Katalog

8 AĞUSTOS 2010/ SAYI 1272 PAZAR 3 lüksyakınzamanda hayatımızagirenbir kavram.Etkilerigörünenden birazdaha büyük.Lüks hizmetiveren birçokmarkanınkendiniçevredostu ilanetmesiya da göz alıcılığınyenniyavaşyavaş kaliteve dayanıklılığabırakıyorolmasıboşuna değil.Özelliklemoda ve kozmetikmarkalarıbu değişime hızlaayakuydururken otomotivsektörü de onlarınyolundangidiyor.Bununelbette birtakımsebepleri var. Küreselkrizibu sebeplerindışında tutmakmümkündeğiltabiiki.Buani duyarlılıkpatlarnasında büyükrolüvar.Ancaköte yandan krizinnimetlerinikalıcıhale getirmekde olası.Günümüzde birçokmarkalükskavramını tersineçeviripköklerinedöndürmeye çalışırkenmüşteri tarkındalığıdeğişiminhızlanmasıve kalıcıhale gelmesi için önemliroloynuyor.LüksMarkave İletişimDanışmanıÖzlem Güsar,sürdürülebilirlükshakkındauzun süredirkafa yoruyor.Ona göre lükstüketimindesürdürülebilirlikhızla gösterişinyerinialıyorama yinede yeşileboyanmışşekilde çalışanmarkalaradikkatetmek lazım. - Önceliklelüks kavramınıntanımını yapabilirmisiniz?Bu şartlara göre geniş birçerçevede değişiklik gösterebilen birkavramsanınm. -Sözlükanlamıolarak bakarsanız lüks ihtiyaçdışıolan ve gereğinden fazlası olaraktanınılanıyor.Bense lüksü; markalarınötesinde kendini parayladeğil,yaratıcılıkla.zevkle, farklılıklaortaya koymaya,ifade etmeye duyulan istek”olarak tanımlayabilirim.Özelliklekriz öncesinde lüksün altıtamamen boşaltılmış,sadece şatafatla özdeşleştirilmişkenartıksahip olmasıgereken gerçek değerlere dönüyor tüm dünyada. Aslındagerçek lüksün arkasındayatan birçok değer evrensel;yaratıcılık,detay, tarihçe,servis, kalite,duygu ve kişisellik,gerçek lüksüntüm dünyada kabul edilen ana kriterleridir.Doğalolarak insanlarınyaşadığı coğrafive sosyo-ekonomikkoşullargöze alındığındakişiden kişiyeçok değişen birkavranı.Farklı ürünve servislerinsanlartarafından lüks olarak adlandırılabiliyor. - Sürdürülebilirlüks kavramınasılhayatımızagirdi? - Ekonomikkrizdeııönce de yavaş yavaş filizlenmeye başlayanbirkavramdıve lüksmarkalar bu konuda çalışmayabaşlamıştıancak krizlebirliktehızla arttı.Krizlebirliktesadece kapitalistdüzen değillükskavramıda yeniden tanımlanmaya ihtiyaçduydu. insanlar lüksün anlamınınne olduğunutekrar sorgulayıpdünyadaki fakirlik,çevre kirlenmesigibiçok daha ciddikonularındaha fazlafarkınavararak lüksileolan ilişkileriniyeniden gözdeıı geçiriyorlar.TüketicilerartıkIüksı]n sadece marka ya da şatafat olmadığını anladı.Ayrıcakazandığınıtoplumla paylaşmakda zenginlerindeğer verdikleriyeni kavramlararasında. Bunedenle ürünlerinsadece tasarımınadeğil, nasıl bir hammaddeden, hangi işçilerle üretildiği,üretimsüreçlerinin çevreyleve sürdürülebilirlikle olanilişkisigittikçeönem kazanmayabaşladı. Dayanıklılıkve kalitenindaha fazla kucaklanacağı bir döneme girildive bunlarınsonucunda sürdürülebilirlik,lüksün yeni “DNA’sına kodlaııdı.Lüks dünyasında ekolojiyeve çevreyeduyarlılıkartıkçok önemli. üks denildiğindeyanıbaşına düşen kelimelergenelde şatafat, L_bollukve israfoluyor.Eğer ihtiyaçlannızınbirazüzerinde harcama yaptığınızdaendişeleıımeye başlıyorsanızlükssiziniçin korkulasıbiranlam kazanabilir.Haksızda sayılmazsınız.Unity Marketingadlışirketin“LüksRaporu 2010”isimli ortalamayıllıkgeliri220 bin dolarolan ve incelenıesüresi olan üç ay boyunca en az bir lüks ürünü satın alan 4 bin 739 müşteriye odaklanmış.Araştırmalüks ürünleriiçinyapılanharcamanın bir önceki yılagöre yüzde otuz arttığınıgösteriyor.Evlükslerive kişisellüksleriçinbu rakam yüzde elliyekadar çıkıyor.En dramatik artışlarsayatak odası ürünlerive alkollüiçeceklerde yaşanmış. Buartışlara karşınseyahat harcamalaıındayüzde sekizlikbirdüşüş görülüyor.Bunun sebebi olaraksa varlıklı kişilerinseyahat harcamalarıiçiııbüyükavantajlariçeren indirim fırsatlarınıdeğerlendirmeleriolarakgösteriliyor.Lüks harcamalarında genel olarakyaşanan keskin artışa karşın lüks ekonomisine katılımbüyükbirdüşüş içinegirmiş.Yılboyunca harcama yapaıı varlıklıkişileringeliroıtalaıııası250 bin dolar ve üzerineyükselirkenlüks pazarındayeralan kişiadedi düşüş göstermiş. Sadece otomotivve mutlakaletlerikategorisinde kişi sayısısabit kalırkendiğer bütün lükskategorilerındedüşüş yaşanmış. Buda 100 bin dolarla250 bin dolar arasında yıllıkgeliri olan lükstüketicisininpazardan çekilmesianlaınınagolıyoı.• parçası ve her sektör içinbenzerlikler gösteriyor.Bilinçlenmearttıkçabir markadan beklenilenlerde değişiyor.Amerika’dayapılan araştırmalaragöre lüks müşterilerininyüzde 75’i markalarınçevreyeduyarlılığınıçok önemsiyor. Birçoklüks marka üretimsüreçlerini, ambalajiarınıve ürünlerinulaşımlannıyeniden gözden geçirerek doğaya saygılıhale getirmeye ve karbon ayak iziniküçültmeyeçalışıyor. Lüksve kurumsalsosyal sorumluluk projeleriileilgiliher marka kendi hikayesiniyaratmakve anlatmak içinadeta yarışıyor. - Sürdürülebilirlüks kavramına uyan ürünlerinözelliklerinasıldır? - Sürdürülebilirlikilkdefa 1987’de BirleşmişMilletler’in BrundtlndKomisyonu tarafından tanımlandı.Daha güncel biraçıklama, “yaşam döngüsü içerisinde, ekonomik,sosyal ve ekolojik alanda net pozitifetkiye nedeıı olan fizikselgelişme” olarakyapılabilir. Şirketlerdedaha uzun dönemli bir stratejininoturtulmasıve sadece finarısaldürtıilerdeııyolaçıkılmaması,her adımınınsürdürülebilirbiramacı olması içinbütün çalışanlarıneğitilmesigerekiyor.Sonuç olarakşirketlerin takip etmesi gereken 3P insan, gezegen) kuralıvar. Bu çerçeve içerisinde,şirket prosedürleri3 hedefiaynıanda gerçekleştirmelidir:İnsan;şirketsahiplerive yatırımcılarve çalışanlardanyerelsatıcılarakadar şirketintüm hissedarlarınaolumluetkisağlanmalı.Gezegen; şirket aktivitelerininçevreye olumluetkisininolması.Kar;finansal açıdan sürdürülebilmesi birçokfirmaiçintek kıstas.Aslındaeğer lükstarihiköklerinedönerse, ürüııler daha dayanıklıtasarlanırve zarar gördüklerindeonarılırve yeni kullanıcılarınaaktarılır.Neyazıkkison 20 yılda hammadde ve işçilikanlamında kalitegöz ardı edilmeye başlanmıştı.Bu artıkyeniden özüne dönüyor.Günümüzde var olan “al,kullan,at” mantığıyeriniaz ama öz kaliteli tasarım ürüıılerebırakıyor.“Dünyagerçeklerininfarkına varan kaliteve stillükstür”diyenWWF’nin(DoğalHayatı KorumaVakfı)tanımıkabul görüyor. - Lüksün evrimleşmesiyle birlikte, Bugüne kadar markalar ıçin urun tanıtmanın en bilindik yolu ünlü simalan reklamlarında kullanmaktı. Oyuncu Sean Connery de bu furyadan kendini kurtaramamış, Louis Vutton’un yüzü olmuştu. Şimdiyse markalann yeni bir yıldızı var: Doğa! Çevreye duyarlı olmak Connery’den daha çok ilgi çekiyor. : çevresinde süregelen alışkanlıklannda değişeceğini öngörebiliriz.Bu açıdan müşteriyedüşen rolnedir? -Lükssektörü zamanla daha sürdürülebilirolacak ancak burada tüketicilerinoynaması gereken çok önemlibirrol var.Kozmetikkonusunda daha hızlıadımlaratılıyor.Bunu moda, mücevhergibialanlara da yaymakgerekiyor.Hızlı moda, kolayatılanürünler,kaynaklarınboşa kullanılmasıve Asya’dakifabrikalardakikötü sosyal koşullarciandolayı düşük fiyatlardemektir.Leonardo DiCaprio’nun“The1lth Hour”belgeselinde vurguladığıgibiyavaş moda seçmek, zevkalmak ve alınan ürünlereiyibakmak anlamına geliyor. Ne yazıkkikısıtlıbir bütçeylehavalıgiyinmekisteyenbir tüketici için,onlarıdirektolaraketkilemeyen;uzak bir ülkede gerçekleşen çevreselve sosyal sonuçlar ikinciplana atılıyor.Tüketicileridaha iyibirdünya içingerçekleşen bu değişimlerleilgiliheyecanlandırmalıyız.Gisele Bundcherıve Leonardo DiCapriogibi ünlülerinbu konulann sözcülüğünü yapıyorolmasıdaha hızlısonuçlaralmamızayarayacak. Fakattüketicininmağaza içindebirürünün ne kadar sürdürülebilirolduğunu anlaması oldukça zor. Bu çerçevede mağazadaki personele bu tip sorular yöneltmek oldukça ilginç,çünkü bu tip bireğitimialıp almadıklarıve bu konularınne düzeyde önemsendiği ortayaçıkıyor.Maalesef birçokfirmayeşilolduklarınıöne sürerken aslında ‘yeşile boyanmış”birkonumda çalışıyor.Tüketicilerinbuna gerçekten dikkatetmesi gerek.• Imtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız Yayın Yönetmeni: Ayşe Yıldırım Görsel Yönetmen: Aynur Çolak Sorumlu Müdür: Miyase İlknur Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ idare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2 34381 Şişli / İstanbul (0212) 343 72 74 (20 hat) Reklam Genel Müdürü: Özlem Ayden Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Pal Reklam Koordinatörleri: Hakan Çankaya / Neşe Yazıcı Rezervasyon Yönetmeni: Onur Tunalı (0212) 251 9874/75 (0212) 343 72 74 (554-555) Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt / İstanbul Cumhuriyet gazetesinin parasız pazar ekidir. Yerel süreli yayın. cumdergi©cumhuriyet.com.tr Lüksün yeni adı i. Il surdurulebilir” DENİZ ÜLKÜTEKİN Küreselekonomik krizbirçokşeyi olduğu gibilüks kavmmınıda kökünden etkiledi.Uzunsüredir şatafat ve gösterişle birtutulan lüks,özüne dönmeye mecbur kaldı. Dayanıklılıkve kalite günümüzde lüksünyeni DNA’sı.Ekolojiyeve çevreye duyarlılıkise olmazsa olmazı.Yinede birçok lüks marka sürdürülebilirliğisadece kağıt üzerinde kullandığıiçinsınıftakalmayamahküm. . Peki bugüne kadar süregelen marka - ürün - kalite- lüksarasındaki ilişkiler tamamen müştenye yöneliklllüzyondanmı ibarettl? -Lükszaten hayallerdünyasıdır.“0 nedenle birillüzyondanmıibarettir” sorusunun cevabı çok anlamlıolmayacak.Bu insanoğlunun gelişimsürecininbir ,,- ___...-‘ ürdürülebilirlüks kavramınıpopüler hale getiren DoğalHayatıKorumaVakfı’nın2007 yılında hazırladığırapordu. Raporagöre konu sürdürülebilirlik olduğunda lükstüketimürünleridiğer birçokürüne göre sınıftakalıyorduve müşterifarkındalığınınoluşmamasının ana sebebi olarak gösteriliyordu.Rapor Gucci,Louis Vuttongibi lüks ürün hizmetiveren markalarısürdürülebilirlik kriterleriüzerinden notlandırmışve hiçbirmarka yüksek not alamamıştı.Birçokmarkaysageçer not içinbile yeterlideğildi.Raporunsonrasındaki üç yıllıksürede lüksle adı özdeşleşen birçokmarkasürdürülebilirve çevre dostu üretimyanlısıkesildi.Bugün bu süreç artarakdevam ediyor.Aslındadiğer üretimsektörlerininaksine çalışanlarınınve yöneticilerininbirçoğu iyieğitimli kimselerolan markalarınçevreduyarlılığıiçinyeterince hassas davranmaniasıfazlasıylaanlaşılnıazdı.Bugün içinseözellikleıııoda markalarınınne kadar seviye atladığınısöylemekzor.Çokulusluşirketleriçin hazırlanan“ŞirketlerinSosyalSorumluluk Raporu’na göre birçokmarkasürdürülebilirlik kriterlerineuyumgöstermekte yavaş davranıyorveyagösterdiklerigelişmeleri kamuoyuylapaylaşmaktayetersizkalıyorlar.• . . (_. . k .,I 4 e w