Katalog

± 16 MAYIS2010/ SAYI1260 PAZAR 7 L ____ Rock’n roll tarihinde bir yolculuk1.Sayfarıındevamı - Rock’ınçıkışı1950’Ieredayandığı halde neden bu tarihe 1920’lerden itibarenbakmayıseçtiniz? -Aslında 1980’den 60Iara inip başından ele almak içinyolaçıktım. Ancak 1950’lerde ivmekazanan bu hareketiııevveliyatıvar;caz’ın ülkemizegelişive ardından yaşanan evrelerlebirlikte,30 yıllıkbirsüreci aktarmadaıı rockın doğumunu anlamak zor. Bu gelişimindayandığı milatise, 1920’lerin başında LeonAvigdor’unParis’tenIstanbul’abiralto saksofonla geri dönmesi ve bir grup kurması. - BuTürkiye’decazın başlangıç taıihi... -Evet,ceza ilgihemen kendinigösteriyor.Galatasaray Lisesi’nden14 öğrenci ilkcaz grubunu kuruyor.Zamanla İlhamGencer ve çeşitlisanatçılartarafından da kabul görmeye başlıyor,edebiyatta,sinemada kendine yer buluyor.Öyleki,HalideEdipAdıvar’ınromanlarında,cazın fon oluşturduğunu okuyabildiğimizörneklervar.Caz olgunlaşarak rock’ındoğurnunu hazırlıyor. - Türkiye’derock, dünyaylaneredeyse eşzamanlı çıkıyor.Bu nasıloluyor? - Evet,1954’te ilkBillHaleyve Comet’leri sert, farklı,yeni biçimde nasılortaya derken stüdyoda Rock Aroundthe Glock”parçasını çıkarıyor.1955’te “Blackboard Jungle” adlıbirfilmdeyer alıyorbu parça ve hızla Avrupa’dave İstanbul’dada etkisinigösteriyor.Haleyiıı peşinden gelen Elvis Presley’indaha çok popüler kılmasıylayükselişe geçiyor. -Türkiye’deilkrock ezgilerı kimdenduyuyoruz? - Plaklarlaberaber rock’nroll özellikleIstanbulgençleri arasında popüler oluyor.Bazı caz gruplarırepertuvarlarına rock parçalarıalıyor.Ancak rock’nroll’uruhuyla,sahnedeki -duruşuylailk1950’lerinortasında yani Amerika’daduyulmasıylahemen hemen aynızamanda DenizHarp Okuluöğrencilerininkurduğu grupla duyuyoruz.ErkutTaçkın, DurulGence, ErkanGürsal, Sorner Soyata, Güngör Yücel, Özden Ulugün’ünkurduğu grup, ilkkonserlerini31 Mart 1957’de önce Sirkeci’debiröğrenci lokalinde,o günün akşamında da HiltonOteli’ndeveriyor. - Içlndebaşkaldınşı, harekete geçme davetinlbanndıran rock’ınIlkkez DenizHarpOkulu öğrencileriarasında çıkması Ironik.. -Türkiye rocktarihindekien renkliisimkim? - Renklidendiğinde kimininaklınaen çok satan, kimininkineen çoktartışma çıkaran geliyordur, ama benim içinen renkliisimler,1975’te çıkan Bunalımve Hardalgrupları.Onlarakadar denenenler tekrar gibiyken,onlarAnadolu Rock’ın getirdiğigelenekten farklı,daha Batılıanlamda yapılanrock soundu ortaya koyuyor.Elemanlarıda gerçekten çok farklı.Mesela, Bunalım(sağda) grubunun liderlerindenAydınÇakus, o dönenıde “Ç.kümükeserimde, askere gitmem”diyecek kadar anti-militaristbirduruş sergiliyor.Bugün 70 yaşında ve Amerika’daçok sert metalyapan bir grubun elemanı olarakmüzikyapıyor. - En çok gürültükoparan rock müzlsyenikim? - Popüler müzikpiyasasında rock’tan bahsedilebilmesiaçısındaıı Kargo 1996’dayeni bir başlangıç oluyor.Daha geri gideısek, Asım Cangüııdüz de rengarenk kimliğiylebunu sağlıyor. Böylebir hesap yapmasalar da Anatoliaalbümünü çıkardığında Pentagram da buna vesileoluyor. - Zaten sonrasında bu, kornutanlarınonaylamadığıbir girişimoluyor.Amagrup Somer Soyata Sexted takma adıylaçalışmalaradevam ediyor.Yavaşyavaş onları takip edenler oluyor.ErkinKoray,BarışManço, Cem Karaca gibiisimlerortaya çıkıyor...70’lerdefotoğraflarına bakınca da anlaşıldığıgibiçoğu sanatçı Elvis’itaklit ediyor.ErkinKoray,BarışManço, ErolBüyükburç, Cem Karaca ElvisPresley’iüstlerindetaşımaya, hatta onun gibisöylemeye çalışıyor.Yolculukları özentiliklebaşlasa da özgünlüğe gidiyor. - Bu geçişi,özgünlüğü sağlayan ne? - Özgünlüğe giderken öncü isimlerden biriTülayGerman’ınBurçak Tarlası.Erdem Buri’nin düzenlemesiyle halk müziğirnizin malzemeleriBatımüziği formuylabirleştirilerekyepyeııibirşey ortayaçıkarılıyor. - Türkiye’derock tarihiningelişimindeele aldığınız ilginçbirbaşlıkda, Amerika’nındesteği... Kendileriiçin kötü çocuk konumundaki rock,Türkiye’deonlar tarafından destekleniyormu? - Amerikalılar,1940’larda,soğuk savaş döneminde, Türkiyemüttefikimizdirmesajınıgüçlü şekilde vermeye dikkatediyor.Sadece ekonomik,askeri önlemlerledeğil, kültüreldesteklerlede. Propaganda plaklarıyapılıyor.Celal ince’ninDostlukşarkısıgibi;“Amerika, Amerika,!Türklerdünya durdukça,/ Beraberdirseninle,/ Hürriyetsavaşıııda./ AnkaraileWashington,/ IzmirileSan Francisco’n,/Benzer derler birbirine”... Amerikan’ınmüziğineyakınduran bu sanatçınıııplaklarıAmerika’da basılıyor.Ücretsizdağıtılıyor. - açılan Incirlik Üssü’nünde Türkiyemüzik tarihinde önemlietkileri olduğunu söylüyoraunua.. - Rocktarihinde kadınlaryok mu? - Çok yok ne yazıkki...AytenAlpmanbircaz vokalistiolarak ilhamGencer’leyeralıyor.Aslındao dönemlerden sonra gelen ilginçbirisimde, Seyyal Taner. Plakanlamında rock müzikleilgiliortaya bir şey çıkararnazsa da, 70’lerdensonra, sahnede dönemin rock müziksanatçılarıylaberaber çalışıyor ve dönemin kadın rock imajınıeıı iyişekilde ortaya koyanlardaııbiri.• - Adana 80’lerekadar Istanbulve Ankara’dansonra en çok müzisyenüreten ilimiz.Çünkü göreve gelenler,getirdiği dergileri,plakları,enstrümanlarıgörevi bitinceAmerika’yagötürmeyipBit Pazarı’nasatıyorve bunlarfarklımüzik kültürleriningelişmesinisağlıyor. - Rock,65’ten itibarenHürriyetAltın MikrofonYanşması’nınmüzisyenlere plakçıkarmaimkanıvermesiylekitlesel olarakdinlenmeyebaşlanıyor.‘Yinede rock konserlerivermek kolayolmuyor. Gazetelerde,ahlaksızlıkyuvalangibiyansıtılanrock konserleri,poliskontrolleıindegerçekleşiyor.Öylekibir konser çıkışıdinleyicilerdayanamayıp,yollardadans ederek durumu protesto etmeye başlıyor... - Bürokrasisert işliyordu.Konserleriçinizin valiliktenpop konseri diyerekalınabiliyordu. Mesela,Şebnem Ferah,ÖzlemTekingibi kadınlardanoluşan rock grubu Volvox, 1993’te Kemancı’dasahnedeyken polis denetimine denk geliyor.Müdürüçağırtıyor polis.‘Ayı”lakabıylatanıdığımızOrhan, “Buyurun”diyor.Kızlarınvesikalarınerede, diyesoruyorlar.Orhan, burası rock bar diye anlatmaya çalışıyor,ama adam ruhsata bakıyorpavyon...Yasalolarak rock bar diye birtanım yok ki...Butip önyargılarsonrasında, - tıkelektronikgftankimgetirdi? - DenizHarpOkuluöğrencilerindenbiri. Savarona yatıylaçıktığıyolculuktandönüşte getirdiğigitar,dönemin rock müziğiyleilgilenen sanatçılarınafotoğrafçekimlerindeeşlikediyor.. - Ilkrockplakıkimealt? - Bunun,plaklannsahip olduklarıözellikler nedeniyle üç yanıtıvar. ErolBüyükburç’un“Little Lucy”siruhu olmasa da, adı ve söyleyişbiçimi nedeniyle piyasayaçıkan ilkrock plak sayılıyor. Barış Manço’nunilkçıkardığıplağıenstrümanların çalınışı,söyleniş biçimiyledönemin twistsalgınında ortayaçıkabildiğiiçinbirbaşka ilkoluyor.Erkin Koray’saManço ileaynıdönem kayıtyaptığıhalde ondan dört yılsonra çıkanplağındaTürkçe sözlü ilkrock parçayısöyleyerekbirbaşka öncü oluyor. - Rock üzerineyazılanilkkitabımızhangisi? - Edebiyatdünyasında HayaletOğuz olarakda bilinenOğuz Alplaçinve VecdiBenderliDünya Sarsılıyor’u1956’da çıkıyor.Burock’nroll’abir kitapkazandırmakiçindeğil,gençliknereye gidiyor,korkusuylayazılıyor.0 dönemde ülkeye gelen Amerikalıaskerlerineğlence toplantıları, dönemin kolejçocuklarınında onlara kapılıpetekleri havada uçuşarak dans etmeleri onu korkutuyor.Yinede ElvisPresleyüzerineyazılar olmasıve rock’nroll olgusuna değinmesiyle bir ilk.Sadece Türkiye’dedeğil, kendialanında dünyada da ilklerden.• satanik cinayetve intiharlarda devam etti.Hep rockçılargünah keçisi ilanedildi. - Rock sadece birmüziktürü değil, biryaşam kültürüde. Busüre boyunca bu kültürde değişti.Bugünden düne bakınca, sizinelerşaşırtıyor? - Meselabizimfutbol kültürüyleilgimizyoktu,şimdikilerin var.Müslümanbiryapı içerisindebüyüsek de, bunu göstererek yapanlaryoktu,şimdikilerde o da var. Birde rock içindeyer almayan kavramlarvardı.Milliyetçilikgibi. Rockdinliyorsan,dünyalısındır.Ancakartıkmilliyetçive islamiheavymetalgruplarıda çıktı. - Bunu neye bağlıyorsunuz? - Ocaklardan gelen gençler, 1988-1989’da Gülhane, Fenerbahçe parkında rockgruplarıçıktığındadikdik bakar hattasaldırır,taşlar atarlardı.Sonuçta bunlarda genç, dedikleriyerde kendi yaşayamadıklarıbirtakım ortamlarvar. Kızlarçok rahat, erkeklerlediyaloglarçok serbest. Buradatuhaf birçelişkiyaşadılar.Diğeryandan bazırock gruplarıda yaptıklarımüziğetaban arıyorlardı. Böylecerock milliyetçiliğeevrildi.• ESRA AÇIKGÖZ [_ - 1) Erkut Taçkın 2) Barış Manço 3) Moğollar 4) Enkin Koray 5) Tülay German ve Erdem Buri. _ rGüven Erkin Erkah re.. tl 1980’Ier.,, 12 Eylül80 darbesi geçmişle bağlantıyıkoparıyor.80’lere kadar edinilmişbirikim, müzikalgeleneklerbir anda kopuyor.Kopuşun nedeni sadece darbe değil. Dünyamüziksektöründeki değişikliklerde etkili.Kalıcılık sağlayan plaklar,yeriniyavaş yavaş saklanma değeriolmayanama daha çok tüketilenkasete bırakıyor.Dünyada Heavymetahinde çıkışıyla,hard rock geleneği yavaşyavaş geride kalıyor. ArtIk90’Iardayız... 80’lerock geleneğive dünyaylabağı kopan Türkiyeiçinköprüyüyabancı dildeeğitimyapan okullarınöğrencileri kuruyor,bu kültürütakip ettikleri .... . dergilerdekiçevirileriyayıyorlar.Dahasonra Aqua gibidaha progressiveve soft rock yapan gruplar çıkıyor.Aqua, Devil,Whisky 80 sonrası rock gruplarıarasında dikkat çekenler. Bu gruplarınarasında, Etiler’de oturup koleje giden elemanlarda var, Bağcılar’da,Bakırköy’deçalışanlarda. 2000’Iere adım adım,.. 1995’lerdeManga’nında çıkışıylabir hareketlenme başlıyor.Geniş katılımhırock konserlerinin başlangıcı, 1996. Kargo“Ahey hey hey”diyebirparçaylaçıkıpo ana kadar en çok yıldızolabilen isimoluyor.Şebnem Ferah (solda),ÖzlemTekin, Teoman gibi isimlerinpeş peşe ortayaçıkmasıyla96 yeni bir başlangıç oluyor. 1 $ +