Katalog

BİLGİSAYAR DÜNYASI Geçen haftadan devam Programlama dili Fotoğraflar TV veya nasıl doğdu? (2) bilgisayar ekranında Kodak'ta yeni dönem Uygulama modeli fıkrı oldukça yenıdır ve ALGOL'un tasarımında açık degildı Temel fıkır, bır bılgısayarın sunduğu kolaylık ve organızasyon yöntemlerının herhangl bır dılın uygulanmasını kolaylaştırabıleceğı veya zorlaştırabıleceğıdır ALGOL'un uygulama modeli "stack" (değışkenler ıçın ayrılan bır bellek bölgesı) fıkrı etrafına yerlesmıştır ALGOL'u stack kullanmadan uygulamaya çahşırsanız, olanaksıza yakın bir durumla karşılaşırsınız Ama stack kullanmaya bır kere karar verınce ış oldukça kolaylaşır FORTRAN, stack kullanmayan, degişkenlerin bellekte sabıt yerlere yerleştirildıklerını varsayan bır yapıya sahıptı munde, onlarla ne yapılmasını ıstedığınızı başka bır bölümünde belırtırsınız COBOL'un en tyı tanımı "ış dunyasının FORTRAN'ı" şeklinde yapılabılır, ama FORTRAN'ın notasyonundan çok daha fazla sözcük taşır COBOL projesınde yer alan ınsanlar da ALGOL komıtesınde yer alanlardan çok farklıydı, bılgı ışlemın ünlu olmayan, ama son derece kazançlı bır köşesı olan tıcari verı ışlem alanında çalışıyoriardı ALGOL ve COBOL'un yaratılışında iki komıtenın kuruluşu, endustnnın akademik ve tıcarı olmak üzere ıkıye ayrıldığını açıkça gösterıyordu Bu bölunme hâlâ yaşamaktadır ve hâlâ her yerde rastlanabılır Tek değışıklik 1970 lerde uçuncu bır gruplaşmanın coşkunlar meydana gelışıdır Yenı gruplaşma her ikl eskı grubu da sınıriendırmıştir COBOL en yaygın kullanılan dıl halıne geldı ve hatta FORTRAN'ın yerine akJı ALGOL'e ne oldu? Kıbar olmaya çalışmazsak öldüğünü söyleyebılıriz Ama öyle de olsa Algol çok iyı olduğunu düşündğümüz modern dıllerın (Pascal C, Modula dBase ve pek çok başka dıller) doğuşuna yol açtığı içın akademıstlerın son gülen olduğu da söylenebılır Şüphesız COBOL hâlâ kullanılmaktadır, FORTRAN da öyle, ama ALGOL'un ruhu hâlâ dunyaya hükmediyor dıyebılırız Compact Disc'lere kayıt edilen 35 mm'lik fotoğraflar, oradan ekrana gelecek... Kodak Foto CD slstemi iş dünyası Algol komitesınln sıkı bir şekilde çalıştığı gunlerde (1959) ış dunyasındakı kullanıcılar (esasen, tıcarı bılgısayar donanımı Imal eden kışıler) da bır komlte kurdular CODASYL (Commıttee on Data Systems Languages) 1960'ta bu komıtenin çalışmasının urunü olarak COBOL'un (Common Busıness Oriented Language) ilk versıyonu çıktı COBOL komıtesı ALGOL komıtesınden oldukça farklıydı, bu komıtede yer alanlar kullanılabılen bır dıl yaratmak ve hatta kendılerınden daha az yeteneklı programcıların kullanabıleçeğı bır dıl yaratmak ısteyen kışılerdı COBOL'un önculeri Remmıngton Rand'de Grace Hopper'ın ekıbı taraftndan tasarımı yapılan FLOWMATIC (bır hava kuvvetlerı programlama dılı) Commercıal Translator (IBM tarafından gelıştırılen fakat kullanılmayan bır dıl) ve FACT (Honeywell ıçın gelıştırılen bır dıl) ıdı Komıtenın amacı programcılar ve yönetıcıler tarafından anlaşılabden bır dıl yaratmaktı Komıte bu amaçla dılı Ingılızce konuşma dılıne benzetmek ıçın bır süru gereksız kelıme kullandı Bu kelıme çokluğu bu dıle yönelık en buyuk eleştırıyı oluşturdu Bu konuyu açıklamak ıçın komıtenın lyı bılınen arıtmetık semboller (artı ve eksı ışaretlerı vb) kullanmak yerıne ılgılı sözcuklerı kullanmayı tercıh ettığını, böylece A » A + B yazmak yerıne 'ADD B TO A' denmesıni tercıh ettığını belırtmek yeter A=B yerıne de 'MOVE B TO A' denmesı tercıh edıldı Bu duruma bakınca COBOL lehıne çok şey söylenerneyecek gıbı görunebılır Ancak öyle değıl COBOL komıtesı pratık sorunlarla ALGOL komıtesınden daha fazla ılgılendı örneğın ALGOL ınput/output (gırdı/çıktı) ışlerının detaylarını tanımlamamıştı, bu konu bellı bır makıne ıçın ımalatçısına bağlı kalıyordu Bu sorun ALGOL kokenlı C ve MODULA gıbı dıllerde de hıssedılır COBOL'un en buyuk gucu gırdı/cıktı olanaklarındadır COBOL verılerın programın prosedurel bölumunden ayrı ele alınması fıkrını gelıştırmıştır Venlerı (kayıt yapısını vb) program metnının bır bölu « D K rete c» Çallcl OX Başka gelişmeler COBOL ış dunyasının ıhtıyaçlarına cevap verdığı ıçın üstunlüğünu aşmaya yönelık çok az gelışme oldu IBM'ın RPG (Report Program Generator) dışında alternatıf ış dıllerı COBOL çerçevesınde donuyordu Bılımsel alanda ıse kullanıcılar FORTRAN ıle mutluydu ALGOL hıçbır zaman gerçekten anlaşılamadı ve böylece her gun yenı adaylar çıktı ALGOL 60, ALGOL 68, ALGOL W, Sımula ve nıhayet C, PASCAL, ADA ve dığerlerı gelıştı Bırçok yönden ALGOL zamanının ötesınde ıdı ve onun ızınden gıden dıllerın çoğu ancak şımdı layık olduk ları ılgıyı görüyorlar Dığer, ALGOL'e dayan mayan dıller ıse IPL V (1958) bır lıste ışlem dılıT LISP (1960) kendı kendını çağıran prosedürlerı olan bır lıste ışlem dıli; Snobol (1967) dıl ışlemlerı ıçın kullanılan bır model eşleştırme dilı ve APL (1967) etkıleşımlı matematık dılı vb'dır Bu lısteden, 6O'lı yıllardakı daha az önem taşımış dıllerın çoğunun bellı özel uygulama alanları olduğu (çoğu zaman genel amaçlı oldukları ılerı surulmuştür) gorulur Bunlara tek gerçek ıstısna olarak PL/1'den söz edebılırız 'Super" olarak ısımlendırılen PL/1 (1985) FORTRAN ALGOL ve COBOL'un uçunden de özellıkler taşıyarak, uçunun de uygulama alanlarının kapsanması hedeflenerek yaratıldı FORTRAN gıbı o da IBM'ın destekledığı bır dıldı, ama FORTRAN'dan farklı olarak kullanıcıları kazanamadı Nedenı fazla buyük, fazla yavaş olmasıydı (llfl>«T*r astman Kodak fırması, 35 mm fotoğraf fılmlerının compact dısclere kaydedılerek televızyon ve bılgısayar ekranında görulmesını sağlayan yenı bır sıstem üzerınde yıllardır suregelen çalışmaların tamamlandığını ve yenı ürünün 1992'de pıyasaya verıleceğını açıkladı Kodak Foto compact dısc'lerı, aynı zamanda audıo CD'de de çalabılen yenı Kodak foto dısc çalarlarında kullanılacak Bır foto CD'ye 100 resım (24 pozluk dört makara fılm) kaydedılebılecek Yenı sıstemle çalışan bır laboratuvar bugunku fılm banyccıhazlarına ek olarak, göruntu tarayıcı/ bılgı yönetıcısı/dısc yazıcısı ve termal ındeks prınterden oluşacak Fılmını laboratuvara getıren muşterı, doldurulmuş CD ıle bırlıkte ıçındekı fılmı sıra numarası ve kuçultülmuş resımlerı ıle gösteren bır ındekse sahıp olacak Dısc çaların uzaktan kumanda aygıtı ıle ekranda resımlerı zoom yapma sıra değıştırme gıbı olanaklar bulunuyor Bır laboratuvarın 100000 dolardan, bır dısc çaların ıse 500 dolardan aza mal olacağını tahmın eden Kodak yetkılılerı, 24 pozluk bır makara fılmın kayıt ucretının compact dısc ve ındeks ıle bırlıkte 50000 lırayı bulmayacağını söyluyorlar Foto CD'den ıstenıldığı zaman kağıda baskı yapma, E bunları bılgısayarda ve masa üstü yayıncılıkta kullanma olanağı da bulunuyor Foto albumlerının yerını alacak olan FCD'ler bılgı arşıvı açısından da koruma ve yer sorununa etkılı bır çözum getırıyor Kodak'ın FCD sıstemı ıle fotoğraf tarıhinde yenı bir dönemın başlayacağı belırtılıyor. D Lotus için ipuçları D üzenlı uretılen raporlar ıçin Lotus çalışmatabtosu kullanıyorsanız, raporuntarıhını yazarken Lotus'un NOW fonksıyonundan yararlanarak işınızi kısaltabılırsıniz N0W fanksıyonu günun tarıhını verır ve arıtmetık ıfade ıçınde kullanılabilir örneğın ayiık raporlar uretıyor ve her ay yenı tarıhı yazma ışleminı kısaltmak ıstıyorsanız, tarıhın yazıldığı hucreye NOW+30 yazmanız yeteriı olabılır Benzer şekilde gerıye, eskı aylara dönük benzer raporlar ıçın tarıhformulu NOVV30 şeklinde verılebılır ilgılı hucreye "Date" formatı verılmesı gerektığı ve bu formulun de her zaman hassas olmadığı (örneğın 1 Mayıstan30günsonrası yine mayıs ayı ıçındedır) dıkkate aJınmalıdır 18