Katalog

5 HAZİRAN 1990 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Ozel girişim yasalaştı • MOSKOVA (AA) — Sovyetler Birliği Parlamentosu Yüksek Sovyet, gelecek yıldan itibaren bireysel ekonomik girişimler dahil, lüm ekonomik işletmelerin yasalar karşısında eşit kılınmasına karar verdi. "Ekonomik Işletmeler Yasası" adıyla bilinen yasa 1 Ocak 1991'de yürurlüğe girecek ve kamu, toplu ya da bireysel mülkiyet konusu olan kiralama (Leasing) uygulamasıyla yönetilen tüm işletmelerin faaliyetleri bu yasayla düzenlenecek. "Kâr" -kavramını da resmen tanıyan yasayla, gelecek yılın başından itibaren, her türlü işletme ürününün fiyatını kendisi belirleyebilecek ya da bu fîyat siparişi veren kuruluşla yapılacak sözleşmede belirlenecek. Gösteriler sürüyor • PEKlN (AA) — Çin'in başkenti Pekin'de öğrencilerin dün akşam da gösteri yaptıkları bildirildi. Öğrencilerin universite yurtlarının pencerelerinden şişe atarak, Tiananmen Meydanı'ndaki gösterilerin geçen yıl kanlı bır şekilde bastmlmasını andıkları kaydedildi. Güvenlik kuvvetleri, yabancı gazetecileri üniversitelerden çıkararak, kampus bölgelerine giriş-cıkışları kestiler. Öğrenciler, önceki gece de Pekin, Wuhan ve Şanghay'da yurtlarda şişe kırarak eylem yapmışlardı. ABD, Pekin'de önceki gün bazı Amerikah gazetecilerin tartaklanmasını, Çin hükumeti nezdinde protesto etti. Havel'den suçlama • PRAG (AA) — Çekoslovakya'nın başkenti Prag'da önceki gün meydana gelen ve 18 kişinin yaralanmasına yol açan patlama, siyasal yöneticiler tarafından büyük bir tepkiyle karşılandı. Havel, "Patlamanın arkasında olanlar, hiçbir şansları olmadığını anlamalılar" diye konuştu. Haig, Türkiye > ye geliyor . • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Eski NATO Avrupa Kuvvetleri Başkomutanı ve eski ABD Dışişleri Bakanı Alexander Haig, "özel" bir ziyaret için bugun İstanbul'a geliyor. Haig, bu akşam özel uçağı ile İstanbul'a gelecek. Yann ise YASED tarafından onuruna verilecek öğle yemeğinde bir konuşma yapacak. Perşembe sabahı Ankara'ya geçecek olan Haig, burada dostu olduğu bildirilen ABD'nin Ankara Büyukelçisi Morton Abramowitz tarafından karşılanacak ve daha sonra Milli Savunma Bakanı Safa Giray ile görüşecek. Kadınlar zirvesi • MONTREAL (AA) — Uluslararası Kadınlar Zirvesi'nin ilki önceki gün Kanada'nın Montreal kentinde başladı. 40 ülkeden 100 temsilcinin katıldığı zirvede, 10 da erkek temsilci bulunuyor. Zirve, Kanada'nm Quebec eyaletinde kadınlara oy hakkı verilmesinin 50. yıldönümü dolayısıyla, Quebec Kadın Birliği tarafından düzenlendi. Bıdgaristan: Halk kaygılı • SOFYA (AA) — Bulgaristan'da 1946"dan bu ana ilk kez yapılacak serbest seçimler yaklaşırken, Bulgarlar'ın büyuk bolumunün ülkede güvenlik ve istikrarın tehlikede olduğundan kaygı duyduğu bildirildi. Muhalefet gazetesi "Demokrasi"nin gerçekleştirdiği kamuoyu yoklamasına katılanlann yüzde 6O'ı ülkede güvenlik ve ıstikrarın gerçekten tehdit altında bulunduğunu belirtirken, yüzde 25'i böyle bir düşüncede olmadığını soyledi. Miçotakis Washington'da Baker ile 'Kıbrıs've'Mersin'igörüştü, Baker:Kıbrıssüperzirvedeelealındı ABDYıınan îlîşkîlerînde yeni sayfa UFUK GÜLDEMİR WASHINGTON — Yunanistan Başbakanı Konstantin MiçoUkis^ in dun başlayan Amenka ziyare- tiyle Yunan-Amerikan ilişkiterın- de yeni bir sayfa açıhyor. Konstantin Miçotakis, Was- hington'da ilk görüşmesini dün ABD Dışişleri Bakanı Jaroes Ba- ker ile yaptı. Baker görüşraeden sonra gazetecüere yaptıgı açıkla- mada, Miçotakis ile Kıbns konu- sunu da konuştuklarını, Yunan Başbakam'na konunun Bush- Gorbaçov zirvesinde ele ahndığı- ıu ve iki liderin "BM Genel Sek- releri'nin çabalannı estekledikle- ni" ilettiğini söyledi. Baker, Miço- takis ile "Mersin" konusunu da ele aldıklarını açıkladı. Miçotakis'in ayareti "özel" ni- telikli. Bu yıl Harvard Üniversite- si'nden raezun olan oğlunun dip- loma törenine geliyor. Ama Cum- hurbaşkanı Turgut Özal'ın son Amerika seyahatinde olduğu gibi Miçotakis'in ziyaretinin de "iş" boyutu da var. Yeni Yunan Başba- kanı, Amerikan yonetiminin en üst kademeleri ile göruşmeler ya- pacak. Başkan George Bush ile Beyaz Saray'da öğle yemeği yiye- cek. New York'ta, Cumhurbaşka- nı özal'a erişimi olan Amerikan Ortodoks Kiliseleri Patriği Yako- vas ile bir araya gelecek. Ancak bu ziyaretin bir numa- ralı hedefı, eski Başbakan Pa- paodreu'nun Amerika ile ilişkiler- de yarattığı "tahribatT tamire ça- lışmak. Bu hedefın de iki boyutu ANKARA-ATINA var. Birincısi, Papandreu done- minde aradaki köprüler atılmış olan Yahudi lobisi ile tekrar canlı bir ilişki kurmak. Nitekim Yahu- di lobisi, Miçotakis'e New York- ta sıcak bir karşılama hazırlıyor. İkincisi ise Amerika'nın, Bal- kanlar Avrupası'nda ticaret orta- ğı olmak. Miçotakis, 24 nisanda parla- mentoda hükümet programmı okurken "Yunan-Amerikan ilişki- lerinin normalleştirilmesine ihtiyaçtan" soz etmişti. Miçota- kis'in ABD'ye yapacağı özel ziya- retin ana temasını işte bu vizyon oluşturuyor. Hatta Amerikan yö- netimı içindeki bir görüşe göre ilişkileri eski altın yıllarına dön- dürmek istiyor. Oysa Amerikan tarafında gayet iyi hatırlanıyor ki Yunan-Amerikan ilişkileri hıçbir zaman, 12 Eylul dönemi Turk- Amerikan ilişkileri örneğinde ol- duğu gibi "altın çağ" denilen bir dönem yaşanıadı. Bu, eğer miinı- kün olacaksa dahi Miçotakis do- neminde olmayacak. Çunkü Ame- rikan tarafımn izlenimi o ki Mi- çotakis, 1974 yıüna kadar Yunan- Amerikan ilişkilerinde görülen türde bir sıcaklık istemiyor. Ote yandan, 1974'ten 81'e kadar olan dönemde, yani Kıbns, NATO, us- ler gibi konular nedeniyle Yuna- nistan'da Amerikan aleyhtan duy- gulann canlanmaya başladığı Pa- pandreu öncesi yıllarda iki ülke arasında var olan yakınlık kadar dahi bir yakınlık da istemiyor. Is- tediği şu: Kulüpte kalmak. Yani Batı çizgisinde politikalar, NA- Miçotakis ile görüşen ABD Dışişleri Bakanı James Baker, Yunan Başbakam'na Kıbns sorununun "süper zirve"de ele alındığını ve iki liderin "Cuellar'ın çabalannı desteklediklerini" bildirdi. Miçotakis, Papandreu'nun ABD- Yunan ilişkilerinde yarattığı soğukluğu gidermeye çalışacak; Yahudi lobisi ile köprüleri tekrar kuracak; ABD'nin Balkanlar'daki iş ortakhğına soyunacak. Kıbns konusunda ise sesini yükseltmesi bekleniyor. TO'ya donükluk, AT ile yakın iliş- kiler. Hükümet programı konuş- masında dış ilişkiler konusunda yaptığı sıralama Miçotakis'in yu- karıda anlatılan görüşü hakkında çok iyi fikir veriyor. Önce AT ile Uişküere, sonra Amerika ile olan bağlara, en son da NATO ile iliş- kilere değiniyor. ABD'nin bu ziyaret çerçevesin- de yeni Yunan hükümetinden bir beklentısi Ankara-Atina arasında olumlu bir diyalog olması. Miço- takis'in Türkıye ile diyalog konu- sunda çelişkili sinyaller vermiş ol- ması Amerikan tarafımn dikkatini çekmiş durumda. iki ülke arasın- da bir tür diyaloğun başlayacağı- nı duşünüyorlar, ama bunun çer- çevesinin nasıl olacağını şimdilik kestıremiyorlar. Miçotakis'in Da- vos'u eleştirmekle "açık" verdiği- ni, "Davos yanlışsa dogrunun ae olacağını göstermesi gerektiğini" söylüyorlar. Bunu da ekonomik değil, ama Ege gibi siyasi konu- ları ön plana çıkararak yapabile- ceğinden soz ediyorlar. Aynca Ye- ni Demokrası Partısi'nin sidlinde Türkiye ile diyaloğun hep buluu- duğunu vurguluyorlar ve Miçota^ kis'in Türklerle sorun istemediği- ni kaydediyorlar. İç sorunlanna dikkati çevirmesinin tek yolunun Türkiye ile bir tür diyalog başla- tarak mumkun olabıleceği anali- zinı yapıyorlar. "Beklentileri yiık- sdtecek büyük ve gosterişli bir di- yalog değil, ama alçak perdeden, rutin bir diyalog ongorebilir" di- yorlar. Hatta Yunanlılar gerçekten akıllıysa Türkiye'nin AT'den dış- lanmasının Yunanistan bakımın- dan yaratacağı sakıncaları gorür ve Türkiye'nin Avrupa'ya enteg- rasyonu ıçın gayret de gösterir gi- bi bir göruş ileri sürüyorlar. Fran- sa'nın Almanya tehlikesini, Al- manya'yı Avnıpa'ya çekerek orta- dan kaldırmak istemesini örnek olarak gösteriyorlar. Ama yaygın kanı o ki Yunanlılarda böyle bir uzun vadeli, stratejik bir ufuk yok. Türkiye ile diyalog konusunda bir başka Amerikan izlenimi de Yu- nanistan'ın şu anda Türkiye'de bir siyasi iktidar boşluğu görduğü. Boyle bır izlenim almışlar. "Kıb- ns konusunun tamamen Denk- taş'a bırakılmış olmasını ya da Denktaş'tn ipleri eline almak için ortamı uygnn gormuş olmasım", Yunanıstan'ın Turkiye'deki bu si- yasi guç boşluğuna bağladığını kaydediyorlar. Dolayısıyla da "Atina'nın bu aşamada Türkiye ile diyalog için acele etmeye gerek görmediği" şeklinde bir izlenim aldıklarını aktanyorlar. Ancak bu argumarun, "kendi iddiasına hiz- met eden niteiikle" olduğunu da Yunanistan'da Miçotakis'in sadece bir milletvekiline dayanan bir ço- ğunluk ile iktidarda olduğunu ha- tırlatarak örnekliyorlar. Bu gezinin en ilginç taraflann- dan birisi, Yunanlılann Yahudiler- le Papandreu doneminde bozulan dıyaloğu tekrar canlandırmak ola- caksa, bir diğeri de Miçotakis'in Amerikan Kongresi'nde yapacağı temaslar olacak. Amerikan tara- fımn Miçotakis'in Kongre'de vere- ceği mesajlar içinde özel olarak gözleyeceği üç konu var: Bunlara "ilişkikrde üç biiyükler" deniyor. Binncisi Yunan SElA'sı. Ki bu an- laşma bir süre once parafe edile- rek çıban başı olmaktan çıktı. Di- ğerı Miçotakis'in, Filistinli eylemcî Raşid konusunda (Washington, Raşid'in Amerika'ya verilmesini istiyor) nasıl bir tutum alacağı. Raşid Amerika'ya verilmediği sü- rece Kongre'nin Yunanistan ile iliş- kilerinde "normalleşme" olmaya- cağı söylenebilır. Böyle bir durum- da da Miçotakis'in AKKUM an- laşması sonrasında merkez bölge- den guney kanada akması bekle- nen askeri malzemelerde Türkiye ile Yunanistan arasında 7'ye 10 oranı uygulamasını istemesi güc. Kongreden ısteyeceği şeylerin ba- şında bu konu geliyor. Miçotakis'in Washington'da Kıbns konusunda da hayli "sesli" olması bekleniyor. Miçotakis'in demeci havayı değiştirdi ANKARA (Cumhnriyet Bürosu) — Göre ve gelişınden bu yana Türkiye ve Kıbns ko- nulanndaki atak politikasıyla dikkat çekeu Yunanistan'ın yeni Başbakanı Konstantin Miçotakis'in 32. gün programına ve Milliyet gazetesine yapuğı açıklamalar, Ankara - Ati- na ilişkilerinin yeni dönemi acısmdan büyük önem taşıyor. Miçotakis'in diyaloğa açık tu- tumu ve ilişkilerinde yepyeni bir süreçten soz etmesi Ankara'da memnuniyet yaratırkeıı, Kıbns unsurunun iki başkent arasındaki di- yaloğun gündemine alınması yolundaki öneri ile bu sorunun hem ikili ilişkilerde, hem de Türkiye'nin Avrupa Topluluğu (AT) ile iliş- kilerinde "kilit" oluşturduğu yorumu Tür- kiye'nin temel tezlerini güç durumda bırakı- yor. Miçotakis'in demecini değerlendiren Dı- şişleri Bakanlığı yetkilileri, bu demecin An- kara'run politikalannda temel bir değişiklik yaratmakla birlikte bazı esnemelere yol aç- masının beklenebileceğini ıfade ettiler. Miçotakis'in demecınin one çıkan un- surları ve Ankara'da yarattığı kaygılar şöy- le sıralamyor: 1) Miçotakis, "Türk askeri Kıbrıs'ta kal- dığı sürece, iki ülke arasındaki sorunlann çö- zülebileceğıni söylemek mantıklı değildir. Turk - Yunan sorunlarının temelınde Kıbrıs yatmaktadır. Bu, Yunanistan açısından vaz- geçilmez bir koşuldur" dedı. Bu sozler, Tür- kiye'nin Kıbrıs'ı Ankara - Atına ilişkilerinin unsuru olarak görmeme yonündeki eğilimiyle çelişiyor. 2) Miçotakis, Kıbrıs'tan ikılı konuşmalar- da hep söz edildiğini, bundan boyle ayrıntı- lara girılmemek kaydıyla Kıbrıs'ın resmi di- yaloğun bir parçası yapılması gerektiğini söy- ledi. Yunanistan Başbakanı'nın Kıbns soru- nunun çözümunü "diyalog için önkoşul ola- rak göstermemesi" memnuniyet yaratmak- la birlikte, bu konunun ikili goruşmelerde ele alınması çağrısına Ankara'nın "olumsuz" yanıt vermesinin uluslararası planda tepkı ya- ratması ve diplomatik açıdan aksi puan ola- rak değerlendirilmesi tehlikesi kaygı doğur- du. 3) Miçotakis'in açıklamalannda en çok tepkı çeken ve Ankara'nın uluslararası ko- nusunda Kıbns sorununun nasıl bır "haadi- kap" oluşturduğunu kanıtlayan sözleri ise AT-Türkiye ilişkileri konusunda söyledikle- riydi. Yunanistan Başbakanı'nın açık biçim- de Türkiye'nin Yunanistan'la sorunlannı ve Kıbns gerginliğini çözüme kavuşturmadan AT'ye giremeyeceğini ifade etmesi, Türkiye'- nin bu konuda bir bakıma "aczini" ortaya koydu. Washington nabızyokluyor Kıbrıs koordinatörü Ledsky, Ankara'da George Bush'un Kıbrıs Özel Koordinatörü, dün Dışişleri Bakanı Ali Bozer ve bakanhk yetkilileriyle "istişari" görüşmelerde bulundu.Ledsky'nin "yeni bir görüş" getirmediği belirtiliyor. ANKARA (Camhuriyet Büro- su) — ABD Başkam George Bush'un Kıbrıs Ozel Koordinato- ru Nebon Ledsky ile "istişari" ni- teliktekı göruşmeler dun Ankara'- da yapıldı. Görüşmelerde, iki taraf Kıbns Nelson Ledsky vardılar. Türk tarafı aynca, kesin ifade- ler kullanarak Kıbns Türk halkı- nın "self-determinasyon" (kendi kaderini tayin etme) hakkına sa- hip olduğunu vurguladı. Tatil amacıyla birkaç gündür konusunun uluslararası platform- bulunduğu tstanbul'dan önceki lar» çekilmesiyle çozümün zorla- g U n Ankara'ya geçen Nelson şacağmı belirttileı ve toplumlara- rası göruşmelerin bir an önce baş- laması konusunda mutabakata II Anneb a ağacıanlat...Bu sözler sizin için bir şaka olabilir. Ama çevremiz yeşil rengini yitirdikçe şakalar gerçekleşmeye başlar ve çocuklar bir gün ağaçlan ve yeşili sorar. Bu günlerin gelmemesi, ağaçlann kelimelerde değil doğada yaşaması için: SHELL UYARIYOR BU YEŞÎL DAL GELECEĞE BİR KARTPOSTAL OLARAK GÎTMESÎN. SHELL ÜRETİYOR DAHA YEŞİL BİR ÇEVRE İÇİN ÜRÜN...PROJE ... VEÇARE... Dünyanın her yanında Shell teknolojisi çevre sağlığı için araştırma ve ürün bazında öncülük ediyor. İngiltere, Hollanda, Amerika, Norveç,Yeni Zelanda, Türkiye'de ve birçok ülkede kurşunsuz benzin üretiminden, deniz kirlenmesini önleme çabalanna kadar karada, havada ve denizde çevre sağlığı için çahşıyor, çabalannı yannlann yeşil dünyasına doğru yönlendiriyor.,.. Ve kurşunsuz benzin... Doğaya temiz bir çehre kazandırma çabalannın ilk ürünü... SHELL ÇAĞIRIYOR... HEPİMİZ DOĞA İÇİN ELELE VERELİM... SHELL KUTLUYOR... 5 HAZİRAN 1990 DÜNYA ÇEVRE GÜNÜ. Bu yeşil senfoniyi hiç bitirmeyelim. II Ledsky dün ilk olarak Dışişleri Bakanı Ali Bozer tarafından ka- bul edildi. Kabulde, Tunus'ta bulunan Dı- şişleri Bakanlığı Müsteşan Büyü- kelçi Tugay Özceri'yi temsilen musteşar yardımcılarından Buyu- kelçi Huseyin Çelem de hazır bu- lundu. Dışişleri Bakanı Bozer burada gazetecüere yaptığı açıklamada, Ledsky'nin ziyaretinin özel nite- likte olduğunu ve karşılıklı olarak alınan karar gereğınce bir açıkla- ma yapılmayacağını soyledi. Dışişleri Bakanlığı çevreleri de Ledsky'nin Turkiye'ye herhangi >ir "özel misyon"la gelmediğini, /apılan görüşmelerde Kıbrıs soru- lunun "son gelişmeler ışıgında" jeğerlendirilerek "kapsamlı bir >6ruş alışverişinde" bulunulduğu- IU söylediler. Ledsky daha sonra başkanlığı- ıı Buyukelçi Çelem'in yaptığı Türk heyeti ile "istişari" nitelik- e olduğu bildinlen goruşmelere aturdu. Goruşmelere yakın çevreler da- tıa sonıa Cumhuriyet'e bilgi ve- rirlerken Ledsky'nin "herhangi bir >eni göriiş getirmedigini" soy- lediler. Bu çevrelerden edinilen bilgiye jore goruşmelerde ele alınan baş- lıca konular şoyle ozetlenebilir: — ABD tarafı daha once de beklendiği gibi toplumlararası gö- ruşmelerin bir an once başlaması gereğinı vurguladı. Bu konuda mutabık kalan Turk tarafı, soru- nun iki toplum arasında çözüm- lenmesi gerektiğini tekrarladı. ABD tarafı da aynı görüşte oldu- ğunu belirtti. — Türk tarafı, bu bağlamda Kıbns sorununun uluslararası platformlara çekitmesi yonünde- ki çabalardan duyduğu kaygıyı di- le getirerek bu çabalann çözüm arayişlanm zorlaştıracağını bildir- di. ABD tarafı bunu kabul ettiği- ni soylerken, Ledsky, Rum tara- fına bu konuda telkinlerde bulun- duklarını ekledi. — Türk tarafı aynca, kesin ifa- deler kullanarak Kıbns Türk top- lumunun self-determinasyon hak- kı olduğunu vurguladı. Bu hakkın tanınmamasının taraflann eşitli- ği ilkesinin tanınınaması anlamı- na geleceğini bildirdi. Büyükelçi Çelem tarafından onuruna bugün verilecek öğle ye- meğine katılacak olan Ledsky, daha sonra duzenleyeceği basın toplantısından sonra Kıbns'a git- mek iizere Turkiye'den aynlacak. Ledsky'nin adanın iki kesiminde de görüşmelerde bulunacağı bil- diriliyor. Shell BU DOSTIŞIĞA GÜVENİN SEVİŞMENİN GÜDÜKLÜĞÜ VEYÜCEIİĞİ Melih Cevdet Anday 6000 lıra(KDV içinde) Çağdaş Yayınlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloglu-İstanbul Ödemeti gonderilmcz. Askeri kimlik belgemı yitirdım. Geçersizdır. MEHMET ÖZCÜL