Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 21 HAZİRAN 1996 CUMA
14
47 sanatçı örgütü,
413 •• 1
sanata, sivil topluma ve
KULTUR
demokrasiye 'inançsız' Kültür Bakanı'nı
•
şiddetle kınadı AYDINLAIVMA
EMRE KONGAR
VlUllU JJcUVİUll J»UCİII1V<JI\XIı
1 7 sanat-
/l sanatçı örgütü
/ adına
açıklama yapan
Özerk Sanat
Konseyı Gırışım t
Kurulu, sanat,
kültür düşmanı
yakışıksız demeçler
veren Bakan
Güner'e
sordu:"Sayın
Kültür Baİcanı
hangıülkenın \e
hangı kültürün
bakanıdır?"
Kültür Servisi- Bır sure once yaptıklan
açıklamada. Kultur Bakanı Agâh Oktay
Güner"ın ulkemıze yakışmadığtnı
soyleyen 47 sanatçı orgutu. Bakamn.
gazetemızde ya> ınianan 'Zavallılar. gafiUer
sürüsü" \e •Maması kesilince ağlamak
ahlaksızuk' başlıklı haberlerdekı
goruşlenne yanıt verdı
47 sanatçı orgutu adına Ozerk Sanat
Konseyı Gınşım Kurulunun hazırladığı
basın açıklamasında. "Kiiltür Bakanhğı
koltuğunda oturan kişi ülkenin kültür ve
sanat ortamına anayasanın 64. maddesi
gereğince hizmet edeceği >erde. ortama
düşmanlıktan başka hiçbir çalışma
içerisinde olmamıştir. Bu da bir yana, sayın
Bakamn ne sanat ne kültüre ve de sivil
topium \e demokrasiye inançlı bir
politikacı olduğu gorulmektedir" denıldı
47 sanat-sanatçı orgutu adına açıklama
yapan Ozerk Sanat Konseyı Gınşım
Kurulu. her bakamn de\ let adına gore\
yaptığını. Kultur Bdkanın da devletı temsil
ettığını anımsatarak. dev letın taraf
tutınadan. ayrım yapmadan. butun
yurttaşlara hizmet goturduğunu v urguladı
Kultur BakanlığVnm da sanat \e kultur
ortamı ıçın \ar olduğuna dıkkat çekılerek.
kultur bakanının, sanat \e kultur ortanııyla
barışık olması gerektığı ancak Bakan
Guner'ın 'terbiye' sınırlarını da as,an
anayasa dışı bır eğılım ıçınde olduğu
belırtıldı "Açıklamanın basında çıktığı
gün, bakamn bir Kultur Bakanına asla
yakışmayacak şu sozlerini okumak
zorunda kaldık: bu zavallılar. gatıller
surusu Şerefsız yalancı cahıl '.Nevazık
ki bakamn hi/inı inancımızı daha da
pekiştiren bu sö>lediklerini de >ine
ülkemiz. sanatımız. kültürümüz açısından
talihsizüğin ve şanssızlığın ötesinde bir
'ayıp olarak değerlendiriyoruz.Öyle bir
Kültür Bakanı ki, izlediği çağdışı
politikalarım, sanat \e kültür duşmanı
uygulamalannı eleştiren sanatçı orgütlerine
Nakışıksız \e gercekdışı sözcuklerle
saldırmaktadır. Sokaktaki insanların
duyunca kınayacağı, argo bir söylemle
konuşan Bakan, cici maması kesilince
ağlamak ahlaksızlıktır gibi bir söz
söyleme gafietinde bulunmuştur.
Bakamn bu sözleri bile, uyguladığı
politikaların düzeysizliğinin ipuçlarını
göstermektedir. 2 bine >akın sivil
topium kuruluşuyla H \BIT\T ll'nin
gerçekleştirildiği Tiırkiye'de, sanki
dünyayı ulkemize güldürmek için.
devletin bir kaç sanatçı kuruluşuna
verdiği desteği 'mama' olarak
değeıiendirmenin nasıl bir kültürün \e
poütikanın üriinü olduğunu anlamakta
zorluk çekiyoruz. Acaba sayın Kültür
Bakanı, Turkiye Cumhuriyeti De\leti'nin
sanat \e kültür ortamının bakanı değil
midir?" \çıklamada. Kultur Bakanı
Guner'ın kultur ve sanat ortamına yonelık
tutumu kınanarak şıı goruşe yer \enldı
"Sanat ve kültür ortamı adına böyle bir
bakan istemiyoruz. Gelecekte de böylesi
hakanlar istemediğimizi kamuoy una bir
kez daha açıklamak istivoruz. Sayın Kültür
Bakanının sanat ve kültür düşmanı
vakışıksız demeçleriy le, başta ülkemiz ve
toplumumuz olmak üzere sanat ve kültür
ortamımıza daha fazla kötülük etmemesi
temennisiyle kendisini şiddetle kınıyoruz*"
Unutulmaz bir anıya sahip olacaksınızıf
MİGEBÜTÜNERLUJĞ
Afnka'nın yetıştırdığı en onemlı muzısyenlerden
bırı. belkı de en onemlısı olan. Salif Keita. 13 yuzy ıl-
da Malı Imparatorlugu'nu kuran savaşçı Mandınka
Kralı Sundiata Keita'nın soyundan gelır Hem anne
hem de baba soyunda bır Keıta'dır Doğuştan albıno
oluşu, yaşadığı ortamda kotu şansın gostergesı sayı-
lır. bunedenleaılesı vetanıdıklan tarafından dışlanır
Ogretmen olmak uzere eğıtım goren Keıta gorme bo-
zuklugu nedenıyle bu meslegı surduremez Aılesının
tum ıtırazlanna rağmen şarkı soylemeye başlar
1%7'de dogdugu yerolan Djolıba'nın 40 kılomet-
re doğusundakı Bamako'y ataşınır Burada erkek kar-
deşlerınden bınv le gece kuluplerınde muzık yapma-
ya başlar 1969 da hukumet tarafından desteklenen. 16
muzısyenden kurulu demıryolları orkestrasına katılır
Zamanın gozde konser mekanlanndan demıryolları-
na an •Buffet Hotel de La Gare'de sahneye çıkar
W 3 > ılında grubun lıderı bestecı \egıtanst Kan-
te Manfilayla btrlıkte demıryollan orkestrasından
aynlıp. Les \mbassadeurs la muzık yapmaya başlar
Keıta. Les Ambassadeurs laaralanndasıradışıbırça-
lışma olan 'Mandjou'nun da yer aldığı beş album ya-
par 197
7
"de Keıta'lı Les Ambassadeurs'un unlü Ma-
lı'nın sınırlan dışına taşar ve Keıta Gıne Başkanı Ah-
med Sekou Toure tarafından odullendınlır Bu odul
karsısındakı »ükranduygulannıdılegetırmek ısteyen
Keıta. gelecekte tum Batı ^fhka tarafından tanınma-
• Afrika'nın yetiştirdiği
en önemlı müzısyenlennden biri olan Salif
Keita, bu akşam Açıkhava Tiyatrosıf nda.
Mali"dekı çocukluğunun şarkılarla hikâye
anlatma geleneğinin bir uzantısı olan
Keita"nın müzığı, Gıne, Fıldişi Sahıli ve
Senegal gibı diğer Batı Afrika ülkeleriyle
Küba, İspanya. Portekiz ve hiç şüphesiz
İslamı etkıler taşıyan bir sentez.
sını sağlayacak Malı halkını anlatan ve Sekou To-
ure'yı yucelten 'Mandjou' ısımlı parçasını besteler
lnsanı buyuleyen bu şarkı. Keita'nın tıpık gıtar. org
ve saksofon soundunun onemlı bır ornegı nıtelığın-
dedır Polıtık karnıaija nedenıyle 197ü"lı yılların orta-
larında Malı'vı terk eden Les Ambassadeurs. kayıt
studyolarının bulunduğu. Fıldısj Sahıllen'nın başken-
tı -\bıdjan'a taşınır Grubun ıçındekı gergınlık. 1980
yılında ayrılıklara neden olur Grubun bazı üyelerı ça-
İı^malarını burdurerek ısımlennı Les Ambassadeurs
Internatıonales olarak yenılerler
Muzığını daha genı^ ve Avrupalı bırdınleyıcı kıt-
lesıne ula^tırabılmeyı hedeflcven Keıta. 19b? y ıltnda
kendı olu^turduğu grubuvla Parıs e tj$ınır Paııs'te
Morv Kante.Toure Kunda,TabuLe> Rochereau. Rav
Lema, Papa \Vemba, Manu Dibango v e daha pek çok
Atnkdlıstarlaaynıortamıpayla^ır 1984yılında Man-
dınga muzığını dunyaya tanıtmayı hedefleyen. Malı
muzığınde o gune kadar y apılanlardan tamaınen fark-
lı nıtelıkte olan albumu 'Soro'yu kaydeder 'Soro,'
l980"lı yılların en onemlı veetkıleyıcı Afrıka koken-
lı albumudur Bu çalı^ma Salif Keıta y ı dunya çapın-
da unc kav u^tururken Mah'nın de muzık dünyasında
tanınmusinı sağlar
Salif Keıta. ılk solo albumü Soro'dan sonra sirasıy-
la Ko-\an (1989). Amen (1991) \e soıı olarak dd Fo-
lon'u( IW5)çıkarmıştır Son albumu 'Folon'geçmı>-
le bugunu ve bugünle geleceğı bağlar
Keıta. bu albumunde yer alan Seydou ısımlı çalış-
masını 1994 vılında AIDS'den olen Malılı moda ta-
sanmcısı Chris Sevdou. Mandela ısımlı çalı;,masını
ıse tum dunyanın tanıdığı Nelson Mandela onuruna
soyleı 21 yıl sonra hapisten çıktığında Guney -\fri-
ka nın ılk sıyah ba^kanı olmayı başaran Mandela ıçın
Keıtd'çağdaşpejgamber'betımlemesın! >aparak^ay-
giMnı dıle getırıı Folon'da Keıta'nın mesajı "Afrika-
lılar kendi geleceklerini kendi anladıklan ve inandık-
lan biçimde keşfetmeli, kendileri için v arar sağlav acak
sosyal ve politik ortamı oluşturnıalılar' olarak belırır
Keıta nın nıuzığı Vlalı dekı çocukluğunun ^aı kılar-
la hikâye anlatma geleneğinin bır uzantibidır Gıne.
Fıldıiji Sahıli ve Senegal gıbı dığer Batı Afrika ulke-
lerıyle Kuba. İspanya. Portekiz ve hıç şuphesız İsla-
mı etkıler taşıyan bır sentezdır Keıta müzığınde. on
plandakı gıur. saksofon \ e orgun yanı sıra Afnka'nın
dıembe. kora. belafon gıbı geleneksel aletlennı de \o-
gurarak kullanır Keıta'yı konserde ızleyenler yaşam
boyu benzerıne rastlay amav acaklan bır anıya sahıp ol-
duklarından bahsederler Istanbullular. Pozıtıf tara-
fından duzenlenen Parlıament Caz Festıvalı kapsa-
mında. 21 hazıran akşamı Cemıl Topuzlu Açıkhava
Sahnesf nde bugune kadar benzerı görülmedık bır
konsere tanık olacaklar Mah'nın yetıştırdıgı en bü-
vukısım.dunva muzığınındevı Salif Keıta'yla yaşam
boyu unutamdyacakları bıranıyı paylaşacaklar
Çizginin diğer
tarafında: Lester Bowie
Kultur Senisi- Bırbınnden
Ubta caz muzisyenlennı konuk
eden 'Paıiiament Superband
Jazz Festival •%' da bu gece
trompet trapezcısf olarak ad-
landırılan Lester Bovviecazse-
verlerle buluşuvor Blues'dan
popa kadar genış bır yelpaze-
dekı tum trompet gelenegını
bıraraya toplamış bır sanatçı
olan Lester Bo\\ıe grubu
'Brass Fantasv' ıle bırlıkte
Açıkhava Tıyatrosu'nda caz-
severlenn karşısında olacak
54 ya^ındakı Lester Bowıe
Freddıe Hubbard ve Mıles Da-
vıs gıbı trompet ustaların dog-
dugu St Louıs'de dunyaya
geldı Ilk grubunu 15 yaşında
kuran sanatçı pek çok blues.
karnaval ve sırk topluluguyla
turnelere çıktı 1965 yılında
Chıcagoya yerleşen Bovvıe
burada rythm&blues grupla-
rıyla çalmaya ba^ladı Ancak
bır sure sonra yapmak ıstedı-
ğının bu olmadıgına karar ve-
ren »anatçı yaptığı muzığe da-
ha ozgur bır y aklaşım ıçensine
gırerek. sonrakı yıllarda efsa-
nevı \rt Ensemble of Chıca-
go'nun temelını oluşturacak
Amerıcan \ssocıatıon for the
Advancement of Creatıve Mu-
(Amenkan Varatıcı Muzığı-
nı Gelıştırme Cemıyetıl'e ka-
tıldı 1970'lerde aîbumlerını
yayınlamaya başlayan Lester
Bovvıe'nın tarzı sureklı değiş-
kenlık gosterdı Sureklı ure-
ten. yenı stıllen denemekte
son derece cesur bır ta\ır ser-
gıleyen sanatçı. kendısıyle ya-
pılan 1991 tanhlı bırsoyleşıde
"Kendimi sınırlamaktan ve
enstriımanın izin verdiği ka-
lıplara göre çalmaktan hoş-
lanmıvorum. Sınırlarımın
otesine geçmeyi ve çizginin
diğer tarafında ne \apabildi-
ğimi görmek istivorum" dı-
vor
Caz muzığınde esas olanın.
•farklı kaynaklardan parçaları
bıraraya getırmek olduğunu
belırten Lester Bovue "Mü-
zisyenin işı bu bütunluğe an-
lamlı bir vorum kazandır-
maktır. Bu da kişınin yaptığı
müziğe kendisinden bir par-
ça katmasıyla olanaklıdır"
dıyor Bugune dek Vluhal
Richard \brahams. Roscoe
Mithcell, Joseph Jarman,
Famodou Don Moye gıbı us-
talarla çalışan Bouıe. 'Müzi-
ğin tek bir amacı olur: o da
duşunceyi harekete geçir-
mektir" dıvor
Salvatore Accardo ve
'Saraydan Kız Kaçırma'
KulturServisi-24 Uluslara-
rası Ltanbul Muzık Festıvalı
kapsamında bu akşam Salvato-
re Accardo Ikeman) ıle Bruno
Canino'nun ıpıyano) bırlıkte
vereceğı konser saat 19 00'da
Aya Irını'de gerçekleştırılecek
1941 vılında Italya'da dun-
yaya gelen Accardo. 13 yaşın-
da "Paganini'nin Kaprisleri'nı
seslendırdığı ılk resıtehnden
bırkaç yıl sonra Cerova'da Pa-
ganını \arışmaM"nda bırıncı
olarak parlak muzık kanyennı
başlatmiş oldu Kuçuk yaşta
Berg, Stravinski. Bartok, Min-
demithgıbı çağdaş bestecılerın
konçertolannı oğrenen sanatçı.
ılenkı yıllarda bırçok unlü or-
kestranın yonetımı ustlendı
1993-94 vıllan arasında Napo-
h'dekı San Carlo Tıv atrosu'nun
muzık dırektorluğunu vaptı
1982 yılında muzığe yaptığı
katkılardan dolav ı Italva Cum-
hurbaşkanı tarafından şovalye-
lık unvanı \enlen sanatçının ls-
tanbul dakı bu konserınde pı-
yanoda Bruno Canıno eşlık
edecek Halen Bern Konsena-
tuvan'nda ders veren Canıno
uzun \ ıllar Mılano Konservaru-
van'nda pıvano ve kompozis-
yon eâıtımı gordu Gruplar dı-
şındaItzhak Perlman v e \lcto-
riaMullovagıbı unlusanaıçıla-
ra eşlık eden sanatçı. Berlm
Senfonı. Dresden Fılannonı
Leıpzıg RadyoOrkestralan'nın
konserlenne sohbt olarak katıl-
dı
Accardo ıle Canino'nun bır-
lıkte v ereceğı konserde Beetho-
ven'ın 4 numaralı sonatı.
Brahms'ın 3 numaralı sonatı
Debussv'nın sol mınor sonatı
ve Szymanowski'nın 3 Paganın
Kapnsı seslendınlecek
Bugun avnca Mozart'ın un-
lu eserı -Saraydan Kız Kaçır-
ma" operası Topkapı Saravı
Muze>f nde. güçlu bır oyuncu
ve solıst kadrosu tarafından
ıkıncı kez sahnelenecek Once-
kı v ıllarda bırkaç kez y ıne Top-
kapı Sarayı'nda gerçekleştın-
len oyunda. bu kez farklı bır
kadroyeralıyor
Saraydan Kız Kaçırma ope-
rası bu akşam unlu Ingılız şef
Richard Hicko\ tarafından y o-
netılecek 'İskoçOdaOrkestra-
sı" eşlığınde "\nkara Devlet
Opera Korosu" tarafından tenor
Kurt Streit bas Stephen Ric-
hardson. soprano Rosa Mannı-
onıleSusanGritton tenor Bar-
ry Banks ve Lğur Polat ın ka-
tılımıyla seslendınlecek
Hıkâyede bır lspanyol soy-
lusu olan Belmonte ıle korsan-
lar tarafından kaçınlan se\ gılı-
sı Konstanze arasında geçen ve
Osmanlı saray ına kadar uzanan
olaylaryeralmaktadır Lçper-
delık ov unun başında Belmon-
te (Kurt Streit),sevgılısı Kons-
tanze v ı (Rosa Mannion) ara-
maktadır Selım Paşa'nın
(Lğur Polat) kahvası Os-
mm'den (Stephen Rkhardson)
Konstanze \e uşağı Pedrıl-
lo'nun (Barry Banks) saray da
olduğunu ogrenır Bunun uze-
rıne sevgıhsını kaçırmaya ka-
rar veren Belmonte. saray a mı-
mar olarak gırer Sonramnda
gelışen olaylar. Selım Paşa ıle
Belmonte'v ı karşı karşıy a getı-
nr ve netıcede ıkı sevgılı paşa
tarafından bagışlanarak bırbır-
lenne kav uşurlar
VakıfBank Uluslararası
Menkul Kıymetler Müdürlüğünde
Uluslararası Yatırım Uzman Yardımcısı
olma fırsatı!
VakıfBank, yarının çağda? bankacılığında bugunden yerıni
almak isteyen gençierimize uluslataıası boyutta bit fırsat
sunuyor. VakıfBank Uluslararası Menkul Kıymetler Müdür-
lüğti'nde, üluslaıarası Yatınm Uzman Yardımcısı olarak görev-
lendirilecek gençlerimizi sınava davet ediyor:
Sınava k a t ı l m a k i s t e y e n l e r i n
• T.C. vatandası olmalan,
• 4 yılhk yabancı diUe eğitim yapan ya da yabancı dil eğitiml
veren üniversite, fakülte, yuksek okullardan birisinden mezun
olanlar ile okulların yetkili makamlarınca onaylanmış Türkiye
ve yabancı ülkelerdeki ejitlerinden birini bitirmiş olmalan,
• Kamu hizmetinden yasaklı bulunmamalan,
• 1.1.1996 tarihmde 30 yaşını doldurmamı; olmalan,
• Herhangi bir kuruma karşı zorunlu hizmet yükümlnlüğü
altında bulunmamalan,
• Sağlık durumları ynrdun her yerinde gorev almaya ve gorevin
gerektirdiği seyahatleri yapmaya elverijli olmalan,
• Erkek adayların fiili askerlik gorevini yapmı; ya da en az
1 yıl erteletmij olduklarına dair bir belgeye sahip olmalan
gerekmektedir.
S ı n a v t a r i h i
Sınavlar 12-13-14 Temmuz 1996 tarihlerinde İstanbul'da
yapılacaktır.
S ı n a v s i s t e m i
Sınavlar yazılı ve sözlu olmak uzere ıkı kısımdır. Yazılı sınav,
Yabancı Dil (Ingilizce), Genel Yetenek ve Kfiltnr Smavı ile Bilim
Sınavı'ndan olusmaktadır.
S ı n a v k o n u l a r ı
a) Yabancı dil ve genel yetenek sınavları baraj niteliğindedir.
b) Bilim sınavında asağıdaki 6 konudan 3 konu seçilecekrir.
1) Ekonomi (Makro, Mikro, Uluslararası Ekonomi)
2) Para-Kredi-Banka
3) Mohasebe (Genel Esaslar, İşletme Muhasebesi, Bilanço Aaalizi)
4) Finansal Yönetim (Finansal Analiz, Finansal Planlama,
Yatırım Kararlan, Finansal Piyasalar ve Finansman, Çağdas
Finansman Teknikleri)
5) Pazarlama (Pazarlama Araştırmaları, Pazarlama Stıatejileıi,
Hedef Pazar Tespiti, Müşteri İlişkileri)
6) Hnkuk ( Botçlar, Ticaret, Medeni, İcra-İflas, Kıymetli Evrak)
S ı n a v a b a s v u r u
Sınava "Uluslararası Yatınm Uzman Yardımcılığı Sınav Basvuru
Formu" ile girilebilir. Sınav için son basvuru tarihi 5 Temmuz
1996 saat 17:00'dir. Sınav basvuru formu ve sınav broşürnnü
asağıdaki adreslerden alabilirsiniz.
• Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. İstanbul Bölgesi Genel Müdür
Yardımcılığı Personel ve İdari İfler Müdurlüğü: Abide-i Hûrriyet
Caddesi No: 154, Şişli • İstanbul Tel: (0212) 234 01 54
• Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Vluslararası Menkul Kıymetler
Müdurlüğü: Büyukdere Caddesi No: 149, Zincirlikoyn - İstanbul
Tel: (0212) 212 55 58 - 61
• Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Genel Müdurlüğü Planlama ve
İktisadi Araştırmalar Grup Müdurlüğü: Ataturk Bulvarı No: 211
Kat: 5, Kavakhdere - Ankara Tel: (0312) 468 11 60 (2378)
• Kadıköy • İstanbul Şubesi: Muvakkithane Caddesi No: 43,
Kadıköy - İstanbul Tel: (0216) 346 98 51
• İstanbul - İstanbul Şubesi: Halayar Mah. Celalbey Sok.
Vakıf İsham No: 1/18, Eminonu
İstanbul Tel: (0212) 514 09 36 VakıfBank" 2 1 Y ü z y ı l B a n k a c ı l ı ğ ı '
Son sıyası bunalımda herkes lıderlerden yakınıyor Bugun-
ku partı lıderlerının ulke çıkartarından çok kışısel ya da partısel
amaçları dıkkate aldıkları en çok dıie getınlen konu
Kımılerı de olaya daha "temelden" yaklaşarak "lıderlık ku-
rumu"nu eleştınyor Bu eleştın sahıplerı genel olarak "lıderhe-
gfemonyas/"deyımınıkullanıyor Boylece sıyasal partı mensup-
larının ve mılletvekıllennın kışısel ozgur ıradelerıyte değıl sade-
ce lıderlennın emırlenyle hareket ettıklennı belırtmek ıstıyorlar
• • •
üderlenn davranışlarından yakınmak bence doğru ve geçer-
lı bır şıkâyet
Buna karşılık "lıderlık kurumu 'ndan ve "lıder hegemonya-
s/"ndan yakınmak galıba pek haklı değıl
Çunku dunyanın butun ulkelerınde ve butunreıımlerındelı-
deıier hem çok onemlı hem de hepsı "egemen"
Yanı "lıderlık kurumu" ve "lıder hegemonyası evrensel bır
olgu Bu nedenle bundan kurtulmak Turkıye'de de olanaksız
Belkı gereklı de değıl Zaten bugunku bunalımdan çtkış ıçın
"başkanlık' rejımı onerenler de bılınçlı ya da bılınçsız olarak bu
evrensel olgunun etkısınde değıller mı9
Pekı o zaman lıderlık ıle ılgılı olarak Turkıye'dekı terslık ne-
rede"?
Bırıncı terslık sıstemde Ister başkanlık rejımı olsun ıster par-
lamenterduzen, butun dunya demokrasılerınde sıstem ege-
men" lıden denetler Bır lıder kendı partısı ıçınde nedenlı guç-
lu olursa olsun sıstemın genel denetımınden ve ozellıkle hu-
kuk kurallarından kaçamaz
Ikıncı terslık bızdekı lıderlerın "kalıtesı "nde Turkıye'de de-
mokrası çok yenı olduğu ve ustelık çok sık kesıntıye uğradığı
ıçın sıyasetçılenn "yetışme" şansı fazla olmuyor Anayasalar "s/-
yasetı' pek çok kışı ve gruba kapattığı ve sıyasete gırenler za-
man zaman "devlet" elıyle ya de teronst kurşunlarıyla yaşam-
larını yıtırdıklen ıçın, "kalıtelı" ınsan gucu sıyasete soğuk bakı-
yor
Sonunda da genellıkle kışısel çıkarlarını yırtıcı bıçımde sa-
vunan ve "kaybedecek fazla şeyı" olmayan kışıler sıyasete gı-
np yukselıyor
• • •
Değerlenn ve ınançlann çok hızlı değıştığı ve sosyal ılışkıle-
nn bu değışme suratıne ayak uyduramadığı donemlerde sıya-
sal bunalım ortaya çıkıyor Bu bunalımı yenı bır sosyal yapılaş-
ma ıle aşan lıderlere VVeber, karızmatık lıder dıyor
Karızmatık lıder, en kısa tanımla ve halk deyışıyle "davranış-
lannda bırkeramet olduğuna ınanılan" onderdır
Bu lıder bunalımı aşmak ıçın yenı bır duzen kurar ve bu du-
zenı yerıne oturtunca, yanı kurumlaştınnca" gorevı bıter
Kanzmatık lıder kavramının dunya uzenndekı en çarpıcı or-
neklennden bırı Mustafa Kemal Ataturk tur
Pek doğal olarak pek çok toplumda sık sık çeşrtlı bunalım-
lar yaşanır Fakat her topium her an bır Mustafa Kemal Ataturk
yaratamaz
Ama her toplumdakı sıyasal lıderlerın az ya da çok bır kanz-
ması vardır
Her sıyasal partı lıdennın soyledığı sozlerde ya da yaptığı ış-
tefde, o sıyasal partının mensupları, bır ~keramet" olduğuna ına-
nır
Işte bu ınanç o lıdenn "kanzmasrdtr
• * •
Bugunku Turkıye'yı yoneten ya da yonetmeye talıp olan lı-
derlerın kanzmalanna bırbırlenyle karşılaştırmalı olarak baktı-
ğımızda şoyle bır tablo goruyoruz
Ecevıt, Erbakan ve Türkeş nıspeten yuksek Çiller, Yılmaz
ve Baykal gorelı olarak duşuk kanzma sahıbı gorunuyor
Bır başka deyışle, ılk uç lıdenn takıpçılerı lıderlenne son uç
lıdenn takıpçılerınden daha çok "ınanıyor"
Bu "manzara" bıze Turkıye yı bugunku kısa vadelı bunalım-
dan çıkaracak lıder konusunda da ıpuçları venyor
Ya ılk uç lıderden bın tek başına ya da bu lıderlerden en az
bırısının ıçınde bulunduğu bır grup. yanı bır "koalısyon" gun-
luk bunalımı aşma şansına sahıp
Tam bu noktada geçen haftakı yazımda belırttığım bır nok-
tayı "kanzmatık lıder"m aynı zamanda tutariı bır değerler sıs-
temıne yanı "yenı" bır sıyasal ıdeolojıye de sahıp olması ge-
reğını çunku toplumun yenı yapılaşmasını buna gore oluştu-
racağını ya da bu umudu yarattığını hatırlamalıyız
Turkeş'ınMeclıs'ebilegırememış Ecevıt'ınıse son yıllarda
"duzen değışıklığı" programını gundemde tutmamış ya da tu-
tamamış olması Erbakan'ı bu alanda yalnız bırakmıştır
"Refah olgusu "na bır de bu açıdan bakılırsa. sanıyorum Tur-
kıye de sıyasetı daha lyı anlayabılınz Tabıı, gunluk bunalımı asa-
lım derken daha uzun donemlı bır knzın ıçıne duşmek de var
Bence hıç akıldan çıkanlmaması gereken nokta, bunalımlan ço-
zerken "demokrasrnm tum kurum ve kurallarıyla guçlendınl-
mesı ve krızlerın bu yolla aşılması gereğı
• • •
Sıyasal lıdeıienn kanzması bonalımı aşmaya yetmezse ne
olur? Yanıt çok basıt Topium kurtuluşu başka hderlenn "ka-
nzması "r\üa arar
Pekı o lıderler nerededır
9
işçı sendıkalarında ışveren orgutlerınde medyada. yanı ba-
sında ve televızyonda sıvıl ve askerı burokrasıde meslekoda-
lannda, eskı poiıtıkacılar ve harta sanatçı ve edebıyatçılar ara-
sında Pek doğal olarak sporcuları da unutmayalım
Sıyasal arenanın dışında da pek çok kanzmatık lıder" za-
ten vardır Her koşe yazısında sıze yol gosterdığıne ınandığı-
nız gazetecı-yazar, omrunu emeğe adamış namuslu sendıka-
cı şırketını başandan başarıya koşturan durust ışadamı attı-
ğı golle takımını kurtaran futbolcu gençlenn sesıne ve şarkıla-
nna hayran olduğu sanatçı hep boyle 'kanzmatık' lıderlerdır
Topium boşluk kaldırmaz Gorevlennı yerıne getıremeyen-
lerı bağışlamaz, onların ışlevlennı başkalarından beklemeye
başlar
Onumuzdekı gunlerde neler olacağını ya da "başımıza ne-
lergeleceğını" kestırmek ıçın kâhın olmaya gerek yok
Ben soğukkanlı bır "gozlemcı" kımlıgıyle bu yazıda her uç
seçeneğı de terbıyelt bır bıçımde ıfade etmeye çalıştım
"Anlayana sıvnsınek saz
Ekran hakkında her hafta koyduğum 'not"u bu kez bır so-
ru bıçımınde belırtmek ıstıyorum Reklamlarda çocukların ve
bebeklenn kullanılmasını onaylıyor musunuz7
Yanıtınız "Hayır"
ıse gelecek haftakı soruyu bekleyınız
KÜLTÜR^ÇİZİK
K A M İ L M A S A R A C I