Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
AYFA CUMHURİYET 4 MART1992 ÇARŞAMBA
L8 HABERLER
BULMACA
OLDAN SAĞA: 1 2 3 4 5
/ Her dizesine bir
Cçük dize eklen-
miş divan edebiya-
• nazım şekli. 2/
ıir hayvan... As-
»a, kavun, karpuz
jbi bitkilerin sür-
(ünü ya da dalı. 3/
Iir ya da iki milim-
Ik pli... Uzakhk
aılatmakta kulla-
nlan söz. 4/ İşle-
tecek bir nesnede
hılunması gereken
ı.ının ve nemin ye-
trli olması duru-
nu... Dağtavuğu da denilen bir av
hışu. 5/ Borsada kesin vadeli de-
gerlerin kuru ile primli değerlerin
kuru arasındaki fark... Lamba. 6/
Kilit dili. 7/ Samaryum elementi-
rin simgesi... Fınnda ya da sacda
pişirilen bir tür pide. 8/ Gerçeğe
ulaştıncı güçlü seziş... Motorlu ta-
ŞLtlarda direksiyon ile tekerlek ara-
sndaki bağlantıyı sağlayan mil. 9/
Meslek... Eski Mısır'da güneş
Unnsı.
YUKARIDAN AŞAGlYA
1/ "Tüzak, oyun" anlamında argo sözcük. 2/ Aza... Gübre,
tezek. 3/ Bir keler türü... Fransiyum elementinin simgesi. 4/
Şeyh Bedrettin'in Tann, evren ve insan konusundaki görüşle-
rıni içeren ünlü yapıtı. 5/ YiyecekJeri ve nesneleri yüksek ısıy-
la sterilize etmekte kullanılan kapalı aygıt... Cinayet işlemiş
olan kimse. 6/ Altın... Havada buğu durumundayken gece-
nin serinliğiyle yerde ya da bitkilerde toplanan küçük su dam-
lalan. 7/ Evcil olmayan hayyanlan vurma ya da yakalama işi...
Menfaat. 8/ Cevizin yeşil kâbuğu ve yaprağı... Bir renk. 9/ Iri
taneli bir zeytin cinsi.
HAVADURUMU
HAVA SICAKÜĞl)
Bıtlis
Izmır
Kars
Kastamonu
Ka\sen
Kırklareh
Kır>ehir
Kocaelı
Konva
Kutah\a
MaLma
Manısa
K Mara*
Mardın
Muela
Mui
Nevşehır
Nığde
Ordu
3
-16
_->
-7
3
-4
4
-3
0
4
4
1
-3
!
-16
-8
-8
4
16
-4
6
•<
12
4
11
6
16
16
12
7
14
-6
3
4
8
açık
karlı
karlı
p bulutlu
p. bulutlu
p bulutlu
vağmurlu
sısli
dÇlk
açık
açık
açık
az bulutlu
açık
p.bulutlu
p.bulutlu
p bulutlu
vağmurlu
-16 -6 p.bulutlu Rıze 3 vağmurlu
Bolu karlı Sakarva 4 II vağmurlu
Burdur -2 3 açık Samsun 3 8 ydğmurlu
Bursa 2 14 sısli Siırt -4 6 az bulutlu
Çanakkale 6 14 p.bulutlu Sınop vağmurlu
Türkiye'de
Çankın -I karlı Sı\as -6 4 karlı
Çorum -3 6 karlı Tekirdağ 2 10 P hulmlu
Denızlı açık Tokaı 0 karlı
Dıyarbakır az bulutlu Trabzon yagmurlu
Edırne I 14 p.bulutlu Tuncelı -12 0 p.bulutlu
Adana
Adıvaman
Afvon
Amasya
Ankara
Antalva
Artvın
A\dın
Ağn
Balıkesır
Bılecık
Btngöl
3
-»
1
2
0
4
.2
3
-20
0
1
-19
16
6
.8
6
3
18
5
18
-8
15
10
-6
açık
az bulutlu
açık
karlı
karlı
açık
karh
açık
karlı
sisli
sıslı
p.bulutlu
Elazığ
Erzıncan
Erzurum
Eskişehır
Gazıantep
Giresun
Gümüşhane
Hakkân
Hatay
Ispana
içel
Istanbul
-6
-8
-18
_2
-6
3
-4
-14
6
-1
6
2
0
4
-6
8
8
8
3
4
14
3
14
II
p bulutlu
k.ırlı
karlı
karlı
az bulutlu
vağmurlu
karlı
p.bulutlu
açık
açık
açık
çok bulutlu
Ş.l'rfa
Usak
Van
Yozgat
Zonguldak
Aksarav
Bavburt
Karaman
Kınkkale
Batman
Şırnak
Bartın
0
-1
-12
-6
4
-8
-4
-6
0
_•>
-10
12
9
3
4
8
6
4
4
8
7
7
az bulutlu
aç.k
p.bulutlu
sıslı
yağmurlu
sıslı
karh
sislı
karlı
az bulutlu
p.bulutlu
vağmurlu
Karadeniz
yağışlı
Çevre Bakanlığı Meteoroloji
Genel Müdürlüğü'nden alınan
bilgive göre yurdun kuzey
kesimleri çok bulutlu,
Marmara'nın doğusu,
Karadeniz ile İç Anadolu'nun
kuzeyi yağışlı, diğer yeıier az
bulutlu ve açık geçecek.
Yağışlar Marmara'nın doğusu
ile Karadeniz kıyılarında
yağmur, öteki yerlerde karla
karışık y ağmur ve kar şekiinde
olacak. Havasıcaklığı
değısmevecek. Rüzgâr, kuzey
ve batı j önlerden hafif, ara sıra
orta kuvvette esecek.
Marmara ile yurdun iç vedoğu
kesimlerinde sis görülecek.
Deni/Jerimizde rüzgâr;
Akdeniz \e Doğu
Karadeniz'de gün battsı ve
lodos, diğer denizlerimizde
yıldız ve karayelden 2-4, yer
yer 5 kuvvetinde, saatte 4-16,
yer yer 21 denizmili hızla
esecek. Dalga > üksekliği yer
yer 1-1.5 metre dolav ında
olacak. \ an Gölü'nde hava,
parçalı bulutlu geçecek.
Rüzgâr, kuzey ve batı
yönlerden hafif, ara sıra orta
kuvvette esecek. Görüş
uzaklığı lükilometrecivarında
bulunacak.
Helsınkı &%&
St Petersburg
Moskova
Tebrız
Kahıre#
Ö T,
VA!
T T T 1
MCAKU6l)j
Dünyada
Amsterdam
Atına
Amman
Brüksel
Berlın
Barcelona
Belgrad
Bagdat
Bonn
Budapeite
Cenev re
10
17
18
8
16
15
18
21
14
12
13
p.bulutlu
p.bulutlu
az bulutlu
p.bulutlu
sıslı
az bulutlu
sıslı
az bulutlu
p bulutlu
p bulutlu
p bulutlu
19 çok bulutlu Vıyana
Gırne
Helsınkı
Kahıre
Kopenhag
Köln
Londra
Madnd
Münıh
Moskova
Milano
Oslo
Pans
Prag
Roma
Rıvad
St Petersburg
Sofya
Şam
18
4
20
11
12
8
14
13
4
13
5
13
16
16
24
3
14
16
az bulutlu
p. bulutlu
az bulutlu
p bulutlu
sıslı
vağmurlu
az bulutlu
sısli
karh
sisli
p. bulutlu
p. bulutlu
sıslı
sisli
az bulutlu
p.bulutlu
p.bulutlu
az bulutlu
10 sısli
Frankfurt 12 sıslı Zürilı 13 p.bulutlu
AT YARIŞLARI
FİKRET DAĞLIOĞLU
1. KOŞU: F: (2) Esenrüzgâr, P: (1) Çağkan.
2. KOŞU: F: (3) Ganiiy, P: (5) Gülumser, S: (4) Tunahan.
3. KOŞU: F: (6) Yemeni, P: (5) Submarıne, P: (3) Nurbey,
S: (1) Balca.
4. KOŞU: F: (13) Koparan P (14) Ribaro, P: (10) Çiçek 59,
S: (9) Buruk.
5. KOŞU: F: (7) Gökçebacı, P: (6) Sulzer, P: (1) Aşkar,
S: (2) Portakal.
6. KOŞU: F: (11) Cini, P: (12) İlkşans, P: (2) Yelinoğlu,
S: (9) Umut 4, S: (19) Mesudem.
7. KOŞU: F: (13) Alarat, P: (2) Eserbatur, P: (12) Bursa-
güzeli, S (3) Ortaköylu.
ALTILI GANYAN
3 6 13
5 5
4 3
1
7 11
12
2
ADANA PROGRAMI
2. KOŞU: (Açık) C. Gr. Araplar
Saat: 14.00 18.000.000 TL.
1. Akmural
2. Seksek
* * * 3. Ganüy
* 4. TunakM
* * 5 GBİBDtser I
6. KficAk TBBca
3. KOŞU: (Apranti)
Saat: 14.30 17.000
»• 1. Baica
2. Dofakaa
* * 3. Narfaey
4 Coainadore
• * 5. Suboıariae
* * * 6. Yemeai
7. GansHi
8. LittJe Giri
9. Tosca
10 TehUke
4. KOŞU: (Şarth)
«0.
60.
57.
57.
56
56
3.
5 ö . Ök (M)
5 R.Tetik (M)
5 Kmnm (M)
5 A.Birdal (M)
K.MeHke (M)
Y.Tnac
Yk. Ingilizler
.000 TL.
51
51
51
58
58
.5 O.Ok
S.Yümaz
I.Akklllç
F.Çeitik
Y.Taac
57 6 H.MBÜU
56 .5 A.Öcal
56.5 N.Kank
56
56
c.
5 H.CaosB
E.Kıhaç
Gr. Araplar
Saat: 15.00 10.000.000 TL.
1. Baraa 1
2. Fiş Fiş IV
3. Gazal I
4. Korbanbey
5. Miray I
6. Özgan I
7. Ünlâbey
8. Adaaagauli I
* 9. Barak
• * 10. Çicek IX
11. Aslaalepe
12 Hakaa
# * * 13 Koparao 1
* * 14 Ribaro
15 Yijiihın I
16 Duygu I
17 Şaas VII
lg.Uslu
19.Biricik
2O.Serife
(özgiin ve Şaos) ile (Burak
5. KOŞU: (Şartlı)
Saat: 15.30 20.000
* * 1. A$kar
* 2. Portakal
3. Bon II
4 Casablanka
5. Pltvnt II
* • 6 Solzer
* * * 7. Gökçebaa
8. Afrodil
9.Qukk Ftash
lO.Sevil
11 .Şeker
6. KOŞU: (Ş.Handikap)
Saat: 16.00 9.000.
1. Kayhanbatnr
* * 2. Yeginoihı
3. Seyda VI
4. Gnlea II
5 Bo2kon IV
6 Ozlem VIII
7 Knginb«y
8. Tesadüf III
• * 9. Lmnt IV
10. Gtmlikgüztli
* * * 11. CİBİ
* * 12. Dkşans
13. Golsenn I
14. Roza I
15. Y»nşs»vm
16Galay III
17. Çerkeı
18. Emttr
•k 19. Meradem
20. Canoy
54
56
52
54
56
56
54
İ.Gar (M)
R.Tetik
S.Ydmaz
C.Dursun (M)
A.Öcal
H.Canu (M)
N.Kolak
54.5 C.Gavea
54 5 Dede
54.5 Y.TBDÇ
54
59
54
53
52
S.Kaa
O.Ok
A.Bİrdai (M)
İ.Akkıbç (M)
Hakaa
52.5 M.Dtilger
52.5 Halts
52.
52.
52.
ve
3
5 F.Kıhnc
5 F.Çellik
5 O.Aalal
Birtcik ekaridir.)
Yş. İngilizler
.000 TL.
60
58
54
55
55
55
54.
53.
60.
A.Bİrdai
A.Özkan
F.Çtltik
Dede
S.Ydmaz
G.Giil
5 A.Karaku«
3 Hmlis
5 Y.TUDÇ
53.5 A.Kıbf
51
B
5 Hakao
. Gr. Araplar
000 TL.
61
58
59
58
57
Dede (M)
S.Yılmaz
M.Dolger
A.Kankuş (M)
H.Caasu
54.5 Î.Gür
56
54
55
52
51
54
51
52
52
52
G.Gul
F.Çelik
A.Kıfac (M)
Hakao
Halis
A.BMal
H.Matiu
l.Akküıç
Y.TBBÇ (M)
N.Kulak
51.6 K.Metike
50
50
49
Ö.Ahlar
Öıölke
C.Dursun (M)
(Özlem VII ve Cını ekündir)
(Gemlik Güzeli I ve Roza
7. KOŞU: (Apranti)
Saat: 16.30 14.000.
1 Serhad
* * 2. Eaerbatur
* 3. OrtaköyM
4. Akçay II
5. Anm BaLm
6. Arkadaş I
7. Eıbey
8. Sdbatar
9. YusBfçuk I
10. Buttc
11. Barcıı I
* * 12. Banaganli
* * * 13. Alaral
14. FUHu I
A
I ekündir)
ı Gr. Araplar
,000 TL.
63
60
60
58
56
58
58
58
58
56.:
56.:
56:
5i.:
54.:
A.Ocal
H.Cansu
R.Biçer
H.Matlu
O.Ok
S.Ydmaz
Hakaa
C.Daraın
F.Çettik
S F.KIIIBÇ
' N.Kulak
S Y.TBBÇ
5 H.Caa
S I.Gttr
13
2
(KUM)
2000 M.
2 (234)
4 (472)
6 (211)
6 (335)
3 (225)
5 (622)
(KUM)
1400 M.
10 (040)
1 (217)
5 (712)
3 (020)
6 (434)
8 (223)
2 (037)
4 (200)
3 (-)
7 (990)
(KUM)
1400 M.
4 (000)
11 (900)
10 (554)
2 (403)
18 (770)
15 (960)
17 (970)
13 (056)
16 (660)
19 (406)
7 (439)
1 (088)
6 (153)
9 (501)
8 (295)
20 (977)
3 (957)
14 (685)
12 (-00)
5 / \
(KUM)
1900 M.
7 (188)
10 (127)
1 (-00)
4 (574)
11 (483)
6 (034)
9 (233)
3 (040)
8 (048)
5 (557)
2 (565)
(KUM)
1200 M.
6 (670)
13 (315)
11 (780)
3 (575)
18 (190)
19 (500)
16 (000)
14 (390)
7 (283)
8 (000)
4 (631)
9 (604)
20 (040)
17 (660)
6 (660)
2 (062)
15 (024)
6 (105)
10 (603)
12 (506)
(KUM)
1400 M.
2 (274)
14 (802)
1 (335)
13 (080)
9 (003)
12 (635)
3 (800)
5 (340)
11 (119)
6 (750)
4 (555)
6 (756)
10 (804)
7 (995)
AVRUPA'DA YENISOL AHMETİNSEL
Ne emredici plan ne de başıbozukluk
"İşletme", Yeni Sol'un
gözünde bir kumanda aracı
değil,bir kurum olmalıdır.
2
Kendinin yeni olduğunu iddia eden her hare-
ket önce "eskiyi" eleştirmekle işe başlar. Yeni
Sol'un geleneksel solu en çok eleştirdiği konu-
ların başındaekonomizm geüyor. İktisadi bü-
>üme hızının en önemli toplumsal gösterge
olarak kabul edilmesine, toplumsal gelişme-
nin bu bü>üme hızıyla eşanlamlı olarak ele
alınmasına verilen isim, 'ekonomizm'.
Bilindiği gibi ekonomizmin altında, maddi
altyapının üstyapılan doğrudan belirledigi
inancı >atar. Sadece geleneksel sola özgü bir
inanç değil bu. Kalkınmacı tabir edilen tüm
yaklaşımlar bu inancı paylaşırlar. Yeni Sol
ıçin kalkınmacılıkla ekonomizmin eleştirisi
aynı şeyler... İktisadi politikalann bir toplu-
mu yönlendirmek. harekete geçirmek için ar-
tık yeterli araçlar olmadıklan görüşünü her fır-
satta ısrarla dile getiriyorlar. Ekonomizmi,
hem iktisat politikalannın her durumda yeter-
siz olacaklan hem de iktisat politikalan öneri-
lerinin artık seçmenleri harekete geçirmeye
güçleri kalmadığı iddialanyla yıpratmaya ça-
lışıyorlar.
Michel Rocard 1987'de, başbakan olma-
dan bir yıl önce bu ikinci fıkri şöyle dile getiri-
\ordu:
" A\ rupa solu bir siyasal proje etrafında ço-
ğunluğun toplanmasını sağlayabılir mi? Gele-
neksel işçi hareketinin buçoğunluğukalıakıl-
mava gücii yok artık. Günümüzde ücretliler
birleştirici değer ve geleneklerle donanmış ho-
mojen bir toplumsal güç oluşturmuyorlar.
Toplumun "bölünmesi' geri dönülmez bir aşa-
maya geldi. İktisadi ve toplumsal koşullarda-
ki ilerlemelerini solun temel destekleri olarak
ele almak artık mümkün değil. Bu nedenle si-
yasal proje sorunu bugün her zamankinden
daha önemli."
Ulaşılan göreli refah toplumu aşamasında
ücretlilerin kalkınma hızına oy vermedikleri,
ne de %5 reel ücret artışı için toplumu hare-
ketlendirmenin mümkün olduğunu iddia edi-
yor Yeni Sol. Bunu 1973'te Andre Gorz,
"Hangi Sol, Hangi Prograni?" adlı yazısında
belirtiyordu:
"Fransa'da ve diğer sanayileşmiş ülkelerde
üretici güçlerin gelişmesi öyle bir aşamaya gel-
di ki artık "daha fazla' ve "daha iyi" arasındaki
ilişki koptu." O zamanlar fazla "goşist" gelen
bu tespiti bugün çoğu Avrupalı sosyalist pay-
laşıyor.
Yeni Sol'un ikinci eleştiri eksenini devletçi-
lik oiuşturuyor.
Pazar ekonomisi kurumlannın yerini gide-
rek devlet veya kamu kuruluşlannın alması
fikri Avrupa solunun en önemli tarihi refe-
ranslanndan birisiydi. Avrupa solu 1970'lerin
sonuna kadar bankalann ve büyük özel şir-
ketlerin devletleştirilmesi ve pazar ekonomisi-
nin lağvedilmese bile dizginlenip "sosyalleş-
mesi"ni önerdi. Bu proje en oluşmuş biçimiyle
Fransa'da sosyalistler ve komünistlerin imza-
ladıklan 'Solun Ortak Programı'nda ifade
edildi.
Fransa'da 1982 yılında sosyalist hükümetin
gerçekleştirdiği devletleştirmeler tüm Avrupa
solu için bir laboratuvar işlevi gördü.
Katı korumacı politikalarla desteklenme-
den yapılan devletleştirmelerin hükümetin eli-
ne ekonomiyi daha fazla yönlendirmek ola-
nağı vermediği ortaya çıktı. Ne var ki AT için-
de kalarak ulusal ekonomiyi koruyan önlem-
ler almak da mümkün değildi. Fransız sosya-
listleri kısa zamanda devletleştirmenin hik-
metlerinden kuşku duymaya başladılar. Ayn-
ca devletleştirmelerin ne toplumda ne de özel
olarak işçi sınıfı içinde artık anlamlı bir yankı
uyandırmadığı ortaya çıktı.
Yeni Sol için iktisadi planda devletçıligin
eleştirisiyle, teknik ve siyasal merkeziyetçili-
ğin eleştirisi birbtrini tamamlıyor. Çünkü top-
lumsal hareketin merkezini partinin oluştur-
masıyla. toplumun merkezini devletin oluş-
turması aslında benzer süreçler.
Yeni Sol, devletçilik ve merkeziyetçiliğin
karşısına siyasal yapılann mümkün olduğu
kadar federatifleşmesi önerisiyle çıkıyor. Sos-
yal demokrat veya sosyalist partilerden Sos-
yal Sigortalar Kurumu ve devletin kamu hiz-
İtalyan Komünist Partisi'nin genel merkezi önünde, 75 yerel seçimleri öncesi bir açıkhava toplantısı: Bugün İKP, İtalyan Demokratik Sol Parti
adını taşıyor >e artık. Almanlar'ın SPD'si ile birlikte Avrupa Yeni Solu'nun belkemiği olan örgütlerden biri.
meti veren tüm kurumlanna vanncaya kadar
bütün toplumsal-siyasal kurumlann yeniden
federatif temelde yapılanmasını öneriyor.
Kültürel çoğulculuk, yerel yönetimlerin
güçlenmesi, vatandaşlann her türlü toplum-
sal konuda inisiyatif alabilmeleri türünden
öneriler ademi merkeziyetçi siyasal düzenin
omurgasını oiuşturuyor. Eski İtalyan Komü-
nist Partisi, yeni adıyla Demokratik Sol Par-
ti'nin genel sekreteri Achile Occhetto 1990
yaanda vergilerin ve sosyal sigorta kesintileri-
nin azaltılmasını, devlet harcamalannm kısıl-
masını talep ediyordu. Çünkü Occhetto'ya
göre bunlar esas olarak devleti elinde tutan si-
yasal gücün gücüne güç katma araçlan ol-
muştu.
Yeni Sola göre merkeziyetçilik "paterna-
lizm" (toplumsal hamilik) biçiminde sosyal dev
let kurumlanna yansıyor.
II. Dünya Savaşı sonrasında geüşen 'sosyal
devlet'in, devlet-toplum ilişkilerinde 'baba' ve
hep küçük kalmaya mahkûm çocuklan ara-
sındakine benzeyen bir ilişki türü üretmesinin
demokrasi açısından oldukça zararlı sonuçla-
n var.
Toplumsa! hareketlilik törpülenip, insanlar
edilgin kılınıyor. Üstelik hami devletin esas
motivasyonu insanlan mutlu ve özgür kılmak
değil. merkezi gücün meşruiyetini pekiştir-
mek. "Sosyal devlet'in en önemli çarpıklığı
Yeni Sol'a göre burada yatıyor.
Bu nedenle sosyal devlet kurumlannın mer-
kezi devlet tekelinden çıkarılmasını. idareleri-
nin bu kurumlardan yararlananlann da katıl-
dıklan yerel kurullara devredilmesini öneri-
yorlar. Ama bu kez hem yerel "hami'lerin or-
taya çıkıp, merkezi devletten daha fazla insan-
lan bağımlı kılması hem de sosyal farklı-
Iıklannın coğrafıleşmesi tehlikelerini çok dik-
kate aidıklan söylenemez.
Devlet hizmetlerinden yararlananlann bun-
lann yönetimine katılması önerisi yeni değil.
Tüm Avrupa ülkelerinde yıllardan beri 'ka-
mu hizmetlerini kullananlar hareketleri' bu
hizmetlerin yönetim kurullanna katılma>ı,
kamu hizmeti tüketicisi vatandaşlar için üretı-
len hizmetlerin sadece teknokratlar tarafın-
dan yönlendirilmesine son verilmesini talep
ederler.
Yeni Sol bu talepleri daha genel bir hedef
içinde ifade ediyor. Devlet teknokrasisinin si-
vil toplum temsilcileriyle yüz yüze geleceği ku-
rullan, aynı zamanda iktisadi rasyonelliğin
toplumsal hedef ve değerlere tabi kılınmasını
sağlayacak alanlar olarak değerlendiriyorlar.
Sosyalizmle demokrasi arasındaki yakın ve
vazgeçilmez ilişkiyi John Keane, 1988 yılında
yayımlanan 'Sivil Toplum ve Demokrasi' adlı
kitabında etraflıca anlatıyordu. Tüm kararal-
ma süreçlerinin demokratikleşmesi için der-
neklerin, sendikalann, çeşitli kademelerde se-
çilmiş kurullann önerilen kararlar üzerine gö-
rüş bildirdikleri, teknokratlar ve şirket yöneti-
cilerinin akıllanna gelmeyen veya dikkate al-
madıklan kriterlerin onlara hatırlatıldığı bir
süreç gerekli. Nihai karann alınmasından ön-
ce, karann oluşturulması sürecinin demokra-'
tikleşmesinin önemini vurguluyor Keane.
İktidar sadece karar alma yetkisini elinde bu-
lundurmak değil. karann oluşmasına olanak
veren bilgileri toplayıp, ayıklamak demektir.
Yukanda belirtilen türde bir karar oluşturma ;
süreci Yeni Sol'a göre pazar ekonomisini de ,
kapsamak zorunda.
Pazarekonomisinin genel gidişatına yön ve- *
recek, onun faaliyetinin toplumsal koordinat-
lannı belirleyecek bir toplumsal yönlendirme
merkezıne ihtıyaç olduğu iddiası, eski "iktisadi
ve sosyal kalkınma planlan'nın geçerliğine •
inancını yitirmiş Yeni Sol'un dikkatle
tartıştığı bir fikir."Ne emredici plan, ne de
başıbozuk pazar". Bu "ne.^ne" formülünü so-
mutlamak için devletin ve pazann baştan '
aşağı reforme edilmesi gerekiyor. Çünkü dev- '
let ve pazar, çoğu gözlemcinin belirttiği gibi, '
'aynı madalyonun iki yüzü". Birbirlerinden '
besleniyorlar. Yeni Sol'a göre devlet ve pa-1
zann tecessüm ettiği yer işletme. İtalyan sos- t
yalist ve komünistleri işletmenin 'olumlu' iş- '
îevlerini kabul ederlerken işletmenin bir 'özne"
yanı bir mülk sahibinin kumanda aracı ol-
maktan çıkıp, içinde farklı çıkar ve öznelerin
yer aldığı bir 'kurum' olarak kabul edilmesi-
nin ön şart olduğunu söylüyorlar.
SÜRECEK
Yeni Sol'un Satwbaşları
"Yeni Sol'un esin kaynağı fılozoflardan Jürgen Habermas \e Andre
Gorz'a göre, y«.:ıi toplumsal hareketlerin zayıf halkası, tepkılennin. üretim
ilişkilerinden çok. toplumsal ilişkiler içinde ifade edilmesi idi.Andre Gorz,
bu yeni toplumsal hareketlerin anü-teknokratik olduklannı. yani egemen
sını'fın yönetici kesiminin kültürel hegemonyasına karşı çıktıklannı belirti-
yor. Ama egemen sınıfın hükümranlığının sadece kültürel temellerine \e
toplumsal sonuçlanna saldırdıklan için bu hükümranlığın maddi temeline.
yani iktisadi boyutuna önem vermediklerini iddia ediyor.
Yabancılaşmanın yaygınlaşması
"Yeni SoF'un esnek yapılar etrafında toplamaya
çalştığı bu "yeni toplumsal hareketlerin" iktisadi üre-
tim ilişkileri alanında kendinı ifade edememesini sos-
yologlar, sanayi sonrası toplumunda bire>lerin mes-
lekleriyle giderek daha az aıdiyet ilişkisi içinde olma-
lanyla açıklıyorlar.
Btpcyin kinlik bmuılıını
Yukandaki tespitlenn vardığı nokta. gclişmiş ül-
kelerde toplumsal diizeni merkezileştiren kurum ve
sımgelenn yıpranmış olması. Bireyler kımlik buna-
Jürgen Habermas '
ı m ı
yaşıyorlar. A.Gorz bu bunalımı şöyle özethyor:
"Ne aile kurumu içinde ne günlük yaşam
mekânlannda ne de mesleki konumlannda bireyler be-
nimseyebilecekleri açık bir kimlik bulabiliyor."
Sınıflar ve dönüşüra
Ulnch Beck"ç eore de "Profeşyonel işin temel toplum-
sal belirleyici olmaktan uzaklaşttğı, toplumsal çatış-
manın, giderek işyerlerinden, daha geniş toplumsal
yaşamı ılgılendıren alanlara kaydığı" bir dönemdeyiz.
Bu da sosyalist dönüşümü gerçekleştirecek öznenin
ancak çoğul olabildiğine işaret ediyor.
"Yeni So!"un temel iddialanndan birisi, geleneksel
toplumsal-ıktısadi sınıf katcgorilennden hareket ede-
rek ve bununla yetinerek varolan toplumun dönüşümünü düşünmenin
artık mümkün olmadığı.
Bugün Avrupa'da Yeni Sol, bir siyasi hareket değil. Ne bir partiye teka-
bül ediyor ne de dernek, platform türü bir yapıya sahip. Avrupa sosyal de-
mokrat, sosyalist ve komünist partileri içinde yer alan bazı yöneticilerin.
sosyalist bazı düşün adamlannın kendi aralannda kurduklan bireysel
ilişkiler dışında. Yeni Solu, bir ilişki ağı olarak tanımlamak bile mümkün
değil... Yalnız bazı gelişmeler, 1990'larda bu akımın Avrupa sosyalist, sos-
yal demokrat partilcnni hızla sarma potansiyelini içinde banndırdığını
gösteriyor. Özeilikle SPD ve İtalyan Demokrat Sol Parti (eski komü-
nist partisi) ekseni. şimdiden Avrupa Yeni Solu'nun belkemiğini zım-
nen oiuşturuyor.
Llrich Beck