Katalog

I9EKİM1996 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Faize aynlan pay yüzde 23 arttırılırken RP'li Maliye Bakanı, Diyanet'e yüzde 135 ödenek artışını açıklamadı Denk bütçede4 faiz unutuldu'ANK.ARA (Cumhurm* Bürosu)- REFAHYOL hü- kümeti. "denk bütçe" id- dıasıyla hazırladığı 1997 y;lı bütçe >asa tasansında iç borç fTaiz ödemelerinin yükiinü düşük tutarak, 6.2 katnlvor» düzevindegider- eelirleri eşıtiemeye çalıştı. îç borç siokunun yılın ilk 9ayında yüzde lÖO'eya- km orandLa artarak l .3 kat- nlyon liradan 2.5 katnl- •von liraya kadar vüksel- mesine ve stoktaki faız toplamını rı çoğunluğunun 1997"de ödenecek olma- sına karşm. tasanda faiz ödemeleri İ996'ya göre yalnızca yüzde 23.7 ora- nında arttınldı. Bütçeden yalnızca 1.8 katrilyon lira- Ijk iç-dış bx>rç faiz ödeme- si ödeneğî aynldı. Bütçe- de gider-gelirin eşıtlenme- sı içinyerleştirilen J kat- ril>on 445 trilyon liralık vergi dışı gelirin de loj- man ve kamu arazilerinin satışı. gecekondulara \e- rilecek sertifikalar. köprii senetleri ilePTT'ninTsi- nin özelleştirilmesı gibi daha projelen bile oinıa- yan planfardan sağlanacağı iddia edildi. Maliye Bakanı Abduilatif Şeıter. eğtim. saglık ve adalet hizmetlerı ödeneğinin yüzde lO5-lO8gıbı yüksekoranlardaart- tırıldıgını belirtirken. yüzde 135 düzeyin- de vükseltîlen Diyanet fşlen Başkanlı- gı'nınpayınısakladı. I997vıh makroeko- nomik hedeflerinde. gelecek yıl için gay- ri safi milli hasıla(GSMH) 25 katriîvon 360 trilyon lira. büvüme oranı yüzde 4. GSMH artış oranı \e enflasyon tahmini yüzde 65. ortalama dolar kuru 135 bin li- ra. ihracat 29.5 milyar dolar. ifhalat 50 milyar dolar. can işlemler açığı 5.6 mil- • I996'nın son çeyreğine girerken iç borç stoku 2.5 katrilyon lirayla iki katına ulaştı. Faiz ödemelerinin büyük bölümü gelecek yıla sarktığı halde, hükümet gelecek yıl iç ve dış borç faiz ödemelerine toplam 1.8 trilyon lira pay ayırabildi. Temel Elconomlk Cöstergeler (1997) GSMH TriiyonTL Milyondofar GSMHbuyümesi{%) 6SMHdefetöfû{%) ^Grtalama dofarKuru (H) ^feacat {möyar dolar) fthalat (milyar dolar) Dış ticaret açığı (mılyar doiar) 25.360 187.852 4 65 135.000 29.5 50.0 -20.5 j Konsolide bütçe (1997) (milyar TD Sağtık ve egitim harcamalanndaki artışı öven Maliye Bakanı Abdüllatif Şener, hükümetin bu bütçeyle devrim vaptıgını öne sürdii. (Fotoğraf: A A) I-BÜTÇE GİDERLERİ 1. Personel 2. Dığer Carı 3. Yatırım 4. Transfer - Borç Faizleri -KİT Transfer - Vergı iadeleri - Sosyal Güvenlik Emeklı Sandığı SSK Bağ-Kur. - Fon Odeneklen - Tarımsal desteklefne - Dığer Transferler. II-BÜTÇE GELİRLERİ 1. Vergı Gelırlerı 2. Vergı Dışı Normal Gelir. 3.ÖzelGelırveFonlar 4. Katma Bütçe III-BÜTÇE DENGESİ 1996 Tabmin 3.946.700 975.000 330.000 226.500 2.415.200 1.507.000 47.500 112.000 345.000 105.000 174.000 60.000 141.000 60.000 202.700 2.646.700 2.200.000 167.000 269.700 10.000 -1.300.000 1997 Tasan 6.255.000 1.675.000 669.750 524.600 3.385.650 1.864.000 91.000 178.000 530.000 133.000 280.000 117.000 216.000 100.000 400.650 6.255.000 4.368.000 1.445.000 425.000 17.000 - Artış % 2/1 58.5 71.8 103.0 131.6 40.2 23.7 91.6 58.9 53.6 26.7 60.9 95.0 53.2 66.7 97.7 136.3 98.5 765.3 57.6 70.0 1996 Bütçe Payı 100.0 24.7 8.4 5.7 61.2 38.2 1.2 2.8 8.7 2.7 4.4 1.5 3.6 1.5 5.1 100.0 33.1 6.3 10.2 0.4 1997 Bütçe Payı 100.0 26.8 10.7 8.4 54.1 29.8 1.5 2.8 8.5 2.1 4.5 1.9 3.5 1.6 6.4 100.0 69.8 23.1 6.8 0.3 yar dolar olarak öngönüldü. "Denk bütçe" istemi çerçevesinde ha- zırlanan bütçede. gelir ve gider rakamla- n 6 katrilyon 255 trilyon lira düzeyinde tu- tuldu. Şenertarafindan açıklanan 1997yı- lı bütçe yasa tasansına göre. bütçe gider- lerinde en bi vük pa> 3 katriKon 385 tril- yon 650 milyar lirayla transferleri oluştur- du. Ancak iç borç stokunda bu yılın ilk 8 aylık döneminde gerçekJeşen yaklaşık yüz- de 100 oranma yakın artışa ve stoktaki fa- iz yükünün tümünün 1997 yılında öden- mesinın öngörülmesıne karşı. bütçeden yapılacak iç-dış borç faiz ödemelen yal- nızca yüzde 23.7 oranmdaarttınlarak 1 kat- rilyon 507 trilyon liradan 1 katrilyon 864 triîyon liraya çıkanldı. Transferler içinde, KlT'lere91 trilyon lira. vergi iadelerine i78 trilyon lira. 133 trilyon lirası Emekli Sandığı, 280 trilyon lirası SSK. 117 trilyon lirası Bağ-Kur ol- mak üzere sosyal güvenliğe 530 trilyon lira. fonlara 216 trilyon lira. tanmsal des- teklemeve 100 tnlyon lira. diğertransfer- lere ise 400 trilyon 650 milyar lira öde- nek konuldu. Personel gıderlerine bir katrilyon 675 trilvon lira avrılırken. diöercan eiderle- re 669 trilyon 750 milyar lira. yatınmlara ise 524 trilyon 600 miîyar lira ödenek ön- görüldü. ' Tasanya göre, 1996yılı için 2.2 katril- yon lira tahminedilenvergigelirleriyüz- de 98.5 artışla 4 katrilyon 368 trilvon li- raya yükselecek. Bu \ ergi gelirinın bir kat- rilyon 415 milyar lirasını Gelir Vergisi. 365 trilyon lirasını Kurumlar Vergisi, 540 tril- yon lirasını Akaryakıt Tüketim Vergisi. bir katrilyon 429 trilyon lirasını dahilde ve ithaldealınan KDVoluşturdu. Fonlar- dan 420 trilyon lira gelir beklenen bütçe tasansındadiğer önemlı kalemi de. bir kat- rilyon 170 trilvon lirayla devlet gelirleri oluşturuyor. I997yılı bütçesinde yatınmlara 500 tril- yon lira ileyalmzca yüzde 8 oranında pay aynldı. Tasanda. 69 trilvon 33 mihar li- rası karayollan. 129 trilvon 553 milyar li- rası Devlet Su Işleri. 44 trilyon 963 mil- yar lirası KÖy Hizmetleri tarafindan olmak üzere 524 trilyon 600 milyar liralık yatı- nm yapılması öngörüldü. Bu arada alınan bilgılere göre. tasan- da diyanetin ödeneğı 1996'ya göre yüzde 135 oranında yükseltilerek 47 trilyon liraya çıkanldı. Enflasyon unutuldu, ocak artışı yüzde 30 Memura zam oyunuANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Maaşlara tem- muz-aralık enflasyonunun üzerinde zam yapılacağını açıklayan ve ilk görüşme- lerinde yüzde 50-70 oranı- nıdilegetıren REFAHYOL hükümeti; ocak a> ında me- mur. memur emeklileri ile SSK ve Bağ-Kur emekli- lerinin aylıklarına yapıla- eak artışı yüzde 30 düzeyin- de tuttu. Son birTıaftadır. ka- mu çalışanlanna eşel mo- bil sistemine göre. enflas- yonun üzerinde artış veri- lecegini açıklayan hüküme- tin zam oranını. inceleme- lerde bulunmak üzere An- kara'da bulunan L'luslarası Para Fonu'nun (IMF) is- temleri dogrultusunda dü- şük düzeyde tuttuğu öğre- nildi. Maliye Bakanı Abduila- tif Şener. dünkü basın top- lantısında memur maaşla- rının 1997 yılı içinde geç- miş aylann enflasyonla mil- li gelirdeki artış oranı top- lamı dogrultusunda yüksel- tileceğini savunurken, ma- aşlara ocak ayında yüzde 30 artış yapılacagını bildir- di. ABD Dolan ile fiyatla- nn aynı oranda yükselece- gini öne süren Şener. maaş zamlannın da bu doğrultu- da belirlendiğini bildirdi. Şener. bütçede 1.6 kat- rilyon lira düzeyinde belir- lenen personel ödeneğinin yalnızca yüzde 40 düzeyin- de artışa olanak verdiğinı anımsatılması üzerine ise, "Ödenek önemli değiL Enf- lasyon ve büvüme toplamı oranında nıemuruımıza zam \erecegiz.Getirlere enf- lasyon artı asgari gelirdeki arhş oranında reel i>ileşme sağlanmasını taahüt edi\o- ruz'" yanıtını verdi. Şener'e göre yüzde 30 zam için ocaktan itibaren geçerli olmak üzere maaş- larda temel olan aylık kat- sa_\ı 2 bin 550"den 3 bin 315'e. taban avlık katsayı- sı 15 bin 7OO''den 20 bin 450"ye. yan ödeme katsa- yısı 850 % den 1100'e, KİT sözleşmeli personeli ücret tavanı 98 bin 800'den 126 bine. kıdem tazminatı ta- vanı 53 bin 312'den 7 7 bin 2.19"a. aileyardımı 765 bin- den 994 bıne. çocuk yardı- mı da 255 binden 331 bine yükseltiidi. çalısanların aylığmdaki artış (000 TL) Unvsn Müsteşar Genel Mûdür Datre Başkanı Şufae Müdüni-Ürw. SefvisŞefl Memur Hizmetli Öğfetmen flValisi Kaymakam Hâkim-1. sınıf Hâkim Başkomıser Polis Memuru Bakaniık Başmüfettışi Doktor Hemşire MühendB-Şantıye Teknisyen-Şantıye Profesör Araştırma Görevlisı Imam-Hatip • Imam-Hatip Genelkurm^ Başkan Tuğgeneral KKfemlı Aıbay Te&nen Astsubay Çvş. Avukat Oerece 1/4 1/4 1/1 •1/4 4/1 9/1 15/1 1/4 1/4 1/4 1/4 8/1 '2/6 11/1 1/4 1/4 12/3 1/4 12/2 1/4 7/1 3/8 12/3 1/4 1/4 1/4 8/1 10/1 9/3 1996Temnuız- Aratık netayfcğın dl 79.329 65.044 49.730' ••38.915 23.734 19.276 18.375 31.647 88.789 67.720 88.357 42.705 39.619 29.238 57.782 43.410 24.149 43.225 22.768 71.966 32.422 23.232 19.885 157,508 81.567 75.005 38.349 28.557 33.975 1997 Ocak- netayfc^r (2) 103.303 84.739 64.833 50.774 31.041 25.245 • 24.074 41.327 115.600 88.218 115.053 55.702 51.688 38.195 75.295 56.612 31.580 56.371 29.785 93.745 42.338 30.389 26.039 204.873, 106.191 97.662 50.028 37.302 44.352 Artış % (2/1) 30.2 30.3 30.4 30.5 30.8 31.0 31.0 30.6 30.2 30.3 30.2 30.4 30.5 30.6 30.3 30.4 30.8 30.4 30.8 30.3 30.6 30.8 30.9 30.1 30.2 30.2 30.5 30.6 30.5 EmeklileHn aylığmdaki artış (000 TL) <&> \)nknt/ J •Müsteşar Genel Müdür Memur Hizmetli Oğretmen Kaymakam ^ Hâkim-1. Sınrf Başkomiser , Doktor Hemşire Mühendis Profesör Genelkurmay Başka Kıdemli Albay 2. Kad Kd. BÇVŞ uerece t/4 1/4 5/9^ 7/9 1/4 f/ü 1/4 2/8 j W 3/8 1/4 1/4 nı 1/4 1/4 1996Temmuz- Aralık , netayHğıD m69.374 58.001 22.188 21.212 30.512 46.067 64JZ74 24.098 38.519 23.931 38.519 61^26 125.350 59.140 1/3 41.765 1997 Ocak- netaylığır (2) 90.218 75.432 28.878 27.607 39.697 59,919 83.588 31.359 50.106 31.143 50.106 80.405 162.993 76.916 54.317 Artış % (2/1) 30.0 30.1 30.2 30.1 30.1 30.1 30.1 30.1 30.1 30.1 30.1 30.1 30.0 30.1 30.1 I I Kâğıt üstünde her bütçe denk BARIŞ KARC1OĞLI' REFAHYOL hüküınetının. devletın giderleri ile gelirlermi kâğıt üzennde bırbırine e^itleyerek ~Denk bütçe hazırladık" dive övünmesi, uzmanlarca ciddiye alınmadı. Bütçeye ait gelir kalemlerinin şisirildigi, gider kalemlennin de oldugundan düşük tutularak: "denk bütçe" hazırlandıgını vurgulayan uzmanlar. hıçbir ülkede kamu gelir ve giderlerinin birbirine eşit olmadığına dikkat çetiler. Uzmanlar kâğıt üzerinde her bütçenin yapay olarak denk gözüktüğünü. ancak hükümetlerin bütçe açıgı hedeflerinı ortaya koyduklannı hatırlatarak. bu hükümetin önceki büiçelerden farklı olarak bütçe açığını ifade etmekten kaçındığını kavdettiler. 1985 vılından bu yana borç ana paralannın bütçede görünmediği gerekçesiyle, o tarihten bu yana hazırlanan bütçelerin gerçekçi olmadığına dikkat çeken Eski Hazine Müsteşar Yardımcısı Mahfi Egilmez." "Kamunun giderlerini bulur, onlara istediğini/ gibi gelir mdurursanız, alın size denk bütçe. Avıp olmasın di\e bütçe açık hedefi koyulurdu, hükümet ontı bile vapmadı." değerlendırmesini yaptı. Borç stokunun hangi kavnakla ödeneceğı gibi bütçede görünmeyen kalemlerin büyük önem taşıdığını ifade eden Eğilmez, "İç ve dış borç stoku 9 katriKon liraya ulaştı. \ade o kadar kısaldı ki: bunu stok olarak değerlendirmemek gerekir. Bu borç yükü nasıl çev riletek? Yanıtlanması gereken soru budur" dedi. Şirket bilançolan gibi bütçenin de her zaman denk olarak hazırlandığını kaydeden lstanbul Dniversitesi öğretim üyesi Prof. Doğan Kargül. "Ancak bu sefer. 'hazırladığımız bütçe gerçekten denk, açık vermecek' dediler. Halbuki hıçbir ülkenin bütçesi denk çıkma/. Bütçeninfne kadar açık vereceği bilinir, ona göre hareket edilir" diye konuştu. Bütçede "vergi dışı nornıaJ gelirler'' kaleminin bir önceki yıla göre. 7 buçuk kat arttılarak 1 katrilyon 500 trilyon liraya çıkacağının öngörülmesini. abartılı bulan Türkiye Mali .Vlüşavirler Serbest Muhasebeciler Odalan Başkanı Mustafa Özyürek "Bu gelir temennhe davalı. İddialı olarak bir katrihon liradan daba fazla devlet malı satılacayı ö'ngörülmüş" dedi. Marmara Cnıversıtesı öğretim üyesi Prof. Hurşit Cüneş ise bütçenin önemli gelir kalemlerinden biri olan özelleştirme gelirlerinin abartıldıgına dikkat çekti. Ankanfda ıncelemelerini sürdüren IMF yetkililerinin hükümetin ekonomi politikalannı onaylamayacağını ifade eden Güneş. REFAHYOL'a dış borç kapılannın da kapandığını vuıguladı. Cumhurbaşkanı Süleyman DemırePden geçmeyen gayrimenkul satışı gibi projelerle harhangi bir kazanç sağlanamadığına dikkat çeken Hurşit Güneş, hükümetin bu nedenle iç borçlanmaya yüklenip faizlerle birlikte enflasyonu da sıçratacağmı öngördü. 'Hayalci saltanat bütçesi' AMCAJÎ.A (Cumhuriyet Bürosu) - CHP. Maliye Bakanı Abdüllatif Şener taraftndan dün açıklanan v e "uzun süre sonra haaria- nan ilk denk bütçe" olarak nitelenen 1997 yılı bütçesini. "ha>alci vegayri ciddi". Tür- kive Kamu-Sen de, "sefalert artıracak sal- tanat bütçesi" diye değerlendirdi. CHP Genel Sekreter Yardımcısı Erdoğan Vetenç, bütçenin. kaynak paketleri gıbı cid- iıyetten uzak ve düş ürünü olduğunu savun- iu. Yetenç. bir hafta önce hükümet tarafın- ian hazırlanan taslakta bütçe açığının 2.2 kat- ilyon olarak öngörüldüğünü beîirterek, şöy- e konuştu: "Sayın Başbakan. bir hafta son- -a bu açığın nasıl sıfırlandığını kamuoyuna ıçıklamak durumundadır. Önce dolara en- k'ksliolarak açıklanan. ancakdaha sonra enf- asMina endekslendiği söylenen memur ma- konusunda bu hükümet ya memuru ya da kendisini kandınyor." Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı Resul Akay da. bütçe açığının kâğıt üzerinde yok edildığini ve öngörülen enflasyon hedefinin gerçekleşmesinin olanaksız olduğunu be- lirrti. Türk-lş. işçilerin ücret artışlannın u eşel- mobil" sistemine bağlanmasının toplusöz- leşmelenn fiıli oiarak ortadan kalkması ve sendıkalann işlev lennin sınırlanmasına ne- den olacağını bildirdi. Türk-lş raporunda. üc- retlerin endeksleneceği fiyat artışı hesapla- malannın. siyasal iktidarlann etkisinde ya- pıldığı savlandı. Türk-lş Genel Başkanı Bay- ram Meral. eşelmobil sıstemıni toplusöz- leşme masasında tartışacaklannı belirtirken; Genel Sekreter Şemsi Denizcrde sistemin Tür- kiye koşullannda uygulanmasının çok zor ol- dueunu sövledi. Açık son 10 yılda tırmandı ANK.AR.4 (Cumhuriyet Bürosu) - 1986 yılında. toplam harcamalann yüzde 13.88'i oranında olan bütçe açıâı, sırasıyia 1987 ve 1988 yıllarında vaklaşık yüzde 18. 1989 yılında yüzde 19, 1990 vılında yüzde 18, 1991 yılında yüzde 25. 1992 yılında yüzde 21.3 düzeyinde gerçekleşti. 1993 yılında yüzde 27.5. 1994 yılında yüzde 16.5. I995'te de 18.4 oranlarında olan bütçe açığının toplam harcamalara oranının 1996'da yüzde 32.9 düzeyine ıılaşmasi beklenivor. Yıl 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 Bütçe Harcamalan (TL) -8 trilyon 331 milyar 12 trilyon 790 milyar 21 trilyon 446 milyar 38 trilyon 871 milyar -68 tnlyon 527 milyar 130 trilyon_263 milyar 221 trilyon 658 mjlyar 485 trilyon 249 milyar 899 trilyon 375 milyar 1 katnlyon 720 milyar 3 katriîyon 946 milyar Bütçe Açığı 1 trilyon 157mi|yar 2 trilyon 346 milyar 3 trilyon 858 milyar 7 tnlyon 502 milyar 11 trilyon 954 mıjyar 33 trilyon 516 milyar 47 trilyon 434 milyar 133 trilyon 857 milyar 145 trilyon 935 milyar 316 trilyon 576 milyar 1 katrilyon 300 trilyon NOT: 1996yılı rakamlan Maliye'nin açıkladığı tahminlerdir. İ^ÇIMNEVKEMNDEN ŞÜKRAN SONER Refahlılaştırma Allah muhabbetlerini arttırsın Erbakan-Çiller ikili- sini ayırmak isteyenler arttıkça birbirlenne daha bir ke- netleniyorlar. Erbakan, iktidan borçlu olduğu Çiller ve DYP'yi, erit- tiğinin bilincinde, seçim için yardım elini uzatıyor. Or- tağının seçimde yok olma korkusunu gidermek üze- re, seçim ittifakı yapabileceklerınden söz ediyor. Radikal dinciler, şeriatçılar Çiller ve DYP kadrola- nnı içlerine sindiririer mı, Hoca gerçekten vefalı çıkar mı, yoksa iktidarını uzatmak üzere oyun mu oynuyor şimdiden bilınemez. Apaçık bilınen ve görülen o ki, yol- suzluklann örtbas edilmesi koalisyonunda, bırzaman- lar sosyal dernokratlara kan kusturan Çiller ve DYP. onlardan çok daha zayıf, kimliksiz, teslim olmuş ve kerv di bindigi dalı kesen küçük ortak konumunda. Orta- da REFAHYOL koalisyonu yok. Refah'ın her istediği oluyor. Refah, Meclis aritmetiğinde bazı DYP'lilerin dayanamayıp muhalefete geçmesini durdurmak üze- re, kimi zaman mehter yürüyuşüne uygun geri adım atıyor. Devlet çarklarını ele geçirmek üzere, dikkatli bir Refahlılaştırma seferberliğini yürütüyor. • • • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Necati Çelik, Erbakan'ın yakın çevresinden, Refah'ın öncü kadro- larından. Koalısyonun oluşması çalışmalarında katkı- sı büyüktü. Şimdi de Refahlılaştırma harekatının ön- cülerinden. Hak-(ş Konfederasyonu Başkanı, sendi- ka lıden olarak özerkliğini şıddetle savunduğu SSK yö- netimıni, yönetim kurulundan, hastanelerde en alt bi- rimlere kadar Refahlılaştırmak üzere hızlı bir harekâ- ta girişmiş bulunuyor. SSK'nin bir ölçüde özerkliğini sağlayan yönetmelikleri yürürlükten kaldırıp yasal ol- mayan uygulamalann içine giriyor. Son günlerde Çelik'in marifetlerine yönelik heryer- den tepki faksları, açıklamalar geliyor. Necati Çelik'in SSK'yi Refahlılaştırma eyleminde önünde engel olarak gördüğü ve savaş ılan ettigi isimlerden b/ri eskı Türk-lş genel başkanlanndan Ha- lil Tunç. SSK yönetiminden alınmasını isteyen karar- name halen Cumhurbaşkanı'nın ımzasını bekliyor. Tunç, Refahlılaştırma, şeriatçı örgütlenme için he- men yolun üstünden çekilmesı gereken önemli bir en- gel. Tunç, Türk-lş Genel Başkanı iken Erbakan ve dö- nemin MSP'si ile sariata karşı kavga vermiş bir ısim. Örneğin 1976 ağustosunda Türk-lş Genel Başkan/ olarak savcılan göreve çağırmış, Erbakan ve MSP zih- niyetinin, Atatürk ve cumhuriyet düşmanı, ülkeyi sat- maya hazır bir karakter sahibi olduklarını öne sürmüş- tü. MSP de Tunç'u hedef almış, ağır hakaretler edil- mişti. Tunç sendikacı kimliğı, korumaya çalıştığı ilke ve değerleri ile bugünkü Türk-lş yöneticilerine. Çelik'in kendisine, hiç mi hiç benzemiyor. Çelik bugünkü Türk- lş yöneticilerini, "Sizı, SSK yönetiminde tek sendikal örgüt olarak bırakıyorum. Kendı konfederasyonum Hak-lş'i, DlSK'i satıyorum" anlamında sözlerle sus- turuveriyor. Türk-iş'in SSK'de olup bitenlere sesi-so- luğu çıkmıyor. SSK'de yönetmeliklere, hukuka, özerk- liğe aykın bir dızı uygulamada Türk-iş temsilcisinın Çe- lik'ten yana oy kullandıgı bile söyleniyor. • • • SSK Genel Müdürü Kemal Kılıçdaroğlu'nun iste- diği atamalan yapmadı diye görevden alınmasından sonra, başlayan partizanlıklara ilişkin yine sendikacı kökenli DSP milletvekili Bekir Yurdagül, Meclis'e bir soru önergesı vermiş bulunuyor. Necati Çelik'in ce- vaplandırması istemi ile verilen önergede SSK'nin adeta Refahlılaştınldığı olgusunun altı çizilerek eski bir sendikacı olarak Çelik'in bundan önceki söylemleri ile çeliştiğı anımsatılıyor. "Hak-lş Genel Başkanı olarak söylediklerinız mi, yoksa bakan olarak söyledikleriniz midoğrv?" sorusu yöneltıliyor. Bekir Yurdagül'ün so- ru önergesinde. SSK Yasası 'na aykırı SSK uygulama- ları tek tek sayılarak hukuka aykırı görevden alınma- lann ve yönetmelık değişikliklerinin hesabının veril- mesi isteniyor. Çalışma Bakanlığı'nayatay geçışiçin, Diyanet Işleri Başkanlığı'ndan kaç kişinin başvurdu- ğu sorusuna da yanıt aranıyor. Aynı konuda füm Sosyal-Sen, SES Genel Merke- zi, Emekli-Sen ve Türk Tabipler Birliği Merkez Konse- yi adına da bir açıklama yapıldı. Kamu emekçilerinin Çaiışma Bakanlığı ve özellikle de SSK kapsamında sür- gün ve saldınlara hedef oldukları dile getirildi. Kamu emekçilennın öncelikle sendika yönetim ve temsilci- lerine yönelen sürgün ve saldırıların yaygınlaştığı vur- gulanarak olup bitenler özetle şöyle değerlendirildi: "Irkçı ve gerici kadrolaşma insan hak ve özgürlük- lerimizi ç/ğneyerek ırkçı ve gerici olmayan herkesi is- temleri dışında, keyfi bölgelere sürmektedir. Amacınm sadece bizleri mağdur etmek olmadığı- nı bildigimiz ve kamuoyundan sendikacı geçmişi ile tanınan eskiHak-lş Başkanı Necati Çelik, sendikalbir örgütlülükten edindiği birikımini(!) sendikal mücade- le içindekı emekçileri ezmeye ve ırkçı-genci bir kad- ra yaratmaya harcamaktadır. Aynızamanda Necati Çe- lik'in bir amacı da emekçilerin alınteri ile kurulan, ama emekçilerin denetım ve inisıyatifi dışında siyasal iktidarın arpalığı haline getiri/en 24 milyon ışçinın, emekçinın. dul veyetimın güvencesiolan SSK'nin çö- kertilmesidir. Sendikacı iken siyasi kadrolaşmaya kar- şı çıkan Sayın Bakan, birçok söyleminde olduğu gi- • bibugün tam tersinı yapmakta, siyasi kadrolaşması- nı tamamlamak için her türiü yöntemi izlemekte, iz- letmektedır.." Refahlılaştırma adım adım gerçekleştiriliyor... Trafikteki hata suç değil mî? Audi A4 Avant'a ödül A udi'nin A4 Avant (station) modeli Almanya'nın en prestijli tasarım ödülü olan 1996 Federal Tasarım Ödülü'nü kazandı. Jüri üyeleri Audi A4 Avant'ın hatlarını başarılı ve belirgin olarak nitelendirdiler ve reklamcılara yapacak bir şey kalmadığını belirttiler. Audi tasarım ekibi yöneticisi Peter Schreyer ise "ruhlu bir otomobil yaratmak amacıyla tasarım yaptıklarını ve geçicı eğilimlerden çok, kalıcı tasar/mı hedeflediklerini söyledi. Audi'nin yeni A3'ü de Londra'daki Buttler's VVharf Tasarım Müzesı'nde sergılenıyor. • Mercedes ürün atağında ercedes-Benz Türk bu yıl tam anlamıyla ürün atağına geçti. 1996 içinde Türkiye'de üretilen belediye otobüsü O 345 ve hafif kamyonu MB 800'ü sunan şirket en son olarak minibüs, panel van ve kamyonet olarak çok yönlü kullanılan Sprinter'ı sundu. MBT, aralıkta da yenı çekici kamyonunu sunacak. Bu arada Mercedes-Benz Türk yetkilılerı önümüzdeki yıl piyasaya sunulacak A-Sınıfı sayesinde Türkiye'de ilk kez geniş kesimlerın Mercedes otomobil sahibi olacağını belirttiler. • H erkesin bildiği gibi, Türkiye'de bir trafik kazasında sekizde sekız suçlu bile bulunsanız, yargıcın vereceği ceza "her zaman bulunan" hafifletici nedenler göz önünde bulundurulduğunda 2 yıl hapis. Bu da genellikle "ağır para cezasına" çevrildiği için birkaç kişiyi öldürdüğünüz bir kazadan sonra 2 yıl hapsin karşılığı olarak 7 milyon lira (günlüğü en fazla on bin TL) ağır para cezası ödeyerek kurtuluyorsunuz.Yeni Trafik Yasası'nda da şu andaki cezaya ek olarak sürücü belgesi bir yıllığına iptal ediliyormuş. Trafiğin düzenli bir şekilde işlemesi ve kazaların önlenmesi için konulan kuralların çiğnenmesi durumunda getirilen cezalar genel olarak çok düşük, caydıncı değil. Olümlü kazaya neden olmanın cezası ise "komik." Hiç kimse kendini VİKMT! 7MİVİOKUMKI AOAM trafik kurallarına uymak zorunda hissetmediğinde ortaya çok iyı bildigimiz bir trafik bıçimi çıkıyor. insan merak ediyor. şu anda Meclis'te görüşülen Trafik Yasası'ndaki kurallar ve cezalar hangi araştırmalara ve gözlemlere dayanarak hazırlandı. ne gibi istatistikler incelendi ya da yasa hazırlanırken uzmanlara danışıldı mû Ne olacağını kestirmek zor değil. Şimdiye kadar çıkmamış olması neredeyse bütün kazaların nedeni olarak gösterilen yeni yasa çıktıktan sonra da kazalar ne yazık ki azalmayacak. O zaman yeniden trafik canavarı edebiyatına dönülebilir: "Canavar yasaya aldırmıyor", "Canavar durdurulamıyor" gibi. Kendimize canavar yaratıyoruz. Durumumuz eski Yunan mitolojisini hatııiatıyor. kontrol edemediğimiz her şeyin arkasında yüce varlıklar var. Aman trafikte kendinize dikkat edin, çünkü Demir Bükey'm dediği gibi "Hayatta yaptığınız en ciddi iş trafikte araba kullanmaktır." • Çevreci otomobili 2001 'e kadar bekleyeceğiz Y az bırtı. Yazın otomobillerin arasında ve yanında dolaşarak içimize çektığimiz egzoz gazlarından yeterince zehirlendik. Kışın dışarıda daha az dolaştığımız için egzoz gazlarına daha az maruz kalıyoruz. Ayrıca kışın araç motortan bir kez ısındıktan sonra yaza göre biraz daha az zararlı gaz çıkanyor; çünkü soğuk havada birim hacim başına daha fazla oksijen var. Otomobillerin çıkardığı zararlı gazları önlemek için Avrupa'da 1993'ten itibaren yeni araçlarda katalitik dönüştürücü bulunması zorunluluğu getirildi. Bundan önce de arabaların çoğunda zaten vardı. Şu anda bir (Batı) Avrupa şehrine gittiğinızde araç egzozundan rahatsız olmuyorsunuz, çünku bütün araçlar çevreye zararı en aza indirilmiş motorlar kullanıyor. Türkiye'de ise fabrikadan çıkan bütün yerli otomobillerin katalitik dönüştürücülü olması için 2001 yılını beklememiz gerekiyor. Çünkü otomobil üreticileri kendi başlanna bu tür adımlar atmakta her zaman isteksiz. Daha temiz araçlar istiyorsak otomobil üreticilerine ve hükümete baskı yapmamız gerekiyor. •