Katalog

Sağlık Pozisyona Bağlı Baş Dönmesi Birçoğumuzun belki de ismini bile ilk defa duyduğu vertigo, genel olarak baş dönmesi ile hareket ve denge duygusunun yitirilmesi demektir. BPPV (Benin paroksismal pozisyonel vertigo), en yaygın vertigo türüdür ve baş dönmesi kliniğine başvuran hastaların yaklaşık %20'sini etkileyen bir içkulak hastalığıdır. Dr. Erkhan Genç, vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi, KBB Bölümü rakterize BPPV'nin tedavisi düzcltici manevradır. Şiddetli baş dönmesi yaratan, çok rahatsız olan ve parçacıkların içkulağın özel bir hölgesi olan kupulaya yapıştığı (kupulolitiazis) BPPV tiplerinde tedavi edici olmayan fakat baş dönmesi ve mide bulantısını gideren ilaçlar hastayı rahatlatmak için kullanılabilir. Bu durum dışında BPPV tedavisinde ilaçların yeri yoktur. Hastayı rahatlatmak amacıyla merkezi sinir sisteminde denge ve bulantı merkezlerini baskılayan ilaçlar bu amaçla kullanılabilir. BPPV tedavisi için pek çok manevra olmakla birlikte unutulmamalıdır ki hangi kanalda parçacıklar varsa manevra o kanal için özel hareketlerle yapılmalıdır. En sık arka yarım daire kanalında gözlendiği için 1980'li yılların sonunda Dr. Epley tarafından tanımlanmış manevranın değiştirilmiş şekli olan Modifiye Epley Manevrası cn sık kullanılan kanalit yer değiştirici manevra (KYDM) olarak uygulanır. Teorik olarak her YKD içerisine parçacıkların kaçarak o kanalda BPPV oluşturması nıümkündür. Ikinci sıklıkta yatay YDK (%510) etkilcnir. Yatay kanal BPPV'nin tanısı ise Roll testi dcnilen ve hastanın düz yatarken başını yastıkla 30° kaldırarak bir yana çcvirip böylelikle oluşan nistagmusun gözlenmesi gerekir. Yatay kanal BPPV'sinde her iki yana baş çevrildiğinde de nistagmus gözlenebilir. Etkilenen taraf nistagmusu daha uzun süre devam cden taraftır ve buraya Log Roll manevrası (kütük yuvarlama) ya da diğcr adıyla Barbekü manevrası yapılır. KYDM manevrası yapılan hastaların manevra sonrasında en az 48 saat uymalarım önerdiğimiz bazı kısıtlamaları vardır: Etkilendiği tesbit edilen kulak üzerine yatmamak. Baş yaklaşık 45° yüksek yatmak. Öne eğilip yerden birşey almamak. Yukarıya rafa uzanmamak. Ani baş hareketlerinde kaçınmak. Hasta eğer baş hareketlerini kontrol cdemiyorsa gevşek bir boyunluk kullanması yerinde olur. Hastaların kontrol değerlendirilmesinde tekrar kanal uyarıcı test (DixHallpike testi veya Roll testi) yapılır ve sönucunda nistagmus gözlcnmcz, hasta baş dönmesi hisdukça kolay olmakla birlikte, veriler kimi zaman kamuya tam tamına yansıtılmıyor. Kalifomiya Üniversitesi'nden Lisa Bero olumlu sonuçlar doğuran klinik deneylerin olunisuz sonuçlar doğuran dcneylerden beş kat daha fazla yayımlandığını, bu yüzdcn ilaçların oluınsuz yönlerinden çok olumlu özelliklcrinin öne çıkmasına neden olduğunu belirtiyor. Tıpta onanm: Günümüzde tıp dünyasında yaşanan sorunların çözümü için gerekli esas unsurlardan birini bağımsız araştırmalara dayalı daha sotnut tıbbi kanıtlann elde edilmesi ve bu kanıtlann olabildiğince çoğaltılması oluşturuyor. Bugüne dck bütçelerinde işe yarayan cerrahi işlem, ilaç ve tıbbi aygıtlarla, işe yararnayanlar arasmda bir ayıklama yapılmasına olanak tanıyan "karşılaştırmalı etkinlik araştırmalarına" genellikle çok küçük bir pay ayıran hükümetlerin, bu tür araştırmalara ağtrlık vermesi gerekiyor. Çok sayıda araştınna, özellikle ameliyat söz konusu olduğunda, kanıtlann yetersizliği ve verilecek olası ödünler konusunda bilgilendirildiklerindc hastaların çok farklı yönde kararlar verdiklerini ortaya koyuyor. Uzmanlar hastalarla hekimlerin ortaklaşa karar venneleri durumunda çok sayıda hastanın bilinçsiz uygulamalar nedeniyle yıllar boyu acı çekmek ya da sakat kalmaktan kurtulabileceğine inanıyor. Rita Urgan özetlcdi. B aş dönmesi hastayı özcllikle arkaya yattığında veya yatakta yana döndüğünde çok rahatsız eder. Bazen j»ün içerisinde öne eğildiği veya yüksek bir rafa uzandığı zaman da şiddetli baş dönmesi olabilir. Düz yürürkcn genellikle bir dengesizlik bissedilir ama şiddetli bir dönme bissi yoktur. Yattıktan hemcn birkaç saniye sonra başlaması ve başm pozisyonu değiştirilmediği zaman en fazla otuz saniye içerisinde kaybolması BPPV için tipiktir. Hastalık rcmclde içkulağımızda yerleşmiş olan otolit dcnilen kalsiyum karbonat kristallerinden oluşan parçacıkların hulunduklan yeıden bir sebcplc koparak dengcmizi sağlamakta önemli unsurlar olan üç yarun daire kanalından (YDK) birinin içerisine kaçmasıdır. Hastalığın tanısı nasıl konulur? Hastaların tanısı Dix Hallpike Testi denilcn ve hastanın başını 45 derece bir yana çevirdikten sonra arkaya yatırıp, baş yaklaşık 30 derece aşağıya sarkıtıldığında ortaya çıkan nistagmus (istemsiz göz harckcti) gözlenmesi ile konur. Bazı bastalarda nistagmus oluşmayabilir, fakat hasta baş dönmesi veya mide bulantısı hissedebilir. Bu durum aslında uyarıcı testler olan DixHallpikc vc Roll testlerinin müsbet olmasi demektir ve tanı koydurucudur. BPPV'de ortaya çıkan istemsiz göz hareketinin de bazı tipik özellikleri vardır: 1. Hasta yatırıldıktan bir süre sonra ortaya çıkar. 2. Süre olarak genellikle kısadır. (en fazla 30 saniye) 3. Yönü altta olan kulaga doğru. (gcotrofik yani yere doğru), yatay hareketli ve burgusaldır 4. Hasta kaldırıldığında gözlerde ters tarafa doğru atımlar gözlcnir. 5. Uyarıcı test tckrarlandığmda şiddeti azalmıştır. (fatik gösterir yani yorulur) Nistagmus göz ile görülebildiği gibi Frenzel gözlükleriyle (20 diyopter lcns) izlenebilir veya elektronistagmografi (ENG) elektrotları ile kaydedilebilir. setmezse iyilcşmiş olarak kabul edilir. Eğer etkilenen kulak tespit cdilememişse, kupululitiazis ya da birden fazla kanalın BPPV'si düşünülüyorsa Brandt Daroff egzersizleri veya Semont Manevrası ile BPPV tedavisi yapılabilir. Bu durumlarda hastanın tedavi öncesinde denge merkczlcrini baskılayıcı ilaç kullanması önerilir. Evde de yapılabilecek bu manevraların amacı otolitlerin serbest kalmasını sağlamak, yerlerinden oynatarak kendiliklerinden kaybolacakları ve hastaya rahatsızlık vermeyecekleri bir boşluğa atmak ve dolayısı ile hastayı rahatlatmaktır. Otururak başlanan Brandt Daroff egzcrsizleri aslında bir dizi baş tavana dönük yatma ve tekrar oturmadan ibarettir. Hastanın en az 5 tekrar ile başlaması ve her geçen gün sayıyı arttırması önerilir. Bu egzersizler sırasında uyuşukluk, bayılma, konuşmada Kızukluk gibi beklenmcycn bir bulgu ortaya çıkıyorsa hemcn hekiminizi aramanız ve durumu anlatmanız gercklidir. Hastalığın cerrahi tedavisi var mıdır? Cerrahi tedavi seçeneği çok kısıtlıdır ve bu konuda ihtisaslaşmış özel merkezlerce yapılmalıdır. Singuler nörektomi denilen bir içkulak sinirinin kcsilmesi amcliyatı ve arka YDK tıkanması metotları cerrahi seçenekler olarak tercih edilebilir. Her iki metot yüksek oranda işitme kaybı riskini içerir. Hangi metotun kullamlacağı hastanın durumu, tercihi, ve cerrahın tecrübesi ile değişiklik gösterir. Hastalığın tedavisi nasıl yapılır? Kanal içcrisine kaçan parçacıklarla (kanalolitiazis) ka Tıp dünyasındaki umursamazlık Boğaz Ağnsına Antibiyotik: Newman'm verdiği bir başka ömek de, stıeptokok enfeksiyonunun akut romatizma ateşine yol açarak kalbe zarar vennesini önlenıek amacıyla, olası streptokok boğaz ağrısı hastalarma doktorlann düzenli olarak antibiyotik vemıeleri. Boğaz enfeksiyonlarının neredeyse tümü antibiyotiklerin çözüm getiremediği virüslerden kaynaklanmakla birlikte, uygulamada doktorlann boğaz ağrısı çcken crişkinlcrin %70'den çoğuna antibiyotik verdikleri görülüyor. Peki, doktorlar böylesine büyük bir rahatlıkla antibiyotik vererek hastalannı koruyorlar mı? Yoksa, yarar sağlayacakken zarar mı veriyorlar? Newman istatistiklerden yola çıktığında doktorların tek bir akut romatizma ateşi olayının önüne geçilmesi için streptokok boğaz ağrısı çeken 40,000 hastayı tedavi etmek zorunda kaldıklanna tanık oldu. Ardından antibiyotiklerin yol açtığı ölümcül ya da ölümcüle yakın alerjik tepkileri inceleyen Newman, tek bir akut romatizma ateşi olayının önlenmesi için sekiz hastanın ölümcül ya da ölümcüle yakın alerjik tepkilerden zarar görmesi gerektiğini fark etti. Antibiyotiklerle ilgili sağlam istatistiklere ulaşmak ol Zeolite teknolojisi karbon salımını azaltacak Bosch, Siemens, Profilo ve Gaggenau tnarka beyaz eşya üreticisi SH Grubu, bulaşık makinelerinde kullanılan yenilikçi, çevre dostu Zeolite® kuruttna sistemiyle Berlin'de 2010 Utopia Ödülü'nü almaya hak kazandı. BSH'nin yeni bulaşık makineleri Zeolite® teknolojisi sayesinde enerji . *«c.i • ; f .ss kullanımı açısından bugüne dek üretilen en verimli bulaşık makinelerinden yüzdc 30 daha az clcktriğc ihtiyaç duyuyor. BSH tarafından geliştirilen bu teknoloji, doğal zeolit mineralinin özelliklcrinden faydalanıyor. Zeolit diğer bir deyişle kaynayan taşlann nemi dcpolayarak dışarıya termal enerji verme özelliğinden yararlanan BSH'nin ürün geliştirme uzmanları, bu minerali bulaşık makinelerinin kurutma sürecine entegre etti. Yaklaşık bir kilogram zeolit içeren özel bir bölme, bulaşık makinesine entegre edildi. Bu teknolojide, yıkama döngüsü sona erdiğinde su bu bölmeye aktarılarak buradaki zeolit minerallcri tarafından depolanıyor. Ortaya çıkan sıcaklık, makinenin içine üflenerek yıkanan tnutfak eşyalarını kurutuyor. m