Katalog

11 HAZİRAN1996SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER Kazdağı bugim de efeane doğuruyorKazdagı bu. Efsane doğurmadan duramıyor. İlyada, olmadı Sankız, olmadı Kırk Erenler, o da olmadı Kudaroglu Alibey... Yoksa sizce bir küçücük Yörük köyünde, salt kendi yüreği, bileği ve bilinci ile 1990'lann Türkiyesi'nde bir etnografya müzesi kurmak efsane sayılmaz AV DIIS E\GİN Kazdağı oldum bıttım efsane doğurdu Bir zamanlar adı tda DağTydı Daha o zamandan, o çok bılınen efsaneyı doğurdu Hanı Troia kralı Priamos'un oğlu Paris. Ida'da kaz guderken Hatıı Olympos'ta tanrılar sofrasına nıfak tannçası Eris ustunde "en giızele" >azılı elmayı fırlattı da. guzellıklen yanşan uç tannça Hera, Artemis \e Afroditelmayı pay edemedılerde Hanı Ida'ya gıdıp Parıs'ı hakem seçtıler de. o da elmayı Afrodıt'e uzattı da Tamam tamam pekı Bunu bılıyorsunuz Sonra Turkmenler yalın kılıç Anadolu'ya daldılar ya Hanı Turkmen \e \ oruk bo>lanndan kımılen gelıp ak kopuklu Ege kı>ılannı yurtlak belledıler de. kımılen Ida Dağfnın yamaçlanna yerleştıler de. geleneğe u>up onlar da kaz çobanlığına başladılar da. dagın adını Kazdagı'na çevırdıler de bir gun bir ermış Cılbak Baba ıle onun guzeller guzelı kızı Sankız, dağın tepesınde Hanı Sankız. babası aptes almak ıçın su ıstedığınde dağın tepesınden uzanıp Edremıt Korfezı'nden tası doldurdu da Tamam tamam Bunu da bılıyorsunuz Ama şimdi anlatacağımı bilmivorsunuz. Dinleyin: Gunlerden bir gun, çağlardan bir çağ ıdı Gormuş geçırmış. çok çekmış çok çığnenmış Anadolu toprağında bir başka uyanışın şafağı sokmuş ıdı Kazdağı'nı yurt bellemış Tahtakuş ko>u Yoruklennden Kudaroglu Hasan gozlennde bılımın îsiltısı. dılınde Homeros'tan, Yunus Emre'den. Boudelaire'den. Aragondan. (kımse duymasın) Nâzım'dan dızeler. yuregınde Gogol'dan. Çeho\ "dan Steınbeck'den. Dostovevskv'den, Panait İstrati'denparagraflar taşıyarak >enı bıtırdıgı Savaştepe Ko> Enstitüsü'nden ko>une Tahtakuşlar'a dondu Tahtakuşlar'ın Mk öğretmeni Kudaroglu Hasan, Tahtakuslar'dan yetışmış ılk ogretmendı kudaroglu Hasan, Tahtakuşlar koyune gelen ılk oğretmendı ve Tahtakuşlar koyunun gorduğu ılk devlet memuru ıdı Tahtakuşlar'da a>dınlanmanın şafağı soktu Gunduzlen çocuklar. akşamlan Kazdağı "nın yaşını başını almış koca Yoruklerı okumayı sokmeye, kıtabı tanımaya başladılar Gunlerden bir gun ıdı Ak kopuklu Ege. Edremıt Korfezf nden Kazdağfnın yamacında kurulu Tahtakuşlar koy une gene goz kırpar ıdı Kudarogullanndan. Tahtakuşlar koyu oğretmenı Hasan Kudar aıleyı bir araya toplamış ıdı Toplanan bııyukler arasında saçlan uç numara tıraşlı. çocukluğunun henuz bahannda. kaz çobanı doğmuş ama kaz çobanı kalma>acak. hele hele kaz kafalı hıç kalmayacak Alibev Kudar da \ar ıdı Agabey Hasan Kudar'ın soyledıklennı bir sozcuğunu bıle kaçırmadan dınler ıdı Aldı Hasan Kudar Arkada Orta Asya'dan Ka/dağı yamaçlarına kadar kimbilir kaç ke/ dağıtılıp kurulmuş V oriık çadın Tahtakuşlar Müzesi'nin tam ortasına kurulmuş. - Bu bizim dağımız var >a. bu bizim Ka/dağı bağrında. uçurumunda. akan deresinde. kaıiı tepesinde ve yamacında insanlığın tarihini taşır. Dedemiz Homeros bunu anlalır u/un uzun. Dedemiz Korkut bunu anlatır u/un u/un. Dedemi/ Cılbak Baba. ninemiz Sankız anlatır uzun u/un. Dedelerimiz Kırk Erenler anlatır uzun uzun. Son dedemiz anlatır, o bırakır son ninemiz anlatır, onların unuttuğunu babamız ekler, ondan arta kalanı anamız tumler. Bu dağ insanoğlunun tarihini taşır. \unan kıyılanndan yelken açan korkusuz gemicilerin. Orta \s\a bozkınndan at surup gelmiş yiğitlerin destanlarını taşır. Orta Asya'dan yola çıknıış atalanmızın kilinıi. keçesi, zeytinin dalı, goçerin obası. çadınn kirişi. atın uzengisi, sabanın sapı, koyunun çıngırağı. gelinlerin nakışı. ataların oku, sadağı. atın eğeri, eğerın kaltağı, N oruk kı/ının fistanı. Turkmen beyinin kamçısı. çobanın yamçısı saklanmalıdır. En buyuğunden en kuçuğune bizi biz yapan. bizi anlatan anılar derlenmelidir. Bir çop bile zi>an edilmemelidir. Tarih gelecektir. Gelecek larihte gizli... Koy Enstitiıleri bitti Agabey Hasan Kudar aynen boyle mı dedı ' Bılınmez Ama efsane boyle Efsaneleryanlış so\ler mı ' Alıbey Kudar. saçları uç numara traşlı. gozlen kocaman Ağabeyının dedıklennı bir sozu bıle kaçırmadan dınledı Kafasına ı>ıce nakışladı "Tarih gelecektir. Gelecek tarihte gizli!" Alibey Kudar ağabeyının ızınden gıttı Savaştepe Ko> Enstıtusu'ne bu kezo başladı Gogol. Homeros, Yunus Emre, Boudelaıre Aragon. (kımse duymasın) Nâzım. Çeho\. Steınbeck Dostoyevsky. Panaıt İstratı derken Savaştepe Koy Müzenin bir bölümü de resim sergisi. Acaba veryüzünde resim sergisi olan kaç kö> var? Enstıtusu bıttı O yıl koy enstıtulerı de bıttı Tırmanan gencılık enstıtulen oğretmen okullanna donuşturdu Bılgılerın salt kıtaplardan oğrenıldığı. oğrencınm elıne çekıç. kurek. kerpeten. laboratuvartupu. mala. testere, pulluk almadan. ağaç aşılayıp. fıdan dıkmeyı. tarla surup tohum serpmeyı oğrenmeden mezun edıldığı okullara donustu Koy enstıtulen o yıl bıttı \a enstitulıiler' Koy Enstıtulu Alibey Kudar Tahtakuşlar koy une oğretmen oldu Nobetı ağabeyınden devraldı Ağabey tırmanan gerıcılık dalgalarının anunde oradan oraya suruluyordu Sonunda Paris'e kadar kovalanacaktı Şımdı oralarda ^lunuzduşerse sorun Parıslılere. "Hasan Baba'vı nerede bulurum?vl deyın Hemen gosterırler (lnanmayan dener) Alibey Kudar hem oğretmenlık yaptı. hem efsanelerın dağından yuzlerce yıllık yörıik geçmisini dcrlemeye ba>ludı. Kılım. keçe. atın bukağısı. çadırın kınşı. gelının yemenısı. ytğıdın fışeklığı. çobanın değneğı keçının sut kırbasi voruk kocasının yırtık urbası derken ev doldu. sayvan doldu yukluklerdoldu teremelerdoldu terceler doldu Mıbey Kudar oğullannı topladı Bıldırdı - Davranın bakalım. Bir müze kuracağız. Tahtakuşlar Muzesi... Delı mı ne ' Delı zahır Ama şu koca dunya da kadımden bu yana okuzun boynuzu ustunde bir delılerın. ıkı velılerın. uç sevgılılenn yuzü suyu hurmetıne durmuyor mu' - Iyi müze kuralım da kim yapacak yapıyı. kim çatacak çatıy ı. kim dokecek betonu? Sanıt Alibey Kudar'dan geldı - Biz. dedı Bir muze vapanıayacaksak ne demeve bitirdim ben bu koy enstirusunu Iki mala. bir kova Ikı mala. bir kova Haaaa. bir de yurek. bir de bılınç. bırde ınat' Eldekı avuçtakı bımdan ıbaret Kollar sıvandı Av uçlara tukuruldu Sabah gcç kalanın cezası ağır Kova onun payına duşiıyor Cek bakalım harç çek. taşı baba tası Otekı ıkı Kudar keyıflı, ha bıre mala sallayıp taş doşuvorlar Pay ına kova duşen Kudar. ertesı sabah kuşlardan tavuklardan \e karıncalardan once uyandı Bu kez onun ağzının kıy ısında bir muzıp gulucuk Kıl pay ı geç uyanan baba Kudar'ın. şu Alibey Kudar'ın pay ına duşense bugun kova Çek baba harç çek Koş baba koş 1991 'de Tahtakuşlar Muzesi bıttı Adı bınanın cephesıne kazındı Pek de fıyakalı oldu Tahtakuşlar Ozel EtnografŞa Galerisi Muze yerıne galen denmesı devlet burokrasısınden yıldıklarından Muze demek ıçın çok şey lazım V'alılık makamında dosyalardoldurmak. bınada yonetmelıklerın ongorduğu kurutma. havalandırma. nemlendırme. yangın sondurme. tahmıl, tahlıye tahlısıye. pohsıye onlemlen bir bir almak gerek O zaman dev let sıze muze tenmını kullanma ıznı venyor Başka da bir şey vermıyor lyısı mı golge etmesın Muzenın resmı adı da varsın galeri olsun Içınde yoruk tarıhı yaşıyorya Efsanelenn dağı Kazdağı'ndan derlenmış kultur hazınelen, el emeklerı. alın terleri ve goz nurlan gelen konuklann onune senlıyor ya Dahası Dahası çoğu ılkokul oğrencısı bınlerce muze zıyaretçısı eşıkten ıçen gınyor Gunluk ortalama zıyaretçı sayısı bu yıl 12O'yıgeçtı (Osmanlı başkentı Istanbul'un Topkapı muzesının ortalaması kaç kışı acaba') Muzeye bir kıtaplıkeklendı Kutular dolusu kıtap yağıyor muzeye (Alibey Kudar kıtaba doymaz Elınızde varsa sız de yollayın Oyerbulur) Kıtaplıkta Tahtakuşlar ılkokulu ogrencılen ev odevlennı yapıyorlar Başlannda emeklı oğretmen Alibey Kudar Sorusu olan oğretmene sorduğunda, parmak kıtaplığı gostenyor - Kalk verinden küçük V öriik. Git kitaplığın raflannda derdine derman olacak kitabı ara. \rama\u bulmayı ve kendi derdine kendin derman olmayıoğren! Kuçuk yorukler gordum Tahtakuşlar yamacında Dort beş y ıldır kuçucuk ayaklannın ustune daha sağlam basar olmuşlar Muzeye konukevı de eklendı Araştırma ıçın gelenlergece kalsın Çayını kahvesını. çorbasını kendi pışınp keyfıne baksın dıye Dıptekı dolaba bırkaç kasa \eni rakı şışesı kondu Hanı konuk coşarsa, kederlenırya da sevınırse koysun ıçkısını keyfıne baksın dıye Muzeye bir sergı salonu da eklendı Adı "Selim Turan Resim Galerisi** oldu Taa Parıslerden kopup gelen Geldığınde Edremıt Korfezı'ne, Kazdağı'na. Tahtakuşlar koy une vurulan ve Alibey Kudar'ı anababa ayn can kardeşı belleyen ve genç yaşta aramızdan ayrılan ressam Selım Turan Tablolan muzenın demırbaşına kayıtlı Bugunlerde muzenın sergı salonunda fotoğraf sanatçılarıYıldız Kalkan ıle Erdal Yazıcı'lann sıyah-beyaz karma sergısı var Yann bir ressamın, otekı gun bir yonfucunun Bir tiyatro ekslktl... Alibey Kudar şımdılerde Tahtakuşlar koyunün bir başka yamacında, doganın neredeyse kendılıgınden amfıteater bıçımı verdığı alanda bir açıkhava tıyatrosu kurmanın yollarını arıyor Kudar'lann buyuk oğlan unıversıtede ışletme okudu Ama tum gununu muzeye adadı Işletmeyı, bızcıleyın duşen eskı dostlan ışletmekte kullanıyor Sonra da keyıfle guluyor Efsane de zaten burada bıtıyor Ya da başlıyor ya da dur durak bılmeksızın suru>or Kazdağı bu Efsane doğurmadan duramıyor ilyada. olmadı Sankız. olmadı Kırk Erenler. o da olmadı Kudaroglu Alibey Yoksa sızce bir kuçucuk yoruk koyunde. salt kendi yureğı bileği ve bılıncı ıle 1990'lann Turkıyesı'nde bir etnografya muzesi kurmak efsane say ılmaz mı1 Eger sayılmazsa UNESCO fena yanıldı demektır 1994 Birleşmiş Milletler L'NESCO Ödülu Tahtakuşlar Ozel Etnografya Muzesfne venldı de Başka sorunuz yoksa, bu roportajı noktalayalım Eger Edremıt dolaylarına volunuz duşerse. sorun bınlenne ya da Alibey Kudar'a telefon edın Numarası 0 266 387 33 40 Gunıi saatı hıç onemlı değıl Alibey Kudar harç kovası kendi payına düştuğunden gunden ben hep tavşan uykusunda zaten Bir gozu kapalı. otekı açık Korkmadan amtn o KudarkendieUerivledu>annıordüğu,harcını taşıdığı, betonunu döktuğü "Mii/e"nin onıinde. Üniversite sınavlanna getirilmek istenen yeni sistemle sınav lara giriş sayısına sınırlama yapılacak Liseden yeni mezunlara ek puanEMİINE KAPLAN ANKARA -Oğrencı Seçme v e Yerlestırme Merkezı (OSYM). unıv ersıte sınav lanna gıren oğ- rencı sav ısının her v ıl katlanarak artması nedenıyle yuksekoğre- tım kurumlanna gınşın yenıden duzenlenmesı ıçın bir dızıçalış- mabaşlattı OSYM Ba^kanı Prof Dr Eres Soylemez. 1997 yılın- dan ıtıbaren liseden yenı mezun olan oğrencılere ek puan venl- mesı. sınava gırış sayısının si- nırlandınlması. ÖSS'y ı (bınncı sınav) kazanmak ıçın gereken taban puanının yukseltılmesımn planlandığını soy ledı Soylemez. projelenn bu yıl Yuksek Öğre- tım Kurulu'na (YOK) sunula- cagını bıldırdı OS 1 » M Başkanı Eres Soyle- mez. Cumhuriyet'e yaptığı açık- lamada üniversite sınavlarına gıren oğrencı sayısınm her yıl artnğım. liseden yenı mezun olan oğrencılerın dığer oğrencılere oranla ba^anlı olamadıklarını belırterek sınav koşullannınye- nıden duzenlenmesının zorunlu hale geldıgını soy ledı Sınav la- nn venıden ele alınmasina yone- lık 3 projenın yurutulduğunu an- latan Soylemez. projelere ılış- kın şu bılgılen verdı "Ilk pro- jemiz: Milli Eğttûn Bakanlıgı'nın gerçekleştirdiği 15. Milli Eğitım Şûrası'ndadaalınan karar uya- nnca. liseden yeni mezun olan- lara üniversite sınav lannda ek puan verilmesi. Bugunku duru- ma gore, yeni lise mezunlannın diğer oğrencilere gore başan du- rumlan çok duşuk. Bu da hak- sız rekabete neden oluyor. \eni mezunlaraek puan verileceğigi- bi. ertesi vıl tekrar sınav a giren adaya daha duşuk puan verile- rek bu puan. aşama asama sın- ra indirilecek. Av nca. aday lann sınav a giriş sayısı da sınırlandı- nlabilecek. Bu konuda herhan- gi bir yılsınırlaması henuzduşu- nulmedL ancak şu kadardan son- ra sınava girilemez biçimınde bir hukum getirilebilir." Soylemez sinavı kazanama- van bir adavın buvuk umıtlerle her y ıl sınava gırdığını anımsa- tarak lıseeğıtımmden sonra her- hangı bırmesleğeyonlendırıle- bılecek oğrencılenn 4-5 yıl bo- yunca uretıcı yerıne tuketıcı ko- numuna geldıgını vurguladı Soylemez 2 projelerının. OSS'yı kazanmak ıçın gereken taban puanının arttınlmasi y a da ÖSS'nın ıkı asamalı halegetınl- mesı olduğunu soyledi Sovlemez. 3 projenın de or- Batman<da ÖSS 'de toplu kopya BATMAN(Cumhuriyet) - Univ ersıte\e aıns arnıiişkrse o alanda alacaklan puanlar iptalBATMAN(Cumhuriv«t)- Universıteye gınş bınncı basamak sınavında (OSS), Batman'da beş okulda toplu kopya çekıldığı tespıt edıldı Oiayla ılgili 18 oğretmen hakkmda soruşturma açıldı OSYM tarafindan bıigısayarla yapılan ıncelemede Batman'dakı ÖSS sınav ında yaklaşık 250 oğrencınm toplu kopya eylemıne katildığının anlaşıldığı ögrenıidı Batman Meslek Yuksek Ökuîu Müdürü Ekrem Kaya, konuyla ılgılı olarak şunlan söy ledı "Dokuz satonda meydana gelen toplu kopya olayuun. sakınJarda görev alan öğretmenlerden kaynaklandıına inanmıvoruz. Öğrencilerin birbirlerine bakarak kopya çektiklerini sanıyvruz. Tüm öğrencilerin mağduriy tti sözkonusu olamaz. kopya otayına kanşanİar hangi alanda suıava girmişkrse o alanda alacaklan puanlar iptal edilecektir. tiimizde meydana gelen bu ilk kopya ol»i bizi üzdu." Batman Lısesı. Endustn Mesiek Lısesı, Fatıh. Atatürk Ilköğretım Okuilan ve Cengız Topel tlkokulu'nda toplam 9 salonda toplu kopya çekıldığmt kavdeden yetkılıler. bakanlıkça bu okullarda gorevlı 18 oğretmen hakktnda soruşturma açıldığinı bıldırdıler ! 8 oğretmene bundan sonrakı smavlarda görev venlmeyeceğıne dıkkat çeken yetkthler, "23 hazjranda yapılacak ikinci basamak sınav ında böyle bir olaym tekrarlanmaması için daha sıkı önlemler alacağız. Toplu kopyanın tekrartanmamasını umuyoruz. Çiınkü bu rür olay lardan hem oğrenciler hem de öğrermenler zarar gönnektedir"* dedıler taoğretım başan puanıyla ılgılı olduğunu kayderek fen lıselen- nın durumu açısından ortaoğre- tım başan puanının bırçok sı- kmtıy a neden olduğunu kay det- tı Fen lısesı oğrencılerının pu- anlannı v ukseltebılmek ıçın son sınıfta genel lıselere geçış yap- tığını anımsatarak ortaoğretım başan puanında butun oğrencı- lenn kabul edebıleceğı bırduzen- leme uzenndeçalışıldıgını kay- dettı Projelerın son jeklı venle- rek bu yıl ıçınde VOK e sunu- lacağını belırten Soylemez. sı- navda sahtekârlık ve kopya gı- nşımlerıne karşı cavdıncılığın arttınlmasi ıçın de yenı uvgula- malaragıdıleceğını soy ledı Sov- lemez. yalnızca kımlık sahtekâr- lığı yapan oğrencılerın sonrakı sınavlara alınmadığını bu vıl- dan ıtıbaren toplu kopva çeken oğıencıleredebunun uvgulana- cagını kaydettı 23 hazıran gu- nu yapılacak O\ S sonucunda açıköeretım ve2yıllıkonlısans ıçın647bın279 4yılhkfakul- teler ıçın 129 bın 999. ozel ve- tenek ıçın de 12 bın 542 olmak uzere toplam "789 bın 820 og- rencı yuksekoğretım kurumlanna yerleştırılecek Sınava. 949 bın 7 52 aday katılacak Yeni Galata Köprüsü çatladı İstanbul Haber Servisi- İhalesıyle. yapımıyla. hakedış odemelerıyie kamuoyu gundemınden ınmeyen Galata Koprusü, daha tam olarak tamamlanamadan çatladı Yetkılıler, çatlamanın kara tarafındakı zemınde oluşan oturma nedenıyle meydana geldıgını. bu tur otunnanın Halıç'ın butun kıyı kesımınde gorulduğunu belırttı Galata koprulerının yenısı de eskısı de yerlenne uyum sağlavamadı Eskı Galata Köprusu venı adıyla 'ValideSultan Kopnisü". ek yerlerındekı açtlmalar nedenıyle araç geçışını zorla^tınyor. Kopru dubalannın. Halıç ıçensindekı su sirkülasyonunu engelledığı ıçın kaldınlması duşunuluyor Kaldınlması duşunulduğu ıçın de koprunün bakımı yapılmıyor Ozellıkle Balat tarafındakı ek yennde meydana gelen kot farklılığı arabalann geçışını oldukça yavaşlatıyor. Lzun süre eskı Galata Koprüsu'nden geçmeyen ^uruculer ıçın bu kot farklılığı bir tuzak olusturuyor 1986 yılında ıhalesi yapılan ve 1989 yılında bıtırılmesı planlanan yenı kopru ıse hâlâ bıtırılemedı llgılıler. koprunün yûzde 10 kadar bıreksiklığının bulunduğunu. bunun ıçın de kopru uzennden tramvayın geçırılmesı. dukkanların tamamlanması. kulelenn yenıden duzenlenmesı îslemlennın tamamlanması gerektığını belırtıyor \enı köprudekı talıhsızlıklere bir yenısı daha eklendı Karaköy kesımındekı astalt boydan boya çatladı Uzmanlar bunun kayma ya da çokmeden meydana gelmiş olabıleceğını belırtırken Karayollan yetkılılerı. çatlağın onemlı olmadığı yolunda goruş belırttıler (Fotoğraf MEHMET DEMİRK\\ \)