Katalog

8 HAZİRAN 1996 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER Cemiyet başkanları İstanbul'da • İstanbul Haber Servisi- Çeşıtlı ıllerde kurulu Gazeteciler Cemıyetleri'nin başkanlan yann istanbul'da bıraraya geliyor. Türkiye Gazeteciler Cemıyetı'nden (TGC) dün yapılan açıklamaya göre, TGC'nin da\etı üzerine İstanbul'a gelen 37 Gazeteci Cemiyetı başkanı. Basın Müzesf nde saat 16.00'da düzenlenecek olan toplantıya katılacak. Toplantıda. Gazeteciler Cemıyeti'nın güçbırlığini gerçekleştırme \e buna etkın bır ışlerlık kazandırma vollan ıle basının yavgın ve yerel sorunları görüşülecek. Çemıyet başkanlan 10 Hazıran günü de TGC'nin 50. kuruluş vıldönümü törenıne katılacaklar. Özel okul sınav soruları • İstanbul Haber Servisi - Millı Eğitım Bakanlığı Sınav Yürütme Kurulu. Özel Okullar Sınavı'nda'kı yanıtlarda yanlış olmadığını bildirdi. Kuruldan dün •yapılan açıklamada, "Bılgısayar Eğitım ve Hızmetlen Genel Müdürlüğü Sınavlar Daire Başkanhgı'ndan gönderilen Özel Okullar Sınavı türkçe testi 2. 14 ve 17. fen testı 4 ve 14. sosyal testı 20"nci sorularla ilgılı velılerden gelen itırrazlara karşı hazırlanan raporlar komuoyuna açıklanan vanıtlarda hiçbır değışiklık yapılmasına gerek olmadığını göstermektedir" denıldı. DYP, Çölaşan'ı yalanladı • İstanbul Haber Servisi - DYP Basın Merkezı dün yaptığı vazılı açıklamada. Emin Çölaşan'ın dünkü köşesınde yayımladığı iddıaların doğru olmadığını açıkladı. Açıklamada. "Çölaşanın vazısına konu ertığı telefon. ne başbakanlığı dönemınde ne de bır başka dönemde Sayın Genel Başkanımız Tansu Çiller ve yakınları tarafından kullanılmamıştır" denildı. ÖDP'den cezaevi uyarısı • İstanbul Haber Servisi - ÖDP. Türkıve'nın çeşıtlı cezaevlerindekı açlık grevlennde tehlıkelı bir döneme gırıldığinı bildirdi. ÖDP'nın vaptığı vazılı açıklamada. "Bu açlık grevleri. cezaevlerindekı vaşam koşullannı lyıce ağırlaştırmayı hedefleven genelgeler yayımlayan. eskı polis >efı \e düşmüş hükümetın Adalet Bakanı Mehmet Ağar'ın. tutuklulardan intikam alma yönıindekı kararlılığının bır ürünüdür" denildı. İGSAŞ'ta sözleşme tepkisi • KOCAELİ(AA)-Grev hakkı olmayan İstanbul Gübre Sanayı Anonim Şırketı'ndeİİGSAŞ), Yüksek Hakem Kurulu (YHK) tarafından bagıtlanan toplu iş sözleşmesınt veterstz bulan ışçıler. Petrol-lş Sendikası Kocaelı Şubesı'ni suçlayarak. başka bir şubeye bağlanmak istediklerinı bildırdiler. Sözleşmenın YHK'ya gitmesınden Petrol-lş Sendıkası Kocaeli Şubesı'nı sorumlu tutan işçiler. Genel "Merkez'e vollanmak üzere. başka bır şubeve bağlanmak istemıyle ımza kampanyası başlattılar. Açıklama Avukat Halıt Çelenk, gazetemizde yav ımlanan 'Mahır Çayan" adlı dızinin .16.4.1996 günü çıkan bölümündekı "MDD'cilerin yayın organı Türk Solu" başlıklı yazıyla ılgili olarak bır açıklama yaptı. Çelenk açıklamasında şunları kaydetti: "Yazıda "FKF vöneticılerinden Ruhi Koç ise bu dönemı şöyle anlatıvor. Halit Çelenk'ler Mihri Belli ile bırlıkte hareket edıyorlardı. Bız de onlarla birlikte hareket etmeye. sonra da FKF'de muhalefete başladık." denilmektedir. Ben o dönemde Mihn Bellı 'nin avukatı>dım. Ve hakkında açılan davalan izliyor ve savunmanlığını yapıyordum. Onun dışında herhangı bır bıçımde "bırlikte hareket'imız olmamı^tır. Düzeltir saygılar sunanm." TürkboğazlanveHazarpetrolüAv GÜNDÜZ AYBAY (*) Ele aldığımız konuya. önemlı bır yanılgıyı ortava koyarak bu yanılgının açacağı kapıdan gırmek ıstıyoruz. Bu yanılgı -belkı de yakıştırma- şu tümceyle özetlenebilir: "Türkiye, Hazar bölgesi petroliinün boru- çizgisiyle (pipe-line) Iskenderun Körfezi'ne taşınmasını sağlamak anıacıyla TBB'den tankerlerin geçişini engellemektedir!" Bu düşünceyı vabancılar (Ruslar. Yunanlılar gibıi ılen sürdüğü gıbi Türklerden de söylevenler vardır. Acaba gerçek midir bu görüş? Dıplomasının ınceltilmiş bır "pazarlık" olduğu. bırbırlenne karşı öne sürülebilecek kozları olan ülkelenn denge sağlayıcı ödünlerle aralannda diploması yoluyla uvuştuklan söylenır; bu bakımdan Türkıye'nın boğazlar kozunu kullandığının düşünülmesıni doğal karşılamak gerekır Ancak TBB ıçin önlemler ıçeren tüzüğün 1994 vılı başinda çıkanlmasıyla noktalanan gelişmeler hakkında verilecek kısa bılgı. bu konudakı çalışmalann daha SSCB'nin parçalanması olasıhğının akla bile gelmediğı dönemde başladığını gösterecektir. Bu olgu karşısında. tartışma götürmez bir gerçek olarak şunun kabul edılmesı gerekecektır. "TBB'den geçen gemiler ve çevre güvenliği için önlemler ahnması düşüncesi \e bu düşüncevi uvgulama girişimi. Türkive'de. daha Hazar bölgesi petrulünün Batı'va taşınması hiç kimsenin akhnın köşesinden bile geçmediği bir zamanda ortava çıkmıştır." Bunun tanıtı olarak üç olguvu analım. 1-Gemilerin TBB'den geçışınden doğan tehlıkenin arttığını ve köklü önlemler ahnması gereğinı ortava kovan ilk kapsamlı rapor 1968 vılında Y. Denızcilik O Mezunlan Derneğı'nce yayımlandı (O tanhte "Independentza" -İ9'7 9- ve "Nassia" -1994- tanker kazalan henüz olmamıştı • 2- 1987de Türk Kaptanlar Derneğf nce hazırlanan "Boğazlar ve Marmara'da Trafik Ayrım Diizeni Onerisi" başlıklı rapor. Ulaştırma Bakanlığı'na sunuldu. Bu raporda. hukuksal teknık gerekçeler ve davanaklar gösterilerek TBBde -daha sonra hükümetçe benımsenen ve Türk Boğazlan Tüzüğü'ne konan- trafik aynm düzeni kurulması önerilıyordu. 3-1990 vılında Llaştırma Bakanlığı. Istanbul'da -40 kadar uzmandan oluşan- bır komisvon kurdu. Komısyonun görevı TBBde gıttıkçe büyüyen tehlikeve karşi önlemler ıçeren bır tüzük hazırlamaktı Bu çalı^ma vaklaşık üç yıl sürdü ve 1994 Öcağı'nda "Türk Boğazlan Tüzüğü" diye kısaltılan tüzük yayımlandı Görülüyorkı TBB'den -yalnız tankerlerin değil'- bütün gemılenn geçışini dısıplın altına alan düzenleme. yani Boğazlar Tüzüğü. öyle bırden bire. alelacele düşünülmüş bır önlem değıldir: onyıllarca sürmüş bir düşunsel oluşumun ürünü olarak ortava çıkmıştır. Bu nedenle. Türkıye'nın TBBde güvenlıği arttırmak ıçın aldığı önlemlerin Hazar bölgesi petrolünün Batı'ya taşınması vönteminin belırlenmesi müzakerelerinde bır koz olarak düşünüldüğü iddiası gerçeğı yansıtmamaktadır. TürKiye'nin yetkisi sorunu a) İtirazlann özü: Başta Rusva Federasyonu (RF) olmak üzere kimi devletler. Boğazlar Tüzüğü'yle Türkıve'nin Montrö'vü ıhlal ettığinı. Montrö ile kabul edilmış olan özgür geçiş hakkını. transıt geçiş hakkını çığnediğini ıleri sürmektedirler. Her ne kadar Türkıye'nın TBBdeegemenlik hakkının varolduğunu kabul eder gözüküvorlarsa da önlemlerı eleştirirken egemenlik hakkını olabildiğınce daryorumlamaya çalışıvorlar. Karadenız kıyıda^ı (^ahildar) ülkelerin ve Yunanistan'ın boğazlar tüzüğümüze itirazlannın nedenlerinı anlamak zor değıldir. ama Umman'm da ıtirazcılara -hem de hararetle- katılmasının nedeni önce anlaşılamadı. sonra Hazar bölgesi petrollenvle ılgili konsorsıyumlarda Umman'a da pay avnldıâı görülünce Arap yarımadasının bu küçük ülkesinin itirazcılar kervanına katılmasının nedeni anlaşıldı b) Hukuksal durum: Türkıye. TBB'de. yanı İstanbul Boğazı. Marmara Denızı ve Çanakkale Boğazı sulan üzerindekı eizemenlık hakkının tam \e Sunuş Türk boğazlan bölgesi (TBB) \a da kıstıca Türk boğazlan dive aıulan bölge, İstanbul Boğazı, Marmara Denizi ve Çanakkale Boğazı lulan oluşan suyoludur. Gerek ticaret gerek savas gemilerinin geçisi bakımından yüzyıllardan beri önemini koruyan bu sııvolu, son birkaç yılda birbiriyle bağlantılı iki önemli nedenle yeniclen ilgi odağı dunınuma geldi. İki önemli nedenden biri, TBB den geçen gemilerin doğunluğu tehlıkelere kaışı ulımın önlemlerdir: öteki Hazar Denizi ve çevresinden çıkanlan ve çıkanlacak petmli'm Batı yu taşınması için düsüınilen yollardır. TBB yle ilgili olarak düşünce üretilebilmesi, konumın biitününün göz önünde tutulmasi) la olasıdır: ovsa konımun hukukla. denizcilik tekniğiyle. tarihle. petrol çevresindeki vasamsul çıkar çekiş'meleriyle -dolayısıyla ulııslararası sivascivla- olan ilıskisi "bütün "ün kuvranmasını güçieştinvektediı: Bıı yüzden olnıatı. bu konuvla ılgili olarak kimileyin çok sasırtu ı düşünceler ileri sürülmektedir. Bıt yazı dizisınde. bu çok boyutlu. çokyönlü konumın her vöniine olaıuık elverdiği ölçiide özetle değmilmeye çalısılucaktır. K zkuıesı trafik goz:u ıstasyonu Gemilerin çiğnemeyecekteri ara alan (orta çizgi) Oklar, yaklaşık olarak şeritlenn orta kısmında yer almaktadır ve şerit ıçinde gidiş yönünü göstermek tedir Şeritlerın dış kenarlannı (sınırlarını) belirten kesikli çizgi İstanbul Boöazı"na K.aradcnız Boiazı>a da Bosfor. Canakkule Bogazfna Akdenı? Boğazı \a da Dardancl dıvcnler oluyor. bunlar gccmı^lc kalmı^ adlardır. bugun .ırtık vanhle ılgili bır konu?rru \a da vazı^ma vapmıvorNak Isianbul Boğazı. Çanakkale Boğazı dcrnclıvız Ingılızcc >a da FranMzca konu^up \azarken de Bosphoru>'a Dardaneües'e ıtıbar emıemelıvız Vor adlarının o ulkede anıldığı gıbı \azılıp *o\lenme>.ı. gerek BM'de gerek Uluslararası Hıdrogratl Orgütien Bırlığı'nde kabul edılmı> ılkedır Utanbullular. İstanbul Bogazı'nın bır bolumune Boğa/ıçı demevı seserler. -«ovlenı>ı guzel. çağnsımlan guzel bu vozcuk ozanlar ıçın ı\ı bır ınalzemedır. ama leknık konusmalar ıçın eKerı^lı olnıavan. bulanık bır terımdır. bu nedenle bu >azıda kullanmaşacagız Bu dızıde Turk Boğazlan Tuzuğu >a da Boğazlar Tuzuju kibaltnu>i)la anılaeak olan tuzuk. 11 ücak 1494 tarıhîı Re.imı Gazele'de \a>ımlanan "Bûgazlar\e Marmara Bolgesı DenızTrafık Düzeni Hakkında Tüzük"tur Vapıldığı vere ızatcten Montro Sözle^meM (Montreui Con\entıon) olarak anılan uluslararasi sozlesme\ı bu dızıde Momro dı\e anacagız Sozleyne 20 "" 1^36'da Turkıve. Bulganstan. Fransa. Ingıltere. v,'unanıstan. Japon\a. Romanva. SSCB. Vugosla\va araMnda ımzalanmıiılır Bu sozlejmenın onemı. ıkı noktada odaklanır 1) TBB çe\re>ındekı askerden anndınlmı? bolgede Turkı\enın tam egemenlıgının kurulmaM 2) Boğazlar komısvonunun kaldırılnıası ^uretı>le TBB uzerınde Turkıve'nın tam eeemenlıiının kurulmaM COLREG'de öngöriilen fenerieri paşa gönlüm isterse çekerim" divemez. Bövle bir durumda bu denızın egemenı olan Türkiye. "zabıta vetkisine" ve "yargı yetkisine" davanarak fener yakmaksızın geçen geminin geçışini yasaklar \e kaptanını cezalandırır. Bu örnek. sonrakı bir kon\ansıvonun önceki bır konvansıvonun hükmünü nasil sınırladığını. önceki konvan^ivonun hükümlerının anlamlandırılması ve yorumldnmasi bakımından ^onraki uluslararası sözleşmenın nasıl etki vaptığını açıkça ortava kovmaktadır. TBB'den geçen gemilerin rîakları ve eaemen devlet olan Türkıve'nın vetkılen belırlenırken valnızca Montrö hukümlennııı göz önünde tutulmasıvla vetınilemez. bu alanda önemli düzenlemeler sıetıren başta COLREG, SOLAS. MARPOL dıvc kısaltılan ukıslararası sözleşmeler olmak uzere ılgili bütün sözleşınelerın hükümlerının gözönünde tutulmasi gerekır. Türkiye TBB tüzüğünün hazırlanması a>amasında uluslararası hukukun (devletler hukukunun) kurallarına uvgun önlemler öngörülmesine özellıkle özen gostermıştır ve önleralenn tümü uluslararaM hukuka uygunur. TBB'nin değerlendirilmesi Gemı seyri vönünden TBB'nin değerlendınlmesı şu sonuçları vermektedir: a) TBB'nin İstanbul Boğazı bölümü ıle Çanakkale Bogazı'nın Nara dolavındakı dar bölümü. denızcı Mİylevışıyle "dar sular"dır. b) Belırtılen bu dar sularda sevır zordur. ayrıca hızında ve vönünde değışiklıkler olan akıntı öğesı. bu bölgelerde seyri daha da güçleştirir. c) Belırtılen dar sularda. geçiş ıçın birkaç kez -önemli ölçüde- rota değiştırılmesı zorunluğu seyri avrıca zorla^tırmaktadır. ç) Belırtılen dar Milarda görmeyı (rüvetıl azaltan ha\a koşulları çok sık görunmez ama sisın. pusun \e tipının görmeyı olumsuz yönde etkılediğı günler vaıdır ve bu günlerde sevır olağanüstü zorlaşir. Bu özete dayanarak şu yargıv ı verebılırız: TBB'de gemı sevrı zordur. geni:> bılgı. denevım ve becerı ıster. bılgisizlık becerıksizlik ve özens'.zliğın deniz kazasına yol açması hemen hemen kesındır denilebılır. TBB'nde deniz trafiği TBB'de deniz trafiğının durumunu vansıtacaken ivi avna ıstatistıktır: bu nedenle 1 numaralı çızelgevı sunuyoruz İstanbul Boğan'ndan geçen gemilerin sayısı ve net tonajı mutlak olduğunu. bunun hem Montrö'nün hükümlerınden ve hem de müzakere tutanaklarından açıkça anlaşıldığını öne sürmektedir: bu görüşe açıktan açığa ciddı bir itıraz vapılmamaktadır. itırazlar "Egemenlik hakkı var, ama sözleşmevle sınırlanmışhr ve önlemler sözleşmevi ihlal etmektedir" şeklınde dolavlı olarak egemenlığı tartışmaya yönelıktır. Türkıve. bır içdenız savılan TBB'de başta trafik avrım düzeni kurulması olmak üzere bazı güvenlik önlemleri almasının egemenlıkten (hâkımivet) doğan bır hak olduğunu belırtmekte. önlemlerin tümünün uluslararasi hukuka ve denizcilik teknığındeki gelişmelerın gereklenne uvgun olduğunu ilen sürmektedir. Türkive'nin Boğazlar Tüzüğüyle aldığı önlemlere itıraz edenlenn öne sürdükleri görüşler ve bunların eleştirisi şöyle özetlenebılır: 1-TBB uluslararası sudur: Montrö ile Türkıve bunu böylece kabul etmiştir. uluslararası sulardan geçiş hiçbır biçimde sınırlanamavacağından önlemler hukuka avkırıdır Bu ıddia saçmalık düzeyinde yanlıştır. uluslararası su (international vvater) diye hukuksal bir devim voktur: TBB">ı bu eskıden kalma, bulanık terinıle nıtelemek anlamsızdır. Deniz Hukuku Sözleşmesı'yle kesınle^en a>nma göre denızler başlıca şövle ayrılır: İçsular. karasuları. bıtışık bolge. ekonomık bölge, açık-denız. kıta sahanlığı. Görüldüğü gibi uluslararası su diye anılan deniz alanı voktur. Montrö'nün TBB'yı uluslararası su saydığını söylemek anlamsızdır. 2- Montrö ıle TBB için "prineiple de la liberte de passage et de navigation" (pnnciple of freedom of transıt and navigation) kabul edilmiştır. Bölgeden geçen gemılere. Türkive valnızca sağlık denetımi vapabılir \e kararlaştınlan harcı alabılır Bunun dışındakı düzenlemeler Montrö've aykındır ve bu baktmdan hukuk dişıdır. Bu kısa ve yalın gözüken anlatım bırçok karma^ık sorunu içermektedır. Olanak ölçüsünde kısa bir irdeleme vapalım. (a) Montrö'nün aslı olan Fransızcasında transıt sözcüğü voktur. Bu sözcüğü Ingilızce resmi çevırive Ingilızler katmıştır. TBB'den gemilerin geçişi transıt geçiş değildir. Türkıve bu --.avı vadsımaktadır (b) Montrö'nün ongörduğü "geçiş ve gidiş- geliş (ulaşım) tam ozjjürlüğii" (geçiş \e sevrısefaın tam serbestliğı) sınırsız bir özgurlük olarak vorumlanamaz ve algılanamaz. Türkiye. Montrö'nün kabul edildiğı yıllardan çok sonra 1990"lı vıllarda uzun ön çalışmalarla oluşturulan trafik avrım düzenını TBB'de kurabılir. Çünkü trafik aynm düzeni. Montrö gibı uluslararası hukuk bakımından geçerlı \e eş ağırlıkta uluslararası sözleşmelerle kabul edilmiştır. Hukukçu ya da denızcı olmayanların da kolay anlayacakları bır örnek verelım Gemiler gecelerı çevreye. özellıkle başka genıilere kendı durumlannı (verlennı. sevır yönlerını vb.) belırtmek üzere "seyir feneri" denen fenerler gösterirler. Bu fenerlerin nitelığıni Çatışmavı Önleme Konvansivonu diye kısaltabıleceğımız (COLREG) bır koııvansivon belirler. Bu da tıpkı Montrö gıbı -hemen her ülkenın katıldığı- bir uluslararası sözle^medir. Bır gemı TBB'den gece geçi>orsa COLREG'de öngöriilen fenerieri çekmesı şarttır: "Benim TBB'den özgiir geçiş hakkını var, bu bakımdan Yıl 1938 1985 1995 Gemı sayısı 4.500 24.100 28.800 Toplam net tonaj 7.500.000 105.500.000 95.700.000 Notlar: 1- 1938 yılma ait rakamlar yaklaşıktır. 2-1938'dekı ort gemı buyukluğu 1.700 net ton. 1985tekı ort gemı buyuk- luğu 4.300 net ton 3- 1938-85 arası ortalama gemı büyük- lüğundekı artış 3 kat olmuştur 4- 1985'te geçen gemı sayısı 1938'e oranla 5 kat artmıştır. 5- Genel eğılım hem geçen gemı sayı- sında ve hem de ortalama gemı bu- yuklüğünde artış yonundedsr Bu konuda sozel olarak belırtılebılecekler nelerdır.' Özetlevelım . # TBB'de trafik gıttıkçe ("giderek" değil!) artmakta ya da yoğunlaşmaktadır # TBB'den geçen gemılenn boyutları. 30- 40 vıl önce düşünülemevecek öiçüde büyümüştür. (Bov u 200 metreden uzun birçok gemı geçmektedır. bovu 30() metreyi aşan gemiler de geçmıştırve geçmektedır.) # Boyları 200 metreden uzun ıkı gemı. İstanbul Boğazı'nın akıntılı \e dar bölgelennde karşılaşır?,a çatışma >a da karaya oturma hemen hemen kaçınılmaz olmaktadır (*) L'zak yol kaptanı Yann. Tankerlerin doğurduğu sorunlar İstanbul'da cezaevindeki baskılarmı protesto gösterilerinde yaklaşık 100 kişi gözaltına alındı ÇHD, genelge iptali için dava açü Emekçi Kadınlar Bitiiği'nin Taksim Vleydanı'nda cezaevlerindeki baskılara yönelik yaptığı basın acıklamasının ardından da 25 kişi gö- zaltına alındı.Grup. yaptığı açıklamada cezaev lerindeki baskılann so- rumlusunun Mehmet Ağar ulduğunu öne sürdü. (KEREM İLG AZ) Haber Merkezi - Cezaev lerindeki baskı- ları \e 6 ma\ ıs genelgesinı protesto etmek amacıvla İstanbul'da gerçekleştıren çeşıtlı göbtenlerde aralannda IHD İstanbul Şube Başkanı Ercan Kanar. Ha\a-lş Genel Baş- kanı Arilav Avçin. KESKGenel BaşkanıFav- salÖzçift'ındebulunduğuvaklaşık lOOk'ı- sı gözaltına alındı. Türkı>e genehnde 33 cezaevindeki sıvası tutuklu ve hükümlüle- rın açlıkgre\ ı evlemı sürerken ÇHD. huku- ka avkın olduğu. Infaz Yasası ıle çeliştığı. adıl vargılama hakkını ortadan kaldırdığı ge- rekçesıvle Adalet Bakanlığı'nın tutuklu \e hükümîülerm naklını düzenleven 6 \e 9 Mavıs 1996tarıhh genelgelerının ıptalı ıs- lemıvle Danıştav'a dava açtı. Sıvasi tutuklu \e hükümlülenn cezae\- lerındekı baskıları \enakıllerı protesto ıçın başlatığı açlık gre\ ı ev lemlerı. aılelerın şa- nı sıra demokratık kıtîe or«ütlerı tarafından dadesteklenıvor. ÇHD\elHDvönetımı ıle utuklu aılelerının. Adalet Bakanı Mehmet Ağar'ın. cezaev lerıvie ilgılı vavımladığıge- nelgelerın kaldınlması ve cezaev lerindeki baskılann son bulma«ı ıçın Istanbul'dakı Sırkecı Postanesı'nden gerçekleştıımek ıs- ledığı "telgrafçekmek" ev lemlerı polıs ta- lafından engellendı. Postane önünde basın .ıçıklaması okumak ısteven İHD İstanbul Sube Başkanı Ercan Kanar. tartaklanarak gö- zaltına alındı. Basına dağıtılmak ıstenen açıklamalara da el kovan polıs. ÇHD İstan- bul Şubesı Başkanı Mustafa Üçdere ve ile İHD v önetımmden Suna l_ ras, Zev nep Ba- ran, Avhan Erkanı da gözaltına aldı. Emekçı Kadınlar Bırlığı'nın Taksim Me>- danı"nda cezaev lerindeki baskılara vönelık yaptığı basın acıklamasının ardından da 25 kışı gözaltına alındı. Mevdanda ûğle saat- lennde toplanan grup. vaptığı açıklamada cezaes lerindeki baskıların sorumlusunun Adalet Bakanı Mehmet Ağarolduğunu öne sürdü. Cezaev lerınde bulunan v e açlık gre- vı vapan tutuklulann ölümle karşı karşıva olduğu behnılen açıklamada. "Evlatianmı- zın öîdürülmesine izin vermeveceğiz. HalVa- na zulüm edenler. insanlan öldürenler, H A- BHAT'larla insanlann iv iliği vegeleceği için çalışamaz" denildı Daha sonra "HABITAT \adisi. L mranive Çöplüğü'nü unuttura- maz". "HABITAT aldatmacasına havır" vazılı Ingilızce \e Turkçe pankartlar açan ve "Baskılar bizleri durduramaz" slogan- lan atan gruba polıs müdahale ettı ve 25 kı- sıyı gözaltına aldı.. Bayrampaşa Cezaevi önünde dün saat 1 l.OÖ'de demokratık kıtle örgütlerının ve tutuklu vakınlarının basın açıklaması düzen- leyeceğı bıldınldı. Ancak açıklama >apmak ıçın saat 10.00'dan itıbaren Bavrampaşa Ce- zaev ı önüne gelen evlemcıler. gruplar ha- lınde gözaltına alındı. Yaklaşık 60 kı^ının gözaltına alınmasının ardında cezaev ı önün- de günbovunca \oğun gü\enlık önlemlerı alındı. Bavrampaşa'da gözaltına alınanlar ara- sinda KESK Genel Sekreten FaysalÖzçift. Hava-lş Genel Başkanı Atılav Avçin, Derı- İş Genel Başkanı Munzur Pekguleç. Nak- lıvat-İş Genel Başkanı A. Rıza Küçükos- manoğlu. Tek Gıda-U Ist. Şube Başkanı Ali Kalaş da bulunu\or. Ankara'da da ÇHD- hukuka avkırı oldu- ğu. Infaz Yasası ıle çelıştığı. adıl vargılama hakkını ortadan kaldırdığı gerekçesıyle Ada- let Bakanlığı'nın tutuklu \e hükümlülenn naklını düzenleven genelgelenn ıptalı ıste- mı>le Danıştav'adava açtı. Eskışehır Kapalı Cezaevı'nde bulunan tutukkılar İ'nsel Ağakişi, Sedat Karakurt. Mevlüt Doğan. Ali Kava \e llakan Özcan adına av ukatlan ÇHD Genel Başkanı Şenal Sarthan ıle Halkın Hukuk Bürosu avukat- laıından ZekiRüzgartarafından hazırlanan vürürlüğün durdurulması \e ıptal ıstemlı dılekçe. tutuklu vakınlan. ÇHD ü\esı avu- katlar ıle demokratık kıtle örgütlerı temsıl- cılerının katılımıvla Danıştav'a sunuldu. Dılekçede. Adalet Bakanlığı Ceza \eTe\ - kıf Evlerı Genel Müdürlüğü'nün "terörsu- çu veya terör amacıv la işlenen suçlardan tu- ruklanan samklann sev kine" ılışkın genel- gesınınanavasanın "eşittik" ılkesı ıle A\ru- pa tnsan Hakları Sözle^mesı'nın (AİHS) adıl şargılama hakkını düzenleven 6. mad- desıne avkırı olduğu kaydedıldı. Dılekçede. sanıklarm nakledıldığı ceza- ev lennın vargıland;klannı mahkemeve uzak- lığı nedenıvle a\ukat-müvekkıl ılışkısını zorlaştıracağı da anlatıldı. Türkıve genehnde 33 cezaev ınde başla- tılan açlık grevlenne katılan sıvası tutuklu ve hükümlülenn sayısı artarken, Dıyarba- kır Cezae\ı"nden öazıantep Cezaev ı'ne >ev k edılen ev lemcilerden bazılannın durum- larının gıderek kötüleştığı öğrenıldı. Gazı- antep Cezaevı'nde eylemcılerle görüşen İHD tembilcılerı mahkûmların se\k edılıı- ken bile ışkence gördüğünü öne sürdüler. Es- kışehır Cezaev ı'nde açlık grevınde bulu- nan tutuklu v e hük jmllülenn > akınları dün- den ıtıbaren iki gün sürelı açlık grev mebaş- ladılar. Aılelenn açıklamasinda "İkiinsanın vaşamını verdiği 1989 açlık grevlerivle ka- patılan Eskişehir tabutluğu. daha önce va- şananlan tekrar vaşatnıak istercesine açılı- vor" denildı. Genelgenın ıptalı ıçın BucaCezaevı'nde vaklaşık 400 tutuklu ve hükümlünün baş- İatığı açlık grevı 16. Avdın E Tıpı Ceza- ev ı'nde ^2 hükümlünün evlenıı I4'üncü gününü doldurdu. Ankara'da gerginlik Ankara Merkez Kapalı Cezaev ı'nde dö- nü^ümlü süre^ız açlık grev ınde bulunan tu- tuklu ve hükümlülenn. önceki gun kendı- lerıne v enlen vemeklerı. 10 mav ıs genelge- sını protesto etmek amaeıv la ıdare bınası- nın önüne döktüklerı öğrenıldı "Genelge- leri > ırtacak. Eskişehirtabutluğunu >ıkaca- ğız"şeklınde slogan atan mahkûmlarla gar- dıvanlar arasında gerginlik va^andığı kav- dedıldı. Gergınlığın dün de sürdüğü Mer- kez Kapalı Cezaev ınde. ellerınde sopa bu- lunan bazı gardıvanların. mahkemeve gıt- mek üzere olan. DHKP-C davasindan var- gılanan Erdal Gökoğluıle Fehim Horasan adlı tutuklulara saldırdıkları ılerı sürüldü. Olaylar sonucu Gökoğlu v e Horasan'ın agır v aralandıkları bildırildı. Tutuklu v e hüküm- lüler saldırının planlı olduğunu öne sürer- ken. cezaevi vönetıcılen olavın öncesınde bu tür davranıstan haberlenmn olmadığını sövledıler. Tutuklu ve hükümlüler. "devletin. ceza- ev lerinesaldınlarazemin hazırlamavaçakş- tağuıı" ılerı sürdüler.