Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 26 HAZİRAN 1996 ÇARŞAMBA
HABERLER
TOFAŞ
Komisyonu'na
AAIAP'lı başkan
• AMvARA (Cumhuriyet
Bürosu)-DYP Genel
Bajkanı TansuÇıller
hakkında TOFAŞ
ihalelerine fesat karıştırdığı
savıvlakurulan Meclis
soru^turma komisvonu.
dün yaptığı ilk
toplantısında göre\
dağılımı vaptı. 15 üyeden
olu^an komısyonun
başkanlığına ANAP
Kocaelı \fillet\ekili
Havrettin Uzun seçıldi.
Komısyon
başkamekilliğine CHP
Tuncelı Millet\ekıli Veli
Yıldırım. sözcülüğe DYP
Çankırı Mılletvekıli Alımet
Uyanık. kâtip üyeliğe de
A\AP İzmir Mİlletvekili
Metin Öney getırildi.
Toplantıda ihale
usulsüzlüğüne ili^kın
ilgili kurumlardan
belge ıstenmesi
kararla>tınldı. komisvon 2
temmuzda toplanarak
ulaşan e\ raklan
inceleyecek ve kimlerin
bilgi \e ifadesıne
ba^vurulacağını
kararlaştıracak.
TBMM fazla
mesai yapıyor
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-TBMM Başkanı
Mustafa Kalemlı'nin
başkanlığında toplanan
Danışma Kurulu'nda
Meclis'in I teınnıuz verine
1 ağusto.sta tatile girmesi
kararlaştırıldı.
Kalemli. toplantıdan
sonra vaptığı
açıklamada. Danı>ma
Kurulu'nun ANAP Grup
Ba>kan\ekilı Mıırat
Başesgioğlu'nun
başvurusu üzerine
toplandığını anımsatarak.
"TBMM gündeminde
bekleven kanun tasan ve
tekliflerınin
göriişülebılinmesi için
anayasa ve içtüzük
hükümlerine göre I
temmuzda tatile gimıesi
öngörülen TBMM'nın 1
ağustosta tatile
girmesi kararla^tinldı"
dedi.
ANAP'tan iki
yasa teklifi
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-Sivasi partilerin
gençlik ve kadın kolları
kurabilmesine ilişkin yasa
teklifi ANAP Grup
Yönetinı kurulu'nda
benimsenırken. Telsiz
Genel Müdürlüğü'nden
izin almadan radvo \e
tele\ızyon istasyonu
açanlara af getiren yasa
teklifi de ıncelemeye
alındı.
ANAP jzmir Mİlletvekili
Metin Öney ve Içel
Milletvekıl'i AliEr
tarafından \erilen ve Sivasi
Partiler Yasası'nda
değişiklik öngören teklifle.
gençlik \e kadın kollarının.
siyasi partilerin \an
kuruluşları olarak
örgütlenmelerine inıkân
tanınıyor.
Teklifte. gençlik \e
kadın kollannın kuruluş \e
işle\i»i. partilerin tüzük \e
yönetmeliklerine
bırakılıvor.
Yurtoglu
teprağa verîldi
• ANKARA(Cumhuriyet
Bürosu) - Geçen cumartesi
günü vaş,amını vitiren
Yunoğlu tlaçları AŞ'nin
kurucusu \e Yönetim
K.urıılu Başkanı Dr. Cengiz
Yurtoglu. dün Ankara
Cebeci Asrı Mezarlığı'nda
toprağa venldi. Cengiz
Yurtoglu. bir dönem ucuz
ilaç kampan\ası başlatarak
ilaç endüstrisinin fiyat
politikasına karşı çıkmıştı.
TEK hesapları
ibra edilmedi
• ANKARA (Cumhuri\et
Bürosu)- Türkiye Elektrik
Kurumu'nun 1993 vılı
hesaplan. TBMM KİT
K.omisyonu'nda ibra
edilmedi. Komisyonun
sözcü Ahmet Uyanık
başkanlığında yaptığı
toplantıda. alt komisjon
raporunda veralan
temenniler görü^üldü,
Yerine getırilen temenniler
gündemden çıkanlırken
kurumun •jirketlerle
ilişkilerinin bütünüyle
gözden geçirilerek ya>al
düzenlemelerdahıl gerekli
çalışmanın yapılnıası ve
kurumun zarannın
önlenmeMne ilişkin
temenni tıündemde kaldı.
TEk'in T993 yılı
hesaplarinın ibra
edilmemc.Nİ nedenivle
KİT'lerin vönetımıne
ilişkin vasa uvannca
dönemin vöneticileri
hakkında dava açılacak.
Tansu Çiller dönüşümlü azınlık ve seçim hükümeti önerdi. Necmettin Erbakan ret yanıtı verdi
3. görüşmede de sonuç yokANKARA (Cumhurhet Bürosu)- RP Ge-
nel Başkanı Necmettin Erbakan ile DYP Ge-
nel Başkanı Tansu Çiler arasinda dün va-
pılan 3. görüşmeden de Mjnuç alınamadı. Dö-
nüşümlü başbakanlık modelinde ısrarlı olan
Çiller. bu kez Erbakan'a. önceliğin hep
DYP'de olması koşuluvla dönüşümlü baş-
bakanlık. dönüşümlü azınlık ve seçim hü-
kümeti önerisinde bulundu. Erbakan. bu 3
öneriye de ret yanıtı verdi. Çiller'in. ittifak
yapmavı planladığı MHP Genel Başkanı
Alparslan Türkeş'e de seçim hükümetinde
ver verilmesini gündeme getirdiği öne sü-
rüldü. 3. görüşmede de uzlaşma sağlayama-
yan Erbakan veÇiller"ın. vanntekrar bir ara-
ya geimelen bekleniyor.
DYPmillenekillennıntepkilerinedeniy-
le. kurulnıası durumunda güvenoyu alama-
vacağı belirtılen RP-DYPkoalisvonpazar-
İığında. Cumhurbaşkanı Sülevnıan Demi-
rel'in Erbakan"a görev vermesindenbuva-
na 20 gün geçmesine karşın. uzlaşma sağ-
lanamadı. Iptal edilnıe olasılığına karşın. li-
derlerin bundan sonra yapacaklan görüşme-
nintarıhi konusundaherhangibiraçıklama
vapılmazken. RP'liler. DYP'den perşembc
günü yanıt beklediklerini sö> ledilef İlke
anlaşmasına varmalanna karşın, başbaka-
nın kım olacagı konusundaki sorunu aşa-
mayan RP lideri Erbakan ile DYP lideri Çil-
ler. dün 3. kez bir arava geldiler.
Kurmaylar katılmadı
Önceki görüşmelerin aksine. kurmayla-
nn katıhnadıkları ve iki liderin baş başa
vaptıkları görüşme yaklaşık 1 saat 20 da-
kika sürdü. Görüşmeden önce başkanlık di-
vanını toplayarak Erbakan'a karşı strateji be-
lirlemeye çalışan Çiller. kurmaylannı din-
ledikten sonra. görüş bildirmeyerek kara-
nnı daha sonra açıklayaeağını kaydetti. Türk
Silahlı Kuvvetleri'ndeki (TSK) sıkıntılan.
ağustos avında vapılaeak Yüksek Askerı
Şûra'yı \e grubu içindeki tepkileri gerek-
çe göstererek dönüşümlü başbakanlık mo-
delinde öneeliğinkendisine verilmesini is-
teven Çiller'in. dünkü görüşmede de Erba-
kan'a. dönüşümlü azınlık hükümeti öneri-
sinde bulunduğu öğrenıldi. Alınan bilgive
RP Genel Başkanı Necmettin Erbakan ve D\ P Genel Başkanı Tansu Çiller TB.MM'de bir arava geldiler. Her iki lider arasında
koalisyon görüşmeleri de\am ediyor. (Fotoğraf: A A)
göre. Çiller. iki partinin karşılıklı olarak dı-
şarıdandestekle>eceklerı azınlık hükümet-
leri kurmalarını önerdi ve vine aynı kavgı-
ları dıle getirerek öneeliğin DY'P azınlık
hükümetine verilmesini istedi. Çiller. kuru-
lacak azınlık hükümeti modellerinediğer par-
tilerin de desteğınin sağlanması için temas-
lardabulunulmasını istedi.
Olası bırerken seçimi degözönündebu-
lunduran Çiller'in. Erbakan "a aynca seçim
hükümeti önerisinde de bulunduğu öğrenil-
di. Çillerin. seçimde ittifak vapma\ı plan-
ladığı MHP Genel Başkanı Alparslan Tür-
keş'in de hükümete girmesıni istediği ileri
sürüldü. Çillerin. başbakanlıkta önceliğin
kendisinde olmasını ve I yıllık süre için
kurulmasını önerdiği seçim hükümetinde.
Türkeş'e başbakan yardımcılıgı göres i ve-
rilmesini gündeme getirdiği öne sürüldü.
Erbakan ise dönüşümlü başbakanlık mo-
delinde olduğu gibi. dönüşümlü azınlık hü-
kümeti önerisine de karşı çıkarak. grubun-
dan gelen baskı nedeniyle kendi başbakan-
lığından geri adını atnıasının söz konusu ol-
mayacağını bildirdi. Erbakan'ın, Çiller'e
azınlık hükümeti modelini de önceliğin ken-
disinde olması koşulu ile kabul edebilece-
ğini söylediği öğrenıldi.
Görüşmeden bozuk bir yüz ifadesiyle ay-
rılan Çiller. kurmaylarıyla kısa bir süre gö-
rüştü. Önceki görüşmelerde kendisi açıkla-
ma yapan Çiller. bu kez TBMM'den ayn-
Koalisyon desteği bulmakta zorlanan RP lideri Erbakan, medyaya yüklendi
'Ya verirsinizyada erirsiniz'ANKARA (Cumhuri-
yet Bürosu) - RP Genel
Başkanı N>cnettin Erba-
kan. DYP ile sürdürülen
koalısvon pazarlıgında baş-
bakanlıktan ödün \erme-
jerek köprüleri attı. Erba-
kan. RP dışındaki partile-
re seslenerek "Başbakan
oimanın veri mü/akere ma-
sası değiİ. sandıktır" dedı.
Erbakan. başbakanhğı mü-
zakere masasında hilevle
almaya çalışmanın demok-
rasi avıbı olduğunu belir-
terek "Ya gelir \erirsiniz
yada ptşnıan olurerirsini/"
dedi. Medvavı da sert bir
dille eleştıren RP lideri.
"Bir kısım med\a>a da
haddini büdireceğiz. Ya haJ-
kın sesi olacaklar ya da vok
olacaklar"dıve konuştu.
Partisinin grup toplantı-
sında konuşan Erbakan.
olası bir RP'li hükümette
başbakanhğından ödün
vemıeveceğiniaçıkladı. 19
gündür sürdürdüğü görüş-
meler ile ilgili gnıbuna bil-
gj aktaran Erbakan. RP'nin
tüm partilere kucak açtığını. hep-
sinin koşarak gelmesi gerekirken.
tavırlannın ibretle izlendiğini söv-
ledi. Erbakan. "Halkkararvermiş,,
demokrasi a> ıbı \apı\orlar. Mihon
keremüsaadeetsek,mil>on kerebu
ülke\i batırırlar" diye konuştu.
RP'siz bir hükümetin kurulamaya-
cağını vineleven Erbakan. bunun
aritmetik ve içerik açısından da
mümkün olmadığını. kurulsa bile
çocuğun ölü doğacağını savıındu.
**Dönüşüm ve devrimin tek ilacı
RP'dir" görüşünü dile getiren Er-
bakan. dönüşümlü başbakanlık ile
ılgılı görüşlennı daha net bir şekıl-
Refah Partisi lideri. başbakan oimanın şarnnın masa değii. sandık olduğunu smledi. (Fotoğraf: A A)
dedilegetirdi. RP dışındaki partı- çoğunluklabunun>anıtınnerir. Ya olacaklar. Hadlerini bildireceğiz
geliru'rirsiniz >a da pişman olurerir-
siniz."
lere seslenen Erbakan. şövle dedi:
"3 a> bana. öbür 6 av o olsun.
Hükümet makarna mı doğruvor-
sun? Hükümet işi ciddi iştir. Bu tek-
liflerle milletin önüne çıkılmıştır.
Başbakan oimanın veri müzakere
masası değil. sandıktır. Gidersin
millete. Bunu müzakere masasında
hileyle almava çalışırsan bu demok-
rasi av ıbı olur. Kim demokrasinin
kurallanna uvacaksa buv ursun gt+-
sin. Çocukça taktiklerle ortava çı-
kanlar halka da hizmet edemez. Ya
gelirdemokrasi kuralları içinde ha-
reket ederler \ a da ilk seçimde halk
Mech'ava u>arı
Konıışmasinın bir bölümünü de
medyaya ayıran Erbakan. bir kısım
medyanın "ranthecilerinşantajale-
ti"oİduğunu öne sürdü. Medyava.
"Halkla mücadeleedemezsiniz. mut-
laka mağlup olursunu/" dive ses-
lenen Erbakan. medvanın çanak-
çömlek dağıtarak halkı aldattığını
söyledi. Medvanın devletten aldı-
ğı kredileri deödemediğini vurgıı-
layan Erbakan. "Mııtlaka mağîup
dedi. Erbakan medvanın gerçekle-
ri çarpırtığını. RP'nin örtülü öde-
nekle ilgili soruştumıaönergesin-
dekı tavrının. "RPola\ıörtbasedi-
yor" şekline dönüştürülmek isten-
diğini bildirdi.
Örtülü ödenekle ilgili iddianın
yargıva intikal ettiğini belirten Er-
bakan. insanlann şeref ve haysivet-
lerıni varalamak için TBMM'nin
kullanılmama>ını istedi. Erbakan
~ Dolandırıcılıkiddiası >argıva inti-
kal etmiştir. Bir suç varsa. soruş-
turma\ ı herkesten önce RPgünde-
me gen'rir" görüşünü sa\ undu.
larak ev ine giderken verine DYP Genel Baş-
kan Yardımcısı Necmettin Cevheri basın top-
lantısı düzenledi. DYP'nin bir an önce hü-
kümet kurulmasını istediğini söyleyeh Cev-
heri, çalışmalann sürdürülmesinin karar-
laştınldığını belirterek "Komisvonlar, hü-
kümet kuruluncava kadar > a da kurulanıa-
yacagı belli olana kadarçalışacak. Hükümet
kuruluşu. sadece kurmaya karar \ermek-
ten ibaret değüdir"1
dedi. Daha fazla bilgi
sahibi olmadığını söyleyen Cevheri. gaze-
tecilerin "Görüşmeler niçin tıkandı" soru-
lanna ise şu yanıtı verdi:
"İş kesildi demediğimi/e göre, olumlu >ol-
dayız demektir. Eğer tıkanmış olsavdı 'bit-
ti" derdik. Teşekküreder, görüşmeleri keser-
dik. Eğer bitmiş olsav dı. 'ba-
kanlıkların pa\laşımı kaldu
program \azılı\or" derdik.
Bunlann ikisi de olmadı. Ko-
misvonlar çalışacak. kurul-
ma imkânlan araştırılacakr
Açıldamalar çelişkili
İki tarafın açıklamalannda
çelişkilerdikkat çekerken ko-
misyonlardan söz etmeyen
RP lideri Erbakan da Çil-
ler'den koalisyon kurma ko-
nusunda yanıt beklediklerini
bildirdi. Erbakan. görüşme-
de Çiller'in 4'lü ve 3'lü ko-
alisyon arayışmdan sonuç ala-
madığını dile getirdiğini be-
lirterek "Şimdi geldikleri bu
noktada RP ile koalisvon kur-
ınav ı. ülkenin v üksek menfa-
atleri bakımından. halkımı/jn
ve memlekctin ihlivaçlan ba-
kımından, diğer ihtinıallerol-
madığına göre, gerçekleştir-
mekzarureti olduğunu ifade
ettiler. Ancak tabii bir koalis-
vonun kurulması için, bu ko-
alisvonun kurulma şartlann-
da. beraberçalışmanın temel
esaslannda mutabakatgerek-
lidir" dedi. Erbakan. şunlan
sövledi:
*Sa> ın Çiller. bu görüşme-
lerin ışığı altında RPile koalis-
von kurulup kurulma)acağı
konusunda bbe prensip ce\ a-
bı >erebilmek için kıınuvu >et-
kili kurullannda tarnşacak-
larını ifade ettiler. Şimdi bize,
DYP'nin prensip kararını
beklemek düşüvor. Bu kara-
n beklemek mecburiyetinde-
viz."
Erbakan. Çiller'in oyala-
dığı yönündeki bir soruya.
hayır yanıtı vererek vetkili
kurullannda konuyu görüş-
mesinin doğal bir olay oldu-
ğunu, ov alamanın söz konu-
MJ olmadığını vurguladı. Er-
bakan. bir başka soru üzeri-
ne. DYP'nin vereceği pren-
sip cevabından sonra azınlık
hükümeti modelinin konu-
şulabileceğini söyledi.
IRMIKIAYDIN ENGİN e-mail: engin@planet.com.tr
Akşamdır. Radyodan yükse-
len fasıl, apartman dairesine de
hapsedilse sevinçler kokan fes-
leğen. biraz beyaz peynir, üç
parmak rakı, iki dilim kavun.
Hak edilmiş bir küçük mutlulu-
ğu yaşamanın tam da sırasıdır.
Bütün gün yazıişlerine akan ha-
ber seli içinde 'o gün ne olup
bittiğini'iz\em\şs'ınizd'\r. Televiz-
yonların haber bültenlerinde en
azından sizın için ilginç olabile-
cek hiçbir şey kalmadığını bil-
mektesiniz.
Ama...
Rakının buzu çoktan eridi. llık
rakının ne tadı vardır, ne keyfi.
Kavunun üstünde uçuşan si-
neği bile kovalamazsınız. Eli-
nizde uzaktan komuta aygıtı.
kanallar arasında bir haber prog-
ramından ötekine atlayarak do-
lanırsınız.
Nedir aradığınız?
Bir umut? Haydi canım sen
de!
Bir sevinç?
Kim kaybetmiş ki sen bula-
sın!
Kanallarda bir ülke ağlamak-
ta. Şehit bekçinin gencecik kı-
zının çığlıkları, coplar altında
Tam da Sırasıdır...
kıvranan Emek Partili kadının
haykırışlarına karışıyor. Karnın-
da bebeği ile öldürülen genç
kadının cenaze töreninde dökü-
len gözyaşları, dağda yitirdiği
oğluna yanan Kürt kadınının kı-
nk dökük Türkçesiyle buluşur.
Kanallarda bir ülke ağlıyor.
Bağımsız bir siyasal güç ol-
maya çabalayan HADEP'e had-
dini bildirmek ıçın tezgâhlan-
mış bir provokasyon (kışkırtı)
hedefine ulaşır. Kan göllerinde
evlatlannı yitirmiş Anadolu ka-
sabalarında sokaklara dökü-
lenlere artık bilinç değil, intikam
güdüleri çobanlık etmektedir.
Dumanlı havayı seven 'kurt da
sokağa iner. Parmaklann tuhaf
birleşiminden 'kurtbaşları' bi-
çimlenir. "Kana kan, intikam"
haykınşları yükselir. Kentlerin
Kürt mahallelerine korku çöker.
Ağlayan bir ülkede dizginle-
rinden boşanmış birtoplumsal
patlamanın, her an çığrından
çıkmaya hazır bir şoven (kaba
milliyetçi) tırmanmanın ürkünç
sessizliği egemendir artık.
Ekranda ülkenin Adalet Ba-
kanı fetva dağıtmaktadır: "Siya-
sal çözüm diyenler, akıllartnı
bâşlanna toplasınlar artık. Bu
memlekette ekonomik çözüm
olur, kültürel çözüm olur, sos-
yal çözüm olur, toplumsal çö-
züm olur, ama siyasal çözüm as-
la olmaz!"
Nedir o ekonomik, sosyal,
kültürel çözüm dedikleri? Red-
dedilen siyasal çözümden an-
laşılan nedir? Hayır artık bun-
ları bile soramazsınız. Dörtna-
la kalkmış şovenizm atını, de-
magoji kırbacıyla daha da az-
dırmayı siyaset belleyenlerle
tartışma olanağınız kalmamış-
tır. insan haklarından söz et-
meye kalkışsanız laf agzınıza
tıkanacaktır. "Herifbenim bay-
rağımı yerlere atıyor. Sen kalk-
mış bana insan haklanndan söz
ediyorsun" denilecektir. Bunu
diyen, kendine yandaşlar bula-
caktır. Sen yalnız kalacaksın.
Yahtılmış ve yalnız.
Kayıp yakınlanndan söz aç-
maya kalksan "Mehmetçiğin
katillerinın analannı, babalannı,
yakınlannı mı savunuyorsun sen
ulan" sorusu suratında patlaya-
caktır.
Doğru bildiklerini, inandıkla-
rını, uygar bir insan, bilinçli bir
yurttaş, tutkulu bir yurtsever.
bilinçli bir sosyalist olarak bu-
güne kadar savunduklarını yi-
nelemek için 'koşullar' çok.
ama çok elverişsizdir. En ya-
kınların bile seni sakin olmaya,
hiç olmazsa bir süre çeneni tut-
maya çağırmaktadırlar.
Şiddetin akla, ilkel güdülerin
bilince baskın çıktığı günlerya-
şanmaktadır.
"Tam da sırasıdırişte." Savun-
duklarını. doğru bildiklerini inat-
la ve belki de daha yüksek ses-
le yinelemenin tam da sırasıdır.
Hallac-ı Mansur bir kahra-
mandır elbet. Ama "Enel hak"
dediği için değil. Bir Doğu ken-
tinde, Bağdat'ta binlerce mümi-
nin (!) gözleri önünde, diri dırı de-
nsi soyulurken de "Enel hak" de-
diği için kahramandır.
Giardano Bruno'yu kahra-
man yapan, kiliseye aykırı gö-
rüşler taşıması değil, bir Batı
kentinde, Roma'da binlerce mü-
minin (!) gözleri önünde diri di-
ri yakılırken görüşlerinden,
inançlarından, bilimden dön-
meyi reddettiği için kahraman-
dır o.
Galileo Galilei büyük bir bil-
gindir evet. Ama,koşullar elve-
rişsizleştığinde, can korkusu
yüreğine düştüğünde tükürdü-
ğünü yaladığı, papanın önünde
diz çöküp "Dünya dönmüyor.
Siz haklısınız" dediği için tari-
hin kahramanlar için ördüğü çe-
lengi taşıma onurunu sonsuza
dek yitirdi.
Tam da sırasıdır işte!
Direnmenin, doğru bildiğini
korkmadan, geri adım atma-
dan yinelemenin tam da sırası-
dır. Bilmeyenler bilsin, duyma-
yanlarduysun: Enel Hak!
Bilmeyenler bilsin, duyma-
yanlarduysun: Evrenin merke-
zi dünya değildir. Dünya, son-
suz sayıdaki gezegenlerden
sadece biridir.
Bilmeyenler bilsin, duyma-
yanlar duysun: Dünya dö-
nüyor!..
G L O B A L POLİTİKÜLTÜR
ERGİN YILDIZOĞLU
Faturayı Kim Ödeyecek?
Hafta sonunda, Floransa'da toplanan Avrupa Zir-
vesi, Avrupa Para Birliği'nin. planlandığı gibi, 1999'da
gerçekleştirileceğini vurguladı. Buna karşılık, zirve APB
sürecinin daha da ağırlaştırdığı işsizlik sorununu ha-
fifletmek için Avrupa Komisyonu Başkanı Jack San-
ter tarafından önerilen 1.5 milyar dolarlık kamu ya-
tırımları programı önerısini kabul etmeye yanaşma-
dı.
APB'nin zamanında gerçekleşeceğini vurgulamak
yetmiyor. Çünkü bu tespiti yaptıktan sonra bu birli-
ğe hangi ülkeler katılacak sorusuna da cevap ver-
mek gerekiyor. Maastricht Anlaşması'na göre APB'ye
katılacak ülkelerin bütçe açıklarının GSMH'ye ora-
nı en fazla %3 olmak zorunda. Öyleyse birlik Dani-
marka, Lüksemburg, Hollanda, irfanda ve Finlandi-
ya'dan mı oluşacak? Almanya, Fransa, italya gibi ül-
keler. % 3 koşulunu yerine getiremiyorlar. APB lider
ekonomisi. Almanya'da bu oran bu sene % 4 do-
laylarında gerçekleşecek. OECD tahminlerine göre
de 1997'de % 3.6'da kalacak. Fransa'da da
açık/GSMH oranı bu sene % 4 dolaylarında, sene-
ye ise 3.7'de kalacak. İtalya ise halen % 7.2 ile,
APB'ye katılmak için gerekli sınırdan çok uzak. Tüm
Avrupa'da ise söz konusu oran % 4.5 dolayında.
Bu gerçeklere rağmen, mali piyasalar, katılma ko-
şulu esnekleştırilerek APB'nin gerçekleştirileceğini
düşünüyorlar. Uzun dönemli hazine kâğıtları getiri-
lerinin Almanya ve Fransa'da birbirine yaklaşmış ol-
ması, bu beklentıyi yansıtıyor. italya'da da benzer bir
eğilim var. Bu koşullarda OECD'nın geçen hafta ya-
yımlanan raporundaki bazı "tespitler" daha bir önem
kazanıyor. OECD, Avrupa hükümetlerinin mali disip-
line önem vererek bütçe açıklarını azaltmalan gerek-
tiğini vurguladı. Ancak yüksek işsizliğin APB'nin ger-
çekleşmesini geciktirebileceğini söyledikten sonra,
Para Birliği'nin zamanında gerçekleşmemesi halin-
de bir döviz krizinin yaşanabileceğini söyledi.
OECD'nin raporu. aslında tam bir kararsızlık ör-
neği: APB gerekli. ama olması için mali disiplin la-
zım, ama mali disiplin uygulamak zor, çünkü işsiz-
lik yüksek. öyleyse APB gecikebilir. Gecikirse kriz ola-
bilır. Bu, seçilen önceliklere göre farklı sonuçlar ya-
ratacak bir denklem. Avrupa ülkesinde işsizlik oran-
lan % 8 ile % 22 arasında, toplam işsiz sayısı 18 mil-
yon. OECD raporuna göre işsizlik bu sene tekrarart-
maya başlayacak. 18 milyonun yarısından çoğu bir
seneden fazla bir süredir işsiz. Gençler arasında iş-
sizlik, Avrupa'da ortalama % 21, Fransa, Belçika, İtal-
ya ve Ispanya'da ise % 24 - %42 arasında. Bu ko-
şullarda işsizliğe öncelik verilirse bir yaklaşım, mali
piyasaların istikrar isteğine, ne pahasına olursa ol-
sun APB'ye, öncelik verilirse bir başka yaklaşım söz
konusu.
Almanya ve Fransa'nın hangi önceliklere göre dav-
ranacağı çoktan belli olmuştu. Önce Fransa, sosyal
harcamaları kısarak, kamu çalışanlarının sayısını
azaltarak. refah devletinın son kalıntılarını da orta-
dan kaldırmayı amaçlayan birreform önerisiyle, ne-
ye öncelik verdiğıni açıklamıştı. Geçen sene sonun-
da yaşanan işçi direnişleri bu planı suya düşürdü.
Şimdi Fransa hükümeti. bu paketi tekrar gündeme
getirmeye hazırlanıyor. İşçiler de direnmeye... Al-
manya da benzer yaklaşımla sosyal harcamalarda
33 - 50 milyar dolar bir kesıntiyi hedefleyen bir prog-
ramı gündeme getirdi. Ancak, halen kamu işçileri-
nin, Fransa kadar güçlü olmasa da direnişi Alman
hükümetini taviz vermeye zorluyor. Gözlemciler da-
ha şimdıden paketin gerçekleşme düzeyinin 25 mil-
yar dolara kadar gerilediğini düşünüyorlar. Alman-
ya'da kamu işçilerinin geçen ayki protesto gösteri-
leri 100.000, bu hafta sonundaki gösterileri de 350.000
kişilik bir katılımla gerçekleşmişti.
Muhafazakâr hükümetlerin tercihleri böyle; fatu-
rayı işçilere çıkarmaya çalışıyorlar. Peki ya Italya'da-
ki "solcu" "Zeytin Ağacı" koalisyonu hükümetinin,
sosyal harcamalarda 10 milyar dolarlık kesinti, ka-
mu sektöründe ışe almaları dondurma gibi tedbir-
leri içeren bir paket açıklamasına, APB'ye ve bunun
gerektirdiği mali dısıplıne öncelik vermesine ne de-
meli?
Bu "Zeytin Ağacı" koalisyonunun ne kadar "sol-
cu" olduğunu ve uygulayacağı ekonomik politika-
lan, seçimlerin ertesinde bu sütunlardatartıştığım için
bu konuya dönmüyorum. Ancak bu örneğin bir ger-
çeği bir kere daha vurguladığını söylemek gerekir.
Emekçileri temsil etmeyen partilerin benimseyecek-
leri öncelikler de buna göre şekilleniyor. Bu yüzden
APB sürecinde birliğın gerektirdiği ekonomik koşul-
ları sağlamanın faturası işçilere ve emekçilere çıka-
nlmaya çalışılacak. Şu ana kadar görünen o ki işçi-
ler ve emekçiler, yaşam düzeylerine ve haklarına yö-
neltilen bu saldırılara kolay kolay baş eğmeyecek-
ler. APB gerçekleşme tarihi yaklaştıkça havalar ısı-
nacağa benziyor.
Alü DGM'ye yeni
başkan atandı
ANK.4R.\ (Cumhuriyet
Bürosu)- Hâkimler ve
Sav cılar ^'üksek Kurulu
(HSYK): Ankara.
Istanbul. Konya.
Diyarbakır v e Erzincan
Devlet Güvenlik
mahkemelerine (DGM ı
atamalar yaptı.
Kurul, Ankara I No'lu
DGM Başkanlığı'na
Diyarbakır DGM Başkanı
Mehmet Orhan
Karadeni/, tstanbul
DGM Başkanlığı'na
İstanbul DGM asil üyesi
İlhami Yılmaz v e
Divarbakır DGM
Başkanlığı'na da
Diyarbakır DGM asil
üyesi Ahmet Çağlayan'ı
atadı.
Kurulun vaptığı diğer
atamalar da şöyle:
İzmir Cumhuriyet
Savcılığı'na fzmir DGM
Cumhurivet Savcısı Ali
Çağatay. İzmir Hâkim
liği'ne Diyarbakır DGM
yedek üv esi Cafer Sadık
L'ral. Sarıver Cumhuriyet
Savcılığına Kayseri
DGM Cumhuriyet Savcısı
Av han V'ahnkılıç.
Divarbakır DGM asil
üyeliğine Burhanive
Hâkimi Kenan
Altıparmak. l>tanbul
DGM Cumhuriyet
Savcılıklanna Akşehir
Cumhuriyet Savcısı
Ayhan Gödekmerdan,
\an Cumhuriyet
Başsavcısı .\hmet Gürses.
Lüleburgaz Cumhuriyet
Savcılan Müfit
Büyükçolpan v e Mehmet
Süslü. Ankara DGM
Savcılıklarına, Corum
Cumhurivet Savcısı Zafer
Yavuz ve Kozan ,
Cumhuriyet Savcısı "
Hamza Keleş. Konya
DGM Cumhuriyet
Başsavcılığı'na. Erzincan
DGM Cumhuriyet
Başsav cısı Mustafa
Adagül. İzmir DGM
Cumhuriyet Savcılığı'na, '
Adana Cumhurijet
Savcısı Ahmet Birsen. î
İstanbul DGM asil
üyeliğine Aksaray Hâkimi
Nurettin .\k. Erzincan
DGM Cumhuri>et
Başsav cılığı'na, Marmara
Ereğlisi Cumhuriyet
Sav cısı Ali Soylu.
DivarbakırDĞM
Cumhuriyet Savcılığı'na,
Bor Cumhuriyet Savcısı
Hasan Baykaİ ve
Erzincan Cumhuriyet
Savcılığı'na Tercan
Cumhuriyet Savcısı Suat ,
Caniklioğlu.