Katalog

İPOLITIK BILİM Aykut Göker :/www.inovasyon.org;hagokerSttmai1.com Başlık 'kıssadan hisse çıkarmak'da olabilirdi ama an- latacağım olaydan Türkiye'de kim ders alacaktı ki! "Ekonomik Milliyetçilik" Belki gözünüze çarpmıştır; 09 Ocak 2010 günlü Milliyet'te "Clio Ayaklanması" başlıklı bir haber yer aldı. Levent Köprülü ve Sabetay Varol'un bildirdiklerine göre, Renault'nun dördüncü nesil Clio mode- linin üretimini, 2011'den itibaren Flins'tekifabrikasından OYAK'la ortak olduğu Bursa'daki fabrikasına kaydıracağı haberi, Fransa'yı ayağa kaldırmış. Sebep bu üretim kaymasının Fransa'da yol açacağı istih- dam kaybı... Aynı habere göre, Cumhurbaşkanı Sarkozy'nin partisi UMP'nin sözcüsö Froderic Lefebvra, Clio IV üretiminin tamamen Türkiye'ye kaydırılmasının kendileri için "kabul edilemez" olduğunu savunurken, bunun engellenebileceğini ima etmiş. Krizde, hükümetin otomotiv üreticilerine yönelik desteklerinin, üretimi ve istihdamı Fransa içinde korumaları şartıyla vehldiğini hatırlatmış. llgili sendika da, devletiduruma müdahale etmeye çağırarak "Clio üretiminin Fransa sınırları dışına taşınacağı doğrulanırsa, hükümetin buna seyirci kalması mümkün olamaz. Zira Fransa otomobil üreticile- rinin istihdamı korumak için devletten aldığı destekler, halkın vergile- rinden sağlanan kaynaklarla verilmişti." demiş. Bu arada, Renault'nun Türkiye'deki ortağı OYAK'ın konuyla ilgili Grup Başkanı Celal Çağlar da "Bunlarstratejikkonular. Görüşmelerdevamediyor."demiş. 10,12,14 Ocak'ta yine Milliyet'te yer alan haberlerden öğreniyo- ruz ki, ekonomik kriz nedeniyle zora giren otomotiv sektörüne yardım amacıyla Renault ve PSA Peugot Citroen Grubu'na geçtiğimiz yıl3'er milyar Avro'yu bulan çeşitli desteklerin verildiği Fransa'da, hükûmet _j- kanadından gelen tepkiler devam etmiş. "Ürünü ûretmek üzere [fab- rikalar] yabancı ülkelere taşındıktan sonra, dönüp aynı ürünü bize sat- ma olayını kabul etmiyorum." diyen Sanayi Bakanı Estrosi'nin ardın- dan Cumhurbaşkanı Sarkozy de "Biz parayı fabrikaların dışarı gitme- sini seyretmek için vermedik" demiş. 15 Ocakgünlü Milliyet'te yer alan Ekonomi Servisi kaynaklı habe- re göreyse, Sanayi Bakanı Estrosi, Renault'un vereceği kararlarda da- ha çok söz sahibi olmak için Fransız devletinin Renault'daki % 15,1'lik hissesini %20'ye çıkarabileceğini söylemiş. Ama aynı habere göre, AB'den Fransa'ya Clio IV için uyarı gelmiş. AB Komisyonu'nun reka- betten sorumlu üyesi Neelie Kroes, Renault'yu engellemeye çalışan Fransız yetkililerden savunma isteyeceğini açıklamış. Kroes, "Herza- man korumacılığa karşı sert çıktım. Ekonomik milliyetçilik, misilleme yaratarak bir kısır döngü oluşturur. Bu da krizi bugünkünden on kat kötü hale sokar ve topartanma şansımızı da yok eder." demiş. Yine bu haberlerden öğrendiğimize göre, Renault'un Clio IV'ün üretiminiBursa'ya kaydırmakistemesinin ana nedeni, Türkiye'de üre- timin otomobil başına 1.400Avro daha ucuz olmasıymış. Üstelik bu fabrika, üretiminin kalitesi bakımından Renault dünyasında "referans alınan" bir fabrikaymış. Anlıyoruz ki, Renault'un, Clio IV'ün üretim ye- ri olarak Bursa'yı seçmesinin nedeni, kaliteden taviz vermeden mali- yet düşüşü sağlayarak dünya pazarlarında rekabet üstünlüğü kazan- mak... Hani, OYAK'tan Grup Başkanı C. Çağlar "bunlarstratejik konular" demiş ya, işte o stratejik konular', sonuçta, Sarkozy ile Renault Başkanı Caıios Ghosn arasında yapılan görüşmede çözülmüş IS. Varol; Milliyet, 17 Ocak). Yapılan açıklamaya göre Renault Clio IV üre- timinin tamamını Bursa'ya kaydırmak yerine birkısmını da Flins'teki fabrikasında yapma ve bu fabrikada istihdamı koruma taahhüdünde bulunmuş... Üretimin tamamen Flins'te yapılması kararı çıksaydı Türk tarafı ne yapabilecekti? Hiçbir şey... Türk sanayicisi için bilinen basitgerçek- tir; 'stratejik kararlan'teknoloji üstünlüğûnü elinde tutan yabancı or- tak verir. Siz, AB'nin çıkışına bakıp, 'ama bu olayın ardında birde eko- nomik milliyetçilik var.'diye düşünmeyin. AB'nin yaptığı hamamın na- musunu kurtarma gösterisidir. Daha çok teknolojide nal toplayan ül- kelerin o hamamda yıkanan 'liberalleri' için gösterime konur. m o D E P R E M HAtTl DEPREMİNE ÖNCEDENİŞARET EDEN YEATS: Türkiye'de muhtemel depreme dikkat çekti Amerikalı jeolog Yeats, Tahran'ı da "patlamak üzere olan saatli bir bomba"ya benzetti. Kuzey Tahran Fayı önümüzde on yıllar içinde giiney Kaliforniya'yı vur- ması beklenen depreme benzer biiyiik bir deprem üretebilir. Ancak Iran'ın baş- kenti, bölgesel ileri teknolojisine rağmen, binaların pek çoğu depreme dayanıklı değil. Yeats, buna benzer diğer bölgelerin Peru'da Lima, Pakistan'da Karaçi ve Türkiye'nin büyük bir kısmında bulunduğuna dikkat çekiyor. Yeats'e göre Türkiye'de pek çok bölgede inşaatlar yolsuzluk ve yoksulluğa bağlı olarak çürük ve bu nedenle binalar güvenilir değil. Haiti depremi bazı sismologları çok fazla şa- şırtmadı. Jeolojide sismik tahminler jeolo- jik zaman öiçeğine göre yapıldığı için, bü- yük deprem tahminlerinde onlarca yıllık yanılgılar normal karşılanır. Ancak depremden bir hafta ön- ce bir uzman, Haiti'nin başkenti Port-au-Prince'deki bir depremin, San Andreas fayı üzerindeki bir dep- remden daha önemli olduğunu söylemişti. Haiti'de 12 Ocak tarihinde meydana gelen Richter Ölçeği'ne göre 7.0 büyüklüğündeki depremde 100 binden fazla kişinin öldüğü, 3 milyondan fazla kişinin etkilendiği belirtiliyor. Nc var ki bu deprem bazılarını çok fazla şaşırtmadı. Bunlardan biri de Oregon State Üniversitesi'nden yerbilimci Robert Yeats. Yeats, 6 Ocak tarihinde bir söy- leşide, Kuzey Amerika kıtasınm batı kı- yılannda beklenen büyük bir depremin, Haiti'de meydana gelebilecek bir dep- rem kadar önemli olmayabileceğine dikkat çekmişti. Yeats'in böyle düşünmesinin nedeni büyük bir faym başkent Port-au-Prince yakmlarından geçmesi ve nüfusunun çoğunluğunun yoksul olduğu başkentin böyle bir depreme hazırlıksız yakala- nacak olnıası. Şöyle konuşmuştu: "Port- au-Prince'den geçen faym üzerinde bir deprem olursa, ölü sayısı çok büyük ra- kamlara ulaşır." FAY ÜZERİNDE BÜYÜK GERİLİM BIRİKMESI Enriquillo-Plaintain Garden Fault adı verilen fay, Port-au-Prince'in 16 km. yakınından geçiyor ve Kuzey Amerika ve Karayipler tektonik lev- halarının kesişme noktasında yer alıyor. Bu iki levhanın kayma hareketi dalma-batma fayı oluştu- rur. Aynı oluşum Kalifomiya'daki San Andreas Fayı üzerinde de görülür. San Andreas Fayı'nda Kuzey Amerika ve Pasifik levhaları farklı yönlere doğru ka- yarlar. Ayrıca San Andreas'ta olduğu gibi Enriquillo- Plaintain Garden Fayı üzerinde de gerilim birikmesi söz konusudur. İngiliz Jeolojik Araştırmalar'dan sismolog Roger Musson.Time dergisine yaptığı bir açıklamada, fa- yın aşağı yukarı 200 yıldır hareketsiz olduğunu be- lirtti. Bu arada Amerikan Jeolojik Araştırmalar Kurumu'nun (USGS) açıklamalarına göre, Karayipler Levhası'nın Kuzey Amerika Levhası'na karşı doğu- ya hareket ettiği bu bölgede, levha hareketi yılda 7 mm hızındadır. USGS'nin Deprem Hasarları Programı koordi- natörlerinden Michael Blanpied, depremden saat- ler sonra yaptığı açıklamada, "İki levha adayı ikiye bölüyor, eziyor ve öğütüyordu. Buna benzer büyük- lükte herhangi bir deprem 18. yüzyıldan bu yana Haiti'yi sarsmadığı haldc, burası son derece depre- me açık bir bölgedir." Kaldı ki Associated Press'in bildirdiğine göre bu, Hispaniola Adası'nı (Dominik Cumhuriyeti ve Haiti'nin birlikte yer aldığı ada) sar- san en büyük deprem de değildi. 1946 yılmda 8.0 bü- yüklüğünde bir deprem Dominik Cumhuriyeti'ni sal- lamıştı. Haiti'de büyük bir depremin olacağı tahminin- de bulunan yalnızca Yeats değildi. Onlarca yıldır jeo- loji uzmanları bölgeyi incdiyor. Ayrıca Texas Üniversitesi'nden bir grup jeolog özellikle Enriquillo Plaintain Garden Fayı'na odaklanmıştı. İki yıl ön- ce 2008 Karayipler Jeolojik Konferansı'nda Austin'den gelen bir grup, fayın üzerinde 7.2 bü- yüklüğünde bir depreme yol açacak kadar gerilimin biriktiğine dikkat çekmişti. DEPRE.MEYOLAÇAN FAKTORLER 3 milyon insana çok büyük bir şok yaşatan dep- rem, yerin 10 kilometre altında meydana geldi. Blanpied'e göre bu görece oldukça yüzeysel bir deprem. USGS'den jeofizikçi Carrieann Bedwell, ay- rıca depremin görece olarak gevşek bir toprakta ol- ması nedeniyle sarsıntının çok güçlü olduğunu be-