Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
25ARALIK1992CUMA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
KOIveTKIMnası
•ANKARA (AA) - Ankara
Emlak Komis>onculan
Derneği Başkanı Salim
Taşçı. Toplu Konut
İ<Jarcsi'nin. ANAP
hiikümetidönemındc
Turkiye Esnaf ve
'.anatkarlan
Konfedcrasyonu"na (TESK)
satılan bmasının geri
ahnması için lapu ıptal
davası açması halinde tüm
masraflan kendisinin
ustleneceğinı söyledi. Taşçı.
TESK'e satılan binanın.
Toplu Konut ve Kamu
Ortaklığı İdarelcri
larafından aylık 300 mılyon
hraya kiralandığını
hatırlatarak. "Bu durumda.
kıra aylık 300 milyon lirada
kalsa bile bina kendisini 5
vılda amorticdecek. Dcvlct.
bınayı satın alsın diyc krcdi
vcriyor. sonra da bu bınada
kiracı olarak kalıyor.
Binanın 3-4 yılda kcndini
amorti etmcsi sağianıyor"
dcdi.
Bankacjlık
ödülleri
• Ekonomi Senisi - Türkiyc
Bankalar Birlıği tarafından
Tiirk bankacılığının
gclişmesınc kaıkida
bulunacak üstün niıclikli
cscrlcrin kazandmlması,
araşlımıacılann
özcndirilmesı amacıyla
düzcnlenen '"Bankacıiık
Ödülii Yarışması"
sonuçlandı. İki dalda
düzcnlencn yanşmanm
Avrupa İçPazan vcTürk
Bankacılık Şistemı-Sorunlar
veÇözümÖnenlcri"konulu
bölümündcCan Fuat
Gürlcsel birincilik alırkcn,
Mchmel Şükrü Erdem
ikinciliklcödüllcndirildi.
Üçüncülük ödülleri isc Prof.
Dr. İlhan Uludağile Doç.
3r. Nazım Ekren'ın orıak
cseri ile Aydın Argın'ın
cscrinc vcrildi.
Tim-Se'den
eleştipi
• Ekonomi Senisi - İnşaat
Müheahıtleri İşvcrcn
Scndıkası ınşaat sektörünün
kadcnne lerkedildiğinı önc
sürdü. Tim-Se Başkanı Sami
Sarı.yaplığiyazılı
açıklamada. "Sayın
Başbakanımızın üzerinde
çok durduğu 2886 Sayılı
Dcv lel İhale Yasası vc Vergı
Yasası. sektörü yakınen
ilgilendircn İnşaat vcTesisat
Müteahhilleri Odalan
Yasası içinde
çıkartılamamışlır. Scçim
öncesi konuşulanlar
. unutulmuştur. Scçim öncesi
ANAPhükümclinibüyük
ölçüde yıpralan bu ılıale
usullcnninezaman
değıştircccksiniz? Adam
kayırmalardaha nekadar
de\amcdecckıir?"diye
sordu.
ATO iyimser
• ADANA(AA)-Adana
TicarelOdası Odası (ATO)
Başkanı Fethi Kamışlı.
I992"nin Türkiyc için
kaybedilmişbiryıl
olmadığını bclirtcrck." I991
yılında sıfırdüze>irtdcki
ckonomik büy ümcnin bu yıl
sonu itibanyla yüzde 5.5
olarak tahmin edilmcsi
c\ ındiricidir" dedi. ATO
Jaşkanı Kamışlı. l990yılı
bütçcsindc cnflasyonla
miicadeledebaşan .
sağlanması ıçın gereken
önlcmlcrin alındığının
gözlcndiğini belirlti.
AT'deenflasyon
geriledi
• BRLKSEL(AA)-Avrupa
Toplulueu'na (AT) üve 12
ülkegenelindcyılhk
cnflasyon oranı kasım
ayında yüzdc 3.8"cgcriledi.
AT İstatistik Bürosu
Auroslaılan yapılan
açıklamaya aörc. bu oran
ekim ayında isc yincson 12
ayiıibanyla yüzdc 4 olarak
kaydcdilmışti.
Emlakbank ihale
yeniledi
• Ekonomi Senisi-
Emlakbank. Elılcr'de
yapılacuk
l"Sarı Konaklar" projesini
ycnidenihayele
çıkartu.26blokda260dairc,
so^al lcsislcr. açık yüzme
havuzu. açıkve
kapalı otoparklan kapsayai)
vc loplam tulan 1 tirilyon lira
iplanprojcdaha
ncc bir firmaya yüzdc 36 kal
r^arşilığı olarak vcrilmişti.
Emlakbank'ınyeni
vönctimı bu ihalcye kat
karşihğı oranınıncnazyüzde
55 olması gcrektıği
gerckçesiylc iptal ctmişti.
îhalcnin ıpmli\le vaklaşık l*v0
milyarlirakar
sağlandığını bclirtcn banka
yörıctimı. bu
çpcrasyonla eldc cdılcn kann
İsianbul Bcylikdüzü'nde
yapılacak 5 bin konutluk
projcnin finansmanında
kullanılacağını bildirdi.
Hükümet, gümrük indirimlerini desteklemesi için TOBB'ye başvurdu
Çiller'den Erez'e moral ayareti
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Dcv leı Bakanı Tansu
Çillcr. gümrük duvarlannda
yapılan indirimler için sanayi-
cılerin dcstcğinı istedi. Türkiye
Odalar ve Borsalar Birliği
(TOBB) Başkanı Yalım Erez
ise koruma duvarlannda bazı
scktörlere ayncalık tanmdığını
belirterek TÖBBnın böyle bir
uygulamayı kabul edemeyccc-
einı söyledi.
Çillcr. dün TOBB Bışkanı
Yalım Erez'i ziyaret etti. Erez
ile yarım saat kadar baş başa
görüşcn Çillcr. son Bakanlar
Kurulu toplaniısında. 15 bin
286 kalem malda gümrük in-
dinmı yapılması yönündekarar
alındığını anımsaıarak ""1995"e
kadar AT çerçcvesinde gümrük
birliğine gidılmesı için gcrckcn
adımlar bugünc dck yavaş
atılmış" dcdi.
Çiller. AT ile gümrük
birliği konusunda hükümelin
aldığı son karann "çok büyük
bir adım" olduğunu kay-
dederck şunlan söyledi:
"Bülün korumaya şefiaflık
gclircrek. fonlarla korumanın
artmlması yolunu kapatlık.
ŞefTaf. tck bir koruma oranı
oluşturduk. Bu. AT ile cntcg-
rasyon konusunda atılmış bü-
vük bir adımdır. Türkıve bövlc
• TOBB-TÜSİAD
çekişmesinin doruğa
tırmandığı bir sırada
Yalım Erez'i ziyaret
eden Devlet Bakanı
Tansu Çiller. gümrük
indirimleri konusunda
destek isterken. Erez
Bu ziyaret. hükümetin
TOBB'ye verdigi
önemin göstergesidir"
dedi.
mısınız
vcrdi:
sorusuna. şu yanılı
bir adımı şimdı atmasaydı. bu-
nun maliyeıi ilerde çok büyük
olurdu." Gümrük duvarlannın
indirilmcsınin sanayicileri ra-
halsız ettiğini. ancak bunun
Türkıye"nın gclcccğı açısından
oiumlu bir karar olduğunu söy-
lcycn Çillcr. "Bu nedenlc sarta-
yıcilcrindcsteğini isliyoruz. Bu-
nun için sanayicılen temsil eden
Odalar Birliği'nc gcldik" diyc
konuştu.
'A yrıma karşıyız'
TOBB Başkanı Erez. "Böylc
bir karann TOBB'dc açıklan-
masını. hükümetin Odalar Bir-
liği'nc vcrdiği önemin bir gös-
tergcsı olarak görüyorum" di-
yerek başladığı konuşmasında.
kamuoyunun koruma duvar-
ları konusundakı kararlan içinc
sindirebilmesi için kimin ne ka-
dar korunduğunu bilmesi ge-
rektiğını söyledi. TOBB'nın.
scktörler arasında ayncalıklı
tulumları kabul edemeyeceğıni
bclirtcn Erez. "Ayncalıklı ola-
rak korunan scktörlcrin, nc-
dcn. nc kadar korunduğunu
Sayın Ba-kan'dan açıklamasını
istıyoruz" diye konuşlu
Erez. toplumda her kcsimin
fedakarlık vapması gerektiğini
savunarak türkiye'nin önünde
toplu iş sözlcşmclcri olduğunu
anımsattı. Erez. "Yüksek ücret
talcplen. ışçinin refahını arttır-
mamakta. cnfiasyonu arttır-
maktadır" diye konuştu.
Gazetecilerin sorulannı da
yanıtlayan Çiller. Ercz"in sö-
zünü ettiği ayncalıklı sektörle-
rin "elektronik. cam. otomotiv
ve geleneksel olarak ıhracatı
desteklenen sektörler" olduğu-
nu belirtti. Bu sektörlere, içinde
bulunduklan özel koşullar ne-
deniyle ayncalık tanmdığını
ıfade eden Çiller, "Bunlann da
1994 yılında korunması indiri-
lecek. Şimdiden ılan cdîyoruz"
dedi.
Çiller, bir gazetecinin.
"TOBBden istcdığiniz bu des-
teği. TÜSİADdan da isteyecek
TÜSİAD soronu
"TOBB. bizım sanayicimizın
büyük bir sesidir. Ama hcr tür-
lü sanayicinin bizc sorunlannı
getirmcsi imkanı vardır. Bizim
amacımız. sanayicimizi anla-
maktır" vanıtını vcrdi. Çillcr.
gazetecilenn ""Bu. TÜSİAD'a
gıtmeycceğiniz anlamına mı gc-
liyor" sorusuna da, "Hayır, bu-
gün bir ziyarelim olmayacak"
karşılığını verdi.
Gazetecilerin. Çiller"e yönelt-
tikleri. ziyaretin zamanla-
masmın özel bir anlamı olup ol-
madığı yönündeki sorulanna
Erez yanıt verdi. Bu toplantı ta-
rihinin daha önceden belirlen-
dığıni. bu sırada Çillcr'ia
kendisinin TÜSİAD'dan istifa
edeceğinden haberi olmadığını
söyleyen Erez. "Ben karar-
lanmı kendım veririm" dedi.
Erez. TÜSİAD Yüksck
İstişare Konseyı Başkanı Rah-
mi Koç'un kendisini istifadan
vazgeçirmeye çahştığı yönünde
haberler olduğunu söyleyen bir
gazeteciye de Koç"un önceki
akşam kendisini ziyaret ettiğini.
istifa konusunu da görüştükle-
rini söylcmeklc yelindi.
MIKRO
DINÇ TAYANÇ
Kazalar artınca Trafık Sigortası da zamlandı
Sigortalann 'kaza kârları'ANKARA (AA) - Trafık Sı-
gonası adıyla bilıncn "Zorunlu
Mali Sorumluluk Sigortası"
prim vc tcminat tutarlan. yüzdc
33-60 arasında zamlandı
1992 yılında 260 bin lira olan
özel otomobillcr için irafik sı-
gorta primi. yılbaşından gcçcrlı
olmak üzcrc420 bin lıraya yük-
scltildi. Trafik sigorla primi.
laksılcr için 450 bin lıradan 720
bin liraya. kamyonetlcr için 190
bin liradan 300 bin liraya. minı-
büslcr için 450 bin liradan 720
bin liraya yüksellüdı. Kamyon-
ların yıllık trafik sigorta primi
550 bin lira. 25 kişilik olobüslc-
rinki 840 bin lira. 25 kışıdcn
daha büyük oıobüilerin primı
ise. 2 milyon 160 bin lira olarak
bcliricndi.
Kaza halındc. sigorla kapsa-
mında her kaza için ödenebılc-
cek maddi tcminat mikları da
Trafik sigorta primlerinde son durum
Özeloto
Taksı
Kamyonet
Mınıbüs
Kamyon
Otobûs(25kışihk)
Otobüs(25kışilık)
1992
260.000 TL
450000 TL
190000 TL
450000 TL
•
-
-
1SM
420.000 TL.
720.000 TL.
300.000 TL.
720.000 TL.
550.000 TL.
840.000 TL
2.160.000TL.
yılbaşından gcçcrlı olmak iı/crc
15 milyon lıradan 20 milyon li-
raya yükscllildı Ayrıcj ka/a
halinde kişi başına cn fa/la SO
milyon lıralık tcdavi masrati si-
gorla kapvımında karşılana-
cak.
Sigorla iirkctlcn: otomobii
\c uıksi kazalarında kaza başı-
na cn fa/la 4(X) milyon lira.
kamyonet. iş ınakınclcri. ırak-
tör kazalannda 8(X) mılvon lira.
25 kişilik otobüs. troleybüs ve
tramvay kazalannda 1.2 mil-
yon lira. 25 kişidcn büyük oto-
büslcrin kazalannda isc 1.6 mil-
yon lira tcdavi masrafı öde-
yccck.
Zorunlu koltuk sigortası
HDTM'nin dünkü Resmi
Gazctc'dc yayımlanan "Oto-
büs Zorunlu Koltuk Ferdi Ka-
za Sigortası Talimatf'na göre
de söz konusu sigorta kapsa-
mında. otobüste bulunan her
koltuk vc pcrsoncl sayısı dikka-
tcalınarak kişi başına ödenecck
yıllık prim miktan 40 bin lira
olarak bclırlendi. Zorunlu Kol-
tuk Sigortası kapsamında. kaza
sırasında kişi başına ölüm ha-
lındc 30 milyon lira. daimi sa-
kallık halinde 20 milyon lira
tazminat ödcnccek.
CUMHURİYET KİTAP KULÜBÜNDEN
ARMAĞANLI KlTAP KAMPANYASI.
ÜYE OLAN VE OLMAYAN HERKESE,
TÜM OKURLARA...
7-31 ARALIK 1992
%35"e varan indirimler... 150.000.- T.L.'ya kadar armagan kitap
Cumhuriyet Kitap Kulübü Taksirri Mağazamızda (îstiklal Cad.
Zambak Sokak 4/1 Fransız Konsolosluğu yanı) dilediğiniz
kitabı scçin, armağan paketinizi ve sürpriz hediyenizi alın.
Sipariş
Tutarı
250.000-500.000
arası
500.001-1.000.000
arası
1.000.000'un
üstü
İNDİRİM
Elden
%25
%30
•
%35
P
T
T
%
20
%
25
%
30
Armağan
Paketi Tutan
D 50.000.- T.L.
D 100.000.- Tİ.
D 150.000 TX.'lik Kitap
veya
DBeyoglu 1930 Albümü
(LOdan tojcne^ıûıi ifucüeyiııiz)
Önemli Not: KampanyayaPTT ile katılmak isteyenler için
mevcut kitaplar listesi Cumhuriyet Kitap Eki'nde yer
almaktadır. Sipariş tutannı Posta Çeki No.: 666322 (Çağ
Pazarlama A.Ş.) ye yatırdığınıza ilişkin fotokopiyi ulaşunn.
Kitaplannızvehedıyepaketinizadresinizegönderilecektir.
Cumhuriyet Kitap Kulübû, Çağ Pazarlama A.Ş.
îstiklal Cad. Zambak Sokak No.: 4/1 Taksim- İSTANBUL
Tel.:252 38 81-82
Gazete
kâğıdına
yinezamAHMEfKURT ~
İ7.VIİT - SEKA. ürettiği 9
kâğıt cinsine dün sabahtan ıti-
burcn gcçcrli olmak üzere yüz-
do 11.2 ile yüzde
7
.4 arasında
değişer oranlarda 'am yaptı.
SCKA. ayııı kâğıt türlerine ge-
çcn ayın 15'inde de fiyat artışı
yapmıştı. SEKA Geneî Müdür-
lüğü"ndcn yapılan açıklamaya
göre girdi fiyatlanndaki artışa
bağlı olarak SEKA nıamulü
kâğıl-kartonlann satış fıyatla-
rında yeniden ayarlanma yapıl-
dı.
SEKA'nın dünden itibaren
gcçcrli olmak üzere uygulama-
ya koyduğu zamlarla. I. hamıır
kâğıuın tonu 9 milyon 800 bin
liıadan 10 milyon 900 bin lira-
ya. 2. hamur kâğıtın tonu 7 mil-
yon 200 bin liradan 8 milyon
İiraya. beyaz gazete kâğıdının
loııu 3 milyon 700 bin liradan 4
milyon İ00 bin liraya. beyaz III.
humuı kâğıdın tonu 3 milyon
7U0bin li.adan4mılyoıı 100bin
liraya. k.-aft torba kâğıdının to-
nu 5 mil; on I00 bin liradan 5.5
milyon hraya. kraft liner kâğı-
dın tonu 4 milyon 700 bin lira-
dan 5 miljon İOO bin liraya.
bristol kurtonıın tonu 7 milyon
700 bin liradan 8,5 milyon lira-
ya. kroma karton 4 milyon 750
bm liradan 5 milyon İOO bin li-
raya, sigara kâğıdı 30 milyon
liradan 33 milyon liraya çıktı.
KONUK YAZAR
Savulun, 44 MilyarGeliyor!
Saat 20.35... Gazete de çalışmanın mutlu yorgunlu-
ğuyla kapıyı açıp içeri süzülüyorum. Evde kim varsa so-
luksuz... Herkesin yumrukları sıkılı, yüzler gergin...
TV'den yükselen ses, içerdekilerin 'hislerine tercüman
olurcasına' heyecanlı. Tamam,' diyorum içimden 'ha-
berlerin burasında, boylesıne heyecan yaratan olayi
atladıksa yandık!'
Kulak kesiliyorum... Aynı anda, evdeki sessizlik, ka-
zanmanın coşkusuyla hançerleniyor! 'Nasıl da kazandı
otomobili...1
diye ünleniyor annem Tam 13 bin puan ka-
zandı önceki turlarda da Ama, akılsız kadın, onca arma-
'ğan aldı d£Tbulaşık makinesini akıl etmedi..'
Derın bir soluk alıyorum. Atladığımız haber falan yok-
muş! Zaten evdekiler de, haberleri değil, çağdaş rulet'i
izliyorlarmış! 'Çağdaş rulet' dediğim, TV'lerin en çok tu-
tulduğu söylenen yarışma programı Çarkıfelek...' Tam
içeri dalıp merhaba' diyeceğim, biri ayağa fırlayıp, ka-
nal değişimine koyuluyor. Kolay mı, her gece 125 milyon
dağıtan 'yarışma' başlamak üzere... Eğerçabuk sonuç-
lanırsa, bir diğer kanalda, Saklambaç' ya da benim
deyişimle 'ekran çöpçatanı' başlayacak. Onun reklam
aralarında, b'r diğor kanaldaki 'Köşe Dönmece'nin so-
nuçlarını da kaçırmamak gerek... Dile kolay, bul karayı
al parayı. Para dediğim de 200 milyon lira...
• Üstelik, bütün bunlara katılmak için tek kollu haydut'u
kaldırmak yeterli. Hayır, para yutmaya programlanmış
kumar makinelerinden söz etmiyorum. Dakikası 6 bine
yakın yazan 900'lü hatları arayacak telefon benim anlat-
mak istedığim. Sonrası kolay, binlerce, on binlerce 'Aziz
Nesın kurbanı' arasından, şans size gülecekü! (insanla-
rımız, Usta'ya ne kadar kızsalar hakları var. Ne çıkardı
Türk halkının yüzde 70'i aptaldır' dıyeceğine, Türk hal-
kının yüzde 30'u akıllıdırdeseydisanki?) Telefonun ek-
rana dönük yüzündeki birbirinden 'nefasef hanımefen-
dilerden biri da size milyonlar kazandıracak soruları
sıralayacak: Uzun kulaklı tavşanın kulakları nasıldır?',
Yeşil binliğin, rengi ne renktir?
1
, Şu anda yayınını izle-
diğiniz, Türkiye'nin 100 Numaralı televızyonu, sıralama-
da kaçıncıdır?'. ... Bildiniz değil mi? Gelsin 25-50-125
milyon... Tıpkı C, I ve V'si çıkmış dört harfli sözcüğün '<a-
va' olduğunu bildiğiniz anda 175 milyon değerinde, ver-
gisi ödenmiş otomobilin geldiği gibi...
Nereden geliyor bu değirmenin suyu? Bilgi bu denli
ayağa mı düştü? Emeğin insanı doyuramadığı, istek ve
heveslerini karşılayamadığı birülke mi olduk ki buncası-
na yarışma düşkünü kesildik? Dağıtılan armağanların,
reklam karşılığı olarak verildiği kesin, vergileri de hay-
rına'TVkanallanödüyorolmalı... Paralarisebunca'zor-
lu' sorunun üstesinden sullar seller misali geliveren
'bilge' yarışmacılarafedaolsun! Değil mi ki kazandıkları
armağanlarla 'komşu çatlatacaklar!' Değil mi ki ko.mşu-
lar da ya telefonlara sarılıp kendi bilgeliklerini kanıtlama
fırsatının denizinde boğulacak ya da bütçelerini zorlayıp
zorunlu giderlerini kısma pahasına göz kamaştıran ar-
mağanların 'tüketicisV olma yolunu seçecekler! Değil mi
ki para ödülü kazananlar, bu paraları başta TV olmak
üzere, evlerıni donatacakları dayanıklı-dayanıksız' tü-
ketrm harcamalarına kurban edecekler! Değil mi ki
emek-alınteri bunaltısını 'küçümseyip', 'ya ya ya. yafış-
ma, daha fazla yarışma...' türküsü tutturacaklar!..
Gazete'nin TV Servisi'ndeki dostlardan öğrendim;
1460 yarışma programı için başvurmuş TV'ler. Yatırılan
'teminafların tutarı ise tam 44 milyar Türk Lirası... (Dolar
henüz resmi paramız olmadı ya!) TV'deki dostlar, benim
'cehaletimi' öğrenince, malum numaralar'dan sadece
bir kanalın bugüne değin 3 trilyon 'kemiksiz
1
kazanç
sağladığını da söyleyiverdiler. Ne demeli, 'ele verir tal-
kımı, kendi yutar salkımı...
1
Elimde olmaksızın, emekle yaşama yolunu seçtiğim
için buruk bir mutluluk duydum. Ne de olsa sayımız gide-
rek azalıyor!
Ana fikir: Günümüz Türkiyesinin en 'çağdaş ilkelligT
emeği yoksamaktır.
Ana fikrin ana tikri: Emeğin kutsallığı, yoksanmakla
yok edilemez!
IZZETTINONDER
Vergide Konsensüs Çağnsının Iki Adresi
T
ürkiye'de bir konsensüs
karmaşas), çoğu şeye, bu ara-
da vergi konusuna da hakim
olma görüntüsü sergilemek-
tedir. Şu sıralarda sıkça telaf-
fuz edilen "konsensüs" söz-
cüğü yerinde kullanılmamak-
tadır. Zira, bu sözcük belirli bir müşterek
noktada tarafların anlaşmasını ifade ettiği-
ne göre tarafların iradelerinin de oldukça
bağımsız ve yakın guçte olmasmı öngör-
mektedir. Türkiyede eşit, hatta yakın güçte
taraflar yoktur. Orta tabakanın eridiği Tür-
kiye'de güçlü ve güçsüzler vardır. Dengeli
güçler olmadığına göre, bir konsensüs or-
tamı da yok demektir. O zaman bu "konsen-
süs" iddiası ne demektir, bunun adresi ne-
residir? •
Güçlüler tarafından önce ücretler, daha
sonra da vergiler konusunda ileri sürülen
"konsensüs'ün iki adresi vardır. Bunlar-
dan birincisi, ilave yük
yıkılmak istenen grup, di-
ğeri ise siyasi otoritedir. Bi-
rinci gruba yönelik konsen-
süs. bu grubu biraz poh-
pohlayarak. onları. aynı
masaya oturtma şerefine
naıl kılarak ilave yük alma-
ya ıtmektir. Doğal olarak.
her iki taraf da ülkenin ve
ekonomının hayrınaçalışa-
cağına göre anlaşmama-
ları, hele de bir konsensüs
çağrısına oiumlu cevap vermemelerı bü-
yük bir günah ve fırsatın kaçırılması olarak
nitelenecektır! Bu niteliği ile konsensüs
çağnsı, bir kadıfe eldivendir.
"Konsensüs'ün ikınci adresi ise siyasal
otoritedir. Siyasal otoriteye yönelik kon-
sensüs çağnsı, bir pazarlık stratejisidir.
Karşıt kesimler kadıfe eldivenle etki altına
alınıp yönlendirildikten sonra sıra siyasal
otorıte ile pazarlığa oturmaya gelir. Vergı-
lerin arttırılması artık kaçınılmazdır. Potan-
siyel vergi yükumlüleri, bu yükü, başka
yüklerın üzerlerınden atılması pazarhğı
sonunda kabullenmeye uğraşmaktadır.
Vergi konusu gundemde ıken ücretler, bi-
rikmiş emekçi hakları ya da benzeri yü-
kümlülükler ileri sürülmelı ve bir tür değış-
tokuş yapılmalıdır Böylece, sonuçta net
yük ya aynı tutulmalı ya da çok hafif art-
masına izin verilmelidir.
Karşıt toplum kesimlerine kadife eldi-
ven, siyasal otoriteye ise pazarlık simgesi
olarak kullanılan "konsensüs" kavramı ve
çağnsı, "vergide reform" ifadesi ile de taç-
landırılmaktadır. Bu kavram da yanlış kul-
lanılmaktadır. Zira, kavramm ifade ettiği
oluşumun sosyal tabanı yoktur. Bir ülkede-
ki vergi sistemi. o ülkenin hakim grup-
larının gücünü yansıtır. Buna göre ancak
derin sosyal dönüşümler sonucunda, bir
tür kaynak paylaşım aracı olan vergi yapısı
değişebilir. yeni Dir şekil alabilir. Böyle
köklü değişimlerin yaşanmadığı ortamlar-
da ise vergilerde ancak bazı ufak değişik-
likler yapılır. Bu değişikliklerin gerçeklesti-
rilmesine yine hakim gruplarm gücü etkili
olur. Bu hakimiyeti perdeleyebilmek için
de "reform" sözcüğü kullanılır. Oysa yapı-
lan, yine kendi yönlerinde ufak değişiklik-
lerdir. Sorun, çözümlen-
memiş. ertelenmiştir. Kısa
bir süre sonra tekrar gün-
deme gelen vergi sorunu-
na yine hakim olup kendi
çözümlerini "reform" ci-
lası altında sunanlar da
yine hakim çevrelerdir.
Potansiyel vergi yüküm-
lülerinin vergi verme göre-
vi karşısında, toplumun da
"vergi hakkı" vardır. Zira,
tüm vergi potansiyeli, bu
toplum. onun maddi ve insan kaynaklan,
girdi ve pazar olarak kullanılmak suretiyle
oluşturulmuş. Bundan dolayı, toplumun
vergi hakkı gerçek ve ekonomik nedenlere
dayanan bir h'aktır. Aynı nedenden dolayı
da bu hak fazlaca kurcalanmamaktadır.
Türkiye'de etkin bir vergi reformu yapıla-
mamasının temel nedeni, hakim çıkar
gruplannın. topluma da pazarlayarak. ken-
di iradelerinı toplumun vergi hakkının uze-
rine çıkartmalarıdır. Bu müdahaleyi orta-
dan kaldırmanın yolu ise gerçek demokra-
sıdir; basıt bir oy ve seçim süreci değildir.
Gerçek demokrasi ise üretim ilişkıleri, ge-
lir dağılımı, olayları anlayabilecek dere-
cede kültür düzeyi, siyasal kararlara katı-
labilecek düzeyde örgütlenme aşamalan
ve benzeri kurumlara dayanır.
Karşıt toplum
kesimlerine kadife
eldiven. siyasal otoriteye
ise pazarlık simgesi
olarak kullanılan
"konsensüs" kavramı
"vergide reform" ifadesi
ilede
taçlandınlmaktadır.