Katalog

SAYFA CUMHURIYET 26 HAZIRAN 1996 ÇARŞAMBA OLAYLAR VE GORUŞLER Antimikrobiyal îlaçlara Karşı Oluşan Direnç Prof. Dr. R. KAZEVI TÜRKER Ankara L n Tıp Fakultesı Farmakoıo/ı Anabılım Dalı emeklı oğretım ınesı Tabıplerı Bırlıeı ra\ı alır dolavısıvlabu ulkelerde antımık- robıval ılaçgereksınımı vetuketımı sonde- rece v uksektır Ne v ar kı antıbıvotıklere kar şı oluşan direnç sorunu zamanla evrensel bır nıtelık kazanmiştır Zıra bır ulkede her- hangı bır antıbıvotıge karşı dırençlı olan mıkrop sadece kendı bolgesı ve konagı ıçın deeıl gunumuz koşullarında uikeler ara- sindakı hızlı ıletişim ve vakın temaslar so nucu tum uikeler ıçın debırtehlıkekavna- gı olabılme nıtelıgmı kazanmiştır Ancak hıçbıronlem antıbıvotıge karşı dırençlı bır mıkrobun başka bır ulkeve gıımesıne engel olamamıştır Butehlıke geçolmaklabırlık- te en sonunda gelışmış ve bol antımıkrobı- val ılaç ureten ancak kendı ulkelerınde tı- tızlıkle denetlemelerıne kjrşıi sirt kazanç amacıvla gerı kalmış ulkelerde rahatlıkla veçilgıncakullanılmasınaveşıl ı^ık vakan- lar tarafından da en sonunda kavranabıl- mıştır Bunun ıçındır kı bu ulkelerın tabıp orgutlerı konunun gun geçtıkçe daha teh- lıkelı bovutlara geldıgmı anlamiş ve Dun- va Tabıplerı Bırlıgı aracılıgı ıletum ulkele- n uvarmak ve bu konuda ortaklaşa çalişma vapmak gereğını duvmuşlardır Ilgınç olan nokta konunun antımıkrobıval ılaç uretı- mı bakımından dunvada ılk sıravı alan Amerıka Tabıplerı Bırlıgı taratından DTB aracılıgı ıle gundeme getınlmis olmasıdır BubıldırıdeDTB antımıkrobıval îlaçla- ra karşı oluşan dırencın tum dunvada " " ^ ^ ^ ^ ^ ^ un\a • ^ (DTB) Evlul 199^ tan I • hmde tum u\e ulkelenn I • tabıp oıgutlenne bır vazı I J gondererek bırkaç onem- - A « ^ ^ ^ h konuda uvarıda bulun- mı±> >eortakvah^ma\a viğırmı^tırı l) Bu konuJardan bırı tum dunvada va^amsal onemı olan vegun geçtıkçehızlaartan an- tımıkrobıval (çogunlukla antıbıvotık- lenılaçlara karşı oluşan direnç sorunudur Asimdaı.elişnişulkeler bdslangıçtabuko- nu\u kendılen Kin bır sorun olarak kabul etmemislcrdır Zıra bu ulkelerde antıbıvo- klennkullarımısonderecedıkkatlı kısıt- ı vemutlakhekıındenetımdeolacakşekıl- Je dıızenlenn ıştır \ e hekıın gereksiz \ere ıntımıkrobıvJıldçkullanılmasınıonenrve ne de bunun b lıncınde olan luketıcı kesim lıekım denetın \eonensi dısındaantıbıvo- tık alır Bu ulkelerde eczanelerden reçete- sızantıbıvotıkalmakkesınlıkleolanakdişi- dır Gelışmi:> ulkelenn araştırma tenıelı uze nnekurulmuşdev endustrılerı urettıklerı ıl- gınç ve b,on derece etken antımıkrobıval ılaçların başka ve ozellıkie kalkınmakta olan ulkelerceruhsatlandırılıptuketımesu- nulmasına bu\uk onem vermışlerdır Ken di ulke!ennderuhbatlanmamı> amımıkrobı \al ıhçların gerı kalmis ulkelerde ruhsat- landırılıp tuketıme sunulmasi bu de\ tır- ınalar ıçın bu\uk bır kazınç kavnagıdır ve budurumunaksatılmadandevamettırılme- M ivingelışmiMilkelerherçeşıt onlemebaş vurmuşlarvevunmktddırlar Çunkubugı- bı kalkmmakta olan ulkelerde mıkrobık hasulıklar vielık soıunlan içindeenonM- onemlı bır halk saglıgı sorunu olarak gelış- tıgını oncelıkle vurgulamı^tır Bu durum antıınıkrobı\al îlaçlara gereksinımı olan halk kesımlennde ozellıkie onemlıdır Ba- gışıklık sıstemı doguştan vetersız olanlar- da Na da kanser teda\ısı ıçın gerek ısm \e gerekse kansere karşı kullanıhn ıldçlaıın oluşturdugu mıkrobık hastalıklara karşı du- \arlılıgın artmaM durumlannda dırençlı bır mkropla oluşan enteksivon h istalıgı ıle sa vaşmadaeldekı mevcutantımıkrobıval ılaç- ların tumdeıı vetersız kalacagının ve hasta- laıın bu\uk bovutlarda vaşamlarını vıtıre- ceklerının uı kutuctı bo\ utlara \ ukseldıgını istatıstıksel verılergostermektedır Bubag- laında konunun tıluslararası bo\utlardaele alınmasinın zorunlu hale geldıgı \ urgulan- mı>tır Bubıldırıde a\rita konununneden len uzerınde de durulmu^tur Bu nedenle- nn ba^ında tazla \e \anlıi) antıbı\otık kul- lanımıoldugu\urguianm\>tır Hekıminuv- gun olmavan antıbı\otık reçetesı VJZITIJM antıbıvotıklerın gerı kalmı^ ulkelerde reçe tesız olarak kola\lıkla elde edılebılmesı hastaların antıbnotık rejımı uvgulamala- rında hekım onenlenne uvmamasi soru- nun bd^lıt-d nedenlerı olarak sıralanmakta- dır DTB sorunun gıdenlmesı _va da en az duze\e ındırılmesi ıçın tüm ulkelenn tabıp orgutlenne mutlıka uvgulanmasi gereklı a^agıdakı onenlerde bulunmuştur 1) Tum u\e ulkelerın tabıp orgııtlerıne ı,agrıda bulunaıak Dunva Saglık Orgutu (DSO) arat.ılıgı ıle hukumetlerıne gereklı uvanvı vapıp uikeler arası antımıkrobıval îlaçlara kar^ı olu^an dıruiç soıununa egıl melen ve ulusiararası ı,Tİi!;malarakıtılmı lan 2)Hukumetlerını ve ılaç LnduMıiMnı zor- lavarakantımıkrobıval ılaçlaı vea^ılaruze- rındekı temel ara^tırmalara daha tazla tı- nans saglamalan konusunda uvarmaları \\ Hukumetlennden sı>temık etkılı antı mıkrobıval ılaçlann vetkılı uzmanların re- çetelerı ıle alınabılmesı gıbı kiMtlamalan saglamalan 4) Surekh egıtım programlan v,erçe\<. î.ınde tıp takultelerı ıle ortakh^a çalışma- larvaparak antımıkrobıval ılaçlaralanında- kı gelı^melerı devamlı olarak venılemek ve hekıınleıı egıtmeve onem vermelerı 5) Salgın hastdlıklaı konusunda uzman- laijiııı^ hekımlerın gerek hastanelerde ve gerekse her turlu vaglık hıznıetı veıen ku- ruıııl ııdı vt koruvu(.uhekmılıkkonulann- da lıdeı rol ovmmalarının kabul edılmeM vs. geıeklı gthşmelerın bu uzmanlarta dı- nanıık ol ırak hekımlere aktanlmaii 6) Hekımleıın tedıvı cdeceklen hastala- rına intıbıvotık kullanımındakı onemlı ko- nulan ve ozellıkie bılınçsız ve hekım one- nsı dı^ında kı.llanıldıkiannda son dereı.e zararlı olabıleLeklerının ogretılmesı ve bu ılaçlar konusunda ha^tılarını ve halkı egıt melen L Ikemız antıbıvotık ve obur antımıkro- bıval ılaçlannbılınvbiz olarak tuketmıınde tratık kazalarında oldugu gıbı dunvada ılk sıralan alnıaktadır Sorun bu vitırların va- zarı ve pek çok uzınan taratından vıllarta ba^ın ve v ıvın organl ırında dıle getmlmıs ve onerılerdt bulunulnıuştur Ne vazık kı hıçbır zaınan etkılı olunamamı^tır Bunun tek nedenı ulııs olarak en vetkılımızden sı- radan ınsanımıza kadarbılıme karsı olan ıl- giMzlıgııııızdır Dort vıl sonra 21 vuzvıla "Merhaba" dı\ei.egımız gunumuzde hala antımıkrobıval ıljıjurm ulkemızdt gcrçek tuketım duzevını bılemıvoruz Bu grup ılaçl ıra geregınden t ızla rul^at verılmesı vanlı^ ve va^al olmavan ve denetımı her gun bıraz daha zorlaşan ılaç reklam ve pro- pagandal ırı hekım denetımı dışındakı tu ketımın her neden^e bır turlu denetım altı- na almamamaM sorunun ba^lıta nedenlerı- dır Tum bunlara ek olarak mıkrop dırencı olçumvonteınlerındebelırlıbırstandartol- maması ve laboratuvarıncelemelennın ye- terlı olup olmadığı hususunda otokontol \e- tersızltgı ve her kurumda oldugu gıbı verı len hızmet kalıtesının (Qualın Assurance) dmamık olarak oUulememeM awaklıkla- rın onemlı nedenlendır Gelı^mıs uikeler bazı gızlı orgutler ku- rarak ıç ve dişduşmanlanna karşı savunma onlemlerı almaktadırlar Orneaın ABDde FBI Q\\ Rusvada kGB kraılde MOSS^DveulkemızdeMITgıbı Lnut- maınak gerekır kı bu orgutler antımık- robı\al îlaçlara karşı direnç kazanmı^- mık- ropların kendı ulkelerıne gıderek hastalık vapabılmelerını kesinlıkle onlevemezler Nasıl kı kısa bır sure once Mısırda en ust duzevde vapılan uluslararası bır toplantıda teror karşiMnda ulkenın e^gudumsel >,alı>- ma ılkelerı belırlendı va da en azından or tak haıeket edılmesı kararla>tırıldıv>a avnı esgudumsel uluslararasi çalı^malar an- tımıkrobıval îlaçlara karşı dırençlı mıkrop- larla olu^abıleeek hastalıklarla savaşmada da zorunlu hale gelmiştır Fazlaavrıntüina gırmeden hemen hatırlatmak vennde olur kı bılınçsız antımıkrobıval kullanılması mıkropların direnç kazanmalannın çok otesınde bu canlılarda bazı >apı>al karak- ter degışmelenne de neden olup ılerıde çok venı vetedavisi kolav olmavan ve ınsanhgı tehdıt eden belkı de ^u ana kadar bılımsel araştırmalarla tanımlanamamı^ \enı venı salgın hastalıklara neden olaoılecektır AIDS ıçın sovlendıgı gıbı "MiZMİın \e- bası"dıve tanımlamalarla nıtelendırılecek başka salgın hastalıklar pek de uzak bır olasılık gıbı gorulmemektedır Bu konuda tum ılgılı meslek kurulu*- lannı vetkılı otorıtelerı ve halkımızı uvar ma\ ı bır ınsanlık gorev ı olarak nıtclıvorum (1) The. Vvorld Medn.dl A>so>.iJtıon INC SeptLinbcr 144s ifı 9 4s Do*.umcrts lor co- ments and or proposed amemlments Koalisyonculara Eğitim Verilmeli! ALTINAY KIŞLALI Iman Ka\naklanm Gelıştırme bzmanı M eı.lıs tekısandalvelenndağılımıhu- kumetın kurulabılnıesı ıçın en az ıkı panı arasiııda olusacak bır koalısvo- nu zorunlu kılmaktadır Ancak Tur- kıvede koalisvon goruşmelen çok sdntilı va^anmakta ve kurulan ko- alibvonlaı bır turkı vurutulememektedır Bugunku sı vasal tabloda koalısvondan bas,ka seçenek gorulmedı- gınden olası bır koahsvonun saglanması \e surekh ha- le getırılebılmesi ıçın seçenek |altematıf)çozum taraf- lar ıç ın hazıı lanacak bır mıuakere v e arabuluculuk sü- recıeğıtınııolabılır Mılletvekıllıgı bakanlık hartabas bakaniık vapmis kendı partı ıçı taıiısmalarını vonet- mıs uluslaıarası taıtı^malara katılmıs partı baslanlan nasıl olur da muzakere v e arabuluculuk konusunda egı- tılırler' Bu sı\asal kişılıklerde zaten bu turbecenlerın olmasi beklenmcv mı' Genel kanı Mechs e kadar ge- lebılmis mıKonlaıın ovunu alabılmıs partı onderlerı- nın bu bılgı ve becerılere sahıp oldugu vonundedır <\ma nasil kı buv uk şırketlerın \onetıcılerı -kendı alan- lannda ba^arılannı kanıtlamış olmalarına kar^ın- do- nem donem venı becenleı edınmek ıçın egıtınit gerek- sınımduvarlarsavebudmaçlaprofı.s\oneî egıtım prog- ramlarına katılırlarsa avnı tur gereksmıın soz konusiı partı ba^kantarı ıçın de geçerlı olabılır \ıtekını24 Ara- lık seçımlennden kisa sure once başlavan koalısvongo- ruşmelen v« ışleMşındekı başansLdıklar bu egıtım ge- reksinıtnıne veterlı kanıt olusturnıııvor ınu ' Pekı nedırbu muzakeıe ve arabuluculuk sııreeı' \1u zakereve arabuluculuk becerılerı nasıl kazanılır' Bov- le bıregıtımın negıbı vararları olabılır' Muzakere ıkıtarat(,abılınenzıtçikarlarvarken an- laşma\aulaşmakıçınduzenlenmışbınlen gen ılctışı mıdır Egeı katılan taraflar bellı bır ışı basarmak uzere bırbırlenne muhtaçlarsa muzakereden soz edılebılır Başarılı bır muzakerede çatısan çıkarlar hakça çozu lur ve olabıldığınce tarafların çıkarlarına erısılır Mu- zakere sonuçları kalıcı ve ışler olmalıdır tıratlar ço zumle bırlıkte ışlev lerıne devam edebılmelıdırler Her- hangı bır çozum taraflara da\atıhnaz. çozum taratlann ortakurunudur Kabuledılebılırbırzamançerçevesin- de sonuca ulaşılmalıdır bu sonuç belırgın ve tamam- lanmış bır butun olmalıdır Arabuluculuk. bıı muzakere surecınde venı ve nes- nel bırtarafın anlasanıav ıntaraflannarasınagırıpço zume dogrıı ılerlemelerınde onlara vardım etmesıdır Arabulucu taratın tum obur katılımcı taraflarca kabul gorenbırkışıolııusı \ı. vanlacakçozumdenhıçbırbek tentiiiolmamasigerekıı Arabulucuhakemlık vapnuz vargıda bulunma7 en onemhsi taraflar adına sorunu (.•özme/ Ardbulucunun gorev ı tarıtl ııın bırbırlennı dın- lcmelennı saglamak muzakcre kosullarını konımakve taraflann her bırını dovurııp rıh ıtl ıtac ık bıı çozuııic varmaldn volunda ilerlcnn.lc.iini. v ndımcı olmaktıı Arabuluculuk taratlaı ın dtıvjjıılanvoğunsa \ e kara- n N^rmalannı engellı\orsa tırıtiar ııasindakı ık-rışını laMfta ve kı-ndı keiıdılerınc bu durıımu duzeltemıvoı larsa tekrare<knolumsu/da\ranışlar engel oluşttıru- vorsa hangı bılgmın onemlı oldugu nasıl toplanaeagı nasil degerlendırılecegı gıbı verı uzerınde ciddı anlas mazlıklar varsa tartışılacak konularbırden tazia ıse vc taraflaroncelık sirasında anlasdiıııvorlaısa başvurula- cak bır vontemdır Vetişkın ve gençler ıçın muzakere \carabuluculukegıtımprogramları bulunmaktadır Bu prograınlann hedefledıklerı becerıler kışılerı sorun- dan avırdetnıek kişılere karsı vumusak soruna kaı>ı sert olmak her ıkı tarafın da kazançlı çıkabılecegı se- çeneklerı varatmak karşı tarafın ısteklennın nedenle- rınıanlamak bırden çok seçenek geliştırmek baskı\a değıl ılkelere bov un egmek gıbı çeşitlılık gostermekte dır Bır muzakere surecındetaraflardan bınnın vukarı- da sozu edılen becenlere sahıp olmamdsi ortdk vuru- tulen çabanın etkılı olmdsını engelleveceğınden kdtı- lımcı olan herkesın asganbilgıvebecenduzeMnegetı- rılmesı onemlıdır Acababugunku Turkıve de muzakere ve arabuluciı luk eğıtım'ıne katılacak panı baskanı partı vonetım uvelerı bulunurmu ' Bovlebıroncrı gerçckçı mıdır' TBMMdebıror^utturveverıiTiınınarttırılınası n,ın ınsan kavnaklannın «elıştınlnıesı gerekır \1 lletvekıl lıgı konumuna kadar vukselmış bır vetışkının "Benım artık öğrenebıleceğım bır şe\ kalmadı'" dusuncesinı açık açık sovlevebıleı.egıne ınanmıvorum \m\ soz konusumılletvekıllennınalkışlarla bov le bır egıtımı ka- bul edeceklennı de sanmı\orum Sadece bovle bıregı- tıme katılmanın avlaıdır vaşanan hukumet bunalımı- na partı ıçı hesaplasmalara durdurulandevletvatırım- larına vavaşlavan ekonomıve vs katlanmaktan daha zorolmavacağını veuvgulanabılırolduğunuduşunuv- orum 1 .„ _ . .„„ . . PENCERE Kuru Softalık!..Ham sofu Ham ervah Softa Bağnaz islam tanhınde hoşgorulu sagduyu sahıplerı bu tur yobazlar la hep alay ettıler Omer Hayyam bır dortluğunde dıyor kı Bır damla şarap Tus saraylanna bedel Keykubad ın Keykavus un tahtından guzel Sabaha karşı aşıkların ınıltısı Ikı yuzlu softanın ezanından guzel Hayyam dan bır dortluk daha Senı kuru softalann softası senı1 Senı cehenneme komur olası senı1 Sen mı Hak tan rahmet dıleyeceksın bana? Hakka akıl ogretmek senın haddıne mı? • Ne yazık kı son yıllarda Turkıye kuru softalarla dolup taşma ya başladı bağnazlıkta bırbırlerıyle yarışan bır alay ham ervah ona buna Muslumanlık taslayarak Allah ı ve peygamberı ıktıdar koltuğunatırmanmakyolundaozçıkaharı ıçın kullanmayaçaba lıyorlar Neresı Musluman bunların? Kultur Bakanlığı nın duzenledıgı 5 'ıncı Uluslararası Turk Halk Kulturu Kongresı nde Indıana Unıversıtesı oğretım uyelerın den Prof Dr llhan Başgoz, Nasrettın Hoca yı anlatırken olay çıkmış Başgoz protestolarla kursuden ındınlmış sloganlar atıl mış bu seçkm bılım adamımızın konuşması yarıda kesılmış Neden? Başgoz Nasrettın Hoca nın dınde bağnazlığı alaya alan fık ralannı anlatırken kımı ham ervah oykulerı mustehcen' bul- muş Kongreye katılanlardan bırı de kafatasının çapını vurgulaya- cak bır laf etmış "Sen Turk um Turk e hakaret ettırmem1 Ham sofular bılımde 'mustehcen olmadığını bılmıyorlarmı? Doğu mızahının şnrının fıkralannınbaştansonasınırtanımazoy- kulerle dolu oldugundan haberlerı yok mu? Molla Camı nın Şeyh Sadı nın Mevlana nın ve daha nıcesının yapıtlarını oku mamışlar mı? Nasrettın Hoca nın Bektaşı nın Incılı Çavuş un dılden dıle gezen yergılerını duymamışlar mı dınlememışler mı? Yobazlar yuzunden gun gelecek Turkıye de Nasrettın Hoca ya da Bektaşı fıkrası anlatmak suç sayılacak1 Bu gıdış o gıdış Prof Dr llhan Başgoz demış kı Benım soyledıklenm sıvrı kafalılar ve torpulenmemış ınsan lan rahatsız ettı Softalık başını devekuşu gıbı kuma gomen bağnazlann mes leğıdır • Nasrettın Hoca nın mızahında "mustehcen"\ aramak halkbı- lımde ayıp aramak anlamına gelır Bır doktor muayene etmek ıçın ınceledıgı hastasının çıplak- hğını mustehcen bulabılır mı? Hoca sağ olsaydı kuru softalarla dolup taştığı anlaşılan 5 ın cı Uluslararası Turk Halk Kulturu Kongresı nı gırgıra alırdı Ham sofuluk neşemızı kaçırıyor guleryuzlu bır toplum olmak ıçın ozguriuk aydırHık hoşgoru bınncı koşuldur çatık kaşlı yo bazdan ıllallah 1 • Yazıya Omer Hayyam la başladık Omer Hayyam la bıtırmek te yarar var Ne dıyor Hayyam Ben kadehten çekmem artık elımı, Tutmam senın kıtabını mınbennı Sen kuru bır softasın ben yaş bır sapık Cehennemde sen mı daha tyı yanarsın ben mı 7 Ortaçagın Katolık papazı gıbı her şeyde ayıp ve mustehcen aramak Muslumanlık değıldır 3 yıl arka arkaya şampiyon! ALTAY ANTALYASPOR BEŞİKTAŞ BURSASPOR Ç. DARDANELSPOR DENIZUSPOR FENERBAHÇE z c ı GALATASARAY GAZIANTEPSPOR GENÇLERBIRLIGI ISTANBULSPOR MKE ANKARAGÜCU SAMSUNSPOR SARIYER TRABZONSPOR VANSPOR ZEYTINBURNUSPOR Futbolun adresi değişmiyor. 4 büyüklerden sonra, şimdi de 1. Lig'in tüm maçları, Ağustos'tan itibaren sadece CINE 5'te! Sezonun başlamasını beklemeyin. Şimdiden abone olun, CINE 5'in yaz fiyatlarını kaçırmayın! 1. Futbol Ligi, 3 sene CINE 5'te, unutmayın! Decoderler AEG BOSCH Bayllerinde... Hemen Abone Olun (0212) 225 55 55