Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 25ARAUK1992CUMA
EKONOMI
PARA RAPORU
BORSAVERİLERİ
Endeksler
Bırleşik
Mali
Sanayi
önceki
4094.02
2500.71
5017.64
işlem hacmi(Oünkü)
işlem miktarı(Dünkü)
Dünkii
4059.98
2480.81
4975.77
Farfcf/.)
-0.83
-0.82
-0.84
168141841.235
36.954 568 5
BORSA
„_ -
MatÇm.(A)
ManaÇm (0
mmmtm.
AfyonCimnto
AUTetsU
ittak
Akpmuto
Maa
Abrto Hotfng
AbftoSaayı
Mınyjnıs ÇCŞJTM
Afeqttı
AnaMıCmC)
Arct*
Asatsan
AsünÇmento
Aygaz
BarM
MoKn*
B«1* Tûtun
Bolu Cmento
Bnsa
Burcafk
ÇeSkHaat
(taataı
Çnsa
(atanMEk
Demtank
OenalCın
Oenrod
•an Mt^ı
Oafrgaı
Dtfas
OuranOts«t
EcaaCj? Yatmm
Ecac*w*»t
E4o i p *
Ege B n c *
E(tMMI
EoeGûtn
Emetagau
EıtoHoldng
Eretftı BncM
E/jgiDemO*
Esoank
M|MİBta|Bi
Fnasta*
GaMK
Gm
fliM TAraı
MrtaM
GüDre FıDnkalar
GuneyBnca*
HeHö-,
*um*el Gjzrteo»
k f n l Fta. BJ*9
ÜMvfMM
Izrar » m « Crt«
Iratam
bnsnsan
I R
KtKekMoMya
KenGna
KepeıBeM*
Hoc tottng
Koç Yattm
Koap OBKKÛ C V
Komâ
KonjmaTjnm
Ktyut
Kûtadya Posrtn
Lüfcs Kadffe
UaBruTjnm
MvfrıÇmmo
ttnl
Mv MayuM.
MvMstM
ttarsM
MmvotSantnl
MBB
Mgros
Nrtar*
NttHoKng
NetTmzm
ObnTstett
OHlüloa
Otoon
Psan
PEGPrato
Prtm
Pctrokcnt Turam
PnarSirt
Pmar Entegre El
PmrUn(BU)
Pptrol Ofîsı
Pmylen
ProHoTelra
Ratt*
Satah Yayma*
SanM HoMng
Sj-nusyan
Srfas
Sfmei
SÖ«S1
SöflfDEZ ntVDCfit
Sun EMctcon*
TamSgoru
TDt^ank
TeBOtaı*
Teeus
Ttoın
TGirjntıBjn
Tlşta* (B)
T S B J I * (A)
| T ls B*m (C50BOL)
T Iş Bann (CSOBOZ)
TSBak (0
TnKutsan
TurMye Kıtunlna
Toös OtomotH F
Tofas Oto Tearel
ToDnkKatıt
TnkfiCa
Tmsturk HoMn«
TSmnefB
1 TSoeCam
; TSKB
TDeımDMım
Tu^as Pemfcululı
TtfVHmYolan
' Tûlûntan»
, ÛnreOmcmc
V*ri Yatmnt On
Vestel
«MFk.Or.
Yt» Krtdı Biiıosı
Ynu
h o u
6500
1 150
M M
120000
3650
U M
5200
13000
«500
4350
1 «00
5 700
1850
6500
4150
6300
7100
1 150
9000
8 200
1300
1300
3600
3 200
M M
2 750
1UM
8000
7.800
1150
650
3400
1JM
11000
500
5606
1700
4750
3100
3200
34 500
1JM
625
1450
6300
24 000
2800
1 000
4.1N
2200
1800
4200
M
U M
1JM
7X
10 500
1050
2300
UM
UM
1JM
350
9500
2050
t t a
2400
8000
3900
8 500
16.750
7S.0O0
2.200
8T5
1.300
25 500
2300
400
11500
U M
925
1000
5300
5 200
725
325
35ü»
700
550
2.200
ıfMH
575
1450
12ü»
500
1250
400
900
1850
850
Ht
775
1JM
3800
575
15 250
425
2300
450
9 700
725
7000
2100
9 000
3150
5 000
1 500
975
1900
1050
1950
6 600
220 000
«50
650
1000
1900
1150
10 750
64 000
7500
1JN
1.5O0
12 000
«75
1050
8.600
3600
3000
500
4JM
2700
6400
1JH
1150
950
1JM
1100
1050
1400
6 300
1 150
1JM
0
3500
UM
5100
12 750
8200
4250
0
5700
1050
6400
4250
6 000
6700
1150
0
8100
0
1250
3550
0
U M
2 700
1UM
7900
7700
0
650
0
1JM
10 250
500
5500
0
4650
3700
0
34 500
1JM
600
1450
6100
24 000
2 750
0
um
2 150
1650
0
M İ
U M
U M
625
10000
1050'
2 250
1JM
U M
1.4M
350
9200
2 000
Z.1M
2400
0
3800
8400
16 500
74 006
2.150
850
1250
25 000
0
375
11250
Z.1N
0
975
5100
5 200
725
325
35000
675
525
0
1VUOT
575
1400
12250
425
1 150
400
875
1700
800
175
775
1JM
3550
575
0
425
2300
450
9500
725
0
0
0
3100
5000
1450
950
1SS0
0
1900
6400
0
425
625
' 975
1900
1150
10500
62 000
0
U M
1450
11500
«50
1050
8500
3550
2900
475
UM
0
6400
1JM
0
900
1JM
1050
iooo
1350
«ikMk
6400
1 150
1JM
0
3600
L4M
5200
13 000
8500
4350
0
5700
1 100
6.500
4400
6300
7.000
1200
0
8200
0
1300
3650
0
7JM
2750
1UM
8.000
7900
0
650
0
1JM
10 750
500
5600
0
4750
3 800
0
35 500
1JM
625
1450
6200
24 500
2 800
0
4JM
2 200
1800
0
«Z5
11M
U M
625
10 750
1050
2300
1.3M
ı a
1JM
375
9400
2000
U M
2400
0
3900
8500
17 000
75 000
1200
875
1300
25 500
0
375
11500
Z.1M
0
ıa»
5300
5.200
72S
350
35 500
700
550
0
1MJM
575
1450
12 500
500
1250
400
900
1700
825
175
775
1.7M
3750
575
0
450
2300
475
9800
725
0
0
0
3150
5000
1450
975
1900
0
1950
6600
0
425
650
1000
1900
1.150
10500
65 000
0
1JS*
1500
11750
875
1100
8600
3600
3000
475
U M
0
6700
1.7M
0
950
1JM
1100
1050
1400
24
6 400
1 150
1.*M
0
3500
UM
5 IX
12 750
8300
4250
0
5700
1050
6500
4300
6000
6900
1150
0
8100
0
1300
3550
0
7JM
2 7X
1 U H
7900
7 800
C
650
0
U M
10 500
500
5 500
0
4650
3750
0
34 500
1JM
600
1450
6100
24 000
2800
0
4JM
22O0
1800
0
«25
U M
U M
625
10250
1050
2300
1.3M
U M
1.5M
350
9 200
2000
M M
2400
0
3800
8500
16 500
74.000
2150
" B50
1300
25 000
C
375
11250
M M
0
1000
51X
5.200
725
325
35 500
675
550
0
TIBJIS
575
1400
12 250
425
1 150
400
875
1700
800
(75
775
1.7M
3 700
575
0
425
2300
450
9500
725
0
0
0
3100
5000
1450
975
1900
0
1950
6 400
0
425
625
1000
1 900
1150
10500
62 000
0
ust
1500
11750
850
1050
8500
3550
2950
475
4JM
0
6400
1.7M
0
900
U M
1050
1050
1400
ARALIK 1992
1346 000
302178
BJM
0
2 696 500
ML7M
103 380
292 0»
354 720
195 850
11
20 000
4000
751840
713 621
3000
700248
241966
0
4640
0
141725
45 000
0
S1JM
734 200
I7İ.SM
50350
394 399
0
10 233
0
17UM
24 000
42 000
172 803
0
178 270
415 097
0
184 150
m jm
46100
1000
25 000
107 000
1892 465
0
«JM
10 700
117 100
0
171JM
M1JM
U M
1010
449 000
36 035
5300
M.744
S7.7U
a j M
245 700
45 900
102 725
« M
2454
0
330993
234 461
63 224
126.450
363 745
79 555
104 400
39 000
0
4650
627 700
4 U M
270
139 000
679 850
2000
39420
717 265
72 610
58 400
29 700
0
6000
30 000
188.225
35 000
165 615
91550
33.660
3000
258 220
U M
12 000
7JM
I 185180
4000
0
252 249
3000
256 000
657 300
19 000
0
0
0
59 000
8300
1000
6000
78 260
0
1271922
124 000
1
224 600
36 480
79 640
91000
29 000
103 575
39 06O
0
I4J1I
5460
160 525
22 600
9 237
142.413
66 200
570100
44 687
SUN
0
540400
BJM
0
1181760
21.3S»
1352 000
1 641 716
21500
6 372
1 150
1531
3
3529
JJ1I
5121
12934
8355
4266
0
5700
1075
6 416
4289
. 6166
6846
1151
0
8166
0
1281
3 596
U42
2 724
1US4
7 950
7 774
0
650
0
un
10 552
500
5 579
0
4 704
3 750
0
35 076
1.7»
503
1 450
6125
24 203
2 799
0
4JM
2160
1727
0
123
U M
2.M*
625
10501
1050
2 28'
U »
3.S1I
1451
350
9275
2000
2-2*0
2400
0
3 847
8485
16 778
74 097
2 186
869
1299
25 315
0
375
11 264
2.11*
0
999
5 200
5200
725
325
35 279
692
526
0
1IS •••
575
1 411
12 287
446
1205
400
882
1700
801
175
775
1.721
3 687
575
0
429
2 300
450
9604
725
0
0
0
3 126
5000
1450
954
1898
0
1939
6425
0
425
644
996
1900
1 150
10 500
63 384
0
U «
1475
11 746
352
1066
8546
3 594
2946
475
4*5»
0
6560
1.IU
0
923
1.3M
1064
1049
1383
SOYLEV
(Cilt 1-2)
Hıfzı V. Velidedeoğlu
21. bası 30.000 lira (KDV içinde)
Çağdaş Yayınları Türkocağt Cad. 39-41 Cağaloğlu-tstanbul
Ödemeli gonderilmez.
SÖYLEV
(Belgeler Bolumu: Cilt 3)
Hıfzı V. Velidedeoğlu
3. bası 20.000 lira (KDV ıçinde)
Çağdaf Yayınları Turkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-htanbul
Ödemeli gonderilmez.
Yapı Kredi Bankası Genel Müdür Yardımcısı Melih Şensoy, dövizde sırdaş hesap açılmasmı önerdi
'Hazine boşuna yüksek faiz veriyor'
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Yapı ve Krcdi Bankası'nın yatınm
bankacılığı ve sermaye piyasalanndan
sorumlu genel müdür yardımcısı Me-
lih Şensoy. bugün Hazine faizlerinin
>üksek olmasının Hazine ıle Merkez
Bankası arasındakı koordinasyonsuz-
lukian ve pıyasayı yeterince tanıma-
maktan kaynaklandığını belirterek
"Bono faizleri 10-15 ptıan aşağı çekile-
bilir" dcdı. Faızlerin düşürülmesi
karşısında dövıze yönelmeyı önlemek
ıçın rezervlenn arttınlmasının gerekti-
ğini belirten Melıh Şensoy, gizlı kasa-
larda ve yastık altında milyarlarca do-
lar bulunduğuna ışaret ederek bu d<>
vızlerin bankalara çekılebilmesı için
"dövizde sırdaş hesap" uygulamasının
başlatılmasını onerdı.
Melih Şensov a sorulanmız ve ya- -
nıtlan şöyle:
Yatırım araçlanndaki çeşitliliğin
bankalara ilave bir maliveti. uzun \ade-
de bir deza>antajı var rnı?
Bugün scrmave pıyasası ıle para pi-
yasalan birbırini bütünleyici unsurlar
halıne gelmıştir. Ne sermaye piyasası
para pıyasasına. ne para pıyasası ser-
maye piyasasına rakıptir.
Fakat bankalar olarak olaya bakar-
sak mc\duata rakip gelmiştir. Çünkü
bugün büyük birikimlcrin toplandığı
yer mevduattır. Dolayısıyla bugün
yatırım araçlan çeşitlenmeye baş-
İddığında ve mevduatın üzerinde bir
getın sağlamaya başladığında paranın
çckıldıği yer mevduattır. Dolayısıyla
bankalara dezavantajı mevduat yö-
nünden olmaktadır. Ama nerede de-
zavantaj?
Bugün bankalann topladığı mev-
duaiın paçal malıyeline baktığımızda
hcpsı ziyandır. Yani bugün aldığınız
vadclı mevduattan zararetmcktesınız.
Bu hcnıen hcr banka için gecerlidir.
Hc^aplar meydanda. Bugün mevdu-
atın yü/de 75"ı de üç ay vadelıde top-
lanmı^lıı.
Bu orana \ ükseldi mi?
• Bono faiz oranlannın<bu
koşullarda bu düzeylerde olmasının
hiçbir anlamı yok. Bu faizlerin bugün
en az 10 puan altında olması lazım.
• Niyedeğil? Bunun nedeni,
Hazine'nin ve Merkez Bankası'nın
birbiri ileanlaşamamasıdır.
Hazine'nin piyasayı iyi
tanımamasıdır.
• Hazine ile Merkez Bankası
koordineli çalışmahdır. Merkez
Bankası yüzde 69 ile açık piyasa
işlemi yaparken Hazine yüzde 73 ile
ihale yapmamalıdır.
'V adcli mevduatta zarardaytz'
Tabıı. Bu süraile buraya gcldı. Bu
şunu da göstcriyor ki Türkiyc'de her-
kes kısa \adch ış yapıyor. Mcvduaı ışı
de dahıl olmak u/erc. Şımdı üç ayda
verdiğiniz yüzde 68 faiz yıllık vüzdc
90'lara gclir. Munzamı. dısponıbilite-
sını koy yüzde l(Wün üzenne çıkar
banKavd malıyetı. Ben de bu parayı
yüzde 100'ün üzerinde satamadığnna
göre lopladığım her vadeli mevduat-
tan zarar ediyorum demcktir. Vadeli
mevduatın bu yükünü vadesiz mevdu-
at dengeliyor. Ama vadeli mevduatı
da likiditc âçısından almak durumun-
dayım. Yatırım araçlannın çeşitlen-
mesiyle vadeli mevduatın azalması ile-
nde bankalann başına lıkıdıte sorunu
açabilir. Vadeli mevduat trendi bu şe-
kılde gıderse, bankalar ozkaynaklannı
arttıramazlarsa. bankalann lıkiditesı-
ne mutlaka tesiri olur.
Sözlerinizden, Türkive'de mevduat
bankacılığı bitiyor sonucunu çıkarta-
bilir miviz?
Bıtmek üzere. Bitmedi. ama bitme
yolunda adımlar atılmıştır Bilhassa
yeni duzenlemelerle bunu görüyoruz.
Sermaye piyasalan daha da geliştikçe
bizim klasık anlamda anladığımız eskı
mcvduat bankacılığı bıter. Bu mun-
zam \c dısponıbilıte yükü bankalann
üzerinde devam ettıği sürece bıter. Bu
yük olduğu sürede bız o mevduatı
karlı bir şekılde plase cdemeyiz. Hal-
buki devlet bundan elını yav'aş yavaş
çekse bugün mevduat faızîen de aşağı-
ya düşer, krcdi faizlen 20-25 puan dü-
şer. Fai7in düşmesı. yenı yatınmlanna
yapılmasını sağlar ve ışsizliğe de bir
çözümdür
Bugün Türkive'de iç borçlanmanın
artması >e vadenin kasılması karşısında
bankalann da likiditc* ihtivaçları artı-
vor. Burada bir kısır döngü olabilir mi?
Bir çıkma/a doğru mu gidilivor likidite
\önünden? \a da bankalar faiz arttı-
rmak zorunda kalabiliıier mi önümfiz-
deld aylarda?
Düşmeyecek diyebilirim en azın-
dan. Düşmeyeceği kesin bu şartlarda.
Çünkü devletin rekabeti gittıkçe artı-
yor. Devletin vcrdiğı faizler. devletin
ıç borçlanma araçlanyla tespıt ettiği
faızler bir yerde mihenk. ölçü. Bugün
en güvenilir olarak görülen hazine
bonolanndan bankalar daha az faiz
veremez. Eğer dev let üç aya yüzde 72
net venyorsa. sız banka olarak yüzde
72"nin altında mevdual toplaya-
mazsınız. Ve bu gittikçe rcalite haline
gelecektir. Hiçbir bankanın bu parayı
alıp kar etmesi mümkün değıldir.
Ama mecburen alacak. Bunun sonu-
cunda da sağlıksız bir bankacılık sis-
temi oriaya çıkacak. Bu bankacılık
sisteminin olduğu yerde de sağlıklı bir
ekonomınin olması mümkün değıl.
'Devletin faizleri indirilmeir
Pekı dıyeceksınızbirçıkmaz var. ne
yapacaksınız? Devletin borçlan-
masını ve verdiği faiz oranlannı azal-
tacağız. Çünkü devletin verdiği faiz-
ler bır ölçü teşkil cdiyor. Dcvlcl, ban-
kalar şunu veny or mevduata dıye fai-
zini biçmiyor. Bankalar devlet bunu
veriyoT diye faızinı biçiyor.
İlginc, ben de tersini düşünüvordum.
'Devtet borçlanmak zorunda olduğu
için bankalar ihaleierde Hazine"ve faiz
empoze ediyorlar diye.
Katiyen değıl. Bır yerde devlet ban-
kalan bir tarafta özel bankalar devle-
tin karşısında bırbırleriyle anlaşa-
mazlar. Anlaşmalan mümkün değil.
Bir kere sistem olarak baktığımızda
Türkiye'de özel banka o kadar az ki.
Bankacılık da devlet hakimiyetinde.
Mevduat faizlerinin artışı Hazine
bonolanna verilen faizdendir. Ha-
zine'nin de bu kadar y üksek faiz ver-
mesıne hiçbir sebep yok. Birincisi dev-
letin mevduat faızinden daha fazlasını
vermeye ihtiyacı yoktur. Çünkü devlet
bankalardan daha sağlamdır. Dün-
yanın hiçbir yerinde devletin Hazine
bonolanna verdiği faiz mevduat faiz-
lerinin üzerinde değildir. Olamaz.
Altındadır. Çünkü bir risk faktörü
vardır. Devlet daha azrisklıdir.Mev-
duat faizlerinin 1-2 puan altında verse
rahatlıkla borçlanabilir. Cstelik Tür-
kiye'de devlet iç borçlanma senetlerin-
de Kurumlar Vergisi muafıyetı vardır
mevduatta olmayan. Yüzde 46'lık bir
avantaj sağhyorsunuz. Zaten bu faiz
oranlannın bu koşullarda bu düzey-
lerde olmasının hiçbir anlamı yok. Bu
faizlerin bugün en az 10 puan altında
olmâsı lazım.
Niye değil? Bunun nedeni. Hazine'-
nin ve Merkez Bankası'nın bırbıri ıle
anlaşamamasıdır. Merkez Bankasf-
nın piyasadaki para arzını açık piyasa
ışlemleri yoluyla kontrol etmesi son
derece doğaldır. Ama Haane'nin
yaptığı ihalelelerin de bu açık piyasa
işlemleri ile koordineli olmas:
lazımdır Biri yüzde 69 olurken diğeri
yüzde 73 faiz vermemclidir.
Yani genelde faizi artıran Hazine mi?
Evet. Ama bilinçli bir şekılde yap-
tığından değil. Bugün Hazine bonosu
Bankalar Birliği Genel Sekreteri Yaşar'dan 92 değerlendirmesi:
Bankalarda reel büyüme yokANKARA (AA) - Bankalar Bırliğı
Genel Sckreleri Erhan Yaşar. ban-
kacılık sektorünün dcğişik olumsuz
koşullara rağmcn 1992 yılmda ba-
şanlı bır performans gösterdığini
söyledi.
Bankacılık sektorünün 1992 yılını
değcrlendıren Erhan Yaşar. sektö-
rün belirlı derecede başanlı perfor-
mansına rağmcn 1992 yılında ciddi
bir büyümeden ve parasal gelişme-
den söz edilemeyeceğını kaydetti ve
şunları söyledi:
"Türk bankacılık sektörü 1991 de
olduğu gibi 1992 yılında da bir per-
formans gösterdi. Ancak bu başanlı
•performans hcrhalde bankacılık sek-
torünün kcndı eski pozisyonlannı
korumasına yetecek. Ciddi bir büyü-
meden ve gelişmeden parasal olarak
söz etmemız reel terimlerlc mümkün
olmayacak. Kesin yıl sonu verileri
bellı olmamakla bcraber. görünen o
ki Türk bankacılığı nomınal düzcyde
çok büyük sayılarla bezenmiş bir
profil arzetse de gerçek sayılarda kân
enflasyonun gerisinde kalmıştır.
Böyle çıkacağını değışık gözlemciler
de tahmın etmekteler."
Bankalar Birliği Genel Sckreten
Erhan Yaşar. sektörün güncel sorun-
lannı da şöyle sıraladr.
"Bankacılık seklörünün çeşitli so-
runlan var. Yasal altyapının yetersiz-
lıği. günlük işlemlerde uyulması gere-
ken mevzuatın bu arada vergı mevzu-
atının rasyonel olmay an yönleri, dev-
letin hem kural koyucu, hem de bu
kurallan uygulayıa. hem de oyunda
rakip oyuncu olarak sektörün faali-
yetlerinin büyük bir kısmına hük-
metmesi ve sektörün özel kısmını bir
yana ıtmesi. bütün bu sorunlar ban-
kacılığın performansını kuşkusuzet-
kileyen' sorunlardır. Ama sonuç itı-
banyla bankacılık pozisyonunu ko-
rumuştur. Çok olumsuz dış etkenlere
rağmen bunu yapâbilmıştır."
Yaşar. sektörde 1992 yılında kay-
dcdilcn gelışmelen de şövle sıraladı:
"Bunlann birincisi nısanın başın-
da faaliyete geçen elektronik fon
ıransfen sistemidir. Türkiye'deki
ekonomik fon transfen sistemi he-
men hemen hiçbir büyük sorun çık-
madan çalışmaktadır. Birkaç hafta
önce günlük kullanım 32 trilyon
Türk Lirası'na ulaşmıştır. Yani gün-
de EFS'den geçen ödeme miktan 32
trilyon lirasına enşmiştir, bugün
daha da artmış olması beklenebilir.
İkinci gelişme. yeni çıkanlan yasa-
lann ve kurallann da müsaade etme-
siyle VDMK arzıdır. VDMK'lann
arzı Türk bankaalığının yeni mali
kaynaklar arayışında bır hamledir.
Çağdaş bankacılık ensıürmanlannı
kulîanmada da bır aşamadır. Genel
ekonomı boyutlanna göre Türkiye'-
dc küçük kalmış olan malı sektörün
ve bankacılık sektorünün büyüme
çabalanna bir ek eylemdir."
Yaşar. SPK yasasında bu yıl sek-
törün göriişü alınarak yapılan deği-
şiklıkleri de bankalar âçısından
olumlu bulduklannı kaydetti.
Yaşar. 1993 yılında bankalar birlı-
ğinin çabalannın sektörün sağlıklı
bır yasal atyapıya kavuşturulması
konusunda yoğunlaşacağını bildırdi.
ahcısının kim olduğu tam olarak belır-
lenmemiştir. Bunun en büyük alıcısı
mecbunyettcn dolayı bankalardır.
Esir edilmiş bir alıcı kitlesı zaten var.
Ne yapsanız alacak. İkinci büyük alıcı
kitle repoya yatınm yapanlar. Repo
yapanlar sokaktakı Ahmet Efendi.
Mehmet Efendi değil. Reponun yüzde
85"ine varan bir kısmını şirketler yap-
maktadır. Şirketler de Kurumlar Ver-
gisi'nden muaf olduğundan dolayı,
vadesiz mevduata göre çok büyük
avantajlan bulunduğundan dolayı ter-
cih ediyor. Bugün hiçbir bankadan va-
desiz mevduata yüzde 35'den fazla faiz
alamazsınız. Kurumlar Vergisi'ni düş-
tükten sonra elde kalan net gelır ise
yıllık bazda yüzde 17-18"dir. Ama
repo yaparsanız, bankasına ve za-
manına göre net yüzde 40-70 arasında
değışen gelir elde edersinız. Yani repo
müşterisinın Kurumlar Vergisi'nden
dolayı çok büyük bir kar marjı var.
Repo faizleri de devletin verdiği faize
göre belirleniyor. Burada dayanmak
çok önemli. bankalann dayatması fi-
lan yok. Hazine bonosu faizlen mev-
duat faizlerinin altına inmesi* lazım.
Bono faizlerinin düşmesi herkesin
menfaatınedir. Türkiye'de bir yerde
kısa vadeden kaçmamız lazım. Ama
yatınmcıyı da kandıramayız.
'Dövizde de sırdaş hesap'
Faizlerin 10-15 puan düşmesi gerek-
tiğini sa>unuyorsunuz. Faiz oranlannın
bu yüksekliğine karşılık bugün dö\ize
bir kayma var. Faizleri düşürürseniz
dövize vönelmeyi kamçılamaz mısınız?
Ya da faiz düşürmeye karşılık dövize
yönelmenin önüne nasıl geçersiniz?
Türkiye'de dövıze yönelmeyi önle-
mek için ekonomik ıstikran sağlamak
gerekıy or Belki ondan evvel politik is-
tıkrar lazım. Her şey birbirine bağl.
Bugün Hazine bonolannın faizini 10
puan aşağı çekerseniz, bu. dövizi ben-
ce arttırmaz. Çünkü bononun alıcısı
zaten dövize yönelecek bır alıcı değil.
Repo müşterisinden bahsediyoruz.
Bunlar parayı dövizde tutma şansına
sahıp değıller. Fakal dövize kayma ih-
timali mevcut. Türkıye'de bunun da
bır yolu var. O da dövızımizi arttır-
mak. Bugün döviz tevdiat hesaplan
artıyor. ama çok daha hızlı artabilir.
Gözükmesın diye banka kasalannda
yasük altında duran, miktannı kesin
bılemeyeceğim milyarlarca dolar var.
Madem Türkiye'de Türk ürası'nda
sırdaş hesap var. mevcut dövizde de
bır sırdaş hesap düşünülebilir. Bu ol-
duğu takdırde inanıyorum banka ka-
salannda veya yastık altında duran
dövizlenn önemli bir kısmı bu hesap-
lara yatınlacaktır. Bankalara yattığı
takdirde de dolayisıyla ekonomiye gi-
decektir.
Bankalann topladıkları dövizi kar-
şıhklardan kaçınmak için yurtdışına
gönderdikleri beürtiiiyor. Yaygın mı
bu?
Bugün bankalann yüzde 80. yüzde
20 gibi bır rasyosu var. Yani, döviz
borçlannızın döviz kaynaklannın yüz-
de 80'inı aşmaması lazım. Bu böyle ol-
duğu zaman paranın bir kısmını döviz
kredısi olarak kullandınyorum. Döviz
kredısi olarak veremediğimı de bir yer-
de. daha çok yurtdışında depo ediyo-
rum. Ondan sonra gidıyoruz o depo
etüğimız bankalardan bu paralan
borç olarak geri alıyonoz. Ve bizım
aldığımız faizden daha fazla bir faiz
vererek. Bir yerde dış ülkelerin banka-
lannı ve dış ülkeleri fınanse etmeye
başlıyoruz. Bunun da değişmesi için
yüzde 80 oranının 70'lere, 60lara. 50'
lere çekılmesi lazım. Kendi paramı.
borç olarak geri almak durumundan
kurtulmalıyız.
BANKALAR NE FAİZ VERİYOR? fYÜzdel
Zıraat
IsBânkas-
Eırlakbank
Akbatık
Yapı Kredı
Vakdbank
Hakbank
Parrükbapk
Gorantı
lay
TL
55-58
58
55-58
¥-58
54
Turtbank 585-60
lutnto»
Etibank
TEB
Ejefaar».
6MI5
»53
59 /O
SıyvaMi
TLİ
70-72
65
!D 5-72.0
72-72
56 | 69
«1 66-70
Demırtantf
Alte'rattov.
Si-57
57-53
53
S5 [ 655
45
57-56
3.5
2.5
25
25
45
375
25
45
DM
5i
55
(IIVNM
TL
71-73
68-70
68-70
68-70
•15-73-5
65
74-76
66-70
73-75
45
2i
35
45
35
65
9»
66-70
£•«
745
62i
J1-73
1.5
3.5
35
45
55
475
3i
475
42
35
32
25
35
55
45
72
95
65
925
55
105
95
65
72i
65
TL
73-75
69-72
69-72
69-72
74
75
78
lli
75-79
67-70
63-70
4.5
3.5
3i
35
45
2.5
45
55
52
475
35
45
5İ
DM
75
55
65
65
65
75
B5
775
65
55
75
115
55 85
65
55-975
YATIRIM H)NLARI
Katlma
beigesiadı
lsYatırım-1
lsYatıriTı-2
lsYatırım-3
lşYatırım-4
lsYatırım-5
lsYatırım-6
lnterfon-1
lnterfon-2
lnterfon-3
lnterfon-4
lnterfon-5
lktısatYat-2
lktısatYat-3
lktısatYat-4
Ikt Atılım Fon
Gar Yatınm-1
Gar Yatırım-2
Gar Yatırım-3
Gar Yatırım-4
Gar Yatırım-5
Esbank Fon 1
EsbankFon2
EsbankFon3
YKB Yatırım F
YKBSektorF
YKB Hısse F
YKBKamuF
YKBLıkıtF
YKB Karma F
YKB Döviz F
YKB Kapıtal F
YKBAktıfF
VakıfFon-1
VakıtFon-2
VakıfFon-3
Vakıf Hısse
VaKif Dunya
Vakıf Fon-6
Dıs Mavı Fon
Bugün
Değ.
184 69/
62 476
48728
37.054
TC23
35365
128423
95.117
54061
54 491
10 960
93 642
44 602
45.055
28639
141645
53.011
34.917
19.511
18.116
139.321
46 439
33 786
121 241
98 432
95 670
96 691
84 370
95 753
43 641
33 638
31378
95111
229 541
43238
25 427
37 385
26 566
82 447
•/.
017
0 31
017
010
0.25
0 17
016
0.16
015
0 16
0 24
0 16
0 16
0 16
0 16
C18
022
0 17
0 74
-0 52
015
0 14
017
0 18
017
-0 34
017
0 16
017
0 16
0 18
083
0 15
0 14
0 16
000
029
012
009
Kaölma
bdgesiadı
Dtşbank Beyaz
Dışbank Pembe
TutunFon-1
Tutun Fon-2
Mıtsuı Fon-1
Mıtsuı Fon-2
Fınans Fon-2
FınansFon-3
Fınans Fon-4
Fınans Fon-5
Zıraat Fon-1
Zıraat Fon-2
Zır BaşakFon
Zıraat Fort-4
Halk Fon-1
Halk Fon-2
HalkFon-3
Pamuk Fon
Pamuk Hısse
Emlak Fon-1
Emlak Fon-2
Emlak Invest
Emlak Denız F
lmpex Fon 1
lmpexFon2
Sumer Fon
Ege Fon-1
Ege Fon-2
Kalkınma Fon
Demır Fon-1
Demır Fon-2
Tarıs Fon-1
Tarış Fon-2
Ortak Fon
TürkbankFon
Net Fon
Etı Fon
TSKBUzmanF
Akfon
24MUUK1M2
Bugün
Değ.
125 455
35209
99.385
27.205
317.235
36.349
56.965
47.461
33.024
30.971
50.778
37.290
39.958
36 685
52.113
39 012
34969
52 189
33.930
44.423
33.824
13 367
42.287
44 979
33.906
34 203
32 554
14032
36 213
33 816
17 076
37 714
15 588
29 394
28 753
29 798
29 623
14093
14854
%
019
023
016
0 15
0 15
014
018
019
034
018
0 41
020
0 16
0 18
014
012
017
027
032
017
017
014
015
015
014
011
015
014
017
014
013
017
017
0.17
0.16
0.15
0.15
0.50
017
MERKEZ BANKASI KURLARI 2SARAUKI992
CİNSİ
lABDDoları
1 Alman Markı
1AvustralyaDoları
1 AvusturyaŞilini
1 Belcıka Frangı
IDanımarkaKronu
IFınMarkkası
1 Fransız Frangı
1 HollandaFlorını
1 isvec Kronu
11sviçre Frangı
100 Italyan Ltretı
UaponYenı
IKanadaDoları
1 Norvec Kronu
1 Sterlın
ISArabıstenRıyalı
BftVİZ
u*
846104
530074
5863.50
756.29
258.35
1375.89
1617.58
1554.48
4714.99
1201.66
5853.37
593.76
68.34
6724.72
124979
12920.02
225610
unş
8478.00
531136
587525
75781
258.87
137865
1620.82
1557.60
4724.44
1204.07
5865.10
594.95
68.48
6738.20
1252.29
12945.91
2260.62
ffEKTtF
NUf
8452 58
5295.44
5775.55
75553
255.77
1362.13
160140
1552.93
4710.28
1189.64
584752
587.82
67.32
6623.85
1237.29
12907.10
222226
. MflŞ
8603.43
5327.29
5892.88
76008
25965
1382.79
162568
1562.27
4738.61
1207.68
5882.70
596.73
68.69
6758.41
1256.05
12984.75
2267.40
SERBEST DÖVİZ
CINSI
ABD Doları
Alman Markı
Isvıçre Frangı
Fransız Frangı
Hollanda Florını
InglızSterlını
S Arab Rıyalı
AvusturyaŞılinı
100ltal Lırefı
AUŞ
8550
5345
5900
1555
4755
13100
2240
760
595
SATIŞ
8580
5380
5965
1585
4810
13220
2290
770
605
DÜNYA BORSALARI
Altının onsu: 333 50 dolar
ABD Dolan: 1 5 9 » Airr.an Markı
123 90Japon Yenı
1 5320 i Sterhnı
Peb-olün varili: 18 68 dolar
MERKEZ BANKASI
• Emısvon [23 AralıKi 35 439
• TL Interbank taızlerı "'C67 35
Isıem Hacmi 6 738 mılyar
Gecehk
O
o35
Hattaiıkrepo %58
Aylık repo %62
ALTIN
cmsı AUŞ SATIŞ
Cumhurıyet
Resal
Z4ayaraltın
22ayarbMezık
610000
630 000
92 000
82 500
620 000
660 000
32 300
90 800
ÇAPRAZKURLAR
1AB0 DOLARI
15962
14430
111875
61495
52307
54430
17945
11322
70411
14455
142500
12380
12582
67700
37503
ISMc
1ECt
SM:
SMt
AİMIİMI
AnstPil)fiMvı
taiHrtılMi
FnMiPkkts
fmafrm
RrtHBnlrtB
l^MytlPntiHi
|snçlr«a
tortçnFni
rnmum
JÜHTHİ
biviıMvi
Hmntım
SJtnHstM Hyıi
15270IUIMVI
12254*UDltan
13836 U B M a i
1173046TL