Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
Imtiyaz sahibi Berin Nadi • Genel Yayın Yonetmeni. Özgen Ac*r •
Genel Yayın Koordinatöru: Hikmct Çetinkaya • Yazı Işlen Muduru
C«UI Raşlangıç • Görsel Yonetmen: Ali Acar • Duzenleme: Mustafa
Sagbmer • Ankara Temsılcısi: Cuneyt Arcayurek Haber Mudurleri:
Musbtta Balbay, Işık Kuısu Izmır Temsilri V.: Serdar Kızık Adana
Temsılcisı: Çetin Yîgenoğlu
Istanbul Haberlerı: Şenı> Kalkao Dış Haberler: Ergun Balcı lş-Ekonomi: Şükran Keteoci
Yurt Haberleri Mehmet Saraç Makaleler: Sami Karaören SporAbdulkadir YacelmaB Dü-
zeltme: Abdullab Yancı • Müessese Mudür V.: Erol Erkut • Koordinatör: Ahmet
Korulsan • Muhasebe Büknt Yener • Idare: Hriscyin Gürer • tşletme: Önder Çelik
• Bilgi-tşlem: Nail tnal • Bilgisayar Sistem: Münivet Çiler • Reklam: Reha Işıtman
Basım Cumhuriyet Matbaacıhk ve Gazetecılik T.A.Ş. • Yayımlayan: Yenı Gun Haber
Ajansı Basrll ve Yayıncılık A.Ş. Turkocagı Cad. 39/41 Cağaloğlu 34334 lst. PK: 246
lstanbul. Tel: 512 05 05 (20 hat), Telex: 22246, Fax (1) 513 85 95 • Burolar: Aııkarr:
Z. Gökalp Blv. Inkılap S. No: 19/4, Tel: 433 11 41-»7, Telex 42344, Fax: (4) 433 05 65 •
tzmir H Ziya Blv. 1352 S 2/3 Tel: 83 12 30, Telev 52359, Fax: (Sl) 89 53 60 • Adana:
Inönu Cad. 119 S. No: 1 Kaı: 1, Tel: 59 37 52 (4 hat), Telex: 62155, Fax (71) 59 25 78
TAKVlM 19ARALIR 1992 Imsak 5.44 Guneş n
16 Öâle-12.05 İkindı:4 243 Akşam: 16.44 Yatsı: 18.1
Çağın yeni
hastalığı
• ANKARA (ANK A)-
Günlükyaşamın
temposunun artmasıyla daha
sık görülmeye başlayan
ruhsal rahatsızlıklarmodem
toplumlann en önemli
sorunlanndan biri haline
gelirken uzmanlar çağın
hastalığı olarak adlandınlan
ruhsal rahatsızlık çeşitlerine
yenilerinin eklendiğini
bildiriyorlar. Tıpta
"anhedoni' olarak
adlandınlan ve kısaca zevk
dünyasından kopuş olarak
tanımlanan hastalık da
gündeme gelen yeni ruhsal
rahatsızlıklardan biri olarak
tıp literatüründeki yerini
aldı. Kişinmeşinden.ışinden
ya d? hobilerinden zevk
aiıtıa' .ıaya başlamasıyla
ortaya çıkan hastalık.
depresyon ya da şizofren gibi
ruhsal hastalıklardan ayn
olarak elealınmaya başlandı.
Dünyamn en hızlı
asansöpü
•TOKYOjtÜHA)-
Japonlann ünlü Mitsubishi
fırması dünyanın en hızlı
asansörünü üretmeyi
başardı. Asansör 1 dakikada
2475 feete (745 metre)
yükseliyor. Asansör 2000
yılında Yokohoma'nın
asansöründe kullanılacak.
USA Today gazetesinde yer
alan habere göre daha önceki
asansör hız rekoru dakikada
500 feet (150 metre) idi. Yani
rekortmen asansör 977 feet
(300 metre) yüksekliğinde
olan Yokohoma
gökdeleninde hizmet
verecek. Japonya'nın en
yüksek binası haline gelecek
olan gökdelen Tokyo'nun 20
mil güneyınde yapıİacak.
ABD'de yaşam
standardı
• WASHINGTON (AA) -
ABD'de yaşam standardının
giderek düştüğü ve 1991 yılı
içinde her beş çocuktan
birinin yoksulluk ıçinde
yaşadığı bildirildi. ABD
Çocuklan Koruma
Fonu'nun(CDF)
yayımladığı' Amenkan
Çocuklannın Durumu"
konulu yıllık raporda bu
sayının 1965 yılından bu
yana en yüksek rakam
olduğu kaydedildi.CDF
Başkânı Marian Wright
Edelman. yayımlanan
raporun sonuçlan
konusunda "Geçen on yıl
içerisinde Amerikan
rûyasının tersinedönmeye
başladığına tanık olduk"
dedi.CDF.20ocakta
başkanlık görevini
devralacak olan Bill Clinton
ve yeni kongrenin. "Head
Start" gibı sosyal güvenlik
programlannı yeniden
canlandırarak çocuklara
yardımcı olmalanru istedi.
100 milyon evsiz
insan
• NAlROBİ(ANKA)-
Dünyada 100 milyoninsanın
evsiz olduğu bildirildi.
Merkezi Nairobi'de olan
Birleşmış Milletler Çevre
Programı tarafından
yayımlanan raporda.
dünyanın nüfusunun çok
önemli bir bölümünün ya
evsiz olduğu ya da başını
sokacak doğru dürüst bir evi
bulunmadığına dikkat
çekiliyor.
Kumarhaneler
kıskaca alınıyor
• ANKARA (ANKA)-
Turizm BakanJığı, sayılan
4O'ı aşan oyun salonu ve
kumarhaneleri dörtlü
kıskaca ahyor. Barkodlu kart
yardımıyla dörtlü bir
denetim sistemini yılbaşında
uygulamaya başlayacak olan
Turizm Bakanlığı, oyun
salonu açma ve işletmeyle
ilgıli olarak alınan harçlarla
verilecek para cezalannı
kumarhaneleri cazip
olmaktan çıkaracak
düzeylere yükseltiyor.
Prezervatife
'yeşil vergi'
• BRÜKSEL(AA)-
Belçıka'da "yeşıl vergi' olarak
adlandınlan yeni bir
vergilendirme kanununun
uzun tartışmalardan sonra
siyasi partilerin onayı ıle
kabul edilmesine tepkıler
sürüyor. Yeşıllergrubunun
tcklıf ve ısrarlan ile kabul
cdilenveni uygulamaya göre
çev reye zarar veren çeşitli
ürünler önemli oranlarda
vergilendiriliyor. Yeni
vergiler. endüstri sektöründe
önemli değışiklikler
gerekürirken büyük
fırmalan sarsıyor.
Ermeni ve Süryani ustalar babalanndan kalan atölyelerini ve evlerini terk ettiler
Yıutlaıuu terk edeıı altuı ustaları
• Mardin, Midyat. Siirt, Diyarbakır başta olmak üzere önemli altın
merkezlerindeki terör olaylan, altın işleme sanatını da yaraladı.
Yüzyıhn başında bu bölgede tam anlamıyla 'altm çağını" yaşayan
kuyumculuk, şimdi neredeyse yok olma tehlikesi içinde.
HAYRETTİN SAĞANAK
Bütün çağlarda insanlan pe-
şınden sürükleyen altının Tür-
kiye'deki yolu değişti. Özellikle
Güneydoğu bölgesınde Mar-
din. Midyat. Siirt. Diyarbakır
başta olmak üzere önemli altın
merkezlerindeki terör olaylan.
altın işleme sanatını da yarala-
dı. Yüzyıhn başında bu bölgede
tam anlamıyla 'altın çağınf ya-
şayan kuyumculuk. şimdi yok
olma tehlikesi içinde...
Terörün yarattığı kaçınılmaz
göç dalgası. bu sanatın gerçek
yaratıcılan olan Eımenı ve Sür-
>ani ustalara da ulaştı. Babala-
nndan kalan atölyelerini. evle-
rini. topraklannı ve alışık ol-
duklan yaşam biçimlerini terk
ettiler. Bir bölümü yurtdışma
gitti. diğer bir bölümü de İstan-
bul, Ankara ve İzmir'e... Mid-
yat'ta 20 yıl önce yüzde 70-80'-
lerde olan Ermeni ve Süryani
nüfusu bugün sadece yüzde 2-
3'lerde kaldı.
Artık can güvenliği olmayan.
sokağa çıkarken tedirginlik du-
yan yöre halkı, bir zamanlann
altın tellallannı hala hafızala-
nndan silmemiş. Kadınlann
ahşveriş için evden çıkmalan-
nın yadırgandığı dönemlerde
bu tellallar. bohçaalar gibi ev
ev dojaşıp mücevher satarlar-
mış. Üzerlerinde taşıdıklan kı-
lolarca altının korkusunu duy-
madan. Şimdi hepsi gerilerde...
Altın tellallan gibı zaman
içinde eriyip gitmek istemeyen
ustalar. yaşamlannı ve sanatla-
nnı güvence altına alabilmek
için büyük kentlerde var olma-
ya çalışıyor.
Midyatlı altın ve gümüş dö-
küm ustası Celal Bilecen, göçü
yaşayanlardan sadece biri. 25
yıllık mesleğini İstanbul'da bir
atölyede sürdürüyor. İlkokul-
dan sonra başladığı altın işini
Altın ustası Celal Bilecen, 25 yıllık mesleğini İstanbul'da sürdürüyor. Yukarıda Celal l sta'nın bazı ününJeri yer alıyor.
diğer dört kardeşı de meslek
edinmiş. İstanbul'a geldikten
sonra çeşitli döküm atölyelerin-
de çıraklık yapmış. Sonralan
kendi işyerinı açmış. 1989'da
burayı kapattıktan sonra çeşitli
atölyelerde çalışarak mesleğini
sürdürmüş.
Aynldıktan sonra Mid>at'a
valnızca ıki kcre gitmiş. Bunlar-
dan birinde. zıhınsel özürlü oğ-
lu belkı orada ivileşirdiye. Celal
usta Midyat'ın. köylerden ge-
len Kürtler ve Araplarla tü-
müyle değiştığini ifadeedıyor.
Celal ustanın İstanbul'da zor
anlar yaşadığı da olmuş. İstan-
bul'a ilk geldiği yıllarda. kom-
şulannın Mevlit gününde. oğ-
lunun doğum gününü kutladığı
için şikayet edilıp karakolluk
olmasını unutamıyor. Aklı
doğduğu ve büyüdüğü toprak-
larda... İstanbul'a yerleşen 10
aile ile defalarca geri dönmeyi
planlamış. Her şeye karşın alış-
tıklan verlerde yaşamak ve
mesleklenni orada sürdürme
düşü, bir türlü sona ermeyen
olaylardan ötürü hep ertelen-
miş. Yıne de bir gün geri döne-
bileceklen ümidini yitinnemiş.
"Geri dönmek ister mısin" so-
rusunu öylesine kararlı yanıtlı-
yor ki. sanki şimdiden orada.
Celal usta kendisiyle konu-
şurken çalışmasına hıç ara ver-
miyor. Yıllarca elle işlenen altı-
nın şimdi dökümle kolaylaştığı-
nı söylüyor. İşe başlarken bir
model belirlemek yeterli. Yü-
zük. iğne. bilezik ya da kolyenin
kalıbı hazırlandıktan sonra
ağaca diziliyor. Alçıya çekildik-
ten sonra da dökümü yapılıyor.
Tesviyesi yapılıp cilalandıktan
sonra da satılmaya hazır hale
gelıyor. "Bizim işimizde yenilik
şart" diyor Bilecen: "Yoksa bu
sanat yok olur."
Işıltılanyla vitrinleri süsle-
yen, önünden gecerken göz
ucuyla bile olsa bakamadan
edemediğımiz mücevherler. ni-
ce Midyat'h Celal ustalann
umutlanyla işleniyor...
Saatte ortalama 350 kilometrenin üzerinde hız yapacak tren yüzbinlerce yolcu taşıyacak
Almaıılarııı uçan treni, uçağa alternatif
Haber Merkezi - Almanya'nın
aelıştirdığı saatte 400 kilometre
hızın ûzerine çıkabilen Transra-
pid adlı trenın deneme çalışma-
lan tamamlandı. Almanya. ılk
etapta Hamburg-Berlin hattına
kurmayı düşündüğü trenı basına
tanıttı. Transrapıd. saatte ortala-
ma 350 kilometrenin üzerinde bir
hızla yüz bınlerce yolcu taşıya-
bilecek ve uçağa önemli bır alter-
natif oluşturacak.
Transrapid. bugün Fransa ve
Japonya'da kullanılan elektriklı
trenlerden farklı. Lineer motorla
çalışıyor ve manyetık kaldıraç
teknığinden yararlanıyor. Man-
vetik kaldıraç tekniği, bu yüzyıhn
başından beri araştınlan bır tek-
nolojı.l909'da Amerikalı Robert
Goddard manyetik itmeyle tre-
nın raylann üzerinde hafif yük-
selmesi üzerinde çalıştı. 1922'de.
Alman mühendis Hermann
Kemper, bunun tam tersine, tre-
nın kendinı manjetik olarak rav-
lardan biraz yukan çekmesı üze-
nnde durdu. Bugün geliştirilen
Transrapıd Kemper'in çalışma-
lannı temel alıyor. Tabii o gün-
den bu yana çok ilerleme kayde-
dildi.
Transrapid mıknatıslan sa-
yesinde raylann üzerinde biraz
yükseliyor. Dolayısıyla bu trende
tekerlek yok. Mıknatıslara elekt-
nk akımı veriliyor ve trenle ray
arasında bir santimetreük mesafe
kalıyor.
Bugüne dek üzerinde çalışılmış
bırçok manyetik tren var. Aynca.
Japonlar süperiletken teknolojısı
üzerinde deneyler yapıyorlar.
Ancak Transrapid'de uygulanan
yeni teknikler güvenli ve ucuz bir
tren ortaya çıkartrruş. Saatte 400
kilometre hızın üzenne çıkan
• Transrapid adındaki tren Hamburg - Berlin hattında çahşacak. Transrapid, bugün Fransa ve
Japonya'da kullanılan elektrikli trenlerden farklı. Lineer motorla çalışıyor ve manyetik kaldıraç
tekniğinden yararlanıyor. Bu trende tekerlek yok. Mıknatıslara elektrik akımı veriliyor ve trenle ray
arasında bir santimetreük mesafe kalıyor.
Transrapid'de tekerlek yok, mıkriatısları sayesinde ravlarm üzerinde \iikseliyor. (Fotoğraf: THE INDEPENDENT)
Transrapid. bin kilometre uzak-
lıktaki ıki kent arasında yapılan
uçak yolculuğuna eşıt zamanda
ulaşıyor. Aynca Transrapid'inen
önemli özelliğj bir trenden çok bir
spor otomobile benzemesı. Çok
kısa sürede azami hızına ulaşabil-
diği için ıstasyonlar arasında sık
sık durabilecek. Bu nedenle. altı
kez daha uzun mesafede hızlanan
elektrikli trenlere karşı önemli bir
avantaj sağlıyor.
Transrapid'in diğer üstünlük-
len kolavca tırmanabilmesi ve
dönebilmesi. Örneein Fran-
sızlann hızlı elektrikli treni
TGV'si yalnızca viizde 3.5'luk bir
gradyeni tırmanabıliyor. Buna
karşın. Transrapid yüzde 10'luk
gradyeni çıkabiliyor. Tırmana-
bilme ve dönme özelliği. elektrikli
trenlerde inşa edılmesi gereken
tünelleri azaltıyor ve büyük ta-
sarruf sağlıyor. Bütün bunlar.
Transrapid'in raylannın. elekt-
rikli trenlere göre yan yanya
daha ucuza döşenmesini sağlı-
yor.
Transrapid'in en büyük de-
zavantajı. raylann büyük bir
özenle yapılması ve bakılması ge-
rekhliğı. Tren raydan yalnızca bir
santimetre yükseldiği için hem
trenin. hem raylann yapımına
büyük bir özen gösteriliyor. 31
kılometrelik deneme yolunda
hıçbır sorun çıkmadı, ancak
elektrik enerjisi taşıyacak binler-
ce kilometre ray döşenirken aynı
özeni göstermek ve bunun
bakımını ihmal etmemek lazım.
Alman hükümeti. kısa bir süre
içinde, Hamburg-Berlin hattının
döşenmesi için karar alacak.
Transrapid'in admın Europa ola-
rak değiştirilmesi düşünülüyor,
çünkü Almanya bu teknolojiyi
21. yüzyıhn treni olarak Avrupa'-
ya kabul ettirmevi hedefliyor.
Bunun önündeki en büyük engel.
Batı Avrupa'da yüz yıllık bir sü-
reç sonunda tamamlanmış ve bu-
nun maliyetinin ödenmiş olması.
Bu nedenle. var olan raylan kul-
lanarak trenlenn kapasitesini
arttırmak çok daha ucuz bir çö-
züm. Hayal kına. ama gerçek.
Yeni bir teknolojinın iyi ve ve-
rimli olması kullanılması ıçın ye-
terli olmayabiliyor.
Müzayede piyasası bu mevsim de ilginç seçenekler sunuyor edebiyat merakhlanna
Muhammed Ali'nin el yazıları Sotheby VteKültür Servisi - İngiltere'de
süregiden ekonomik knzden
ünlü müzayede salonlan da et-
kilenmişe benziyor. Sotheby's
fırması da. bu zor dönemden en
az yara alarak çıkmaya uğra-
şanlardan anlaşılan. Yoksa.
edebiyat escrlerinin el yazmala-
nyla ilk baskılannın satışa su-
nulduğu sezonun bu "entelek-
tüel" döneminde. firmanın ka-
taloğunda yer alan Muham-
med Alı'ye ait el yazısı notlann
varlığı başka nasıl açıklanabı-
hr?
Söz konusu notlar. Muham-
med Ali'nin dünya ağır sıkleı
şampıyonluğunu kaybetmcsi-
nın hemen ardından yapılan
basın toplantısı önccsinde, bok-
sör tarafından tutulmuş.
Ekonomik durgunluk olsun
olmasın. İngiltere'de bu müza-
yede sezonunda başlıca üç ko-
leksiyon satışa sunuluyor. Bun-
Muhammed Ali'nin el vazıları
• İngiltere'de bu
müzayede sezonunda
başlıca üç koleksiyon
satışa sunuluyor.
Bunlardan, tarihsel
bakımdan en fazla
önem taşıyanı. Kraliçe
I. Elizabeth'le aşığı
Essex Kontu Robert
arasında geçen
"
l
Hulton yazışmalan".
lardan. tarihsel bakımdan en
fazla önem taşıyanı. Kraliçe I.
Elizabeth'le aşığı Essex Kontu
Robert arasında gcçen "Hulton
yazışmalan". Koleksiyon. 43
mektuplan oluşuyor.
Kolcksiyonlardan""hayalgü-
cü en geniş olanı". Jeremy Nor-
man'ın topladığı Charles Dar-
vvin'le ilgilı kitaplardan oluşan
parça. 1960'larda Berkeley'de
bir öğrcnci olan Norman, ev-
nm teorisınden çok etkilenmiş.
Yaklaşık 500 parçanın satışa
sunulduğu sezonda kitaplar,
150 Sterlinle 500 Sterlin arasın-
da değişen fıyatlarla satışa su-
nuluyor. Bu açıdan müzayede.
bilim tarihi ile ilgjlenenlere eşi
az bulunur parçalan toplama
olanağı sağlıyor.
Üçüncü sırada. Jeremy Yo-
ung'ın İngiliz Edebiyatı kolek-
siyonu yer alıyor. 15 yıllık ko-
leksiyon, İngiliz şair Rudyard
Kipling'in "Kayıp Cennet"
ve "Schoolboy Lyrics"in ilk
baskılan ile Lord Nelson'un
Emma Hamilton'a yazdığı
mektuptan oluşuyor.
Bu üç büyük koleksiyonun
dışında müza>edede başka il-
ginç parçalar da yer alacak:
Bunlar arasında. Fransız Dev-
rimi sırasında radikal düşünce-
leriyle tanınan, siyasetçi Jean
Paul Marat'ın daha önce hiç
basılmamış bir makalesi. Fan-
sız besteci Erik Satie'den yine
hiç basılmamış bir el yazması,
Charlotte Bronte'nin ünlü ro-
manı "Jean Eyre "yi, yayıncıla-
nna tanıtan bir mektubu ve
İngiliz oyun yazan John Osbor-
ne'un "Ofke" adlı yapıtının el
yazması sayılabilır. Kısacası
müzayede piyasası yine çok il-
ginç seçenekler sunuyor bu
mevsim edebiyat merakhlanna.
Akdeniz tipi beslenme daha sağlıkh
En iyi diyet
hizirnki rrri?Haber Merkezi - Akdenizli-
ler'in beslenme alışkanlıklan
dünyanın en sağlıkh beslenme
biçimini oluşturuyor. Geçen
hafta İtalya'nın başkenti Ro-
ma'da birincisi yapılan Ulus-
lararası Beslenme Konfe-
ransı'nda Akdenizliler'in ye-
dikleri yemeklerin en sağlıkh
diyet olduğu görüşü üzerinde
duruldu. Akdenizliler'in ye-
mekleri karbonhidratlar yö-
nünden zengin. Aynca, zey-
tinyağının kullanılması daha
sağlıkh. z^eytinyağı. tek-doy-
mamış yağ olduğu için hayvan
yağına göre daha hafıf.
International HeraldTribu-
ne Gazetesi'nın haberine göre.
Birleşmiş Milletler'in Besin ve
Tanm Örgütü (FAO) ile Dün-
ya Sağhk Örgütü'nün (WH0)
düzenlediği konferansta ilk
kez beslenme
sorunu aşın
yemekten aç
kalmaya ka-
dar bütün
yönleriyle ele
alındı. Birleş-
miş Millet-
ler'in Soma-
li'de açlıktan
ölenleri kur-
tarmak için
askeri müda-
hale yaptığı
şu günlerde
aşın beslen-
me üzerine
bir konferans
düzenlenme-
si biraz aykın gözükebilir. An-
cak sanayileşmiş ülkelerin
yanı sıra Batılı yaşam tarzının
benimsenmeye başladığı geliş-
mekte olan ülkelerde de aşın
beslenme ciddi bir sorun ola-
rak ortaya çıkıyor. Kalori yö-
nünden daha zengin yiyecek-
lerin daha fazla tüketilmesi ve
egzersize fazla önem verilme-
mesi kalp-damar. şeker has-
tahklanna ve bazı kan'ser tür-
lenne neden oluyor.
Konferans. hangi koşullar-
da »yaşarlarsa yaşasınlar in-
sanlann daha iyi beslenmeleri
için yol göstermek amacıyla
yapıldı.
Konferansta FAO'nun
Beslenme Politikası Bölüm
Başkanı John R. Lupien, bir-
çok çahşfnada özellikle doy-
muş yağlann aşın tüketimi ile
bazı hastalıklar arasındaki
ihşkiyi vurguladı. Buna
WHO,onyıldır
kalp-damar
hastalıklannm
önlenmesini
amaçlayan
programlar
hazırlanması için
araştırmalar
yapıyor.
karşın, sebze ve meyve yönün-
den zengin Akdeniz tipi bes-
lenmenin çok daha sağlıkh ol-
duğu üzerinde durdu.
VVHO, on yıldır kalp-
damar hastalıklannm önlen-
mesini amaçlayan programlar
hazırlanması için araştırmalar
yapıyor. Monica adlı araştır-
mada. 26 ülkede 39 merkezde
beslenme alışkanlıklan ince-
lendi. Araştırmada elde edilen
sonuçlardan biri şu: Fransa'-
tun üç kenti Strasbourg. Lille
ve Toulouse'da en düşük
ölüm oraru Toulouse'da görü-
lüyor. Uzmanlar. bunu, bir
Akdeniz kenti olan Toulou-
se'da doymamış yağlar kul-
lanılmasına. sebze ve meyve-
nin daha fazla tüketilmesine.
doymuş yağlarda ıse lipid
oranının düşük ohnasına
bağlıyor.
Aşın bes-
lenme ve açlık
dışında dün-
yanın karşı
karşıya ol-
duğu diğer bir
önemli sorun
da bazı vita-
min ve prote-
inlenn ye-
terince ahn-
mamasından
kaynaklanan
'"gizli açlık".
Dünya nüfu-
sunun beşte
birinin potan-
siyel tehlike
altında olduğu iyodin eksikli-
ği ise beynin ve vücudun işlev-
lerini düşürüyor. Oysa, Gua-
temala halkı için demir yö-
nünden zengin şeker. Hindis-
tan halkı için demır yönünden
zengin tuz sağlanmasının ma-
liyeti kişi başına yılda yalnızca
bin lıra.
L'luslararası Beslenme
Konferansı'nda, sonuç ola-
rak, dünyamızda bugün asıl
sorunun besin üretimi yeter-
sizliği olmadığı görüşüne
vanldı.
Bir yanda insanlar yeterin-
ce yiyecek bulamazken, öte
yanda eğitim eksikh'ği aşın ve
kötü beslenmeye yol açıyor.
Dünyada bir "bolluk çelişki-
si" yaşanıyor. Dünya tüketti-
ğinden daha fazla üretmesine
karşın. 780 milyon kişi açlıkla
karşı karşıya, 2 milyar kişi ıse
kötü besleniyor.
Isviçre'de uyuşîurucudan ölenler
Ölümün aa rekoru• Zürih'te 1991 yılında uyuşturucu bağımlılan
arasındaki ölüm olaylan bir önceki yıla oranla
artış göstererek 403'e ulaştı.
ADEM SAĞLAM
ZL'RİH - Isviçre'de uyuştu-
rucu piyasasının çarkı baş
döndürücü bir biçimde dönü-
yor. Federal Polis Dairesi yet-
kilileri. uyuşturucu kaçakcısı
mafya liderleriyle savaş yap-
mak* yerine uyıaşturucu
bağımhlanna gözcülük yap-
mayı yeğliyor. İsviçre'de, üst
düzeyde ban yetkililerin. ülke-
ye akan uyuşturucu trafiğini
sağlayan mafya ile sıkı bağlan
olduğu kanısı ağır basıyor.
Önceki yıl uyuşturucu tut-
kunlan arasında meydana ge-
len ölüm olaylannda büyük
bir artış kaydedilmesi. ülkede
ciddi bunahmlara yol açtı. Ge-
çen hafta başlannda Zürih
Kanton Polis Dairesi yetkilile-
rinin yaptığı açıklamaya göre.
1991 yıhnda uyuşturucu
bağımlılan arasındaki ölüm
olaylan bir önceki yıla oranla
artış göstererek 403'e ulaştı.
Aynı yetkililer, uyuşturucu
tutkunu gençler arasında
yaygınlaşan ölüm olaylannda
kurbanlann 23"ünün kadın,
diğerlerinin ise erkek olduğu-
nu belirtüler. Geçen yıl uyuş-
turucu kurbanlannın 16'sının
yaşlannın henüz 20'ye bile
ulaşmadığı vurgulandı. Bun-
lann yanı sıra uyuşturucu kuı
banlannın Zürih kantonunda
oturduğu saptandı.
İsviçre'de uyuşturucu trafı-
ğinden en çok etkilenen kent-
lerden biri Zürih. Uyuşturucu
tutkunu insanlar arasında ya-
şanan ölüm olaylanna en az
rastlanan Cenevre kantonu ül-
kenin kıvanç kaynağı oldu.
Ülkede uyuşturucu tutkunlan
arasında yaygınlaşan ölüm
olaylanna ilışkin olarak yetki-
liler iki ana konuda anlaşülar.
Birincisi, özellikle genç kuşak
arasında çığ gibi büyüyen ba-
ğımhlar yüzünden uyuşturucu
merkezlerinin çoğalması: ikin-
cisiyse. uyuşturucu konusun-
da uzmanlaşan mafyanın, pi-
yasaya düşük kaliteli uyuştu-
rucu sürmesi olasılığı.