Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Curnhuriyet
imtivazSahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Vönetmenı Orhan Erinç 0
Genel Ya\ın Koordınatoru Hikmet
Çetinka\aO Yazııjlen MııdurJen
İbrahiııı Vıldız (Sorumlu), DinçTa>anç
9 Haber Merkezı Muduru Hakan kara
9 Gorsel Vonetmen- Fikret Eser
D>> Haberler Ştnasi Danifoğltı • [-.tıhbjrat
Cengiz >. ıldırım # tkonomı Bülent Kı/anlık
# Rulıur Handan Senköken 9 Spor
Abdülkadir >. ücelman 9 Makaleler Sami
Karaören 9 Du2eitme vhılullah Va/ıcı
9 Fotosrat" Erdoğan Köseağlu 9 Bılgı-Belge
Edibe fiuğra 9 Yurt Haberlen Mehrriet Faraç
\a\inkumlu
Orhan Erinç, Okta\ Kurtböke.
Hikmet Çetinka\a, Şiıkran Soner.
ErgunBaJcLDiııçTatanç, İbrahjm
\ ıldız. Orhan Bursalı. Mustafa
Balbav. Hakan Kara.
\nkaraTemiilcısı Mustafa Balba> A Haber Muduru Doğan
Akın Ataturk BuKan \'o 125. Kat 4. BaLtfilıldar-Ankdra Tel
4195020 I" hat). Faks 4195027 • Izmır Temsılcısı
Serdar Kızık. H Zjya Blv 1352 S 2 3 Tef 4411220.
Fakb 44191 p # Adana Temhilcısı Çetin Yiğenoğlu,
InonuCd 119 S No 1 Kaı l.Tel 3522550. Faki 3522570
Muessese Muduru Erol Erkut 9
Koordmator Ahmet Korulsan 9
Muhasebe Bülent Y ener 9 Idare
Hösej io Cürer 9 ışletme Önder
Çelik 9 Bılgı-lşlem Nail İnal 9
BılgısavarSıstem Mürihet Çiler
MEDYA C: • Yonetım Kı
Başkanı - Genel Mudur Gu
Erduran # Koordınator F
Işıtman # Gertei Mudur Yardur
Mine Akdağ Tel 514 07
5M95SU-5|i846O-61.Faks 5111
V.awnh>an \t B-Bsan: *! eıı Gun Haber Ajansı. Ba>ın \e V3>Jm.j]jk
Turko~2l Cai 3<3 41 Cajaoğlu 34334 |st PK :4f. Ktanbul Tel |0
A 5
I2| 512 05 05 (20 hall Fak- Ifl2l2ı 18EKİM 1996 İmsak:5 47 Güneş 7.12 Öğle: 12.56 Ikindi: 15.56 Akşam: 18.27 Yatsı: 19.46
AIDS'e karşı ilk
aşı Fransa'da
yapıldı
• STRASBOURG (AA) -
Çağırrjzın vebası olarak
adlancınlan AJDS
hastalığına karşı ılk aşının.
Paris'teki Pasteur
HastanesiV.de denendigı
bildın.di. AIDS hastalığına
karşı hazırlinan ılk aşının.
vücuttaki bığışıklık
sıstemınde nasıl bırtepki
göstereceğini anlamak için,
HIV v ırüsü taşımayan 28
Fransız gönüllü üzerinde
denencığı bıldirildı.
Uyuştupucudan
bîr olüm daha
• İstanbul Haber Servisi -
Eşı Haluk Toksöziü'vü aşın
dozda uyuşturucu nedeniyle
2 yıl önee kaybettiğı
öğrenılen Türkan Toksözlü
(33), dün sabaha karşı aldığı
aşın dozda eroın yüzünden
komava girdi. Olay
sonrasında komaya giren
Toksözlü. sevgilisi
Selahattin Yural tarafından
Şişlı Etfal Hastanesi "ne
kaldırıldı. 2 çocuk annesi
Türkan Toksözlü, yapılan
tiim müdahalelere karşın
yaşamını yitırdi.
Eczacı odasından
protesto
• İstanbuf Haber Servisi -
Istanbul Eczacı Odası'na
üye birgrup eczacı. Saglık
Bakanlığı'nı. ilgili
yönetmelikte garlar.
havaalanlan ve büyük
alışvenş merkezlerinde
eczane açılmasına olanak
tanıyacak değişiklik
hazırladıgı gerekçesıyle
protesto etti. Dün
Sırkecfdeki Büyük Postane
önünde toplanan istanbul
Eczacı Odası Başkanı
Mustafa Turunç vebirgrup
eczacı. Saglık Bakanlığı'nı
telgrafçekerek kınadı.
Kadın konulu
konferans
• A.NKARA [.AA) - Orta
Dogu Teknık Universitesi
(ODTU) ıle Karadenızve
Orta Asya Araştırmalan
Merkezfnce yapılacak olan
"Değişım Sürecinde Kadının
Kimhgı ve Rolleri: Türkiye.
Orta Asva. Orta ve Doğu
Avrupa' konulu uluslararası
konferans. 23 ekimde
Ankara'da başlayacak.
Hastanelere
soruşturma
• ANKARA (AA) - Saglık
Bakanı Yıldınm Aktuna,
Istanbul'da yaptığı
denetimler sonucunda.
Yedikule Gögüs Hastanesi
ile Cilt \e Zührevi
Hastalıklar Hastanesi
hakkında soruşturma açtırdı.
Uyuştupucuya
hayıp
• ANKARA (AA) -
Aileden sorumlu Devlet
Bakanlığı'nın düzenledıği
•Uvuşturucu ve Gençlık"
konulu slogan yanşmasını,
"Katilinle Tanışma.
Uyuşturucuya Alışma'
sloganını hazırlayan Serkan
Alan kazandı. Yanşmada
Abdullah Ortabaş ikincilik,
Berfu Ceren Uzun da
üçüncülük kazandı.
Yerel HABITAT
• BODRUM
(Cumhurhet)-Toplu Konut
İdaresı'nin katkılanyla
Bodrum Belediyesı ve
Akdeniz Akademisi
Vakfı'nın gırişımlerıyle
dünyada ilk kez Bodrum'da
düzenlenen "Yerel
HABITAT" başladı.
Yaklaşık ikı aydır yoğun bir
hazırlık döneminin
yaşandığı •Bodrum
HABITAT'a olağanüstü bir
katılım beklenmesine karşın
ılginin düşük oranda olduğu
aözlendı. Yerel
HABITAT'ın Bona Dea
Oteli'ndeki ilk genel
oturumunu da Yiğit
Gülöksüz vönetti.
Medya Rehbepi
• ANKARA (AA)-
Kadınların. medya
aracılığıvla kamuoyu
oluşturmalanna yardımcı
olmayı hedeflejen
'Kadınlar İçın Medya
Rehben' adh el kitabı.
yayımlandı. Ankara
Universitesi Kadın
Sorunları Araştırma ve
Uygulama Merkezi'nce
yayımlanan rehberde,
gazete. tele\ izyon ya da
radyo icm yapılan
görüşmelerle basın
bildirisinin hazırlanması ve
ilgılı muhabıre ulaştınlması
gibi bilgilere de yer verildi.
İstanbul Barosu Başkanı Kazan, pazar günü yapılacak baro seçimlerinin öneminin büyük olduğunu söylec
"Biitiiıı avukatlar ov kııflamıiidı'İstanbul Haber Servisi - İstanbul
Barosu Başkanı Turgut Kazan,
Adalet Bakanı Şetker Kazan ın
yargıda kadrolaşma çabalan
ıçinde olduğunu belırterek tüm
baro üyelerını önümiLzdeki hafta
sonu yapılacak genel kurulda o\
kullanmaya çağırdı. Kazan.
"demokrasinin, hukuk devletinin,
iaik cumhun'yerin ve avukatlık
mesleğjnin" tehlikede olduğunu
söyledı.
Son basın toplantısı
îstanbul Barosu Başkanı olarak
son basın toplantısını dün
İstanbul Adlıyesi'nde düzenleyen
Turgut Kazan. pazar günü
yapılacak baro seçimlerinin
öneminin büyük olduğuna
değinerek şunlan söyledi:
"Çünkü sancılı bir dönemden
geçivoruz. Demokrasi, hukuk
devleti, İaik cumhurivet ve
mesleğimi/in temel çıkarlan
tehlikede. jnfaz sistemi için bize
Irak örneğini gösteren bir adalet
bakanımız \ar"
Adalet Bakanı Şevket Kazan"ın
• Turgut Kazan, Adalet
Bakanı Şevket Kazan'ın
barolara kendi 'dava
arkadaşlannf yerleştirmek
istediğini beliıîerek
demokrasinin, hukuk
devletinin, İaik cumhuriyetin ve
avukatlık mesleğinin tehlikede
olduğunu söyledi.
•f _
Çağdaş Avukatlar Grubu adına
bir açıklama yapan Av. Dr. Engin
Ünsal da Adalet Bakanlığı'ndaki
kadrolaşmaya \e adaletın üzenne
düşürülmek ıstenen gölgeye
baroların sessiz kalamayacağını
vurguladı.
Ortaçağ karanlığı
barolara da el artığını öne süren
Turgut Kazan. bakanın bir
yandan seçım sıstemıni degıştırıp
kendı \andaşlarını yasayla
göre\e getirmeye çalıştığını. öte
vandan baro seçıınınde kendı
or'
seçtırebılmenın yollannı
aradığını kaydettı.
göre\
Bu konuda Kazan'ın partisi.
merkezı şönetımı. yerel
yönetımının el ele verdığını
belırten baro başkanı Kazan.
beledıyenın bılboardlarının bıle
Çağn Avukatlar Grubu"nun adavı
Necati Cevlan ıçın kullanıldığını
sövledı. "Yeni Sı\as
katliamlanna karşı, Irak modeli
infa/ anla>ışına karşı, bakan
bevin miidahalelerine karşı
hepimize görev diişiivor. Gün,
av rılıkJarı öne çıkarma günü
değildir. Gtin, pa> laşılan ortak
değerleri beraberce sa\ unma
güniidür" dıve konuşan Turgut
Kazan. herkesı gene) kurula ve
seçımlere büyük çoğunlukla
katılıpov kullanmaya çağırdı.
Engın Ünsal, türbanlı yargıç ve
avukatlar döneminin başlatılmak
ıstendiğini, sisteme ve adalet
kavramına ortaçağ karanlığı
düşürülmek istendığını ileri
sürdüğü açıklamasında özetle şu
görüşlere yer verdi:
"Bu konuda fütursuz ve açık
tutum sergileyen Adatet
bakamnın davranışlan
karşısında. hükümet ortağı
DYP'nin sııskun kalması anlaşılır
gibi değildir. Bjiinmesi gerekir ki,
kargaşanın içine irilen yargı,
\o/laştınlan bir adalet anlayışı,
demokrasinin çökmesinin başlıca
nedenlerinden biri olur. Bu
çöktişün altından ne DY'P ve ne
de parlamento kendisini
kıırtaramaz."
TURK TARAFININ ÇABALAR1 BOŞA CİTTt
Yunanlı turizmciler banş
toplantısını iptal etti
• İstanbul SKAL Kulübü'nün Yunanlı
turizmcileri davet ettiği "Turizmde Türk-Yunan
Işbirliği" konulu sempozyum. Atina SKAL
tarafından iptal edildi. İstanbul SKAL'ın banşa
katkıda bulunmak amacıyla harcadığı yoğun çaba
ve 30 bin dolarlık masraf bu kararla boşa gitti.
CEM ULUTAŞ
«İVTI s ü i i ı n n i ! ) t a t l ı i k n t l SmlSaMinmaıMüdüriügü'nebağlı-Acil\ardım\u
S1\T1 S a V U l l l l i a l a i I H K a i l KurtarmaEkipleri-.dünKüçükçekmecedetartMkat
yaptılar. Göçmen evleri alanında gerçekleştirilen tatbikata, Sivü Savunma Genel Müdürlüğü'nden bir he>et ile 4 il savunma müdiirü \e be-
İedive vetkililcri katıldı. Çeşitli servislerden oluşan tatbikat öncesinde ekipler, ha/ııianan plarformda verlerini aldılar. Tatbikat, 1. özel du-
rum taktiği) le başladı. Kılav uzun olay verinde keşfi >e habeıierin idere merke/ine ulaştınlmasını kapsayan 2. özel durumdan sonra ekipler,
ekip komutanlarına brifing\erdiler. Tatbikat sırasında kurtarma ekibindekilerden biri bavıldı. (Fotograf: UGUR GÜNYÜZ)
SAĞLIĞINIZ İÇİN KENDİNİZE ZAMAN YAR4TIN
Spor yap zinde kal!
GLNPÜZ İMŞİR
Kış a> lan gelıp çattığın-
da çevremizde bırçok kişi-
nin "bu vıl hafta sonları
mutlaka spor yapaca-
ğun'demesıne tanık olursu-
nuz. Gündelik vaşantımız-
daki koşuştunnalara bir de
kentyaşamındaki trafik \e
hava kirliliği eklenince spor
vapma tutkusu birçok kışı-
ye "can simidi" gibi gelır.
Ancak kısa bir süre sonra
alınan kararlar >erıni za-
man v e > er v okluğu ileçok
pahalı gibi bahanelere terk
eder. Oy sa azı mle sürdürü-
lecek bir kararlılık. sıze zin-
de ve sağlıklı bir \ıicudun
yanı sıra ruh sağlığınıza
yepyeni bırboyut kazandı-
rabilır. Bunun içindevapa-
cağınız tek şey size en u>-
gun spor dalını seçip bir an
önce harekete geçmenız..
Günümüzdevenı bir\a-
şam biçimi yaratmak için
yolaçıkansporvegüzellik
merkezlerinın sayısı hızla
artıyor. Busalonlarteknolojikvenılık-
lerle donanırken birçok seçeneğı de
berabennde getinyor. L'zmanlar haf-
ta ıçi >a da sonlan spora avnlan bır-
kaç saatin insan sağlığı ıçın çok önem-
iı bir kazanç olduğunda hemfıkırler.
'Diyet yerine spor
11
Sporla beraberruh sağhğının önem-
li bırdinginliğe ulaştığinı belırten Ka-
dıköy Moda"daki Airport Sporve Gü-
zellik Merkezı hocalarından Ferruh
Ertan,Türkıye"de her 100 kişiden
64'ünün incelmek ıstedığıne dikkat
çekiyor. Çoğu kışinin bu hedefine ulaş-
mak için geçicı sürelerçokağırdıvet
uyguladıklannı. oysa ana amacın dü-
zenli sporu biryaşam bıçimine dönüş-
türmek olduğunu vurgulayan Ferruh
Ertan. düzenli sporun kışıye kazandı-
racaklannı ıse şöyle sıralıvor:
"Öneelikle sigara ve alkoî tüketimin-
de önemli bir oranda azalma görtilii-
yor. Uyku sorunu çöziimlenirken kirec-
İenmeiyileşiyor. Hoıiama sona ererken
cinsel aktivitede belirgin bir artış olu-
şuyor. Özelliklejimnasrik astım ve üst
solunum yolu rahatsıziıklarına çok h i
geliyor. Spor savesinde hormonal den-
Turizm sektöninün farklı
işkollanndan deneyımlı ış-
letmeci ve yönetıcileri bir
arava toplayan tunzmcilerin
kulübü SKAL. Türk-Yunan
barışına katkıda bulunmak
amacıyla düzenlediği sem-
pozyum, bırgün kala Yunan
tarafınca iptal edildi.
Atina SKAL Kulübü Baş-
kanı A. Papadimitriu. önce-
kı gün istanbul SKAL Kulü-
bü Başkanı Savaş Gürsel'e
saat 18.00 sulannda çektiğı
faksta "üzülerek sempozyu-
ma gelemeyeceklerini" bil-
dırdi.
Haber. uzun bir hazırlık
e\ resinden sonra sempozyu-
mun vapılacağı güne kadar
vogun çabalar harcayan İstan-
bul SKAL merkezinde şok
etkısı yarattı.
İstanbul SKAL Yönetim
Kurulu Başkanı Savaş Gür-
sel. banşa katkıda buluna-
cak gırişimin böy le sonuçlan-
masından dolayı duyduğu
üzüntüyüdilegetirdı. Gürsel.
"Atina tarafının, Kıbns'ta $ı-
nırı delme girişiminde bulu-
nan ikinci Rum vatandaşı-
nın da öldürülmesinin ardın-
dan, Yunan ka/nuo> unun ve
hükümet çevrelerinin baskı-
sından dolayı toptentıvı iptal
etmek zorunda kaldıkJanna
inandığım" belırttı
Profes>onel turizmciler
olarak barışa katkıda bulun-
mak hevesıyle amatör bir
kongre organizasyonu yap-
tıklarını belırten Gürsel, ip-
tal edılmeseydi böyle birtop-
lantının ılk kez gerçekleşmış
olacağını söyledi.
Tüm uçak biletleri. otel re-
zervasyonlan v e toplantı ye-
ri olarak belirlenen Lütfü
Kırdar Konare Merkezi-
nı'nde yapılan hazırlıklann
ve yaklaşık 30 bin dolarlık
masrafın boşa gittiğinı anla-
tan Gürsel, Yunanlı meslek-
taşlannın kendisini zor du-
rumda bıraktığını ıfade etti.
istanbul SKAL Yönetım
Kurulu üyesı \e Organizas-
yon Komıtesı Başkanı Sü-
İevnıan Blum ıse Yunan ta-
rafının tutumunun kendisini
şaşırtmadığını belirterek "Bu
adamlar her zaman böyleya-
pıyorlar. TÜRSAB gitti on-
lar söz verdiği halde gelm
di. Tiirk-Vunan İş Konsı
yi'nde ve her türlü platforn
da buna benzer tutumlan o
du. Plaketleri bilehaztriamı:
tık. Bütün bunlar bizim hi
tamız galiba. Eğer bu davnı
nışı onlardeğil de biz yapmı
olsaydık,konuyu Avrupa Gü
venlik konseyi'ne bile götii
rürlerdiT1
dıye konuştu. Blum
•\unan tarafının ertelenme
sıni ıstediği toplantının bı
yıl yapılacağını inanmadığı
nı da sözlenne ekledı.
Yunan çevrelen ıse sem-
pozyumun iptaline Kıbrıs
olaylannın gerekçe gösteril-
mesinın -bahane". asıl nede-
nin ise bu gınşimın İstanbul
SKAL tarafından başlatıl-
ması olduğunu vurguladılar
e-posta : tan (a vol. com. tr
SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN
'Pasta' Meraklısı 'Kaplanlar'...
Spor merkezi öğretmeni Ferruh Ertan. spor vapanlarda öncelikle sigara ve alkol tü-
ketiminde önemli oranda azalma görüldiiğünü belirterek "L'vku sorunu çözümle-
niyor. Horiama sona eriyor ve cinsel aktivitede belirgin bir artış oluşuyor" diyor.
gedüzenegjrerken35>aşüstündekalp gösterenler arasında yer alıvor. Fer-
vedamarhastalıklannıngörülmeris- ruh Ertan, salonlannda aletlı jimnas-
ki büyük oranda azalıvor. Her şeyin tık. fıtness. vücutgelıştırme. aerobıc.
ötesinde kişide özgüven artarken yaşa- step v e sguash yapma olanağı olduğu-
ma sevinci gelişiyor.'"
Ferruh Ertan salona gelen kadınla-
rın en çok kalça ile karın kısımlann-
dakı vağlanmadan şikâyetettıklennı \e
özellikle de kiio pazarlığına gırıştık-
lerını \urgulavarak şö>le konuşuyor
" Bu tipler bir hafta >ada 15 gün için-
de gözlegörülür bir ilerlemekaydedil-
mezse çabalaruu sürdürmüyorlar. Hal-
buki kilo terilmesi bün>e>e bağlı. İlk
aylarda birçok bünyede etlerde top-
lanma olur. kilo hemen verilmez. An-
cak bir süre sonra düzenli spora bağlı
olarak rutin kilo kaybı gelişmeve baş-
lar."
Kimler geliyor?
Mıllı Eğıtını ve Spor Bakanlığı'na
bağlı Beden Terbivesi'ne kayıtlı Air-
port Spor ve Güzellik Merkezı müş-
terılerı arasında doktorlar ilk sırada
geliyor.
Doktorlan sanatçılar, bılgisayarça-
lışanlart ve avukatlar ızlıyor Işın ilgınç
vanı sporcular salonlara en az rağbet
nu belirterek ılk spora başlayanlara
uvgulanan programla ıle ılgıli olarak
şu bılgilerı venvor:
"Öncelikle kilo \e boy durumu sap-
tanıvor. Daha sonra uvgulanacakprog-
ramda adale ve > ücuda zarar \erme-
vecek 12 hareket belirlenivor. Bu alet-
İerle bü> ük adalegruplanna çektirme
ve gerdirme vöntemleri uvgulanıvor.
Anıaç sağlıklı kanın pompalanmasını
saölamak. Daha sonra kişinin beslen-
mesinden uvkusuna kadar program
uvguluyoruz. Kol, bacak. ve benzeri
organlann kuv-\ etJendirmeistemi ilege-
lenlere ise ayrı program uvgulanıvor.
Örneğin kilosu 70-80 arasında deği-
şenlerin günde mutlaka 3 litresu içme-
leri ve tuzu kesmeleri gerekiyor. Bir a>-
da 12 kere. haftada 3 ke/ maksimum
1.5 saat spor >apanlar a>da 7-8 kilo> u
sağlıklı bir şekilde rahatlıkla verebili-
>or. İkinci üçüncü av ları düzenli şekil-
de takipeden üvelerimizin vücutları da
istenilen bölgelerderahatlıklabeğeni dü-
zey lerine getirilebiliyor.""
Kemal Bilbaşar olmasaydı, Izmir'dekı gazete-
cıliğim de olmazdı!
1953 sonbaharı mı? Bir öğle sonu, beni ve Can'ı
(Yücel) elimizden tutup, Adnan Düvenci'ye gö-
türmüştü. 'Demokrat izmir'de, o, Naci Sadullah,
Halikarnas Balıkçısı zaten yazıyor, biz de yaza-
cağız. Yazdık da!
1965'te Paris'ten gazeteye döndüğümde, o hâ-
lâ Izrnir'deydi; üstelik Türkiye Işçi Partisi'nin
(TİP) İzmir Vilâyet sorumlusu. Gözlerinin ıçi daima
gülen, bir roman ustası, gerçekçı bir hikâyeci; se-
vimli ve şakacı. 40 karanlığında 'Yürüyüş'te yayın-
landığı hikâyeleri, unutmamıştım: lyı de, 6O'lı yılla-
rın izmir'inde (Güneş Körfez'e yıkılmış, deli bir
imbat denizı altüst ediyor, Konak İskelesi'nin üs-
tünde martıların mavi demeti) konuştuklarımızı unu-
tabilir miyim?
O iki soru...
de edilmesi; iktidar denkleminin tersyüz edil-
mesiyle mümkündür, zaten Kemalizm'in ruhu
da budur."
O gün bugün, ikı soru kafamı kurcalar dumr: 1/
Acaba TİP ülkemizde en kalabalık halk desteğini
toplayan sosyalist hareket olmak şerefini bu ger-
çeği millete anlatabilmesine mi borçludur? 2/ Eğer
TİP dağıtılmasaydı, bugün Refah Partisi 'nin ye-
rinde ve gücünde olmayacak mıydı?
Denklem değişse de...
Türkdemokrasisi, halksız birdemokrasiydi; hal-
kı, sadece seçmen olarak hesaba katan bir
demokrasi! Merkez sağ/merkez sol yönetimle-
ri. propagandaları ne olursa olsun, gerçek mana-
da ve ne işçiyie ilgiliydiler, ne köylüyle, ne de es-
nafla; düzen, olduğu gibi, palazlanan metropol
burjuvazisi lehine işliyor; aydınlar (öğretmenler) ve
küçük burjuvazi, alafrangalık ve laiklikle; toprak
ağaları ise. toprak reformunun sürekli ertelenme-
siyle avutuluyordu.
II. Dünya Savaşı yıllarının, karaborsada üretti-
ği 'hacıağalar'dan, taşrada, tarım kapitalistleri tü-
remişti; bir kısmı, usul usul, sanayiciliğe soyunu-
yordu. Adı ve programı ne olursa olsun, siyasi par-
tiler iktidar denklemini aynen koruyor; düzenin halk
lehine yapısal değiştirilmesini engelliyordu. Ke-
mal Bilbaşar, yüzünde o şakacı ifadeyle, derdi ki:
"-...düzen ancak ülkeyi omzunda taşıyanlar
lehine değiştirilirse, gerçek bir ilerleme imkâ-
nına kavuşur, demokrasimiz de sahici bir de-
mokrasi olur; aksi halde, o dediğin 'gizli oligar-
şi' sürüp gider. TİP'in savunduğu tez de bu tez-
dir..."
Bence, TİP'in sosyalist eylemi, oy kalabalıkları-
nı kucaklayabılmek için, mutlaka yarıda bırakılmış
Kemalist eylemi tamamlamalı; yâni ulusal, yâni an-
ti/emperyalist bir platforma oturmalıydı; doğru ha-
tırlıyorsam, şöyle diyordum:
"-...Müdafaa-i Hukuk nedir, bir halk hareke-
ti; TBMM Hükümeti nedir, bir halk hükümeti: hâ-
kimiyetin kayıtsız şartsız millete yâni halka ve-
rilmesini kabul etmiş; oysa yaşadığımız düzen,
baştan başa şart ve kayıt; bunların kaldırılarak
iktidann sahibine, -Gâzi'nin tâbiriyle- 'hakiki
müstahsil olanlar'a, yâni işçiye, köylüye vb. ia-
Refah hareketi, 'fnbüne'yoksullardan yana ko-
nuşuyor; ilk gösterisi, o yönde oldu; 'âdil dü-
zen' neticede 'şeriata' uydurulmuş bir Üçüncü
Oünya sosyalizmi; o halde Refah'ın amacı imâ et-
tiği gibi iktidar denklemini tersyüz etmek midir? .
Elbette, hayır! Bir kere Refah hiçbir zaman an-.
ti/liberal, anti kapitalist bir tavır koymamıştır. Çok
iyi hatırlıyorum. 70'li yılların dağdağası içinde üm-
met üstyapısına sahip bu hareketin, gerçekte, yük-.
selen taşra burjuvasını temsil ettiğini yazmıştım. Me-
raklısı bulup okuyabilir. ("Hangi Sağ", Bılgi Yayı-
nevi. II. Basım, 1996) 'Muhafazakâr taşra burju-
vazisi güçlendikçe, iktidar denkleminin yük-
selmesine ayakbağı olduğunu düşünmeye ko-
yulmuştu; bu bir gerçek, yine de denklemi ters-
yüz etmek, ne aklına gelirdi, ne de işine; onun
amacı, denklemi alafranga (onlar 'mason' di-
yor) metropol burjuvazinin yerine kendilerıni koya-
cak şekilde değiştirmekten ibaretti.
Şöyle de diyemez miyiz? Refah'ın 'Anadolu
Kaplanlan', daha ziyade ülkenin kaymağını yıllar-
dıryiyen kozmopolit burjuvazinin yerini almak der-
dindeydiler; adı sanı herkesçe bilinen, malûm ve
meşhûr holdingler, bürokrasinin sağladığı ayrıca-
lıklan ve avantajlan kaybetmeli, o ayncalıklar ve avan-
talar, taşrada oluşan 'muhafazakâr' holdinglerin
olmalıydı. Bu da ancak Refah'ın hükümete katıl-
masıyla mümkündür, ancak o zaman iktidar denk-
lemi şeklen değişmiş gözükecek; bürokrasi + taş-
ra burjuvazisi = iktidar olacaktı, ama düzen ya-
pısal olarak mahiyetini aynen koruyacaktı.
Nenesilmişiz? 1970'lerdeve 1980'lerde, bürok-
rasi ile burjuvazinın diyalektiğini yaşamıştık; haya-
tımıza yaröe/er'hükmetmişti; 1990'larda ulusal bur-
juvazinin '/canat/an'arasındaki çatışmayı yaşıyoruz:
bazı safdillerin sandığı gibi Refah Partisi, 'pasta-
yı halka âdil dağrtmayı' düşünmüyor onun der-
di, 'pastayı metropol burjuvazinin elinden al-
mak.'
işareti çok!
http:// www. vol. com. tr/A İLHAN
http://www.ada.com.tr./-bilgiyay/yazar/ailhan.html ,