Katalog

Sorarlarsa söylersiniz: Kredili-Sigortalı Mevduat Hesabı sadece Pamukbank'ta Cumhuriyet Mevoftıat'ta da /^* işlej/ t^mam! • / 68.YIL / SAYI 24260 / 2500 TL (KDVdahil) AU%OJK/:YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR MADİ (1945-1991) 4 MART 199yÇARSAMBA 1500 madenci toprak altında.Ocaklara inilemiyor. 22 ceset, 52yarah çıkanldı Zonguldak'ta grizu faciasıBİROL ÜZMEZ/SELAHATTİN DEMİRCAN (Zonguldak/Kozlu) - Türki- ye Taşkömürü Kurumu'nun Zonguldak'a bağh Kozlu bucağındaki İncir- harmanı Ocağı'nda dün saat 20.30'da meydana gelen grizu patlaması so- nucu, yaklaşık bin 500 maden işçisi toprak altında kaldı. 560 metre derin- likteki birgaleride olan patlamadan sonra, geceyansına kadar sadece kuyu ağızlarından 22 işçi ölü, 52 işçi de yaralı olarak çıkanldı. Ancak irtibatın kesildiği galerilere ve buradaki işçilere ulaşılamadı. Kazanın haber alın- masından sonra binlerce madenci yakını ocakların bulunduğu bölgeler- de toplandı. Kozlu'da tam bir panik ve matem havası hâkim. layan Uzun Mehmet-1 kuyusunun asansö- rü yaklaşık 45 dakika sonra çalıştırılınca, ilk kurtarma ekipleri ocağa indiler. Zon- guldak Valisi Nurettin Turan'ın verdiği bil- giye göre, asansör ile aşağı inen ekipler patlamanın olduğu kuyunun ağzından üç işçinin cesedini çıkardı. Işçilerden ikisinin Ahmet Törün ve Erol Öztürk olduğu öğ- renildi. Bu sabaha karşı saat 02.00'ye ka- dar Zonguldak SSK ve Devlet hastanele- rine üçü ağır 52 yaralı sevk edildi. Bunlar- dan ikisi Ankara'ya gönderildi. Hastanelere yaralı sevkiyatı sabaha ka- dar sürdü. Vali Nurettin Turhan, patlamanın oldu- ğu 7. üretim bölgesinde çalışan işçi sayısı- nın 200 olduğunu, üç ölü ve 38 yarahnm buradan çıkarıldığını söyledi. Diğer 7 ga- leride de 1300 kadar işçinin bulunduğu kaydedildi. Saat 02.30'da ocaklardan çı- karılan ölü sayısı 22 olarak bildirildi. Patlama sonucu, Kozlu merkezindeki 30 nolu Ali Soydaş kuyusunun da devre dışı kalması, kurtarma çalışmalarım olumsuz yönde etkiledi. Yetkililer bu kuyunun tüm üretim bölgelerinin havalandırılması ve yeraltına araç-gereç gönderilmesinde kul- • Arkası Sa. 19, Sü. 5'te Kozlu bucak merkezine 500 metre me- safede bulunan ve yaklaşık 5 bin işçinin üç vardiya halinde çalıştığı İncirharmanı Oca- ğı'na dün saat 16.00'da, 24.00'e kadar ça- lışmak üzere bin 500 dolayında işçi indi. tşçiler Uzun Mehmet-1 kuyusundan asan- sörle 200 metreden 560 metreye kadar inen 8 kattaki kömür üretim galerilerine dağı- larak çalışmaya başladılar. Patlama, saat 20.30 sıralannda 560 metre derinliğinde- ki galeride meydana geldi. Zonguldak kent • Grizu: Madencinin korktılu düşü 19. Sayfada merkezinden de duyulan büyük patlama sonucu galeri çöktü ve göçuk sonucu ga- lerilere iniş çıkışta kullanılan iki kuyunun asansör sistemleri de devre dışı kaldı. Bin 500 işçinin yer üstü ile bağlantısı kesildi. Facianın haber almması üzerine kurtar- ma ekipleri olay yerine geldiler, ancak olu- şan zehirli gaz ve sıcaklık nedeniyle uzun süre ocaktan içeri giremediler. Kozlu bu- cağından yurttaşlar ile olayı öğrenen ma- denci yakınları da ocağa gelerek beklemeye başladılar. Patlama sırasında devre dışı ka- lan, işçilerin galerilere iniş-çıkışlarını sağ- IZLENİMLER Ö Kozlu'daki maden ocaklan grizu patlamasıyla sarsıldı. Birlikte çalıştıklan arkadaşlan aşağıda ölıimle karşı karşıya- lar. Şimdilik tek yaptıklan, aşağıdan çıkanlabilen arkadaşlannın cesetlerini taşıyabilmek. (Fotoğraf: AA) Ölüm saatiBtROL ÜZMEZ (Kozlu) - Tarih 8 Şu- bat 1992. Çok değil bir ay kadar önce. Zon- guldak, kentin sorunlarının, özeliikle de maden ocaklannın kaderinin tartışıldığı "Zonguldak Kurultayı"na sahne oluyor. Kurultaya katılanlar, Devlet Bakanı ömer Barutçu, Enerji Bakanı Ersin Faralyalı, Milli Eğitim Bakanı Köksal Toptan, işada- mı İshak Alaton, TTK Kozlu Müessesesi- ne bağlı bir ocakta inceleme yapıyorlar. Ocak, "teftişe" hazır hale getirilmiş. Ga- leri duvarları beyaz badana ile elden geçi- rilmiş. TTK yetkilileri de, bakanlar ve be- raberindekilere bilgi veriyorlar. Bu arada Polonyalılar tarafından yapılan ve yakın zamanda hizmete sokulması planlanan ye- ni asansör sistemi de gösteriliyor. Adeta "örnek ocak" olarak sunulan söz konusu yer, Kozlu Müessesesi'ne bağlı lncirharma- nı ocağı. Yani dünkü patlamanın olduğu ocak. TTK Kozlu Müessesesi'nin girişinde, du- varda bir yazı göze çarpıyor: "Madenci dikkat! Kaza geliyorum de- mez, emniyetli çalış, tedbir al, bu saati dur- dur. Düşün, şimdi kazayı önleme sırasıdır. Unutma seni evde bekleyenlerin var!' Sözü edilen saat "ölüm saati". Akrebin üzerinde "ölü", yelkovanın uzerinde "yaralı" yazıyor. Akrep de, yelkovan da • Arkası Sa. 19, Sü. 6'da Şubat ay ı enflasyonu yüzde7 CUMHURİYET (Ankara) - Devlet İs- tatistikEnstitüsü'nün(DİE) bugün açık- layacağı şubat ayı endckslerine göre. yıl- lık enflasyon yüzde 80'i aşacak. DİE'- nin endekslerine göre, toptan eşya fıyatlanndaki aylık artışın yüzde 6.5-7, tüketici fıyatlanndaki artışın da yüzde 7-8 civannda gerçekleşmesi bekleniyor. Bu durumda. hükümetin yüzde 42'lik yıllık enflasyon hedefı tutmayacağı gibi, 500 günün sonunda tek rakamlı enflas- yon vaadinin gerçekleşme ihtimali de iyi- ce azalmış görünüyor. Devlet Bakanı Tansu Çiller. toptan eş- ya fiyatlarının şubat ve mart aylannda yüzde 7 civannda artış göstereceğini söy- lemişti. Toptan eşya fıyatlan endeksi şubatta yüzde 7 artarsa, hükümetin yüz- de 42'lik yıllık enflasyon hedefini tuttu- rulabilmesi için sonraki 10 ayda enflas- yonun ay başına en fazla yüzde 1.8 artması gerekıyor. Eğer yüzde 7'lik artış martta da sürerse, yüzde 42'lik hedef için sonraki 9 ayda en yüksek aylık artışlann 1.24"ü geçmemesi gerekiyor. Bugün açıklanacak olan şubat ayı en- deksinde yüzde 7-8 civarına çıkması beklenen tüketici fıyatlan artışı ile. geçen ay yüzde 78'i bulan 12 aylık enflasyon \ Arkası Sa. 19, Sü. 4'te Başbakan Demirel, Suriye Büyükelçisi'ne 'Durum dostane değil' dedi Sııriye'yePKK uy arısıHaber Merkezi - Başba- kan Demirel. PKK'nın Bekaa Vadisi'ndeki faali- yeıleri nedeniyle Suriye Büyükelçisi'ni çağırıp uyarıda bulunduğunu söyledi. Irak Kürdistan D e m o k r a t P a r t i s i (IKDP). Türkiye'nin Ku- zey Irak'takı PKK kamp- larına yaptığı hava saldın- smda sivil yerleşim birim- lerinin isabet aldığını, 10 kişinin öldüğünü açıkladı. Başbakan Demirel, DYP grubunun dünkü toplantısını açış konuş- masında PKK terörünün Türkiye'yi çok rahatsız ettiğini, bu bölücü örgütün bir cinayet şebekesi olduğunu, merkezinın de Lübnan'daki Bekaa Va- disı'nde bulunduğunun tespit edildiğıni anlattı. Suriye Büyükelçisi'ni çağırarak konuy- la ilgili uyanda bulunduğunu söyleyen Demirel şöyle dedi: "Bu durumun dostane olmadığını, Tür- kiye'ye yönelik davranışlar içinde bulu- nanlann sadece burada yetiştirilip yuva- SHP VE DYP'LİLER G.DOĞU'DA Milletvekillerine 'özel tim' şikâyeti RAMAZAN ATAY (Kızıltepe) - Güneydoğu'da yaşanan olaylan ve rahatsızlıklan yerinde saptamak ve çözüm üretmek amacıyla bölgeyegiden SHP milletvekilleri. hemen her konuda yakınan yurttaşlarla karşılaştılar. Yurttaşlann. rahatsızlıklannı daha çok "özel tim'". '"kontrgerilla". "Hızbullah" ve "faili meçhul U Arkası Sa. 19, Sü. 2'de ANAPTA TARTIŞMA 'Olağanüstü haP sürsün mü, bitsin mi? CUMHURİ YET (Ankara) - Olağanüstü hal u\ gulamasının uzatılması 9 mart güfıü yapılacak ANAP grıîp toplantısında tartışılacak. ANAPGenel Başkanı Mesut Yılmaz. olağanüstü hal uygulamasının uzatılması tezkeresinin görüşülmesı sırasında ANAP oylannın "çekimser" olmasını önenrken. eski bakanlar Mehmet • Arkası Sa. 19, Sü. 2'de iandınlmadıklarını. aynı zamanda da silahlandınldıklannı tespit ettiğimizi ken- disine sövledim. Bekaa'dan çıkan silahla- nn Kuzey Irak'taki sahipsiz topraklardan geçip Türkiye"ye sokulduğunu, bunlann içinde havan topu dahil her cins silahın bulunduğunu bildiğimizi söyledim. Ken- disi de bana "Bekaa üzerinde kontrolümüz \ok. Lübnan'dadır orası. Rahatsızlığmızı bihyorum" dedi." Başbakan Demirel. PKK terörü konu- sunda dığer komşulardan kavnaklanan sorunlar da olduğunu vurgulayarak PKK'nın Türkıye içinde de yuvalan bu- lunduğunun bılindiğini. hükümetin stra- ıcjısınin öncelikle oralann kurutulması olduğunu açıkladı. Demirel, sözlerini şöy- lc sürdürdü: "Ancak şimdi o bölgelerde aşağı yukan dört metreye yakın kar var. Tabii ki bu mazeret değil. Türkiye halkını rahatsız et- meden. onu. korkutanlann elinden almak konusunda kararlıdır. Oralardaki halk bizden şefkat. güvenlik ve hizmet istivor. Bunu başarmak için lazım geleni yapmak konusunda kararlıyız." SHP Genel Başkanı. Dev- lcı Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü de partisinin dün topla- nan Meclis grubu toplan- tısının açış konuşmasında Güne\doğu"ya değindi. İnönü. sorunun ülkenin bütünlüğü ve halkın can güvenliğinı sağlayarak çö- zümlenebileceğini dile ge- tirdi. Halkın. demokratik hak ve özgürlüklerinı koru\arak huzur içinde >aşanacağına inandığını anlatan İnönü, bu amaçla DYP ve SHP'li millet- vekillerinin inceleme yapmak için yöreye gittiklerini hatırlattı. Toplantıda söz alan Ankara Milletvekı- lı Uluç Gürkan. ola> çıkmayan Adıya- man. Van. Hakkâri. Tunceli ve bazı illerin olağanüstü hal kapsamından neden cıka- • Arkası Sa. 19, Sü. 2'de Ankara, Karabağ'a çözüm anyorDemirel: Türkiye'nin Azerbaycan konusunda atacağı ileri bir adım, dünyayı Ermenistan'ın arkasına getirir. İnönü: İki taraf sımrlara saygı göstermeli, çatıŞma durmalı. Ecevit: Azerbaycan Türkiye'den bile yardım alamadı. Türkeş: Karabağ Azerbaycan topraklarının ayrılmaz parçasıdır. Şivgın: Almanya ve Fransa, Türkiye'nin etkinliğini önlemek için Azeri- Ermeni çatışmasıru önümüze çıkanyor. Keçeciler: Türkiye çapulcu Ermenilere karşı kardeşinin yanında olmalı. CUMHURİYET (Ankara) - Başbakan Süleyman Demirel, Türkiye'nin Azerbay- can konusunda atacağı ileri bir adımm, dünyayı Ermenistan'ın arkasına getireceği- ni söyledi. Demirel, "Türkiye, Azerbaycan durumuna bigâne değildir. Atılacak yan- lış bir adım onlann başına daha çok dert çıkanr" dedi. Demirel, sorunun "siyaset ile" çözüleceğini kaydetti. Başbakan Demirel, yerli-yabana gazete- ciler ile yazarlara dün akşam Başbakanlık Konutu'nda bir resepsiyon verdi. Resepsi- yonda gazetecilerin çeşitli sonılanru yanıt- layan Demirel, Azeri-Ermeni çatışmasına ilişkin görüştüğü ABD Dışişleri Bakan Yar- dımcısı'nın, sonına ilgi duymalan konu- sunda telkinde bulunduğunu bildirdi. Ay- nı girişimi Davos ve ABD gezileri sırasın- da da gerçekleştirdiğini belirten Başbakan, "Buradaki gerginliğe eşit mesafede kalmaz- sanız, kavga çıkartınrsınız demiştir" diye konuştu. Başbakan, bir gazetecinin, "Daha önce Azerbaycan'ın başına geleceklere bigâne kalmayacağınızı söylemiştiniz" sözleri üze- rine şöyle konuştu: "Bigâne değiliz, ama atacağımız yanlış bir adım onlann başına daha çok dert çı- kanr. Biz meseleyi dünyaya mal etmişiz. Mesele Prag'da konuşulmuş, AGtK'te ka- rarlaştınlmış, bütün dünyaya, 'Bu soruna aynı uzakükta durun' denmiş. Biz de ABD'den Rus Federasyonu'na kadar her- kese geride durun demişiz." • Ermenistan'ın Karabağ koşulları //. Sayfada • Eri\ an, Karabağ'ı BM'ye getirme çabasında //. Sayfada Başbakan, AGİK metninin Ermenistan'ı bağlayıp bağlamadığına ilişkin bir soru üzerine de "De facto, fıili durum yaratma- ya kararlı olanlar birtakım şeyleri dinle- mezler. Ancak bu durumda bizim haksız duruma düşmememiz lazım. Bütün olay odur. Türkiye'nin atacağı bir ileri adım dünyayı Ermenistan'ın arkasına gecirir" dedi. Avrupa ülkeleriyle ABD'de lobicilik faaüyetlerinin yaygın olduğuna dikkat çe- ken Demirel, Azeri-Ermeni olaylannın ge- lişiminde seçim yatınmlannın da rol oyna- dığını söyledi. Başbakan, sorulann eski Sovyetler Birliği liderleri arasında ortaya çıkan çekişmeden de kaynaklandığını be- lirterek çözümün 'siyasetle' bulunacağını söyledi. Başbakan Demirel, Türki cumhuriyetlere yapılan insani yardımın sürdüğünü anım- satarak konuşmasını şöyle sürdürdü: "ABD, ziyaretim sırasında bizim tarafımız- dan gündeme getirilen 13 maddelik ülke- ler demeti şeklindeki yardım paketinin de bu ay içinde hayata geçirileceğini söyledi. Söz konusu ülkeleri destekleyen üyeler ara- sında Japonya, Suudi Arabistan, Katar, ABD ve bazı AT ülkeleri bulunuyor. Ko- nu ile ilgili görüşleri olgunlaştırmak üzere M Arkası Sa. 19, Sü. l'de Tüketici köşesi Su faturasında avans-İSKİ hizmet vermeden nasıl para alabiliyor? Çoraplarda standart yok- Kadın çoraplannın boy numaralan birbirini tutmuyor. Tanıtım broşürünün fıyaü- Istanbul Devlet Opera ve Balesi'nin tanıtım broşürleri 8 bin liraya satıbyor • 7. Sayfada ttaYeniSol Sorbonne Üniversitesı öğretim üyelerinden Doç. Dr. Ahmet İnsel'in yazı dizisinde bugün, Yeni Sol'un ekonomik sorunlara bakış açılan işleniyor... Geleneksel sol karşısında Yeni Sol'un pazar ekonomisi ve merkezi planlama konulanna yaklaşımı ele alınıyor... Yeni Sol'un devlet-toplum ilişkilerini ele alış biçimi tartışılıyor. • 18. Sayfada Galatasaray'ın maçı Avrupa Kupa Galipleri Kupası'nda Türkiye'yi temsil eden Galatasaray. bu gece çeyrek fınalın ilk maçında Almanya kupa şampiyonu VVerder Bremen ile karşılaşıyor. Türkiye saaıı ile 21.15"tekı karşılaşma. Starl'den naklen yayımlanacak. • 16. Sayfada KULIS Hitler'in spastikleri Tıp dünyasında, zaman zaman ilginç tartışmalaryaşanır. însan haklan tartışmanın odak noktası olur, ama genellikle bu tartışmalar sonuçsuz kalır. Orneğin, bitkisel hayata girmiş ve tedavisi olanaksız hastalann bu şekilde yaşamaya mahkûm edilmemesini savunur. bazılan. Buna karşı, insanınen temel hakkırfln yaşamak olduğu, bu hakkın başkalannın karan ile ortadan kaldınlamayacajı. tıptakı bu ilerleme • Arkası Sa. 19, Sü. Tde OLAYLAREV ARDENDAKI GERÇEK Yine Enflasyon Şubat ayı enflasyon ra- kamları bugün açıklanacak. Hükümet de dahil olmak üze- re hiç kimse, en azmdan yaz aylarına kadar enflasyonun düşeceğini ummuyor. Aksine hükümet üyeleri, özeliikle de Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Tansu Çiller, şubat ve martta aylıkfıyat artışlarının yüzde 7'ler düzeyinde seyre- deceğinden söz ediyor. Aylık yüzde 7 oranmda fıyat artışı ise, enfasyonun yıllık düzeyi- nin yüzde 80'leri aşması de- mek. Demirel hükümetinin enf- lasyon konusunda verdiği hedef, ilk 500 günde yüzde 10'lara indirmekti. Bu süre 1993 yılı nisan aytnda dolu- yor. Alman ekonomik önlem- ler ve ilk iki aydaki yüksek fiyaiartışları,buheaejin veri- len sürede gerçekleşme olası- lığını oldukça zayıflatıyor. Hükümetin bu yıl sonu için öngördüğü yüzde 42 hedefini tutturması bile güç. Bu du- rumda, yıl sonuna kadar yüz- de 42 'ye çekilemeyen enflas- yon, geri kalan 4 ayda yüzde 10 'lara nasıl düşecek? Ancak, hükümet yine de 500 günlük sürede ısrarlı. Başbakan Süleyman Demi- rel, TV'de pazar gecesi yapı- lan açıkoturumda bu vaadi- nin geçerli olduğunu bir kez dahayineledi. Arkası Sa. 19, Sü. l'de Insan, nasıl düşündüğünüdüşünebilir mi? CUMHURİYET (Bertin) - İnsanoğlu- nun zekâsı, kendi beyninin nasıl çalıştığiru kavramaya kadir midir? Düşüncelerimiz. düşünme eyleminin biyolojik olarak nasıl gençekleştiğini anlayabil'r mi? Yüzyıllardır felsefenin konusu olan bu sorulara şimdi dünjada tıp uzmanlan. dilbilimciler, nöro- loglar ve gen teknisyenleri yanıt anyor Almanya'da yayımlanmakta olan hafta- lık Der Spiegel dergisi. son sayısında Ame- rika Birteşik IDevletleri, Almanya ve Ja- ponya'da bu alanda yürütülmekte olan araştırmalara genişyerayırdı. Uzmanlann ınsan beyninin düşünme. hissetme. hatırla- ma gibi temel faaliyetleri nasıl gerçekleştir- diğini ıncelerken büyük gelişmeler kaydet- uler. Almanya'da beyın üzerindekı araşür- malar tıp kenti Heidelberg'de yoğunlaşı- vor. Heidelberg Moleküler Bivoloji Mer- kezi'nde Peter Seeburg ve Hannah Mon\er, fareleri kobay olarak kullanarak bc\ nin gızını çözmeye çahşıyorlar. "Mik- rolom" adı verilen özel bıçakla fare bey- nınden kesilen vüzde bir milimetre kabnlı- ğındaki dilimlenn incelenrnesi sonucu. bilim adamlan, vücut dengesinin beyincik tarafından. görme ve işitme duyulannın büyük beynin kı\nmlan tarafından, duy- suİann ıse limbik sıstemce belirlendieinı ortaya çıkardılar. Bılim adamlan. yakm zamana kadar görme, işitme, koku alma gibi temel duyu- lann beynin çeşitli "odaaklan"ndan belir- lendiğini sanıyorlardı. Oysa, son araştır- malar ve deneyler. beynin böyle aynşmış bölümlerden oluşmadığını. algjlama olgu- sunun hücreler arası iletişim sonucu mey- dana geldığini ortaya koydu. İletişimi ise mıkroskobık sinir düğümleri sağbyor. Bu binir düğümleri \e yumaklan beîli bölüm- lerde değil. lüm beyne dağjlmış bulunuyor- larvegörevlerini bütün olarak, birbirleriyle ılişki içinde yapn orlar. Bu bağlantılar sa- >esindegördüğümüzgörüntüyüduyduğu- muz sesle ve aldığımız kokuyla birleştire- rek anlamlı bir mesaj haline geünyoruz. Dünyayı parçalanna ayTişmış bir kaos ola- rak değil. anlamlı bir bütün olarak algıhyo- ruz. Algıladığımıi bütünü hafızamızda dcpoladığımız eski algılanmızla birleştire- rek vorumluyoruz. kısacası düşünüyoruz. ABD'dcki Massachusettss Institute of Technology'de araştırmalannı sürdüren bilgisayar uzmanı dilbilimci Robert Ber- wıck de, bilim dünyasında devrim olarak nitelenecek bir kuram üzerinde çalışıyor. Bervvick. konuşma yeteneğimizin doğuş- tan geldiğine. yani genetik kökenli olduğu- na inanıyor.