Catalog

Kuru üzümde arz fazlası var Dünya ihracatında söz sahibi olduğumuzun çekirdeksiz kuru üzümün Türkiye'de yüzde 90'ı Manisa'da yetişiyor. Manisa Ziraat Odası Başkanı Nuri Sorman, bu ürünle ilgili yaşadıkları sıkıntıları, şu sözlerle dile getirdi: "Türkiye'de tarım, gelişmiş ülkelerdeki gibi desteklenmediği için, üreticilerimiz harman zamanında gerek ihracatçılar gerekse tarım politikaları nedeniyle hüsrana uğruyor. İhracatçılar kendi aralarında anlaşarak fiyat kırdırmaya çalışıyor. Üretici ürünü pazarlayacak alıcı bulmakta zorlanıyor. Oysa gelişmiş ülkelerdeki gibi stok müessesi olsa ve üretici desteklense, arztalep dengesi yerli yerine oturacak ve bugünkü sorunlar daha rahat aşılacak. Türkiye'de tarımsal üretim planlaması yapılmadığı için hava şartlarına göre üreticinin kaderi de değişiyor. Örneğin tarım sigortası düzenlemesi yaşama geçirildi ama prim miktarları yüzde 4'den yüzde 9'a çıktı. Hükümet sigorta priminin yarısını ben karşılayacağım' dedi. Üretici, yüzde 4'ün yarısı olan yüzde 2'lik bölümü yatırmaya hazırlanırken, şimdi önüne yüzde 4.5'luk rakam kondu." Geçen yıl yaşanan don felaketinden ötürü rekoltenin 180 bin tonlarda seyrettiğini belirten Sorman, bir önceki yıl ise bu rakamın 250 bin tonlarda olduğunu söyledi. Geçen sezon, ihracatçının fiyat kırdırma politikasına karşı Tariş'le birlikte hareket ettiklerini vurgulayan Sorman, "İhracatçılar sezonu kilogramda 90 yeni kuruşa kapatmaya hazırlanırken, üreticinin birlikteliği sayesinde bu rakamların 1 YTL 70 yeni kuruşa dek çıkmasını sağladık. Önümüzdeki sezon için de bu birlikteli ayakta tutmayı düşünüyoruz" dedi. AB'nin tarım bütçesinin yarıya yakınını tarımsal desteklere ayırdığını, ABD'de bu rakamın 55 milyar doları bulduğunu da anımsatan Sorman, sektörde kayıt dışılığın önlenmesi için prim sisteminin gerekli olduğunu söyledi. Sorman, Bağ Yasası'nın sıkıntıların giderilmesinde tek başına yeterli olmayacağını da belirterek, "Bu iş sadece bağı kontrol altına almakla olmaz. Çaresiz üreticinin karşısına alternatif bir ürün konulmalı. Örneğin pamuk desteklenmeli" diye konuştu. Ali Rıza Türker Yusuf ÖZKAN ZMİR Kuru incirde olduğu gibi çekirdeksiz kuru üzümde de dünyanın önde gelen ülkesi olan Türkiye, arz fazlası sorunu yaşıyor. Yaklaşık 1 yıl önce Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından gündeme getirilen bağ alanlarının sınırlandırılmasına yönelik "Bağ Yasası"nın bir türlü TBMM'den çıkartılmadığı anımsatılarak, "Her yıl, mevcut bağ alanlarına, gereksinim duyulup duyulmadığı düşünülmeden, kalıcı politikalar oluşturulmadan yenileri ekleniyor" deniliyor. Türkiye, çekirdeksiz kuru üzüm üretici ve ihracatçı ülkeler içerisinde dünyada ilk sırada yer alıyor. Ege Bölgesi'nde yaklaşık 100 bin üretici bu üründen geçimini sağlıyor. Her yıl 200 bin ton kuru üzümü ihraç eden ülkemiz, bundan da yaklaşık 200 bin dolarlık gelir sağlıyor. Çekirdeksiz kuru üzümün 25 tonu iç piyasada tüketiyor. Yurt içi üretim ile tüketim kıyaslandığında, yine her yıl yaklaşık 25 bin tonluk arz fazlası yaşanıyor. Bu arz fazlası ürünü, yasa ve ana sözleşme gereği satın almak, stoklamak zorunda kaldıklarını belirten, Tariş Üzüm Birliği Başkanı Ali Rıza Türker, geçen yıl gündeme getirilen Bağ Yasası'nın çıkmasını beklediklerini söylüyor. Türker, "Dünya piyasalarında işlem hacmi itibariyle birinci sırada bulunduğumuz bu üründe, rakip ülkelerdeki gibi herhangi bir destek ve Türk üzümü adına fiyat dalgalanmalarını dengeleyecek mekanizmalar olmaması nedeniyle, arz fazlalığından hem üreticilerin hem de ülkemiz zarar görüyor. Arz fazlalığının oluştuğu yıllarda meydana gelen aşırı fiyat düşüşleri hem üreticileri mağdur ediyor, hem de ülkemizin ihracat gelir kaybına uğramasına yol açıyor" dedi. Ortaklarının 2006 yılı çekirdeksiz kuru üzüm üretimlerine yönelik yapacağı masraflara katkıda bulunmak amacıyla Petrol Ofisi'yle işbirliği anlaşması yaptıklarını da belirten Türker, ortaklarının kendilerine verilen kuponlarla istedikleri istasyondan mazot gereksinimlerini karşılayacaklarını, akaryakıt giderinin sezon sonundaki alım sırasında kendilerinden kesileceğini söyledi. Türker, mazot dağıtımının 30 Eylül 2006 tarihine dek süreceğini ve toplam 3 milyon litrelik kapasite belirlediklerini de bildirdi. İ tarım ürünleri arasında ilk sırada gelen çekirdeksiz kuru üzümün geleceğine ilişkin ciddi endişeleri olduğunu belirterek, "Yaş üzümde 23 kez insan sağlığına zararı olmayan hormonlardan kullanılması normal. Böylelikle ürünün görünümü güzelleşiyor. Ancak aynı ürün yaş satılamayıp kurutulmaya bırakılınca, kalite çok düşüyor. Üzümün içi boşalıyor, kabukları kalınlaşıyor. Bu da doğrudan ihracatı etkiliyor" dedi. 2 yıl önce benzer bir uyarıyı yaptığında, Ege’deki bağ alanlarının 800850 bin dekar alana yayıldığını, bugün ise bu rakamın 1 milyon dekarın üzerine çıktığını anımsatan Yemişçi, şunları söyledi: "Eğer önlem alınmazsa, bir süre sonra rekoltenin tamamına yakın bir bölümü elimizde kalabilir. Çünkü tanelerin irileşmesi nedeniyle çekirdeksiz kuru üzümümüzdeki standartlar giderek değişmeye başladı. ‘Small tip’ üzümde eskiden 100 grama düşen tane sayısı 501650 arasında değişirken, şimdi standart rakamı 451600’e düşürüldü. Yani tane büyüklükleri arttı, adetler azaldı. Hormon küfü artırdığı için, toleranslı küflü tane adedi 0.75'ten 2’ye çıkarıldı. Ayrıca yeni tipler icat edildi. Örneğin ‘Jumbo’ diye bir tip çıktı. Ama yabancı alıcılar, bizim geleneksel, küçük, ince kabuklu kuru üzümlerimizi istiyor. Çünkü kek ve pasta sanayi için en ideal üzüm bu. Halen stoklarda 70 bin ton dolayında çekirdeksiz kuru üzüm bulunuyor ve bunların önemli bir kısmı hormonlu. Üretici tedbirini şimdiden alsın. Hormon kullanımında çok dikkatli davransın. Yoksa 23 yıl sonra ürünlerini satacak ihracatçı bulamayınca 'battık, tükendik' diyecekler ama o zaman da iş işten geçmiş olacak. Tip dışına çıkan ürün üretimi arttıkça, eldeki stoklar büyüyecek." dedi. Hormon Tehlikesi Bu arada hormon kullanımının artması nedeniyle Ege’nin ünlü çekirdeksiz kuru üzümünde fiziksel değişimler başladığını söyleyen İzmir Ticaret Borsası Başkanı Tuğrul Yemişçi, "Bu gidişle rekoltenin büyük bölümü elde kalacak" uyarısında bulunuyor. Yemişçi, Ege’nin geleneksel Kuru üzümün yüzde 90’ı Manisa’da yetişiyor. 6