Katalog

. IngilizmedyasıBoğazakıntılarınıkeşfetti! İAğustos 2010’daaynıandatüm medyadayayılanbir haber:“Ingilizaraştınnacılarınmüthiş (BirTürkçe internethaberkanalıaynen budeyimikullanmış!)Habere göreIstanbulBoğazıaltındadünyanınen büyükaltıncı nehiiyatıyormuş.Bukadarhızlayayılanhabermanipuleedilmiş bir medya virüsü mü? Yoksabu müthişkeşifne olabilir?Biz Türkleruyuyormuyduk?BelkideIngilizlerbizdendaha iyi biur!Nedenhaberimizolmamış?Internetsitelerindeböyle sorular,yorumlargidipgeliyor. OnceDoğuşGrubu’naaitNTVMSNBChabersitesine düşenveaslındaIngilizSundayTelegraphgazetesininsitesinden kaynaklananhaber,doğruluğununaraştırılmasınahiç gerek duyulınadan,yorumeklenmeden,dümdüzve güpegündü:tüm medyatarafındangeçiliyor.Artıkakşamhaberlerinin gözdesidir.AynıgecebirGooglearamasıyineaynıhaberin dünyanındörtköşesinde(ABD,Pasifikadalarıvs.)haber kanallarınavirgülüdeğişmedenbaşarıylayankılandığını,İN’lerde sicağısıcağınaheyecanlaanlatıldığınıgösteriydr.Birkorku filmigibi!AslındaTürkçde böylehaberlere ‘asparagas’deniyor, birisibirşeysöyler,gerikalanlarpapağangibitekrarlarama ya kofturyadayanlıştır. HABERKÜÇÜMSEMEİÇERİYOR Belkideen uluslararasıişbirliğigerektirenbirbilim dalıolan deniz-biliıue(okyanus-bilim,oşinografi)emek üstelikTürkBoğazlarSisteıni’niyakındanbilenvearaştıran deneyimlibir bilimci olarak, haberi görür görmez, yazar RichardGray’ehemenbire-postagönderiyorum:“Haberinizde söylenenlerinhepsiöncedenbilinenveayrıntılıolarak incelenmişşeyler,yenibirşeyyok!”.Gray yanıtveriyoramabukez yinehilgisizcebirtavıriçinde. Busöylenenlerindahaöncebiçdoğrudan gözlemlerle ölçülmediğini,varsayımvelaboratuvardeneylerine dayandığını,oysaİngilizhilimciDanParsonstarafındanilkkezbir denizaltırohotuilegözlendiğinisöylüyor. Aslındabuyanıtbiraşağılamada çünkü30 yıldLmberiTürkveyabancıbilimcilerceortakyapılanaraştırmaları küçüınsüyorve sadeceİngilizbilimcininbu büyükkeşfi ölçümleriilkkezyaptığınımal bulmuşmağrihigibianlatıyor. Bölgeyeve dcni:-bilinıeyabancıbir İngilizbilimci,Türkiye CumhuriyetiDışişleriBakanlığı’ndanizinalmadan,enduyarlı kara sularımızda,hemde 1m/s hı:Iara ulaşan yüksekakıntı— lar altındadaracıkbirkanaliçindedenizaltıveyarobotile nasılölçümyapmış? Bunlarınhiçbirininbelgelenmesisözkonusudeğilve aslıastarıvarmı,bubilinmiyor.Telegraph’ınsitesinetepkisini yazanbirAmerikalışöylediyor:“Sizİngilizleriyikibunehri keşfettiniz,RusveAmerikandenizaltılarınınon yıllardırbu nehriaşmayaçnlışnıasınarağmensizbuldunuz,ne iyi!Zaten sizAvrupalılardahaönceoradayaşayan20milyondanfazla insanıgözardıedip Amerika’yıdakeşfetmiştiniz!”Bumesaj aslındaönemli biruyarıve ipucu da yazarıbir denizaltıcıolabilirmi? DENİZALTIROBOTUİZİNALDIMI? DeğişikzamanlardaODTODenizBilimleriEnstitüsü’nün RIVBilim,İstanbullJniversitesi’ninRIVArar,NATO’nun RİVAllianceve SeyirHidrografiOşinografiDairesi’ninRİV gemisiilebenzerölçümleriyaparken,tabanayakın ölçümlerialahilınekiçin çoğuzaman cihazınıriskeatmıştık ve tabana yerleştirilmişADCP cihazları kullanılmıştı. Kullanıldığıiddiaedilendenizaltırobotuilenasılvenerede ölçüm yapıldıbu bellideğil.Haberlere radarlaeldeedildiği belirtilen(radarsat uydusukastediliyor olabilirmi?)bu görüntü R/V Alliance Gemisi’ndenelde edilenve bizim yayınımızdadeğerleri düzeltilerekyeniden verilen,akıntınınmodel— lemesindekullanılan taban yapılarından çok daha az ayrıntı içeriyor ve doğruluğu - bilinmiyor. bi rarıldığışekliyleakmtuıın şelalelervegiıdaplaryaratarak aktığıdoğrudurve öncekiyayınlardatanıınlanmıştır.Ayrıca kanalınderinliği,akıııtııundebisikonusundaverilenrakamlar yanlıştırve bu ‘nehir’tarafındanKaradeni:’inderinsularına taşınan besinmaddelerininoradayaşamıetkileyeceğiiddiası araştırmacınınKaradeniz’ihiçbilmediğinigöstermektedir.Ne diyelim,Paısonsyayınınıbeklemekdurumundayız. 1Ağustos2010’daIngilizSundayTimesgazetesindeyeralanbirhaber,IstanbulBoğazı’nın altındadünyanınenbüyükaltıncınehrininyattığınıduyuruyordu.LeedsÜniversitesi’ndenbilim insanlarınınrobotdenizaltıkullanarakyaptıklarınıbusözde“keşif”onlarcayıldırTürkbilim adamlarıtarafındanbiliniyordu.IngilizbiliminsanıDanParsons’ınaraştırmalarınadayanarakverilen haber,Türkbiliminsanlarınıntepkisiniçekti. Dı.Emin F”ı2rwe4QCU - - BİLİMSELVERİLEREDAYANMIYOR EğerParsonsciddiyse,önceeldeettiğibilimselverilen veyasonuçlarınıyayınlar,sonrada haberhalinegctirilebilirdi veyahabercilerçokönemlibirhuluşuöncelikleduyurmak istemişolabilir.Buduruındaherikiolasılıkdadoğrudeğil.Ertesi günÇevre ve OrınanBakanlığı’nınyerindeaçıklaması yayınlanıyor,buanlatılanınyenibirşeyolmadığıvurgulanıyor. Sonra İİİJ MadenFakültesi’ndenPmf.NaciGörür“nehir mebiryok”diyor.CelalŞengör anlatıyor.Daha sonradaAnadoluAjansı’nabizimyaptığımızaçıklama yayınlanıyor.Seyir,HidrografiveOşinografiDairesiBaşkanıSayın Tuğmiral İpteştelefonlaarayarak,desteklerini bildiriyorveDanParsonsadındabirininTürkmakamlarınaiziniçin haşvunnadığınısöylüyor.KaradenizveAkdeniz’debirlikte çalıştığıınızuluslararasıveulusalaraştırmacılarınbazılarına duyurduğumuzitirazımızhemenkendiaralarındayankılanıyor; buaşağılarnaginişiminegerekenyanıtınverilmesinigönülden desteklediklerinibildiriyorlar. Buçirkinolayınkendisibiryana,günümüzmedyasının yapısıhakkındaçağrıştırdıklarıbizimiçinoldukçauyarıcı, hattaürkütücüoluyor.Doğrulanmamış,hızlayayılımgösteren iletişiminkorkunç gücü konusunu yansıtan bir uyarı http:I/www.wimp.com/gullihlecitiesadresindeizlenebilir. HABERMUCİZELERSİTESİNDE Abartılanbuuç’ukhaberinsonuçtaaçıklanmamış doğaüstümucizelersitelerine düşmesi 187310)raslantı olmasa gerek. Dahası, bir zaınanlarsiyasalIslam’ınkullanmaya kalktığı,JacquesCousteau’nun Müslüman olduğu varsayılarakkendisine arfedilen ve Kuranın öngörülen doğrultusundaboğazlardasuların birl’ininekarışmadığınıöne süren bilinıdışı hurafelenigüçlendirmekte kullanılabilirler. Bu çağrışımlarapabuç bırakılmamasıiçin doğru haberlerin üretilebilmesigerekir. UlkemizarkeolojisineönemlikatkılarıolmuşProf.Manfted Korfman(Osman Bey)veokyanus-bilimtarihi yazarıMargaret Deacon’unbelirttiği gibi,alt akıntı eski çuğlardanberi balıkçılarcabilinir ve MS 6. yüzyıldabu bilgiProcopiustarafından kaydedilnıiştir.168l’dc21yaşındaOsmanlıDevletiniaraştırmak içinbir\“enedikgemisiyleIstanbul’agelen ve Galile’nin bilimselyönteminikullananLuigiFerdinandoMarsigli,alt akıntmnınvarlığınıiilçümler,deneylerve kuraınsalöngörülerle kanıtlayıp,okyanus-bilimin temelini attıktan sonra, Bologna Akademisinin kurucusuolmuş,daha sonra Osrnanlı’nın siyasalve askeri yetenekleri hakkındaki hilgisini Viyana kuşatmasındaKutsal lttifak’ın hizmetine sunmuştur. AvrupaaynıçağdayaşadığıbilimseldevrimlerleDoğu’nun önüne ve zenginliğiniele geçirehilmiştir.Ondanbir yüzyılönce dünya haritasını yayınlayıpBahniyeadlı kitabını yazan,kendisindençok sonrayaşayanNewton çağındabile yanlışkuraına dayandırılan gelgit olayının ayin devirleriyleilgisinidoğru olarak saptayan büyük denizciPiriReis,Portekiz’lerekabetiçin çıktığıHint Okyanusu seferinden donanmayı kurtarmak üzereMısır’adönmesi nedeniyleOsmanlı tarafındanboynuvurularak kat• ledilmiştir. Geçmiş yıllarda Boğazlar üzerineüretilmişhurafeleniesgeçerek,konunun bilimselgelişmesinive bir en kısazamandaCuınhuriyet Bilim-Teknoloji’de yayımlamak istiyor, ayrıca konuyla ilgilenenkni,günümüzMarmara Denizi araştırmalarıylabirlikte Marsigli’nin de değerlendirileceğiTürk Deniz Araştırmaları Vakfı‘nın Marmara 2010 toplantısına bekliyoruz. U ?UU c’.J t,, C%j 1- c-) TürkBoğazlarSistemi’ninbatimetresivekonumu