Katalog

Cafer Panahi ve Muhammed Resulov’un İran’da 6’şar yıl hapis cezasına çarptırılmasına karşı tepkiler büyüyor Panahi: ‘Onların bu tutumunun mesajı şu: Bizim gibi düşünmeyen pişman olur!’ Sanata karşı zorbalık Kültür Servisi İranlı film yönetmenleri Cafer Panahi ve Muhammed Resulov’un, İran İslam Cumhuriyeti mahkemesi tarafından 6’şar yıl hapis cezasına çarptırılmasına tepkiler büyüyor. Konuyla ilgili olarak dünya sanat ortamından gelen tepkileri dün de Türk sinema dünyası ve çeşitli kuruluşların tepkileri izledi. Türkiye Yazarlar Sendikası, PEN Türkiye Merkezi ve Sinema Yazarları Derneği’nin (SİYAD) yanı sıra sinema yönetmenleri ve yazarları da, İran sinemasının önde gelen iki yönetmenine “rejime muhalif oldukları” ve “düzen aleyhtarı propaganda yaptıkları” gerekçesiyle uygulanan baskıları kınadılar.Almanya Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında ise Panahi’ye verilen ceza “skandal” olarak nitelendirilirken Berlin Film Festivali yönetimi de 2011 Şubat’ında düzenlenecek film festivaline jüri üyesi olarak davet ettikleri Pahahi’ye verilen “sert cezayı” kınadı. Panahi’nin avukatı Feride Gheirat, geçen pazartesi günü yaptığı açıklamada, mahkemenin, ünlü yönetmeni 6 yıl hapis cezasına çarptırmakla kalmadığını, aynı zamanda film çekmesini ve yurtdışına çıkmasını 20 yıl süreyle yasakladığını açıklamıştı. Panahi, 7 Kasım günü verdiği savunmasında, “Benim ve birlikte çalıştığım kişilerin hapse atılması, iktidarların ülkedeki tüm sanatçılara uyguladığı zorbalığı simgeliyor. Onların bu tutumunun mesajı benim için çok açık ve acı: Bizim gibi düşünmeyen herkes pişman olacak!” demişti. “Daire” ve “Beyaz Balon“ gibi filmleriyle Cannes ve Venedik film festivallerinde ödüllere değer görülen Panahi, daha önce geçen mart ayında da karısı ve kızıyla birlikte tutuklandıktan sonra kefaletle serbest bırakılmıştı. Yetkililer, Panahi’yi, Ahmedinejad’ın Haziran 2009’daki tartışmalı seçimlerden sonra cumhurbaşkanlığına gelmesinin ardından patlak veren olayları konu alan “rejim karşıtı” bir film çekmekle suçlamışlardı. Ünlü yönetmenin tutuklanması aralarında Steven Spielberg, Martin Scorsese, Ang Lee ve Oliver Stone gibi önde gelen yönetmenlerin de bulunduğu sanatçılar tarafından protesto edilmişti. ‘Adeta recm cezası’ HÜSEYİN KARABEY(Yönetmen) er türlü polis devletine karşı olduğumu baştan söylemek isterim, ayrıca sebep ne olursa olsun düşüncenin cezalandırılmasına sonuna kadar karşı olduğumu bildiririm. Biz ülke olarak ne yazık ki bu gibi cezalandırma vakalarını son dönemlere kadar pek çok kez yaşadık... Cafer Panahi İran halkının vicdanını temsil ediyor. Asıl cezalandırılanlar İran halkı ve onun gibi düşünen insanlardır. Bu sebeple yönetmenin en başından beri gösterdiği onurlu duruşu hatırlatmak istiyorum ve önünde saygı ile eğiliyorum. Ben filmlerime otosansür uygulamadan halkların ve insanlığın sorunlarını anlatmaya devam ederek Cafer Panahi ile dayanışmamı sürdüreceğim. ‘Aykırı sesler susturuluyor’ TUNCA ARSLAN (SİYAD Başkanı) aire”, “Ayna”, “Beyaz Balon”, “Ofsayt” gibi filmlerine bakıldığında, Panahi’nin ülkesine, insanlarına ve derin İran kültürüne karşı ne derece bağlı olduğu, büyük sevgi duyduğu rahatlıkla görülebilir. Ayrıca Panahi’nin kapı kapı dolaşarak ülkesini Batı’ya şikâyet etmeyi geçim kapısı haline getiren aydınlardan biri olmadığını da gayet iyi biliyorum. Yalnızca en doğal hakkını kullanarak ülkesindeki rejime muhalefet ediyor. Bu tür aykırı seslerin susturulma çabalarına son yıllarda ne yazık ki ülkemizde de sıkça tanıklık ediyoruz. Öte yandan Panahi’ye verilen ceza, bugüne kadar bir sanatçının çarptırıldığı en korkunç, en kabul edilemez cezalardan biri. İran’ı yönetenler, umalım ki Panahi’nin var olan filmlerini yakmak gibi bir ekleme de yapmazlar söz konusu cezaya (!) ve İran’ın tepesine binmek, İran’a “demokrasi getirmek” için fırsat kollayan ABD’nin eline ne denli güçlü bir silah verdiklerinin ayırdına da vararak bu saçma uygulamadan bir an önce vazgeçerler. H “D AZİZ ) RUTKAY e sinema oyuncusu ov (Tiyatr nlere 20 li yönetme sine değer yasağı ile 6’şar yıl öyle ğ kme yıl film çe ası uygulanması ça re cez enle hapis yönetm ım utanç. Bu ar büyük bir ı uygulanıyor. Um terir, adına cezas i gös iy adeta recmuoyu gereken tepk parız. nya kam erimize düşeni ya dü biz de üz B ATİLLA D (Sinema eleştirmORSAY eni) afer Panahi İran ’ı netmenlerinden n önde gelen yöbiri ve benim ki şisel do arada olduk. So stum. Birçok festivalde bir n mayı çok iyi kavr derece çağdaş fikirli, sineam genişleten bir sa ış. İran sanatını sürekli natçı. Aslında İr bir kültür ülkesi an büyük .D kesinden gördüğ olayısıyla yönetmenin ülanlamsız, çirkin ü bu davranışı son derece , hatta korkunç buluyorum. C SEMİH KAPL ANOĞLU (Yönetmen, üşüncesinden dosenarist) la yargılanması za yı bir yönetmenin ten başlı başına soru bir Onaylanır ve ka n. Bir insan hakları ihlali. bul edilebilir bi r durum değil. D İ Fransa’dan özgürlük çağrısı MEHMET BASUTÇU zar, ÜRK (Ya ÖZGENT tur. IŞIL zor olmuş aman çok nlamak mümema her z a ran’da sinu sansür sorununu nsür vardı anbir sa diki b esin Şim Her zama n sertleşm ün değil. ar sertleşti? Bunu in kendi içink bu kad ki rejim cak neden i, sanırım İran’da gili. Olaya uluslar neden lerle il kiyor. le nin ması gere kım mese deki birta ruluşların karşı çık arası ku TOMRİS G (Senarist, yöne İRİTLİOĞLU tmen, yapımcı apılan her türl ) ü lamaları, herh baskıya karşıyım. Bu yasakangi bir ülkede nin yaratıcılığı bir yönetm nı inanılmaz de nın engellenmeye çalışılm easırecede vahşi bu luyorum. ) yönetmen Y PARİS Cafer Panahi’nin suçlanması, ilk kez geçen mart ayında tutuklanması, mayıs sonunda 200 bin dolar kefaletle serbest bırakılmasına karşın pasaportunun geri verilmemesi, ardından yargılanması ve bu pazartesi günü ağır biçimde cezalandırılması tümüyle politik nedenlerden kaynaklanınca, Fransız politikacılar da doğal olarak tepki göstermekteler. Kültür Bakanı Frédéric Mitterrand’ın sıcağı sıcağına verdiği sert demecin ardından, Dışişleri Bakanı Michèle AlliotMarie Fransız hükümetinin resmi tavrını yazılı, uzun bir bildiriyle duyurdu: “Cafer Panahi ve Muhammed Resulov’un haksız yere çok ağır biçimde cezalandırılmalarını derin bir hoşnutsuzlukla karşılıyorum. Panahi’nin filmleri İran sinemasının onurudur. İran yeni dalga akımının en yetenekli adlarından biri olarak tanınan bu yönetmen, dünya sinemasının en seçkin ödüllerini kazanmıştır. Cannes’da 1995’te Altın Kamera, 2003’te de Belirli Bir Bakış Jüri Ödülü’nü almış; ayrıca, Locarno, Venedik ve Berlin festivallerinde de ödüllendirilmiştir (…) İranlı yetkililer, her iki yönetmenin temel düşünce ve yaratma özgürlüklerini kısıtlamakla, hem kendilerini yadsımakta hem de İran’ın imajını karalamaktadırlar.” Fransız Sosyalist Partisi Genel Sekreteri Martine Aubry de, bir bildiri yayımlayarak “6 yıl hapis, ayrıca 20 yıl boyunca film çekme, basına demeç verme, yabancı kültür kurumlarıyla ilişkiye geçme ve Cafer Panahi etmen) nu u uncu, yön KAN (Oyne kadar aciz olduğlkemTARIK Au ülkenin nim ü r be u karar, b una yakın acizlikleıyorum ki gelerir. B ı. San rac göste verilen ka e bu çok a e de var v sayesinde, İran’da inde daha bed anat üzer bu iktidar atçık yıllarda ağırlıkta baskılar s Onun için biz san yız. ce , bu unda aktır. k zor ra yakın ak ortaya çıkac i gösterme lirgin olar mutlaka güç birliğ lar olarak L e ÜNERSE TARIK G ı Yönetim Kurulu v lararas zi Üyesi) s (PEN Ulu kiye Merke Tür z. İran ı kınıyoru u kararın ılığı İran’ın şimran’ın b yaratıc yacak e kültürü v kalıplarına sığma ir zui diki resm n’da dine dayalı b ede tedir. İra rejimin kısa sür şzenginlik i var. Bu kratikle lüm rejim a yaraşır bir demo yönetmenın İran halk asını diliyoruz. Bu arlar yani ye uğram anda oradaki yaz dinci zulme m n ler aynı zalı yaratıcılar İran’ı kınıyoruz. İran unu ır, b bütün ı altındad deyiz. mü, baskısla dayanışma halin r Onla İ B Y kanı) asakçı anlayışı n yer alıyoruz. İr elbette karşısında an yasaklarının ka lı yönetmenlerin ldırılmas lik her türlü ça baya destek ve ına yönereceğiz. ENVER ERCA N (TYS Baş ülke dışına çıkma yasağı, olağanüstü ağır bir cezadır. Sosyalist Parti İranlı sinema yönetmeni Panahi’nin hemen salıverilmesini ve özgürlüklerini kısıtlayıcı tüm kararların geriye alınmasını talep eder” görüşünü kamuoyuyla paylaştı. Mahkeme kararının açıklanmasıyla birlikte harekete geçen Cannes Festivali yönetiminin, Fransız ve İsviçre sinematekleri yanında Locarno Festivali, Cahiers du Cinéma ve Positif gibi sinema dergileri ve birçok Fransız meslek kuruluşuyla birlikte imzaya açtıkları dayanışma metni, ilk gün 3 bin kişi ve kurumun desteğini alıyordu. Panahi’ye destek veren Fransız sinema dünyasının ünlü adları arasında, geçen mayıs ayında Cannes’da İranlı yönetmen Abbas Kiarostami’nin “Aslı Gibidir” adlı son filmindeki rolüyle en iyi kadın oyuncu ödülünü kazanan Juliette Binoche da bulunuyor. C MY B C MY B