Catalog

16 BULMACA TASARIM: SERPİL ÜNAY 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Pazar 27 Aralık 2015 BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, “Lüküs Hayat”, “Bir İstanbul Masalı”, “Onuncu Yıl Marşı” gibi yapıtlarıyla tanınmış bestecimiz... İnce dallardan örülmüş tahıl ambarı. 2 Osmanlı Devleti’nde kullanılan ve üzerinde aslan resmi bulunan gümüş sikke... ABD’de ünlü bir üniversite... Isparta ilinde, Türkiye’nin en uzun mağaralarından biri. 3 Tene sürülen sıvı ilaç... Dinin ve din kurumlarının toplum yaşamının türlü kesimlerindeki yerini güçlendirmeyi amaçlayan akım. 4 Cerahat... Testi, küp, fırın gibi şeylerin ağzı... Erik... Batı Samoa’nın başkenti. 5 Doğu Karadeniz’de yetişen ve “avcıüzümü, aronya” gibi adlar da verilen bir tür yabanmersini... Piston... İnsan resmi. 6 “Kalsaydı terkeşimde bugün tek bir altın / En tatlı bir hayal için atmazdım ufkuma” (Y. K. Beyatlı)... Batı Hint Adaları’nda yetişen ve “Antilkayısısı” da denilen bir meyve... Bir müzik türü... Yahudilikte bir nesnenin dinsel amaçlara uygunluğu. 7 Hekimlikte iç sürdürücü olarak kullanılan, sarı çiçekli bir bitki... Ankara’nın Haymana ilçesinde bir mağara... Rize’nin Ardeşen ilçesinde bir yayla. 8 Yankı... Üstü kapalı olarak anlatma... Aşılması zor geçit... Bir etkinliğin geçici olarak durdurulduğu süre... Müzikte durak işareti. 9 Eski Mısır’da güneş tanrısı... Düzenli olarak ekim yapılan arazi... Telli bir çalgı... Bir renk... Zerdüşt rahiplerine verilen ad. 10 Başörtüsü olarak kullanılan bir tür ipekli dokuma... “Deliliğe Övgü” adlı yapıtıyla tanınmış Hollandalı hümanist... Güneş bulut arkasında kaldığında oluşan gölgeli durum. 11 “Ben sana mecburum bilemezsin / adını gibi aklımda tutuyorum” (Attilâ İlhan)... “Laf kalabalığı, kuru gürültü” anlamında argo sözcük... Üzüm şırasının tortularını çökertmekte kullanılan, kille karışık kireçli toprak... Katılık, sertlik, diklik. 12 Arnavutluk’un plaka imi... Şarap mah Bu haftaki bulmaca ödülü Amok Usta İşi Stefan Zweig Yordam Kitap zeni... Bağ budamaya ya da ağaç kesmeye yarayan bir tür eğri bıçak... Bentlerde biriken suyun künklerle kente getirilerek toplandığı, üstü örtülü su haznesi. 13 Kuyruksokumu kemiği... Nazi toplama kamplarında, arkadaşlarını yönetmekle görevli tutuklu... Telefon sözü... Borneo Adası’nda yaşayan, maymuna benzer küçük bir hayvan. 14 Özellikle süt çocuklarının pişiklerinde kullanılan pudra... Radyum elementinin simgesi... Yozgat’ın Sorgun ilçesinde antik bir kent. 15 Osmanlı garnizonlarında hizmet eden Hıristiyan askerlere verilen ad... Çinko elementinin simgesi. 16 Uçuşu olmayan uçakların bekleme alanları... Bir atada varken, birçok kuşaktan beri yitmiş olan niteliklerin yavruda birden ortaya çıkması. 17 Kategori... İpliklerin boyanmak istenmeyen bölümlerinin sarılarak boyaya batırılması yoluyla uygulanan bir tür boyama tekniği... Osmanlılarda resmi ya da özel tören ve gösterilere verilen ad. 18 Suudi Arabistan’ın plaka imi... Meyve şekeri... “O yer” anlamında kullanılan sözcük. 19 “Tıp” da denilen bir çocuk oyunu... İşler durumda olan, faal. 20 Bir soru sözü... Bir çeşit çörek... Hint inanışında, içenlere ölümsüzlük veren içki. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 “Çıplak Ceset”, “Ateş Etme İstanbul”, “Sen Ölürsün Ben Yaşarım” gibi polisiye romanlarıyla tanınmış yazarımız... Avusturya’da, yüz elli binden fazla insanın öldürüldüğü Nazi toplama kampı. 2 Kızgın, öfkeli, sinirli... Dünyanın en eski buğday türlerinden biri... Futbolda topa kavis vererek yapılan hafif vuruş. 3 Kulağın küpe takılan yumuşak yeri... Somali’nin plaka imi... “eylediğim servi hırâmanın içindir” (Fuzuli)... Akdeniz Bölgesi’nde bir akarsu. 4 Tifo gibi bazı hastalıklara eşlik eden kas zayıflığı... Yabancı... Arkeolojide, bir çember oluşturacak biçimde dizilmiş taşlar topluluğuna verilen ad. 5 “Misket limonu” da denilen, İsim:......................................................................................................................................... Adres:........................ ............................................................................................................. ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... acı sulu küçük limon cinsi... Hiçbir tehlike olmamasına karşın, kişiyi saran, ani dehşet duygusu... Manganez elementinin simgesi... Eskrimde kullanılan üç silahtan biri. 6 Yeşil soya fasulyesi... Kütahya’nın Emet ilçesinde, bir dizi mağaranın ortak adı... Artvin’in Gürcistan sınırı yakınında bir yayla. 7 Samsun ilinde bir mağara... Bir kimseyle birine gönderilen eşya... Müslüman olmayan yangın tulumbacılarının giydiği bir tür ipekli mintan. 8 Tanrı ile şakalı, takılmalı bir söyleyişle konuşur gibi yazılan tekke edebiyatı şiir türü... Yunan mitolojisinde, güzel sanatların dokuz perisinden biri... Kazak ve Özbek mutfaklarına özgü, unu yağda kavurarak yapılan ve daha çok kahvaltıda yenen bir yiyecek. 9 Vilayet... Satrançta bir taş... Edirne yöresinde yaşayan Romanların 5 Mayıs’ta düzenledikleri geleneksel bahar eğlencelerine verilen ad... Yayla. 10 “Çevrince” de denilen, sarı çiçekli ve otsu bir bitki... Rusya’da bir kent... Bir şeyin fiyatını artırma. 11 Asya’da bir ırmak... “Yüce Gerçek” de denilen bir Japon tarikatı... Fransa’da antik bir kent... Kripton elementinin simgesi. 12 Büyüklere özgü söz ve davranışları olan çocuk... Hititlerde başlık parasına verilen ad... Önü hendekli siper... Polonya’nın para birimi. 13 At arabası tekerleğinin parmakları... Neon elementinin simgesi... “Hadi ver ellerini / Ufkumdan esen yellerine” (Behçet Necatigil)... Bir cins ufak balık. 14 “, şal ve gül. Bu bahçede raksın bütün hızı / Şevk akşamında Endülüs üç defa kırmızı” (Y. K. Beyatlı)... Kuzu sesi... Güneydoğu Asya’da yetişen ve mobilya yapımında kullanılan bir cins kamış... Kalın kabuklu ve çekirdekli bir portakal cinsi. 15 Şeftali, kayısı gibi meyvelerin çekirdeklerinin sert kabuğu... Kars yöresinde evleri ısıtmakta kullanılan büyük sobaya verilen ad. 16 Volga’nın başlıca kolu olan bir ırmak... Derinleştirme... Stronsiyum elementinin simgesi. 17 “Kobar” da denilen bir balık... Arkaik vazo ressamlarının en ustalarından biri olan eski Yunanlı vazo ressamı. 18 Batı Trakya’da yaygın bir halkoyunu... Güney Amerika ormanlarında yaşayan bir kuş. 19 İlk Müslüman kadın hükümdar. 20 Reçine... Ukrayna’nın batısında yaşayan ve bağımsızlık isteyen bir halk. 13.12.2015 tarihli Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Stefan Zweig’in “Yıldızın Parladığı Tarihsel Anlar” (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 13 Aralık 2015 1551 KAZANANLAR: Arslan Eser, İzzet Remzi Avdan, Şükrü Daban, Alım Irmak, Burcu Daşer, Ülkü Çırak Taptık, ANKARA, Avni Aksaycık, AYDIN, Sabahat Akdağ, BALIKESİR, K. İbrahim Cangür, BURDUR, Erkan Yıldırım, BARTIN, Tayfun Er, Sukuti Çene, Ayfer Erkmen, Azmi Cinsoy, Elif Şafak Urucu, Ayşe Hürbaş, Mebrure Yazıcı, Batu Apanay, İSTANBUL, Özgür Pirger, MANİSA, Yücel Güngör, DENİZLİ, Sezin Gürkan, Tülin Hassoy, Ayşe Perihan Gümrükçüoğlu, İZMİR, Nihayet Fakioğlu, TEKİRDAĞ, Enver Pakiş, KOCAELİ Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle aycin@ cumhuriyet.com.tr veya (0212) 343 72 69 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 F 1 G Ü L T E N A K I N 2 E R E N L E R S A L A 3 N E Y O K A R R U L 4 C 5 6 7 8 9 L E V A M 13 14 15 16 17 18 19 20 A Z M O F O B İ L A R İ D İ L A T A E T İ E H İ M İ D S T Ü D Y O O K İ R İ A Ş E R E L O K T A Y L İ S A M L V N A T U K A E R O B S E N E K İ M A N T R Ü F R U G İ C O R R İ D A N A Z N E R İ K O Z Ç İ T İ N L İ K A A S A P İ S U N İ V R İ L İ İ N E İ T B G A T Ö R U L A K T A R L A R M E İ Z A Z A T E K E T I Ş S İ P A İ C E F E M 12 M A G A Z İ İ R İ 13 İ B U İ B İ J O E S 14 U R A M İ V 15 U L U R U A K 16 D K İ R İ B A T İ 10 Z A G O R 11 A 17 18 19 20 A N A H U F A N E R O G A M G U L V A N T A R K İ T O İ B İ S M U İ N U A G P E R S O N A L İ S M O E BRİÇ VOLKAN DENİZCİ [email protected] Türkiye Karışık İkili Birinciliği İstanbul’da yapılan ve 158 çiftin katıldığı yarışmada sıralama şu şekilde gerçekleşti: 1. Güler UyanıkKutluhan Ünal % 58.59 2. Zühra YıldızEnver Köksoy % 57.52 3. Netsy V.SayerZahary Zahariev % 57.50 SATRANÇ GM SUAT ATALIK [email protected] Humma Londra Klasik Turnuvası’nı Norveçli dünya şampiyonu Magnus Carlsen kazandı. Carlsen, VachierLagrave ve Giri 5,5/9 ile birinciliği paylaştığı 2785 reyting ortalamalı 22. kategori turnuvayı eşitlik bozma maçları izledi. En yüksek Buchholza sahip Carlsen beklerken,VachierLagrave, Giri’yi 21 yendi. Carlsen’in finalde VachierLagrave’ı 1,50,5 yenerken kazandığı oyun Fischer Humması’nı çağrıştırdı: 12.Şh5!,c) 10...Kf1 11.Kh7 Şf8 12.Şg6 Şg8 13.Kg7! Şf8 (13...Şh8 13.Kf7!) 14.Ka7 Kb1 15.Ka8 Şe7 16.g5 Lucena ile neticelenir.) 11.Kf3! Terk çünkü 11...Ka8 12.Şh6! basitçe kazanır. 10 Fischer Hummasına da örnek teşkil edecek çok parti ve pozisyon var ama söz Kale Finallerinden açılmışken: tipik bir senaryo oluştu.) Şh3 (4...Kf2 5.Kd8 g2 6.Kg8=) 5.Kd3?! (5.Kd8 g2 6.Kh8 Şg3 7.Kg8 en normali.) Şh4!? (5...Şh2 6.Kd8) 6.Kd2!? Ka1 7.Şe5?? (Fischer Humması! 7.Kb2 Şh3 8.Şg6 veya 7.Kd8 Ka5 8.Şe4! ile berabere yapmak işten bile değil!) Şg4! (Beyaz er düştü!) 8.f5 Ka5 Beyaz terk eder. 01 Haftamızın konusu aslında teknik. Tüm örneklerimizin gelip dayandığı nokta zayıf tarafın anlıkta olsa doğru yoldan sapması, her seferinde hatanın boyutunun gaf olması da şart değil: Anatoli Karpov (2715)Joel Lautier (2580), BielBienne 1992, YarıSlav Açılışı 1.d4 d5 2.c4 c6 3.Ac3 Af6 4.e3 e6 5.Af3 Abd7 6.Vc2 Fd6 7.Fe2 00 8.00 Ke8 9.Kd1 Ve7 10.h3 b6 11.e4 de4 12.Ae4 Ae4 13.Ve4 Fb7 14.Ff4 Kad8 15.Fd6 Vd6 16.Ae5 Ae5 17.de5 Vc7 18.Ff3 Fa8 19.Kd8 Kd8 20.Kd1 Kd1 21.Fd1 Vd8 22.Ff3 Vd2 23.b3 Va2 24.b4! Va1 25.Şh2 Va6 26.Vd4! (26.b5?! Vc8 27.bc6 sonrası Beyaz c6 erine bağlı kaldığı için ilerleme kaydedemez.) Vc8 27.c5! bc5 28.Vc5 a6 29.Ve7 g6 30.h4 h5? (Siyahın bir an için keskin gözü devre dışı kalıyor. Diğer örneklerimizde de olduğu gibi Beyazın güçlü oyunu Siyahı hataya sevk ediyor, ama bu kez yapılan hata belki de gaf değil. Normal şartlarda Lautier için 30... c5 31.bc5 Ff3 32.gf3 Vc6 veya 31.Fa8 Va8 (31...cb4!? bile oyunun devamından daha iyi!) 32.bc5 Ve4 Siyahları pasif konumlarından kurtarırdı.) 31.Şg3! Vb7?? (Yine bu hamlenin gaf olup olmadığı tartışılır. Oluşan oyun sonunda Beyazın piyon eksik olmasına rağmen hemen kazanacağını bir çırpıda görmek zor.31...Vb8! 32.Şf4 ve oyun devam ederdi.) 32.Vb7! Fb7 33.Şf4 Şf8 34.Şg5 Şe7 35.Fe4 Fa8 36.f3 Fb7 (36...c5 37.Fa8 cb4 38.Fc6 b3 39.Şf4! b2 40.Fe4 kazanır. Bana göre c5 sürüşü sadece Vezirler tahtadayken anlamlıdır.) 37.g4! Fa8 38.gh5 gh5 39.f4 Fb7 40.Ff3 Fa8 41.Şh5 Terk 10 Lasker, Tal, Fischer, Carlsen... Kim ne derse desin iyi oyuncu her zaman şanslıdır! Pozitif Savunma ¦ AQ ¦ J964 ¦ QJ6 ¦ QJT6 ¦ KT754 ¦ AT2 ¦ 975 ¦ A5 Takım maçı, herkes zonda, dağıtan Güney Güney 1NT (1214) açıp Staymana 2¦ dedikten sonra Kuzey 3NT’ye yükseltiyor. Batı ¦8 çıkıyor, büyük olasılıkla üç boşun en büyüğü (top of nothing), oynayan yerden küçük veriyor. Savunmayı nasıl planlarsınız? Çözüm: Oyunu batırabilmemiz için ortakta ¦A veya 4’lü karo ile ¦K olmalıdır. Her iki durumda da biz pik oynamalıyız. Oynayan önce hangi minörü oynarsa oynasın savunma alıp pik dönünce pikler sağlanıyor. İşte diğer eller: Basit Teknik ¦ KT63 ¦ ¦ 9642 ¦ KQ432 ¦ 852 ¦ KQ3 ¦ AKQ ¦ A987 Takım maçı, DB zonda. Güneyde 3NT oynuyorsunuz, atak ¦J. Analiz ve çözüm: Trefli dağılımı 40’sa ve dörtlü trefli Doğuda ise bir trefli vermekten kurtulamayız. Ancak Dörtlü trefli Batıda ise Asla başlayarak JT dörtlüyü zaptederiz. Trefleri tahsil ettikten sonra Batı ikinci ve üçüncü tur büyük koyarak trefleri bloke eder, biz de dördüncü trefli de tahsil ederiz. Şimdi oyunu yapmak için en yüksek olasılık ¦K’yı uçurmaktır. ¦7’li yerine 10’lu olsaydı dışardaki dörtlü Valeye el vermemek için bu kez iki onörün olduğu yerden başlamak doğru olacaktı. Kış Dörtlü İstanbul finallerinde 41 çiftin 3nt oynadığı bu elde 17 deklaran kontrata batmış. İşte orijinal dağılım: ¦ KT63 ¦ ¦ 9642 ¦ KQ432 ¦ A9 ¦ A87 ¦ JT53 ¦ JT65 ¦ 852 ¦ KQ3 ¦ AKQ ¦ A987 ¦ 0J74 ¦ JT96542 ¦ 87 ¦ ¦ 963 ¦ 873 ¦ A84 ¦ 9432 ¦ J82 ¦ KQ5 ¦ KT32 ¦ K87 Haftanın Problemi ¦ KJ65 ¦ 5432 ¦ T4 ¦ KJ6 ¦ A4 ¦ AKQ98 ¦ A53 ¦ 854 Takım maçı, zonda. Güneyde 4¦ oynuyorsunuz, atak ¦2. Nasıl oynarsınız? (Kozlar 22) Mutlu bir yıl diliyoruz. Konumumuz GM Carlsen (2834)GM VachierLagrave (2773), Londra 2015, rapid partisinden. Böyle bir konumu kaybetmek imkânsız gözüküyor. Fakat Carlsen Humması’nı unutmayın! 1...h4?! (1...Şf6! 2.Şc3 Kh1 3.Kd3 Kc1 4.Şb4 Kc8 5.d7 Kd8 6.Şc5 Şf5 7.Şd6 h4 beraberliğin en kolay yolu.) 2.g4! h3?! (2...Şf6 3.Şc3 Kh1 4.Kd3 Kc1 5.Şb4 Kc8 6.d7 Kd8 7.Şc5 Şe5 8.Şc6 Şf4 9.Kd4 Şg3 10.Şc7 Kd7 11.Şd7 h3 12.Şe6 h2 13.Kd1 Şg4! 14.Kh1 Şg3 15.Şf5=) 3.Şe5! Kh1 4.d7 Şe7 (4... Kd1? 5.Kh3!) 5.Şf5 Şd7 6.Şg5 Şd6 7.Şh5 Kf1?? (Bu gibi durumlarda Kaleyi en uzak noktaya açın demeleri boşuna değildir! 7...h2 8.Ke2 Ka1 9.Kh2 Ka8 veya eri sürmeden Siyah aynı fikirle 7...Ka1 8.Kh3 Ka8 9.Ke3! (9.Kd3 Şe7 10.g5 Şf7! oyunla aradaki fark) Kh8 10.Şg5 Kg8 11.Şf4 Kf8 12.Şg3 Kg8! 13.Ke4 Şd5! çok iyi bilinen bir beraberlik yoludur.) 8.Kh3 Şe7 (8...Kf8 9.Kd3 Şe7 10.g5 kazanır çünkü 10...Şf7 11.Kf3.) 9.Şg6! Kf6 10.Şg5 Ka6 (Siyah ne oynarsa oynasın kaybeder: a) 10... Kf7 11.Kh8!,b) 10...Kf8 11.Kh7 Şe6 Konumumuz GM GellerGM Fischer, Palma de Mallorca Enterzonali 1970, oyunundan. Siyah daha iyi ama üstünlüğü kazanca yeter mi? Görgü şahitleri eşit giden oyunun bir noktasında Geller’in beraberlik teklifi sonrası Fischer’in gülmeye başladığını, bunun üzerine yabancı dil bilmeyen Geller’in de gülümsediğini anlatırlar. Bu noktada Fischer aniden hamle yaparak oyuna devam edeceğini belirtince Geller’in kıpkırmızı olduğu hikâyenin devamı. Carlsen gibi Fischer’de ne olursa olsun her konumu sonuna dek oynama taraftarıydı. Lakin unutmayalım ki oyunu zorlayabilmek için birçok devamyolu arasında doğru seçim yapabilmek şart! 1...Kf1!? (1...Kg2 2.Kd2 g3 daha doğal gözükmesine rağmen 3.Kd1!! gf2 4.Kh1 Şg6 5.Kf1! sonrası 6.Şf3 hemen berabere yapar.) 2.Kd2!? (Geller konumu taktik olarak savunuyor. 2.Şg3 Şg5 3.Kd5! sonrası bu oyun nasıl kaybedilebilir akla gelen ilk soru.) Şh4 3.Şf5 g3 (Bu hamle Fischer’in 1...Kf1 ve 1... Kg2 arasındaki tercihinin nedenini açıklamakta.) 4.f4!= (Şimdi iki tarafta geçerlerini destekleyip rakibin geçerine Kalelerini feda edecekleri C M Y B