Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 EKİM 1996 PAZAR OLAYLAR VE GORUŞLER Kurtuluş Günlerimizden Dersler Emekh Yazın Öğretmenı H eragustosun sıcak gunlen- nı vaşarken 1922 Agusto- su nuanımsı\orum Kurtu- luş Sa\a>ı nı bonuçlandıran "Buvuk Ltku"\u kucakla- mış olan o guzel a\ hangı koşullar altında nasıl vokluklara \e vok- smluklarakatlanıîarak vaşandı dı\eduşu- nu\oram 0 ^0 \gustob utkusu savesinde ışte bugun de tstanbulumuzun kurtuluşunu kutlu\oru2 1919 Mavısi nda Samsun'da başlavıp 9 Evlul I922'de Izmırde bıten o buvuk sava- sjin ıçınde vaşavanlar tum olanaksızlıklara karşın umut \e ınancını \ıtıtme\ıp \urdu- muzu saldırganlardan kurtarmak ıçın ateşe atıian Mustafa Kemal'ın ardında toplamr- ken bu gucu nereden almı>lardı' (Onlann canlannı dijlenne takarak kurtardıklan ul- kemızde -\taturk devrımının avdınlıgında eğıtım gorerek vetışmış profesor sanını da almiş kımılerının bugun o avdınhga ortu çekmek ıstercesıne da\ ranışlannı buvuk bır acı ıle ızlnorum ı 1919-1922 vıllannın ozvenlı yığıtlerını denn sa\gı\laanarkengunumuzunparava, mala mulke dov ama\ an bun ları nası 1 edın- dıklen ortava çıkmasin dıve dun bovledık- iennın tam tersını vapıp usa sığmaz vone- tım ortaklığı kurarak bunu surdurebılmek ıçın odun uzerıne odun verenlen yurekten kınıvorum Kendılerı ıçın ılen surulen savları vanıt- lamaktan kaçındıklanndan v urttaşlann kar- şısına çıkacak \ uzlerı olmadıgı halde gerı- ne gerıne konuşup demeç so\le\ vermelc- ten çekınmevenlerı bıkkınlık \ e bov lelenn- ce vonetılmemn utancula venvorum Sonra o kurtuluş gunlenmızde olanlan gozumunonunegetıırvorum Mustafa Ke- mal Paşa valnızca ulusuna guvenerek Is- tanbul dan vola çıkarken v anında vakın bır- kaç arkadaşı vardı valnızca Vahdettintara- fmdan kendısıne venldıgı gunumuzun kı- mı vazarlannca sav lanan aitınlar bır safsa- tadır Bu kurruluş yolculuğunda VJustafa Ke- mal de arkadaşlan da ellennde avuçların- da ne varsa ulus ıçın harcarken halk da on- lan ornek alarak \ annıv oğunu comertçe or- ta\a dokuyordu Onderle halkın bu bırlık- telıgı Kurtuluş Savaşımızınkazanılmasın- da en buvuk etken olmuştur Guvenıvordu Mustafa Kemal. ardmdakı halk ordusuna, Anadolu nun doğusundan, batısından, kuzevınden gunevmden akıp gelerek onun buvruğu ıle olume hazır ol- dukları ıçın Bu guvenle, agustos sonlarına vakın bırakşam ustu, buvuk bırgızlılık ıçın- de Ankara'dan Afvon a doğru vola çıkarken herkes onun Ankara"dakı dıplomatlara çav şolenı vereceğını sanıvordu ozellıkle ovle duvurulduğu ıçın Batı Cephesi genel karargâhında bu sa- vaşa katılan bır kurmav bınbaşı, o sabahı şoyleanlatıyor "26 Ağustos 1922 sabahı saat uçte ha\- vanlarla ordugâhtan Kocatepe gozetleme yerine yoUandığunız zaman. herkesin kal- binde kutsal bır hevecan \ardı." işte utku- yu kazandıran da vureklerdekı bu kutsal coşkudur 1 Pek yakm gelecektekı parlak sonu. ılerı- v ı çok ıy ı sezen o eşsız komutan \ aven Sa- lih Bozok'un anlattığına gore Dumlupınar atılımından hem de on beş gun once, duş- mana ındınlecek son vuruşun hazırlıklan- nı denetlemeve gıderken duşuncelı oluşu- na değınen vaverıne "Eğer duşunduğum şe>i uvguJayacak zamanım olurea -ki olaca- ğııu umuyorum- acunun gozlerini kamaştı- racak bir gorunum oluşacaknr" demıştı Bu sozden on beş gun sonra tum yervuzu- nu şaşkın bırakan bır utkunun parıltısı doğ- du Anadolumuzdan En ılen ateşbovunda (cephede). Mehmet- çılenn başında savaşan buvuk komutan ut- ku kazanıldıktan sonra ^avaş alanında kar- şılaştığı gorunumu uzuntuv le ızlerken "Bu gorunum. ınsaniığı utandırabilir: fakat hak- lı sa\unmamız için buna zorunluvduk. Turkler başka ııluslann yurdunda boyle bir e> leme gnişmez" dedıkten sonra bıraz ıler- de topların arasında, verde kalmı^ bır \u- nan bavragmı gorunce elıvle onu gostere- rek "Bir ulusun bağımsızlık simgesidir. Duşmaıı da olsa sa.vgı gostermek gerekir. Bavrağı oradan alıp topun uzerine kovu- nu2"derkendegunumuzdebavrak>akma- v ı huner sav an kara v ureklılere ders venyor- du vıllarcaonce Buyuk bırvenılgıve uğravarakcanlannı kurtarmak ıçın nasıl kaçacaklarını bıleme- ven Vunanlıîann durumunu bır so\ le\ ınde şovle canlandırmıştı "Askerlcrimi/jn. Vunan ordusunun kalp \e vicdanına \erdiği dehşet çok onemlidir. Yunan ordusunun ucdanında hasıl olan bu korku \e haşu't butun \unan mılkrinesira- >et etmiştı. Ö kadar ki, adalarda buiunan Yunanlılar bile, Turk ordusu gelıŞor di\ e fi- rara gırışhorlardı. Bunlar. arada deniz ol- duğunu unutuvortardı. Kaçamadığından, kaçamavacağını anladığından debrenler vardı." Ordumuzun Izmır'e yuruyuşunu Halide Edip Adı\ar^ovle anlatmaktadır "Karargâh geceyi kasabada geçirecek iken birden bire Nife gitmeve karar \eril- di. Açlıktan bitkin bir haldodik! Bir loknıa ekmek bulnıak ımkânı \okru. \erden kırlı bir kâğıt parçası alarak Kemalettın Samı Paşa >a, Açlıktanoluvoruz di>e>aapgon- derdim. Kemalettin Sanıi Paşa otomobüiv- le geldi. Bize bir paket uzattı: Bir okka ek- mek ıki sardalve kurusu. birparça peynir..." Iste bov le zor gunler \ aşav anların kurtar- dıklan ulkemızde bırde bugun olanlan gor- dukçe nasıl bunalmakta oldugumu anlata- mam tzmır'de duşman denıze dokulmekle ış bıtmemıştı Ondan sonra cumhunyetınav- dmlık devnmlerı şapılırken bır vandan da Osmanlı devletınden kalan tum borçlar odenmıştı vabancılara Içtededıştada sav- gınlığımız \ardi Çunkudevletadamlarımız kışıselçıkar- larını değıl. ulkeyı. ulusu duşunuyor, onlar ıçm çalışıvorlardı Bunun ıçın, bugun ış ba- şında buiunan kımılerının o kurtuluş gun- lerımızın buv uk ınsanlanndan almalan ge- reken nıce oğrençeler (dersler) var 1 30 •\ğU!>tos utkusunun sonucu olarak 73 vıl once bugun de Şuknı INaili (Gokberk) Pa- ^a komutaMnda ordumuzun gırışıvle tstan- bulumuzun kurtuluşunu kutluvoruz Baştd •Vtaturkolmakuzere butun komutan \leh- metçık ve şehıtlerımıze mınnet ve şukran- larımızı sunarak 1 PENCERE Pompalanan Toplum... HÜSEYİN \LBEY Egıtıma P ompalamak bılıvorsunuz (genelde)hava babmaktır Pat'akbırlastıge sonuk bır ate- şe şışırılmesigerekenbırbalona Bevın- lerı duşunmeyetılerı algılamaveanlama veteneklen dumura ugratılmiş toplumlar, avnı zamanda sureklı hava basılan vanı pompalanan toplumlardır Ozelhkle kıtabın gunluk basinın elekronık ıletışım araçlarının çok gelıştıgı, bunlarla ınsanları, toplumları etkılemenın çok kolay- laştıgı gunumuzde butun bu araçları ve teknolojılerı denetlevebılen guçlenn en çok başv urduklan yontem- ierden bırı, "obuıienni (başkalannı)" pompalamak- tır Sonvıllardabutundunvada dınolgusununeredev- se \ aşamın dışına çıkarnıış gelışkın ulkelerde bıle ve- nıden bır >ofulaşma dınedonme dınesarılmagerçe- gı vaşanmaktadır Bu elbette bır gehşme değıl, kesın olarak bır gerılemedır dumura uğramadır ustaca bır pompalanmadır Venıden sofulaşmanın, umut dıye, kurtuluş dıve venıden dıne sanlmanın bıraz daha hız- lı ve kıtlesel vaşandığı Turkıvegıbı ulkelerde bu ola> bmlerce vıldır "pompalandıklannın" avırdında bıle olamayan pompalandıklarını anlavamavacak şekılde bevınlerı dumura ugramışlarla onları sınıfsal çıkar- larının geregı olarak bu duruma getırenler tarafından, "İŞTC. işte... Bakın. butun dunyada ınsanlarveniden di- nedonuvor.dinesarılıvor.." çaglıklanv la karşılanmak- tadır Dunvada venıden ^ofulaşmanın dıne sanlmanın ne olduSunu nereden "mulhem" olduğunu ka\ravabıl- mek ıçın ovle ust duzevde va da siıper olçulerde de- gıl normal sınırlar ıçınde bır zekava ve bır-ıkı gıdım da tanh bılıncıne sahıp olmak yeterlıdır Egemen sı- nıflar \e empervalızm kafasız, beyınsız, duşuneme- yen, tartışamavan soru ve hesap soramavan, olup bı- tenı kavramaktan acız (mendı), kendısını kul ve um- met olarak algılayan ınsanlardan oluşmuş, dınınde ıbadetınde, olan-bıten her şe> ı > uce bır hıkmete bag- lavarak kendı ahnvazılan olarak değerlendıren toplu- lukları. toplumlan daha kolay yoneteceklennı tanh- sel deneylerıyle bılıyorlar Bunu en ı>ı sağlayacak "manKelave manevTa"lardan bırının dın olduğunu da çok ıvı bılıyorlar Dunyadakı dıne donuşun venıden dının ıpıne sanlma gıbı bır olgunun, emperyalızmın da\ul vezurnasıeşlığındebıroyunu, planlı program- lı bır tatbıkatı oldugu 2 X 2'nın dört etmesınden da- ha matematıksel bır doğrudur Doğal kaynaklarını ulusallaştıran, daha da ılen gı- derek kamusallaştıran dışanya karşı ulusal çıkarları sav unan. ıçteyse paylaşımcı, eşıtlıkçı bır duzen sağla- van ılencı. devnmcı yonetımlenn ve halkların ulus- ların rahat bır lokmagıbı yutulması kolay mı' Pekı va mollalaşmış bırduzende bevınlerı ahlak adı altında kadınların apışarasına hapsolmuş, bılımı, hadıs ve ayetyorumlama duvanylaçevırmış, buyapılarıylada yuzlerce vıldır, bılım ve teknolojı alanına en ufak bır katkısaglayamamışınsanlar,topluluklar, toplumlar' Bunlar bılımı bılgıyı. teknolojıyı uretenlerın elınde o>uncak, kapılarında uşak ış alanlarında kole olmaz- lar mı' Hep bov le olmadı mı.hep o> le olmu>or mu' İşte "pompalanan''ulkelerıngelırkaynaklannı, do- ğal zengınlıklennı. ınsan varlığını \egucunu ıçte ken- dı çıkarları ıçın, dışanda da emperyalızmın ortakçı- ları olarak kontrol ve talan eden güçler. yanı lıteratur- de adlan •*egemen sınıfolarak tescıl edılmış kışıler, gruplar, sınıflar bu pompalamanın ve pompalanma- nın verlıyandaşları.taraftarlan gorevlılerı vesorum- lulandır Ellermdekı butun ıletışım ve ıletışıme yar- dımcı olabılecek herturlu vol \ontem olanakveka- nallarla kendı ulkelerını toplumlannı halklannı \e uluslannı "bazışe\ler"lepompalarlar pompalamava canhıraş destek verırler Dın, en çok bır "ortaçağ" kurumudur En çok orta- çağdakurumlaşmış, etkılı ve egemen olmuştur Bılım ve teknolojı gelıştıkçe ınsanhğın bılgı bınkımı arttık- ça bu kurum egemenlığını vıtırmış. bırçok kışı ve toplum ıçın neredeyse antık bıraksesuvara donmuş- tur \z once degındığımız -pompalamava\fpompa- lanmava" karşın ınsanlık. ağır ağır da oKa beynini bu bukağıdan kurtaracak, din'e valnızca duvuncunda (vıcdanında) yer verecektır Bızım bu bıldığımızı, venı bır toplumu dmle gu- dumleverek kolayca vonlendırıp vonetmenın >onsu- za kadar ve "kullijen" mumkun olmadığmı elbette emperyalızm de bılmekte ve gormektedır Bunun ıçın de başka yollar, başka kanallar başka enstrumanlar kullanarak toplumlara çok daha başka şev ler pompa- lamaktadır Bunlardan en çok ışe varavanlardan en uygun olanlarından bırı kultur ve sanattır Son vırmı otuz >ıldır butun dunvavı, bunca çoluk çocuğu, gençlığı yığınla kıtlevi kanser gıbı salgın veba gıbı saran rock metal pop vb muzık turlerı ko- numuz ıçın uvgun orneklerdır Bu topluma duşunmevı tartışmayı soru ve hesap sorma>ı bılımı, sanatı kulturu teknolojı geliştırme- yı, araştırma>apmavı ınsanı ınsan ılışkılennı \edo- ğayı bılımsel bılgı>le gerçekçı sanatla ırdeleyıp kav- ramavı sorunları a>nı >ol ve vontemlerle çozmevı unutturmanın tek volu elbette dın değıldır O toplu- ma, çok ustaca vontem ve manevralarla kendı dılını. kendı kulturunu ve kultur degerlennı, kendı tarıhsel toplumsal vekulturelkoklerıne gerçeklerıne zengın- lıklerıne enstrumanlanna davalı kultur-sanat alanla- rı oluşturmav ı kultur v e sanat urunlen v aratmav ı unut- turabılırsenız o toplumun kafasına vulan geçırmış sirtına bınmışsınız demektır Boyle bır topluma ıs- tedığınız semerı de vurabılır ıstedıgınız yuklen de vukleverek ıstedıgınız dağları aşabılırsınız Turkıve butun gorunum ve goruntulenyle, yular- lanmış semerlenmış ve uygun yuklerle yuklenmış < *Hi"bırornektır Bugun, Turkıve'nın neredeyse butun radyo- telev ız- von kanallannda neredev se butun gazetelennde "pop sanatı vesanatçtsı" markalı bır "malumat" pompalan- maktadır Bır toplumun gelecegı demek olan gençler, popçulann konserlerınde çığlıklar atarak kendınden geçmekte genç kızlar popçu erkeklere dokunabılme- yı helehelebunlarlavatmavı,hıçkuşkunuzolmasın, bırMuslumanın pevgambenn Mırac"açıkmasını kut- sal gormesınden daha kutsal ve ulaşılmaz gormekte- dırler Ovsabuzavallılar, şışırılen bırer balondurlar Ka- lıcı hıçbır değer uretmelen olanaklı degıl çunku baş- ka bıramacın kuklaları vearaçlarıdırlar Empervalıst kultur ve sanatın o kultur ve sanat urunlennın kımbı- lır kaçmcı kopvasıdırlar Bazı toplumlann nelerle nasıl neden pompalandı- ğına "din"! ve % *muzik r 'ı uygun bularak ıkı sade or- nek verdım "Eğitim" gıbı çok daha cıddı bovutluor- neklerdeelealınmalı veışlenmelıdır Başka ornekler deverılebılır Onemlıolanşu Pompalamanın vepom- palanmanın avırdında mısınız' îşte Öğrencilerimizleyiz... L ısede oğretmenım 16-1 7 vaşlanndakı ogrencılenme venı egıtım vılının ılk derslennde ne jnlatacağımı nasıl başlavacagımı duşundum Gozlenmın onune geldı çocuklanmız 50-60 kışilık Mnıtta kuçucuk sıralarda ıkışer-uçer oturmuşlar bakışlan kavgılı umutsuz Son gunlerde okuduklan kıtaplara ılışkın sovleşmevı duşundum çok az ogrencıvle ıletışım kuracagıma karar verdım -\na babalar okumuvor kı çocuklar okusun Gelecekle ılgılı tasanlarından başlasam vurt ve dunv a sorunlanna duvarlılıklan baglamında etkıleşmede zorluk çekeceğımı duşundum Donup dolaşıp meslek seçıiTiıne geldım. beklentılennın. kendisinı keşfedemeyen ınsanın ızduşumu vansıması olacağını gordum vebunaldım Egıtımdekı durum ulkenın ekonomık. s.osval. toplumsal vansıması olduguna gore ulkemız bunalımda Llkemızın, rotasını arar duruma gelmesının nedenı ogretmenlenn "fikri hur, irfanı hür, vicdanı hür 1 " kuşaklar vetıştırmenın kavgasını vermemesıdır Llkenın bunalımdan aydınlığa çıkış sorumlulugu ogretmenlenn avdınlanma eğıtımı yaratmasından geçer ve yaşamsaldır Bugun davatılan eğıtımde ıçenk çurumesı. sıstem anarşısı, demokrasi korkusu egemendır Eğıtım, temel ınsan haklan olmaktan çıkarılmiş meta olarak alınır-satılır duruma getırılmıştır Bu durum ulkemızde toplumsal banşı. gıderek ınsanlıgın ortak sozu evrensel banşı bozma yolundadır Oğretmenlere duşen gorev, sınıfında demokrasıyı yaşam bıçımıne donuşturmek ve ınsan haklan evrensel bıldırgesınde yer alan ılgılı maddelen oğrencılenne ozumsetmektır Bunlar "Her insan ozgıir, onur ve haklar bakımından eşit doğar. Akıl ve \ icdanla donatılmış olup birbirienne karşı kardeşlık anlavışıvla da» ranır." "Herkesın goruş ve anlatım ozgurluğune hakkı vardır. Bu lıak. goruş edinrne ve herhangi bir yoldan ve hertıangı ulkede olursa olsun bılgi duşuncelerini arama, alma ve \avnıa ozgürluğunu içerir?" Bugun duşuncelenn çatışması vennı şıddete bırakmışsa koklerını okuldakı eğıtımde çocuklann guvencesı çocuk haklan bozleşme^ının. demokrasının uvgulanmamasında aramak gerekıvor Ogretmenın gorev ı # Demokratık. laık. hukuk ustunluğüne ınanan ınsan haklanna savgılı. bılımsel duşuncenın ışığında # \urt ve dunva sorunlanna duyarlı, # Banşçı. 9 Çevrecı, 0 Gerçekçı, # Gınşımcı 0 Estetık anlayışı gelışmış, 0 Kendısıvle banşık. 0 Kışılıkh* 0 Uretken gençler yetıştırmektır Ancak, oğretmene huzur ıçınde yaşavacağı maaşı da vermek gerek Erdoğan Erdem Eğıtım-Sen Manısa Şube Başkanı Müslümanlığı Parselleyen Din Baronları... Vaktıyle Mevlevı tarıkatına gırmek ısteyen aday, 1001 gun sınavdan geçermış 40 gun hayvan bakımı 40 gun ortalığı sılıp supurmek 40 gun su çekıp taşımak Sonra odun kesmek, yatakları serıp kaldırmak, yemek pışırmek, alışverışı yapmak vb derken su- re doluncaya değın çalışmak zorundaymış aday., Tekke deyıp geçemezsın, tarıkatın ışleyışı duT zenlı, dısıplınlı olacak Mevlevılığın başı Celaleddini Rumi'nın "Mes- nevı"sı Doğu'da ve Batı'da unludur, soylendığıne gore Kuran'dan sonra en çok okunan kıtaptır Karayobaz, Mevlevı'ye de yan bakar, çunkü Mevlana'nın şıırlı dunyasında musıkı ve dans var- dır • Eskıden bır tarıkatın tekkesınde nasıl yaşanırj dı, hangı ortamda tapınırdı murıtler? . ; Yoksulluk erdemdı Eşeğı al, dağa gıt, odun kes, getır ocağı yak, su taşı, ortalığı supur Murıt olmak kolay mı'7 .. Ozverı ıster Ya bugun? Bugunku tarıkat ya da cemaat ıçın, erdem bn yana, ınanç onemlı değıl.. ' Ya ne onemlı9 Uçşey Para para para1 Adam tarıkat ya da cemaat başı olmuş, ama Napolyon'a taş çıkartıyor, Koç bunun yanında ışadamı sayılmaz, Sabancı bunun yanında yaya kalır, koftehor trılyonlarla oynuyor Dın adamı mı bu? işadamı mı? Polıtıkacı mı? "Tankat" ya da "cemaat" sozcuklerı artık ınanç ıçın oluşmuş bır kurum anlamına gelmıyor Muslumanlığın mezheplerı ve tankatlan geçmış zamanın ınanç dunyasında ortaya çıkmış, ulula- rını yetıştırmış Sonra bugune gelmışız, adamın bınnı gosten- yorlar ve tanıtıyorlar < - Nurcudur' Nereden çıkmış bu Nurcu? Arıyorsun, tarıyorsun, 31 Mart isyanı'nakatılmış sıradan bırı, 1400 yıihk Muslumanlıkta kendıne gore ozel bır goruş turetmış Bu yetkıyı nereden almış? Hazretı Muhammet ten mı? Hazretı Ömer'den mı? Hazretı Alı'den mı? Nasıl bır oğretı bu? Kutsal Islama hangı yetkıyle kendıne gore bıçım verıp ıçenk kazandırmak curetıyle or- taya çıkmış? Ucundan yakaladın mı gunumuz- de Nurculuğun altından çıkan ne? Bır dızı ınsan ıçın bu ış borsa, şırket, holdıng, ıhracat, rthalat, geçım, seçım, polıtıka, banka, medya, gazete, ık- tıdar, televızyon, radyo, mılletvekıllığı tıcaret, sı- yaset, para, para, para Neymış?. , Dıyorlar kı ' - Bunlar 'dın baronlan' 1 Vah Muslumanlığa 1 Bınnı gosterıyorlar Nurcu ımış, otekı Suleyman- cı ımış, şu berıkı Fethullahçı ımış, say sayabıldı- ğınce, islamı nasıl ve hangı kustahlıkla parselle- mışler?. Nıçın parsellemışler?.. Uç sozcuk Para para para 1 ' 1986 YIU VE 86/10911 SAYIU BAKANLAR KURUULJ KARARINA GÖRE SİGARA SAĞUĞA ZARARLOR