Katalog

Ç EV R E S A Y F A S I Zakkum bir ilaç mıdır? İçinde 50'ye yakın, çoğu kalbe zararlı zehirleyici madde olan zakkum ekstresine izin verilmemell Zakkuma göz yummak, yeni uyduruk ilaçlara kapıları açar Prof. Dr. Kasım Cemal Güven akkum, botanik adı ile nerium oleanderin bir halk ilacı olarak kullanılışı çok eski tarihlere dayanır. Bu bitkiden hazırlanan değişik tip preparatın kanserin farklı tiplerinin tedavisinde (S'inci asırda 'Razi, İbni Sina sonra Mansur, Orta Amerika, Porto Riko, Küba, Venezuela, Arjantin, Antiladaları, Avrupa, Kuzey Afrika'da Libya, Fas ve Hindistan) kullanıldığı literatürde kayıtlıdır (1). Bunun Türkıye'de Fethiye taraflarında kanserde kullanıldığı yerel incelemelerde tespit edilmiştir (2). Daha sonra özel bir hazırlama şekli ile ekstresinin Dr. özel tarafından uygulanmasına devam edilmektedir. Prof. Dr. A.Akcasu ve Prof. Dr. B.Berkarda, Dr. özel'in hazırladığı bu preparatın kanserde etkisi olmadığım deneysel olarak belirtmişlerdir. Bu konu daha sonra büyük bir gürültü ile TV'de yanlış bir takdim ve uygulama ile gündeme gelmiştir. Sağlık Bakanlığı bu konu ile ilgili bir etlk kurul topladı. Bu kurul ise bunun tedavide kullanılamayacağına karar verdi. Sağlık Bakanlığı 21 6.1988'de yeni bir etik kurul kurdu. Sağlık Bakanı'nın başkanlığında yapılan Iklncl etlk kurul toplantısında, komisyonun adının etik olmasının yanlış anlamlara sebep olacağı bu yazı sahibi tarafından belirtilmiş ve adı ilaç geliştirme ve değerlendirme komisyonu olarak değiştırilmiştir. O dönemki ve daha sonra değişme ile gelen bakana konunun sakıncaları, bir ilaç tanımının ne olduğu, bu zakkum ekstresinin ilaç tanımına giremeyeceği ve "bunun bir çorba olduğu", bu şekilde bir ilaç hazırlanamayacağı belirtilmiştı. Bakan, "Ben slzlere müdahale etmem, slz billm adamısınız, slz ne karar verirsenlz ben uygularım" demiştir. Kurul belli bir laboratuvarda bilimsel standardlar içinde hazırlanmış bir ekstrenin, sınırlı hastalarda ve resmi hastanelerde denenmesini karar altına aldı. Bu karara etken, zakkumun karışık durumuna açıklık getirmekti. Bu kararın yanlışlığı tartışılabilir. Yalnız bazı ekstrelerın bellı kurallarda hazırlanış şekillerinın (opıum consantre, pantopon, ergot ekstrenı) tedavide bütün karışık yapısına rağmen enjeksiyon şeklınde 30 sene evveline kadar kullanılmasını hatırlatmakta fayda vardır. Dr. Özel, komisyonun önerdiği preparatın bilimsel hazırlama ve uygulama şartlarını kabul etmedi. İşin bilim açısından durumuna gelince, zakkum bir ilaç mıdır? Buna cevap verebilmek için zakkum bitkisinin içinde neler vardır, onu açıklayalım. Zakkum bitkisinde özetle 16 grup İçinde toplanan ve içinde sekere kadar varan sayısız klmyasal madde vardır. Bu maddelerden en önemllsl kalp gllkozltlerldlr (Zehirli maddeler). Bunlar arasında zakkumda bulunan kalp glikozitlerinden; oleandrin ve adynerin, oleandrigenin ve nerifolin ile flavonoid grubu maddelerin, KB sisteminde sitotoksik olduğu bilinmektedir (3, 4). Nitekim bizim zakkumdan hazırladığımız ve NCI'ye (National Cancer Instıtute Bethesda)gönderdiğimiz ekstreler, KB sisteminde sitotoksik etkı göstermişlerdir. (5). Bundan sonra bu kuruluş ile yaptığımız yazışmada, NCI, zakkumun zehlril kalp gllkozltlerl içerdiğı ve bu sebepten zakkum üzerinde çalışamayacaklannı belirttıler. Kanser ilacı araştırmasında ön deney, in vitro değişik sistemlerde sitotoksik araştırma ile başlar. Bunu diğer deney fazları takip eder ve ondan sonra antitümör, antineoplastik tanımı ortaya çıkar. Bir ilaç genel kural olarak 3 faz ile sınıflandırılan deney sonucu ortaya çıkar ve İlaç, eczacılık tekniğine göre hazırlanmış ve belli denetimlerden geçmiş, tedavide kullanılan Z tır. Bunun dışında hazırlanmış preparatı kimse uygulayamaz. Diğer taraftan bir yeni maddenin ilaç olarak kullanılabılmesi için insan üzerinde deney şartı vardır. Bu husus, bugün ileri ülkelerce para karşılığında geri kaJmış ülkelerin insanları üzerinde farklı yöntemler ile uygulanır. Türkiye'de vakıf adı altında ve ayrıca bazı kurumlarda çalışan kişiler tarafından blllnmeyen maddeler, Insanlar üzerinde denenmlstl. 15.9.1987 tarih ve 3359 sayılı "Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu" ile bu husus denetim altına alındı. Bu yasanın 3.maddesinın (k) fıkrasında Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı'ndan deneme İçin İzin alınmast şartı getirilmiştir. Zakkumun, bugünkü şekilde kullanımı yasalara karşı suçtur. Zakkum, bir Türk keşfi değildir. Yukarıda belirtildigi gibi tarihi gelişim içinde kansere karşı çok eski dönemlerde kullanılmıştır Bugün kansere karşı bulunan pek çok ilaca rağmen, tarifi tam yapılmamış bir ekstrenin kullanılmasına müsaade etmemek gerekir. Yasalara karşı devlet göz yumamaz, halkın sağlığı insafa bırakılamaz. Her nedense ünlveraiteler her konuda olduğu gibi burada da 12 Eylül'ün getirdlğl kapalı düzen sonucu doğan YÖK'ün şoku içinde susmaktadır. Buna ilaveten şunu belirtmek isteriz. Mersin tarafında kansere karşı bir hekim ve bir eczacı işbirliği ile uygulanan (boldo mixtur, sambucus spec. in, contur ca), sambucus specs hapı ile kinin çözeltisine dikkati çekmek isterim. Kansere hiç etkisi olmayan bu uydurma ilaçlar ile halkın sömürülmesi, aldatılması elbette zakkuma tanınan imtlyaz ile cesaret bulmaktadır. Bunu dlğerlerl taklp edecektlr. Devletin burada önlem alması, kendi çıkardığı yasalara hürmet gostermesi gereklidir. D Billm açısından Pembe, eflatun çıçeklenyle guzel bir görünümü olan zakkumun, bugünkü şekliyle kullanımı yasalara göre suçtur. preparat olarak tanımlanır. Ortaya basit olarak zakkum ekstresi, bir ilaç mıdır sorusu çıkar. Bu açıdan, halen uygulanan zakkum ekstresi bunların hlçbirlne uymaz. ilaç, belli bir formüle sahip olmalıdır. Zakkum ekstresi ise 50'den fazla madde içerir. Bunlar arasında 30'a yakın, kalp hastalıklarında kullanılan ve kalp glikoziti denilen zehirli maddeler vardır. Bu glikozitler, özellikle sınırlı hastalıklarda kullanılır. Bu açıdan, kanseri tedavı edeyim derken, hastanın kalbine etkili ilaç veremezsiniz. Esasen bu şekilde kullanılışı yasalara da aykırıdır. Bu uygulama, 1262 sayılı "Ispenclyari ve Tıbbl Müstahzartar Hakkında Kanun"un 1. maddesine uymaz. önce ilacın Sağlık Bakanlığından izin almış bir laboratuvarda hazırlanması şart Llteratür 1Hartwell, J.L.: Plants used against cancer, Ûuarterman Pub. Inc. Massachussetts, (1982) USA 2Zeybek, N.: Yerel inceleme 3Hartwell, J.L.: Cancer treatment reports vol. 60. 1031 (1976) 4Suffness, M., Douros, J.: J. Nat. Prod. 45.1 (1982) 5Güven, K.C., Güvener, B., Zeybek, U.: Acta Pharm. Turc. 31. 1 (1989) ANK 231 26 99 KURS • • • • DERSANE • • • • EGITIM • • • • KURS * * • • DERSANE * • • • INGILIZCE DİL KURSU I ENGLISH LANGUAGE CENTRE TEK DILLE YASANIR Ml? İNGİÜZCEVIYaAMERİKA'da Ya İNGlLTERE'de YadalSTANBUL BESTde ÖĞRENİN Lisan öğrenmek gerek AmaBen ENIYI EN KOLAY EVET İNTERNATIONAL LANGUAGE SCHOOL3 AMERİKA'D AİNGİLİZCE BOSTON • SAN FRANSISCO •NEW YORK • SEATTLE I TEXAS • SAN MARCOS I MIAMI • SAN DIEGO • SANTA BARBARA ToelUKonaklamatYemeklertHavaalanı Kafşılama+Sıgorta+Tum organızasyon Ayda 30.000 TL.'ye Nasılöğrenebillrim diyorsanız, arayın İSt: 14073871523558 izmft:110140 SERAMİK*VİTRAY Izzettin Çalışlar Cd. No. 8/4 BahçelievlerİST. BAŞARINIZ BAŞARIMIZ0IR taönfcki MM 3*1 M 56362 «0 CNo 510*6110 Bo«Unc^STJ TCI/ 1 bt*ŞbJ16724lnM>C l x ' Wgw H»mm Apl MO 321 K.«V11 ©Haftada 2530 dersllk yoŞun kurs OKİtaplar+Kırtasiye •Aile yanında yarım panslyon konaklama INGILTEREDE İNGİLİZCE Haftada Sadece 129 Pound