Catalog

HP ürkçe Günlükleri j£ . FEYZAHEPÇİLİNGİRUER 21 EKİM PERŞEMBE I I Ik gittiğinde, "Feyza'nın sözünü ettiği yer burası mı?" I diye ginmiş Ayna'nın kapısından. Ayna, Cunda'da, I öğretmen arkadaşım Nihal'in açtığı (restaurant değil) "yeme, içme, oturma yeri". Sonraki yazlarda hep Ayna'da karşılaştık. Son görüşmemiz de orada oldu. Eşiyle gelmişti. Halsizdi. Masamızda biraz durakladılar. Kısacık bir hatır sorma. Sonra eşi Tülin Hanım kendi masalanna geçti; o kaldı. Bir şey söyleyecek belli; ama ne? Sigara isteyecekmiş meğer. Besbelli Tülin Hanım skjarayı yasaklamış ya da sınırlamış. Son görüşmemiz olduğunu bilmiyordum. Güle güle Arif Damar. Deniz Som'un ölüm haberini Karacasu'dayken aldık. Epeydir hasta olduğunu biliyorduk; ama ölüm düşüncesine alışılmıyor ki! Sonra Şiar Yalçın'ın ölüm haberi geldi. Deniz Som'la birlikte söyleşilere, açık oturumlara katıldık; yan yana konuştuk. Şiar Yalçın'la ise hiç karşılaşmadık; ama onunla da tanışırdık. "Pantolon, espritüel, dedektif, şovenizm, virtüöz, pota" vb. sözcükleri yanlış bulup bunların asıllanna uygun olarak, "pantalon, spritüel, detektif, şovinizm, virtioz, poto" diye kullanılmalan gerektiğini yazınca ben Türkçe "OfT'ta her dilin aldığı yabancı sözcüğü kendi söyleyişine uydurma hakkı bulunduğunu, Türkçenin ses kurallarının hiçbirine uymayan bu önerilerin benimsenmesinin olanaksız olduğunu yazmıştım. "Bazı sâdık ve 'muhbir' (!) okurlan" kitabın kimi sayfalannı fakslamışlar Şiar Yalçın'a. O da "Bizden cevabı tünd işitir tünd söyleyen / Düşmez suali hasma mugayir cevabımız" başlıklı bir yazıda, öç alma duygusuna kapılmadığını; yine de benim dil yanlışlanmı göstermeyi görev saydığını yazmtştı; kendisine bir başka okuyucusu tarafından bildirilen yanlışlan yedi madde halinde sıralamıştı. Söylediklerinin kiminde haklı, kiminde haksızdı. "Görmedim ve okumadım" dediği bir kitabı eleştiriyordu. Kimi tümceleri kasttlı olarak yanlış anlamıştı. Kimi ifadelerimi "zarif' bulmuyordu. Ben de onu yanıtlamakta gecikmedim. Sonrası suskunluk. Bir daha yazışmadık, tartışmadık. Keşke yüz yüze tanışmak, söyleşmek fırsatımız olsaydı. Kuşkusuz kendisinden öğreneceğim çok şey vardı. yanlışlan, ömeklerden giderek açıklamaya çalışıyorum. Gazeteleri tek tek incelemek, ek bir külfet getirse de söylediklerim, "Ayn yazılması gereken da'lar, de'ler, ki'ler, mi'ler bitişik yazılıyor." dediğim zamanki gibi havada kalmıyor. Hatalı kullanımlan, yanlışlan elimdeki gazeteden gösteriyorum. Böylesi daha etkili oluyor. Eleştirilmek kimsenin hoşuna gitmez; doğaldır. Eleştiriden hoşlanmayanlar, savunmayı da çoğu kez saldın biçiminde yapariar. Bunu da doğal saymak gerek. Gaziantep'te de genç bir gazeteci benim Türkçe konusundaki titizliğimi, Hürriyet' gazetesinin 'Türkiye Türklerindir' demesine benzetti. Oysa T ü r k ç e Türklerindir" bile demiyorum ki ben. En büyük görev, elbette Türklerindir; ama Türkçe sadece Türklerin değildir, dünyanın bir zenginliğidir. Bu dili korumak, yaşatmak, anadili olarak benimseyenlere düştüğü kadar, yabancı dil olarak öğrenenlere, sevenlere de düşer. 26 EKİM SALI Tekirdağ Valiliği, Mikes Kelemen'in "Türkiye Mektuplan"nı 2006'da yayımlamış. Bense okuma fırsatını ancak bulabildim. Içtenlikle yazılmış, çok sıcak mektuplar... Kendisini "yalnızgezer gezginyazar" diye adlandıran Sevgi Ünal, "Tiltaneke" (Siyah Beyaz Yayınlan) adlı kitabında "2005 yazında 24 gün dağlarda tek başına yaşayarak kat ettiği 509 kilometrelik Likya Yolu'nu ve 2007'de 24 saat süren Ortadoğu seyahatini" anlatıyor. O. Nuri Poyrazoğlu'nun "Gezisel Anlatı" kitabı "ötelerin Berilerinde" (Ürün Yayınları) "Bir yazann yurt içinde ya da yurt dışında yaptığı gezilerden gördüklerini, onlann ilgi çekici bulduğu yönlerini özenli bir anlatımla yansıttığı düzyazı biçimidir" diye tanımladığı gezi yazılanndan oluşuyor. Erşen Akar ise Manisa Ticaret ve Sanayi Odası'nın katkılarıyla basılmış "Sevgili Manisa" adlı kitabında, Manisa üzerine yazılmış şiirlerini ve yazılannı toplamış. Memleketini sevmek, böyle bir şeydir, dedirten "Nevşehir Folkloru 2" adlı kitap, yörede yaşanmış olayların öykülerini içeriyor. öyküleri on bir kişilik bir ekip deıiemiş, Emrullah Güney ve Hüseyin Güney da yayına hazırlamış. kerier, Türk ile Türkmen birbirine saldırdı. Bu, aynı bünyenin kendisiyte savaşıydı. Belki iki ikiz kardeşin birbiri üzerine atılması gibiydi. Bunun için Şah&Sultan'ı birbirine yasladım, ikisini sırt sırta veya yüz yüze birieştirdim. Şah ile Sultan'ı ayırmadığımı, bugün de kimsenin ayırmaması gerektiğini böylece vurgulamaya çalıştım." Çok garip! Araya & koyunca ayırmamış, birleştirmiş mi oluyoruz? "Ve" aynştırıyor, "&" birleştiriyor mu? Amerikan kuvvetiyle mi yapıyor bu birleştirmeyi? Uğur Bilge geçen yaz bir ileti göndermiş, "Sonunda (&) şiire de girdi" deyip Sincan Istasyonu dergisinde yayımlanan bir şiirin, içinde & işareti de bulunan adını bildirmişti. "Sorum şu" demişti sonra. "Bu şiiri seslendirdiğimizde bu imi 'end' diye mi, 've' diye mi okuyacağız?" TDK, gerçi son basımlannda bu notu göremedim; ama Yazım Kılavuzu'nda, "& işareti Ingilizceye özgüdür. Türkçede 've' için böyle bir işaret kullanılamaz" der. Bu işaret Türkçe yazım kılavuzlannda yer almıyor; Uğur Bilge'nin dediği gibi, "end" diye mi, "ve" diye mi okunacağı belli değil. Iskender Pala'nın önceki kitaplannda da & işaretini kullandığını görmüş, yadırgamıştım. Yavuz Sultan Selim ile Şah Ismail'in; yani 500 yıl öncesinin anlatıldığı kitabın adında, yazan ne derse desin, pek biçimsiz durmuş. "Şah end Sultan" diye mi okuyacağız "Şah & Sultan"ı? Kitabın arkasında, "Iktidar atında rüzgâra ve ateşe doğru yol alan iki hükümdar. Şah ile Sultan..." dendiği gibi, "Şah ile Sultan" olsaydı kitabın adı ne eksilirdi? "Islam & Amerikan" sentezi mi yapılmaya çalışılıyor acaba? YİNE 30 EKİM CUMARTESİ Ali Murat Atay, "Ahval ve şeraiti açıklamak için de çok güzel bir örnek" olduğunu söyleyerek "Istanbul'da birkaç yıl önce gördüğü inanılmaz bir mağaza adı"nı bildirmişti: "Tekbir Center"! Bu adı, "Şah & SultarTa benzettim. Nedense... Ali Murat Atay'ın Ingilizceden Türkçeye yapılan çevirilerie ilgili deriediği yanlışlar var asıl. Hem acıklı hem gülünç; ama en çok da eğlenceli yanlışlar. Haftaya... • feyzahep9gmail.com feyzaOfeyzahepcilinglrier.com 24EKİMPAZAR Gaziantep, yeni ve görkemli müze binası bittiğinde, kebaplannın ve baklavasının yanında, müzeleriyle de kendisinden söz ettirecek. Yerel basın semineri için gitmiştim Gaziantep'e. Bu seminerlerde, o yörede yayımlanan gazeteleri inceliyor; yapılan 30 EKİM CUMARTESİ Bugün Radikal'in Kitap ekinde Iskender Pala, (birinci baskısı 100 bin adet yapılan) yeni kitabının adını niçin "Şah ve Sultan" değil de "Şah & Sultan" koyduğunu şöyle açıklıyor: "Şah ve Sultan desem ikisini aynştıracaktım. Oysa Ismail ile Selim ayn değildiler. Çaldıran'da iki ordu birbirine kükredi, yeniçeri ile nö B U LM ACA 10 21 C 11 H K 12 23 E 34 K 36 46 55 D 62 H 73 C 63 A 74 C 64 D 75 E C 76 C G C H 13 I 14 5 H C 6 L A H E B 7 8 J 9 H C E Hazıriayan: İLKER MUMCUOÖLU • önce aşağıda tanımlan verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlanndaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktann. (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir.) Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımlann karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukandan aşağıya doğru, Engin Turgut'un "57 Model Chevrolet ya da Küçük Caz Şarkılan" adlı deneme kitabından bir bölümün adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse, aynı bölümden bir ahntı ortaya çıkacaktır. Dlkkat: "Ü/71" harfi ipucu olarak yerine konmuştur. 15 16 17 C J K L H 18 J E D E A 19 57 12 4 27 21 3 44 I. "Easter..." (Paskalya yumurtası.) 26 C Aİ3S 27 28 29 30 131 K C 43 C 52 j 61 72 C 33 42 50 L 51 leo 71. 1 1 37 47 56 66 C 67 Tanımlar ve sözcükleriniz: A."... Sanlısoy" (şarkıcı). 16 58 73 34 B."... Üşümesi" (Adalet Ağaoğlu'nun bir romanı.) 76 23 47 C. "1949 eylüCünde birader mohikanlar gibi ateşler yaktık sana taptık ulan unuttun mu sana taptık" (Attilâ llhan). 1 1 II F 78 F 38 39 40 C 13 56 7 J."... ile uslanmayan etmeli tekdir / tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir" (Ziya Paşa). 48 49 57 58 1 1 59 69 H 28 18 60 59 K. "Selim gözleriyle görmüş gibi... ediyor" (Peyami Safa). Al U B 77 31 35 2 11 38 L. "Mihail..." (Yirmi Kapik, Çann Pabuçlan ve Talih İşareti adlı yapıtları da olan Rus hiciv yazan.) D. "...I yüzümde titanic battı diyorum / seyir defteri! sana teşekkür ediyorum!" (küçük ıskender) 45 20 77 78 G. "Ikinci Yeni'nin Keşişi"ni simgeleyen harfler. 46 H." bı.) 54 Hikayeler" (Izzet Yasar'ın öykü kita 6 24 50 32 48 70 14 41 1081. Myının çözümü: A. HANGİBATI, B. AĞLA SEVGİLİ, C. REDD, D. FLASH, E. DöNÜŞÜ OLMAYAN HİKAYELER. F. İSM. Q. VAKUM. H. AYŞEM, I. NAMIK KEMAL, J . IŞITIM. Şllr: ""ilham ve keşf / hal ve mana / vahıyla kalblmi yoklayan dağ / sırtımı yasladım / güneşi gördüm Mesut Aşkın." 61 74 39 52 E. Damla hastalığı, gut. 266562 10 53 51 403656 30 29 37 49 33 64 19 75 17 67 15 42 1 25 63 66 68 43 C U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI F. Haiti'de yaygın olan din. 1082 22 69 9 5 72 8 SAYFA 31