 50 cm x 10 cm ölçüklerınde 50000 cm3>luk hacmı olduğunu kabul edersek a, b, şıklarının doğru olması ıçın hucrelerın bır kenarının 1 cm, 01 cm uzunluğunda olması gerekır 14. b. Lordoz bel eğrılığı, halitoz ağız kckusu, tromboz kanın damarlar ıçınde pıhtılaşarak damart tıkamasıdır 15. a. 16. b. 17. b. 18. d. Zenon, paradokslarıyla unlu eskı bır Yunan duşunurudur 19. d. Kuvvet = kutle x ıvme olduğundan yerçekımı kutle ıle orantılıdır 20. a. 21. d. Canlıların çevreye uyum sağlaması doğal seleksiyonun bır sonucudur Ancak çevre koşullarındakı beklenmedık değışimler bu uyumu bozabılır 22. a. 23. c. Kızıl, bır bakterı turu olan streptokokların yol açtığı ınfeksıyondur 24. c. "3, 4, 5" üçgenı, kenar uzunlukları 3,4 ve 5 birım olan dık açılı uçgendir İlk bilgisayarı kim buldu? Bilgisayarı ilk kendisinin keşfettiğini 20 yıl mücadeleden sonra kabul ettiren Amerikalıya, yıllık isim hakkı ödeniyor. Vehbı Belgil B 4. c. ılgısayar gundelık yaşamımıza o kadar gırdı kı onsuz bır başarıyı duşunemez olduk Cep hesap makınelerı, köy bakkallarına kadar herkesın cebınde Terazı, artık gramla, kıloluk, tonluk ağırlıklarla tartmıyor Kefeye konan urunun ağırlığını, bedelını, sıvı krıstalı bır bılgısayarın parlak yeşıl yazılı ekranından oğrenıyoruz Fabrıkalarda, otomobıllerı bılgısayarlar uretıyor, bıze, ışın sadece programlanması duşuyor Bılgısayar olmasaydı, yakın ve uzak evren, gezegenler, kuyruklu yıldızlar, Venus'un, Mars'ın, Saturn'un yuzeylerı hakkındakı bılgılerımız 200 yıl oncekı bılgılenmızden oteye pek geçemezdı Telefon, bılgısayarlı oldu Evınde olmayan bırıne telefon edıp talımat verebılıyorsunuz Evınızde, her odaya, tuvalete, banyoya telefon bağlantısı kgrmanıza gerek yok Bır cep telefonu ıle her zaman, her yerde konuşabılıyoruz Butun bu olanaklara, bılgısayar genel adı altında toplanan ve 'mıcroprocessors, chıps" gıbı adlarla anılan ve serçe parmağınızın bırıncı boğumu kadar kuçuk bır araç sayesınde sahıp oluyoruz Anımsatma amacı ıle yapılan bu ozet, bılgısayarın ne onemlı ışler yaptığını açıkça gosterıyor bılgısayarın fıkır babalığını benımseyen bır belge vermış kendısıne Hyatt, her fırmadan %3 alsa, bırden super zengın olabılır Ama kendısı mutevazı olçulerde ödemelere razı Yanı buluşlarının ve evının taksıtlerının masraflarını karşılayacak ölçude bır ödeme Fazlasını ıstese, belkı kazanabılır Fakat o zaman fırmalar dırenışe geçer, başka kanıtlarla ortaya çıkar, davalar davaları ızler Iş gene yıllar surer O zaman Hyatt, unlu deyışımızdekı gıbı "Dımyata pırınce gıderken evdekı bulgurdan da olur" lyısı mı ışı tadında bırakmalı Buluşçumuz bır "uzay ve havacılık" şırketınde çalışıyor Geçen yıl, elıne 40 bın dolardan az para geçmış Amerıkan standartlarına göre mutevazı bır sayı bu Ama olsun, yılda 210 mılyon dolarlık bır bılgısayar parası kendısıne yeter de artar bıle Ne olur, ne olmaz Hyatt fazla ılerı gıtmemekte belkı de haklı Mılyarlık fırmaların kendısıne karşı bırleştığını, en guçlu avukatları devreye soktuklarını bır duşunelım Patent ve Marka Ofısı'nın belgesınde, buluşçunun, "fıkır babası" olduğu yazılı Fırmalar, fıkır babalığının fazla onemı olamayacağını ılerı surebılır ve Hyatt'ın, bu fıknnı kullanarak tek bır urun (yanı bılgısayar) ortaya koymadığını kanıtlayabılırler O zaman "babalık hakkı" yarıya duşebılır Dahası var Amerikan Patent Yasası'nda "buluş öncelığı" dıye bır bolum var Buna göre bır buluşçu, boyle bır buluşu Hyatttan önce gerçekleştırdığı halde tescıl ettırmemış bıle olsa ıddıasını kanıtlayıp Hyatt'ı devre dışı bırakabılır lyısı mı, fazla ılerı o'tmemelı Şı, ıilık durum bu işı tadında bırakmalı Kaldı kı bılım tarıhı, hıçbır buluşun, tek bır kafadan çıkmadığını gösteren kanıtlarla dolu Her buluşçunun gucü, zıncıre bır halka eklemekten öteye geçemıyor Bütün zıncırı yapmış kımse yok "Mıcroprocessor" konusunda da araştırılsa kımbılır neler çıkar ortaya 1968'ın bilgisayarı ıle şımdıkıler arasında dağlar kadar fark yok mu? Bu fark, hep küçük eklemelerden kaynaklanıyor Ilk laser ışığı, sanıyeden de az bır sure ıçınde "olup bıtıyordu" Öyle kalsaydı, bu harıka ışığın yararı sınırlı olacaktı Iranlı bır gencın katkısı ıle ışık süreklıleştırıldı Sonra ılk iaser kıbrıt kutusu buyukluğundekı bır yakut parçasından yapılmıştı Bugun "krıstal laser"ın yanında "gaz laser", "ınjectıon laser" gıbı turler de var Bunlar da kuçuk katkılaria gerçekleştırıldı Butun bu ınsanların da buluş hakkı olmalıdır ve vardır Sözü bır öykü ıle bıtırelım Fakırın bın bır super zengınden, "Ben senın kardeşınım" dıye yükluce bır para ıstemış Zengın sormuş "Bız nereden kardeş oluyoruz?" Yanıt "Ortak babamız Adem1 den" Zengın, adamın elıne tek bır lıralık vermış ve eklemış "Hadı bunu al da gıt Öbur kardeşlerımız duyarsa elıne bu kadar da geçmez " 21 İlk kim yaptı? Boyle harıka bır aracı kıme borçlu olduğumuz, akla gelen ılk soru Yanıtını hemen verelım Gllbert Hyatt adlı, Los Angeleslıbır buluşçu Yanıta ılk tepkı olarak akla şu da gelıyor "Buluşçu şu veya bu olmuş, bıze ne 7 Iddıa sahıplerı bunu varsın kendı aralarında çozsunler" Ama ış o kadar basıt değıl Benzer olaylarla gundelık yaşantımızda her gun karşılaşıyoruz Buyuk emek vererek, buyuk para harcayarak edındığınız bır bılgıyı bırısı sızden kapıyor, derhal paraya çevırıyor, olaya damgasını vuruyor ve sıze kuru bır övunme payı bıle bırakmıyor Artık her yere o çağrılıyor, öduller ona verılıyor, gazeteler ondan soz edıyor Sıze yutkunmak, "Ya sabır çekmek" kalıyor Tabıı buna ısyan edıyor, ama derdınızı kımseye dınletemıyorsunuz O zaman, eskı bır şarkıdan bır dıze dılınızın ucuna gelıyor "Gul yağını eller surunur, çatlasa bulbul" Çatlatan bülbül Yukarıda adını verdığımız Gılbert Hyatt "çatlamaya" bır turlu razı olmuyor Ilk "mıcroprocessor"ı kendisinin bulduğu ıddıası ıle ortaya atılıyor 20 kusur yıl mahkeme mahkeme, ofıs ofıs dolaşıyor, sonunda buluşun kendısıne aıt olduğunu ve Amerıkan Patent Ofısı'nde kayıtlı 4,942,516 sayılı buluşun kendısıne aıt olduğunu kanıtlıyor Hyatt, buluşunu yaptığı zaman 30 kusur yaşında ımış Şımdı gelmış 52 yaşına Normal yaşarsa, buluşundan yararlanacak çok zaman var onünde 80'ınden sonra sadrazamlığa yukselen Osmanlı gıbı, "Bu yaştan sonra gelen Devletın " dıye hayıflanmasına gerek yok Belkı de patent hakkı olarak bundan sonra elıne geçecek paralarla başka buluşlar yapacak Ama kendısıne hemen haber verelım Ne yaparsa yapsın, butun sanatkârların, buluşçuların, bılımsel buluşçuların, her alandakı dahılerın yazgısını değıştıremeyecek Her atılımın uzerıne kartal gıbı saldırıp "Rabbenâ/Hep bana" dıyen bırılerı daıma olacak Tek bır sayfası bıle mılyonlar eden yazma kıtapları, Kuran'ları, mınyatürlerı yapanların ya sefalet ıçınde veya mutevazı bır yaşam surerek ölduklerını hep bılıyoruz Fransa'da Bırıncı Dunya Savaşı'nı Almanlara karşı kımın kazandığı, bır ara gunun en buyuk konusu olarak tartışılıyordu Dumen neferlerıne kadar, herkes bu şerefın kendısıne aıt olduğunu kanıtlamaya çalışıyordu Bırgazetecı, o savaşta Fransız orduları başkomutanlığını yapmış Mareşal Foche'un (Foş) fıkrını öğrenmek ıstıyor Yanıt şu "Savaşı kımın kazandığını bılmıyorum Ancak kaybetseydık, sorumlusu kim olacaktı, onu bılıyorum " Gözü tok buluşçu Mıcroprocessor sanayıınde yatırım ve cıro mılyarlarla ıfade edılıyor Buna göre, Gılbert Hyatt, bu ışle uğraşan fırmaları dava edıp hakkını kabul ettırebılır Patent ve Marka Ofısı, 1968'de gerçekleştırdığı ılk