Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
CUMHURİYET/12 EKONOMİ 20NÎSAN1991
Peugeot'nun yatınmı
• ANKARA (AA) — Fransız Peugeot otomobil
finnasının, Asil Nadir'in devreden çıkmasından sonra
Çukurova Holding ile kurduğu yeni ortaklık, Türkiye'de
yaklaşık 400 milyon dolarbk bir yatınma gidecek. AA
muhabirinin DPT Yabancı Sermaye Genel
Müdürlüğü'nden edindiği bilgiye göre aralık 1990'da
yabancı sermaye iznini alan Peugeot fırmasfile Çukurova
Holding yetkilileri arasında yapılan görüşmeler
sonucunda, halen otomobil fabrikasının nerede
kurulacağı konusunda araştırmalar yapılıyor.
Türkiye'de kunılacak 150 milyon dolar
sennayeli şirketin yüzde 51'ı Peugeot'ya, yüzde 49'u da
Çukurova Holding'e ait olacak. Yılda üretilecek 100 bin
otomobilin 50 bin adedi Citroen, 50 bin adedi de
Peugeot olarak hedefleniyor.
Türkiye'ye görülmemiş ilgi
• YVASHINGTON (AA) — Dünyanın önde gelen îş-
Ekonomi Dergisi Business Week, ABD ile bağlarım ,
güçlendiren, Ortadoğu ve SSCB'de yeni etki alanlan
yaratan Türkiye'nin, Osmanlı Imparatorluğu'nun
çökiişünden bu yana eri kapsamlı atıhmını yaptığını
bildirdi. "Türkiye'nin Körfez kumarı, muhtemelen başarı
kazanıyor" başlıklı yazıda, Türkiye'nin yeni dönemdeki
öncelikleri sıralandı ve "Özal için Karadeniz'den Çin'e
uzanan bölge, bu atılım için ana heder' denildi. Business
Week, şu görüşlere yer verdi: "Batı, NATO'nun güney
temeli olan Türkiye*ye 40 yıldır göstermediği #giyi,
sınırda yığılan Kürtler dolayısıyla göstermeye başladı.
Gerçekte Cumhurbaşkanı Turgut Ozal, Batı
demokrasisinin Ortadoğu'daki en güçlü üç noktası olarak
Türkiye'nin taşıdığı kilit önemi yıllardır vurguJuyordu.
özal'ın göçmen sorununu nasıl çözeceği, Türkiye'yi
bölgesel bir güç yapma hedefıne ulaşma konusunda da
belirleyici olacaktır
YBL£IŞ yüzleri güldtirdü
• KONYA (Cumhuriyet) — Geçmiş yıllara göre en iyi
ilkbaharı yaşıyor olmamız, nisan yağmurlarının bolluğu,
Konya ve çevresinde hububatta rekor beklentisi yarattı.
Konya Tanm ll Müdürü Yılmaz Gündoğdu "Konya ilginç
özelüği olan bir yer. Haziran ayında ani bir sıcakhk
olmazsa, sam yeÜ ekinleri kavurmazsa biz de rekor
bekliyoruz" dedi.
Tekel'iıı eski makinelerden zararı
• ANKARA (AA) — Tekel Genel Müdürlüğü, filtreli
sigara imal makinelerinin eskimiş olması yüzünden 1989
yılında 75 milyar lira üretim kaybına uğradı. Başbakanhk
Yüksek Denetleme Kurulu'nun (YDK), TBMM
Başkanhğı'na sunduğu denetim raporunda, filtreli sigara
üretimi yapan makinelerinden Tokat'ta bulunan 36'sı
hariç, diğer fabrikalardaki 157 makinenin tümünün 1976
ve daha önceki yıl yapımı olduğu belirtildi. Sigara
makinelerinin normal olarak dakikada 3600 devir
yapması gerekirken Tekel'in elindekilerin 1200-2000 devir
yaptığı ifade edildi.
Dolar yükseldi, altın geriledi
• LONDRA/TOKYO (AA) — Avnıpa borsalarında
ABD Doları yükselirken altın fiyatlan geriledi. Tokyo'da
dün 1.63 yen yükselerek 137.90 yenden kapanan dolar
daha sonra Londra'da ise 137.85 venden işlem gördür
ABD Doları'nın, diğer para bırimı ı ı karşısında Avrupa
borsalarında dün öğle saatleri itibarıyla belirlenen
değerleri şöyle: Alman Markı 1.7185, tsviçre Frangı
1.4585, Fransız Frangı 5.7915, Hollanda Guldeni 1.9295,
Italyan Lireti 1.270.50, Kanada Dolan 1.1540. Altının ons
fiyatı da Avrupa ve Asya borsalannda dün öğle saatleri
itibanyla şöyle oldu: Londra 357.10, Zürih 356.75, Hong
Kong 357.99. New York Menkul Kıymetler Borsası'nda
önceki gün hisse senetleri küçük çapta gerileyince, borsa
endeksi Dow Jones, 5.20 puan kaybederek 2.999.26
puana Lndi. Endeks çarşamba günü 3.004.46 puanla
kapanış rekoru kırmışü. Tokyo'da ise dün Nikkei
Endeksi 256.93 puan kaybederek 26.541.97 puanda
kapandı.
Üreticînîn alacağı 1 trilyonÇay üreticilerinin Çay-
Kur ve özel sektörden
270 milyar, şeker
üreticisinin Şeker
Fabrikaları'ndan 850
milyar, diğer
üreticilerin
kooperatiflerden 195
milyar alacağı
bulunuyor.
HAKANKARA
İZMİR — Üreticinin alacak derdi
bitmiyor. Çay, fındık, pamuk, şeker
pancan ve zeytin üreticileri, geçen yıl
teslim ettikleri ürünlerin parasını bek-
liyorlar. Üreticilerin; Tanm Satış ko-
operatifleri, Çaykur ve Şeker Fabrika-
lan'ndan toplam 1 trilyon liradan fazla
alacaklı olduğu bildirildi.
Rize Ziraat Odası Başkanı Muhittin
Tiiriit, çay üreticisinin geçen yıl Çay-
kur ve özel sektöre verdiği ürünün pa-v
rasını alamadığını belirtti. Çaykur'un
bu yü paralan ödemekte geciktiğini ve
üreticinin hâlâ Çaykur'dan alacağımn
70 milyar lira dolayında olduğunu di-
le getiren Türiit, üreticinin özel sektör-
den de 200 milyar lira alacaklı olduğu-
nu vurguladı. Türüt şöyle dedi:
"Ödemedeki gecikme yüzünden çay
üreticisinin alacağı paranın değeri kal-
madı. Çaykur yine belli bir ödeme pla-
nıyla yavaş yavaş paralan veriyor. Özel
sektörde ödeme planı da yok, düediği
zaman veriyor. 210 bine yakın çay üre-
ticisi sıkıntıda. Özel sektör için çay
alımlannda, sonımluluk getirilmeli,
Özel sektör çayı alırken bunun para-
sını ne zaman ödeyecegine ilişkin bir
taahhütname vermelidir."
Fmdık üreticisinin Fiskobirlik'ten
yaklaşık 60 milyar lira alacaklı oldu-
ğunu belirten Ordu Ziraat Odası Baş-
kam Cemal Cengiz, özellikle fmdıktan
başka geçim kaynağı olmayan küçük
üreticinin zor durumda olduğun.ı vur-
guladı. Cengiz, fındık üreticisinin du-
rumunu şöyle özetledi:
"Ordu ve çevresi yemyeşil oldu. Ye-
ni üriin geliyor. Araa geçen sene tes-
lim edilen ürünün parası hâlâ gelme-
di. Üretici sıfın tüketti. Hükümet des-
tekJeyecegim di\e söz veriyor sonra pa-
rayı zamanında ödemiyor. Zam yok
deniyor, bakıyorsunuz tüm girdilere,
gübreye, akaryakıta, ilaca zam gelmiş.
Bir ttrünön parası 7-8 ay sonra ödense
ne olur?"
Türkiye Ziraat Odalan Birliği'nden
alman bilgiye göre 15 mart tarihinde
Şeker Fabrikalan, Tanm Satış Koope-
ratifleri ve Çaykur'un üreticiye toplam
borcu yaklaşık 2 trilyon liraydı.
TZOB'a göre bir aylık bir dönemde
üreticiye 1 trilyona yalun ödeme yapıl-
dı. Özellikle bayram öncesi ödemeler birlik'in de pamuk üreticisine parası-
hızlandırıkü. Şeker Fabrikalan Genel nı ödemek için para bulamadığım, so-
Müdürii Ertan Yülek'e göre Şeker runlann hükümetin tanm politikasın-
Fabrikalan'nın üreticilere 850 milyar dan kaynaklandığım vurguladı.
lira borcu var. Tanm Satış Koopera- Eskişehir Ziraat Odası Başkanı Na-
tifleri'nin de 195 milyar lira borçlu ol- zım Kenar, bayram öncesinde şeker
duğu bildirildi. Bayram öncesi ödeme- pancan üreticilerine birer milyon Iira
lerin hızlandınlmasına karşın ürün be- ödeme yapıldığını açıkladı. Kenar,
dellerini çok geç alan üreticinin zara-
ra uğradıgını belirten Aydın Ziraat
Odası Başkanı Kemal Çetin, şu öneri-
yi getirdi:
"Ödemelerde yaşanan gecikmenin
zaten alım gücü zayıf olan üreticiyi çö-
kertmemesi için alacaklar dolara en-
deksli olarak verilsin. Bu yontemlc üre-
tici en azından gecikmeden doğacak
zarardan kurtulur."
Adana Ziraat Odası Başkanı Muh-
sin Karaali, "Ziraat Bankası kânnı art-
tınrken pamuk üreticileri icrada" di-
"Ureticiye geçen dönem verilen fiyat-
lar iyi ya da kötüydü tartışması kalma-
dı. Çiinkii ödenen para, gecikme ne-'
deniyle sakız parası oldu" dedi.
Zeytin ve zeytinyağı üreticisinin bay-
ramı parasız geçirdiğini belirten Ayva-
lık Ziraat Odası Başkanı Lemi Sakar-
ya, 1990'da var yılı yaşandıgı halde Ed-
remit bölgesinde üretimin düşıik ger-
çekleştiğini, var yılmda büyük yokluk
yaşandığını vurguladı. Ürün bedelleri-
nin geç ödenmesiyle üreticinin üst üs-
te iki darbe yediğini belirten Sakarya,
ye konuştu. Üreticiyi desteklemekle zeytin üreticisinin kredi borçlannm er-
görevli kuruluşlann işlevlerini yerine telenmesini ve ürün bedellerinin en kısa
getiremediğüıi belirten Karaali, Çuko- zamanda tümüyle ödenmesini istedi.
Urfa'nın taşı toprağı altın oldu
DÖVİZ KURLARI
Dftvıan
Cinsi
1 ABOOoları
1 Alman Markı
1 Avuslralya Dobn
1 BetçSa Frangı
1 Fransız Frangı
1 Holanda Florinı
1 isveç Kronu
1 isvıçre Frangı
100 İtalyan Lireti
1 Japon Yeni
1 Sterlın
1 S Arabıstan Rıya'ı
Dövu
Alıs
3774.44
2253 39
2958.02
109 98
666 56
2000.23
624.91
2663 30
363 90
27 77
6750 58
1006 38
Döra
Satıs
3782.00
2257.91
296395
110 20
667.90
2004 24
62616
2668 M
304 51
27.83
676411
1008.40
YKTIRIM FONLARI
İş fthnnvl
İş Yiönro-2
İş YtaöfWT>-3
İş Y^tınfM
b ftbnm-6
lnterfon-1
lmerton-2
imsrtbn-3
infcrton-4
HikMfun-5
Iktsat Yat-1
İk&sat Yat-2
lkfcatYat-3
İMJsat Vat-1
Ikfisat Attm Fon
Garanf Vttnm-V
GaranlYMnn-2
Gmnl Yafinm-3
6 n n f Vttınm-4
Garani Yatınn-5
Esbank Fon-1
Esbank Fon-2
Esbank Fon-3
YKB Ya&nm F.
YKBSekttf R
YKB Hisse F.
YKBKamuF.
YKBLitatF
YKBKarmaF.
YKBDövizF.
YKB Kapital F.
YKB Aktf F.
Vakıf Fon-1
Vakıf Fon-2
Vakıf Fon-3
Vakrt Htsse
Vakıf Dönya Fbn
Vakıf Fbn-6
DısbankMavi Fon
Oısbank Beyaz
Oışbank Pembe
Tûtûn Fon-1
Tûtün Fon-2
Mitsui fbn-1
Mrtsui Fon-2
Rnans fon-2
Rnans Fon-3
Rnans Fon-4
Rnans Fon-5
Ziraat Fon-1
Ziraat fbn-2
Ziraat Basak Fon
Ziraat Fon-4
Hafc Fon-1
Hafc Fon-2
Pamuk Fon
Pamuk Hisse
Emlak Fon-1
Enfek Fon-2
lmpex Fon-1
lrnpcx Fon-2
TobankFon
Sûmer Fon
DencFon
Ep,e Fon
Kalkınma Fon
Demir Fon
•&riş Fon
OrtakFon
Türkbank Fon
Netton
Etifon
M H
1307*7
14X089
091O89
170190
04JB90
19X1957
14.12.87
27.02*8
07.0839
09D190
160957
1O02A9
0802*9
28.02*9
11.1239
22.1087
1O0389
12.0230
300550
290331
16.11JB7
31.1089
11.0730
02.11*7
0/0388
070188
070388
070388
07.0388
02.0189
191690
19.0690
090588
240489
18.1089
22X090
260390
14.0630
2aO688
100489
280690
04X788
101290
15X788
201089
200789
18.1289
200390
05.1190
091089
140290
140290
200690
01.1189
080190
02.0190
280690
220190
180790
02.0290
04.0590
280390
12.0290
16.0430
080590
OB0S9O
070590
110690
270890
03.0930
05.1190
011190
Efektrt
Alış
3770 67
2251 14
2907 73
10611
665 89
1998.23
618.66
2660 64
298.73
27.50
6743.83
981.22
*+*
10800
2O000
1O0O0
1O0O0
10000
10661
9960
9353
11200
10.000
9.754
9806
9596
9890
10000
9976
a731
10.437
9936
9.209
10319
10.000
1O00O
10477
9.785
9.713
9.795
9693
9828
9.294
iQooo
9542
10.000
48279
10444
9994
9874
10000
10X67
20558
10011
11.021
10.000
40.000
10000
9966
10428
9958
10000
10100
10000
10.000
10000
11397
10357
10724
10469
1(1000
10000
10066
9962
10000
10405
10506
10000
1O000
10006
10000
10000
10000
10.000
10.000
EfekUf
Satış
3793 32
2264 68
2972 84
11053
669 90
2010 25
628 04
2676 65
305 42
27 91
6784 40
101143
*•*
74091
48776
19511
16658
14.179
56.660
48862
25.264
22688
11898
46964
38417
ia291
18.477
14.171
57602
26650
14384
13036
9.185
58448
19397
13776
53882
41807
70689
41.459
35308
42.019
18334
13838
13.130
42019
107.416
19742
13505
16.715
12901
37367
50130
13962
41383
11575
149.167
18150
21914
18511
11349
12.173
22.219
16539
17259
15826
21408
16544
22 064
15038
17848
14.245
15769
12661
15.240
17.138
17903
14885
15320
14317
14518
12930
12633
12329
11957
19tfSAR1N1
ÇAPMZKM
$ 1 6750 Alman Markı
J 5 6625 Fr Frangı
J 1 8869 Ho< Flonoı
$ 1,4172 Isv Frangı
$ 1241 99 rtaJ LireD
$ 135 90 Japon Yem
$ 3 7504 S Arab Föyalı
£17885$
19NtSM1991
74.458 050
49007 047
19.705 048
16734 046
14.245 047
56925 047
49086 046
25381 046
22792 046
11933 029
47.208 052
38609 050
18390 054
18577 054
14.240 049
57949 060
26.747 036
14.409 017
13057 016
9.235 054
58.753 052
19503 055
13844 049
54.144 049
42007 048
70770 011
41666 050
35.494 053
42.214 046
18379 025
13907 050
13.259 098
42.197 042
107885 044
19*23 041
13571 049
16929 128
12957 043
37542 047
50363 046
14.046 060
41581 048
11631 048
149689 035
18.204 030
22.022 049
18617 057
13379 022
12.236 052
22.272 0.24
16605 040
17329 041
15*95 044
21.492 039
16689 027
22176 051
15113 050
17946 055
14317 051
16871 061
12.707 036
15311 047
17210 ' 042
17973 039
15.036 1.01
15320 000
14396 057
14645 087
12986 043
12694 048
12396 054
12015 049
Tanm reformu için
pilot bölge seçilen
Urfa'da 1980'ü yülann
başında alıcı
bulamayan tarım
alanlarımn değeri
hızla yükseliyor.
GAP'la birlikte
Harran Ovası'nda bazı
yerlerde tarlaların
dekan 1.5 milyon
liraya çıktı.
MUSTAFA BALBAY
ANKARA — Urfa 1980'ü yıl-
lara kadar nüfusu artmak bir
yana, giderek azalan illerden bi-
riydi. özellikle ku^al kesimde-
kiler biraz para bulunca ya Al-
manya'nın ya da büyük kentle-
rin yolunu tutuyordu. Oysa bu-
gün göç tam tersine dönmüş.
Artık Urfa'nın taşı toprağı
altın...
GAP'la birlikte gelen bu be-
reket, tanm reformu için pilot
bölge seçilen Urfa'daki arazile-
rin olağanüstü değer kazanma-
sını sagladı. Tanm Reformu Ge-
nel Müdürlüğü yetkilileri, halen
bölgedeki köylüler arasında top-
rağa ihtiyacı olanları belirleme-
ye çalışıyorlar. Urfa'da 11 mil-
yon dönüm toprak köylüye da-
ğıtılacak. 1980'li yıllara kadar
fazla değer verilmeyen bu top-
raklann dekan bugün yttzbin-
lerle ifade edüiyor. Bazı yerler-
de bu rakam 1.5 milyon lirayı
buluyor.
Güneydoğu Anadolu Projesi
(GAP) Gaziantep, Adıyaman,
Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin
ve Sürt'te 1.8 milyon hektarlık
alanın sulanmasını sağlayacak.
Projenin toplam alanı 74 bin ki-
lometrekare. Aşağı Fırat Proje-
si kapsamında yer alan Harran
19701i yıllarda toprak reformu mitinglerie sık sık gündeme geliyordu. Ancak Güneydoğu'da 1973'te kamulaştınlan topraklar
soora yine sahiplerine verildi. (Fotograf: Erdoğaa Köscoğlu)
Ovası'nda ise 140 bin hektarlık
alan sulanacak.
Yılda 2-3 ürün aünabilecek bu
alanlann sahibi kim?
Bu konuda ceşitli iddialar or-
taya atılıyor. Bazı holdinglerin
Urfa yöresinde büyük ölçüde
tarla satın almaya giriştikleri yo-
lundaki söylentiler yöneticilerce
doğrulanmıyor. Bölgede yaygm-
laşan bu söylentiler doğru olma-
sa bile Urfa ve çevresindeki top-
rak mülkiyeti bu konuda bir fî-
kir veriyor. Bölgede halen çiftçi
ailelerinin yüzde 53'ü toprağın
ancak yüzde 8'ine sahip. Topra-
ğın büyük bölümü küçük bir ke-
simin elinde. Tanm alanlannın
yansından çoğu nüfusun yüzde
7'sine ait.
GAP'm getireceği bereketin
toplum içinde dengeli dağıtılma-
sı için ciddi bir tanm reförmu-
nun kaçımlmaz olduğu vurgula-
nıyor. Ancak bu konuda yürü-
tulen çalışmalar tatmin edici
değil.
Şanlıurfa Valisi Zivaeddin Ak-
bulut, Harran'da henüz toprak
dağıtımı yapılmadığını belirtir-
ken kente olan yoğun ilgiye dik-
kat çekiyor. Akbulut, Harran-
da toprak ahm-satımının izne
bağlı olduğunu, herhangi bir
toprak spekülasyonuna izin ve-
rilmediğini belirtiyor. Vali'yi en-
dişelendiren konu, kentin gelişi-
minin "zapturapt" altına alına-
mamış olması. GAP yatınmla-
n sürerken bu projenin getirece-
ği sosyal değişimler göz ardı edi-
liyor. Akbulut, "Kentin çevresini
gecekondular sarmaya başladı"
diyor ve şöyle devam ediyor:
"Son birkaç yıla kadar Urfa'-
daki gecekondu sayısı yüzde
10'u geçmezdi. Şimdi yüzde
50-60'ı buldu. Büyük bir göç
var. Nüfus bir önceki sayuna gö-
re yüzde 50 arttı. 278 bine ulaş-
tı. Bu durum beni ürkütüyor.
Tabii belediyenin işin üzerİDe
gitmesi gerekli."
Urfa yöresindeki coğrafi de-
ğişim doğal olarak toplumsal
değişimi de beraberinde getire-
cek. Ancak bölgenin eğitim du-
rumu da buna uygun değil. Şan-
hurfa'da okuma yazma bilme-
yenlerin oranı yüzde 62. Bu oran
kadınlarda yüzde 80'e varıyor.
Tanm Reformu Genel Müdürlü-
ğu'nün "toprak istek formu"n-
da yer alan değerlendirmele-
re göre okuma yaznu. bümeyen-
lere ve "devlete karşı suç
isleyenlere" toprak verilmeyeceği
belirtiliyor.
"Yöredeki büyük toprak sahip-
lerinde ise reformla birlikte top-
rağını kaybetme kaygısımn he-
men hiç olmadığı belirtiliyor.
Çünkü daha önceki reform gi-
rişimlerinde onlann aleyhine bir
gelisme olmamıs. 1973'te kamu-
laştınlan topraklan kısa bir sü-
re sonra iade edilmiş.
Siyasi iktidar GAP'ı önemli
bir propaganda malzemesi ola-
rak kullanırken giderek kilitle-
nen toprak reformunun sonuç-
landınlmaması, "GAP'm ni-
metleri kime" sorusunu günde-
me getiriyor.
Şeker
Fabrikalan
arsa satiyor
ANKARA (AA)—Türki-
ye Şeker Fabrikalan Genel
Müdürlüğü, içinde bulun-
dukları finansman sıkıntısı-
nı gidermek amacı ile yeni
kaynak arayışlarına başladı.
Türkiye Şeker Fabrikalan
Genel Müdürü Ertan Yülek,
kurumun halen bankalara
1.3 trilyon, şeker pancan üre-
ticisine ise 85Omilyar lira bor-
cu bulunduğunu belirterek
şöyle dedi:
"Fabrikalanmızda defer-
li arsalanmız var. Bu arsala-
nn altvapısını. mevzi imar
planını yaptırmak, elektrik,
su, kanalizasyon ve telefonu-
nu getirerek toplu konut ala-
nı olarak kuUanmak ama-
cındayız.
Bu şekilde düzenlenecek
arsalanmızı kat karşıiığı mu-
teahhitlere vermek istiyonız.
Bu değerii arsalardan 1 tril-
yon lira bekliyoruz. F.ger 2 yıl
içinde bu parayı taze ka> nak
olarak enjekte edebilirsek.
zannederim, şeker sanayünin
bu sıkıntılı dunımu biter."
Bankalara olan yaklaşık
1.3 trilyon liralık borcun yük-
sek faizlerle alındığını ve bu
borçlar için her ay 2 ile 3 mil-
yar lira arasında faiz ödendi-
ğini belirten Ertan Yülek, şe-
ker şirketinin içinde bulun-
duğu sıkıntmın, zamanında
şekere zam yapılmaması, işçi
ve diğer çalışanlann ücretle-
rindeki artış ve yeni kurulan
fabrikalara para temin edil-
mesinden kaynaklandığım
söyledi.
Yülek'tn verdiği bilgiyegö-
re, kurumun alacağı tedbirler
arasında, bayilik sisıemi uy-
gulamalan, ürün çeşitlendi-
rilmesi ile bazı tesislerin mo-
dernizasyonu bulunuyor.
Borsanın kolları
her yana uzandı Kapalıçarşrda
6
yavru borsalar
ABDURRAHMAN YILDIR1M
"Biz 200 yıldan beri burada borsa-
tnlık yapıyoruz. Her sabah burada dün-
ya yeniden kurulur. Gerçek borsa bu-
radadır."
"Kapalıçarşı esnafı ze>'tin)"ağı gibidir.
Nerede iş varsa, nerede para varsa ora>°a
doğru akar. Mevsimlik iş yapar,"
Kapaljçarşı'da "oyuncular", döviz ve
altından sonra hisse senedinde de ağır-
hklannı koyuyorlar. Varakçı Sokağı'n-
da toplanan "simsarlar" her sabah al-
tın fiyatlanm yeniden belirliyorlar,
onun hemen yanındaki Çuhacı Hanı
Sokağı'nda toplanan simsarlar dövizin
serbest piyasadaki değerini oluşturu-
yor. Hisse senedi yatınmcılan ise
"perdelennıiş" salonlarda, sessizlik
içinde alım satımlannı gerçekleştiriyor-
lar. Borsanın bir kolu Kapalıçarşı'nın
içine uzanmış durumda veya Kapalıçar-
şı borsaya da kendi usulünce el atmış.
"Panige kapılmayın", "Seans sırasın-
da yorum vapmayınız, tartışmayınız",
"Düşündüğün yaptığındır." Borsa'da
oynayan yatırımcılan uyancı bu sözler,
Kapalıçarşı-Zincirli Han'da şık doşen-
miş bir borsa seans salonunda yer alı-
yor.
40 kişinin oturabileceği bu salonda
yatınmcılar sinema seyreder gibi, seans
sırasında önlerindeki tahta>ı izliyorlar,
kulakları da borsadan "naklen yayın"
yapan 'broker'ların sesinde. Karşılann-
daki tahtada butün hisse senetlerinin
adları ve bir önceki seans kapanış fi-
yatlan var. Hemen yanına, naklen ya-
yın biçiminde alınan borsa tahtalann-
daki en iyi alım ve satım emirleri (alım-
'BORSA' tŞLEM SALONU -Ortadaki masalarda oturan yatınmcdar, karşıdaki ve sol yandaki tahtalardan
deki fiyatlan izliyorlar. Telefonlu masadaki görevli aracılığıyla ahm-satım emri veriyorlar. Sağdaki duvarda Tofcyo,
Londra ve New York saatleri göriilüyor.Karşı duvardaki boparlörlerden İMKB'den yapılan naklen yayın dinleniyor.
da en yüksek fiyatlı emir, satımda en
düşük fiyatlı emir) bir görevli tarafın-
dan seanstaki tahtalara işleniyor. Ma-
sada oturan ve 'broker'ı yöneten görevli
ise aynı zamanda müşterilerin emirle-
rini topluyor. Salonda, borsa endeksi-
nin seyrini gösteren grafik, şirketlerin
temettü ödemeleri ve sermaye arttınm-
larına ilişkin- duyurular da yer alıyor.
Ayrıca uluslararası piyasalar Reuters
ekranından izlenebiliyor. Telerate ve Ve-
ritel gibi para ve sermaye piyasalarına
ilişkin bilgi yayan iletişim araçlan da
var. Hesaplar bilgisayarla tutuluyor, se-
ans salonları birden çok bölümlü. Bi-
rinci ve büyük olan bölümde küçük ya-
tınmcılar, daha küçük bölümde ise bü-
joıkler oynuyor. Salonlara da ayrı ayrı
'broker'lar naklen yayın ^pıyor. Bu sa-
Ioıılardan bazısında birkaç telefon
Anadolu kentlerine tahsis edilmiş du-
rumda. Anadolu kentlerinde de bu te-
lefonlar aracılığıyla "'borsa seansları"
düzenleniyor. Telefon hattı sayısı 13*ü
bulan borsa seansları bile var.
Seans düzenleyenlerden biri olan tb-
rahim Sezgin, kendi adını verdiği bir
"Yatınm-Danışmanlık" şirketi altında
faaliyet gosteriyor. Mülkiyeli olan Sez-
gin, "Ben 10 yıldır Kapalıcarşı'dayım.
Bu işe iki yıl önce başladım" diyor.
Aracı üyenin iki 'broker' kiralaması
karşıhğmda günlük 500 milyon lirahk
ciro garanti ettiğini söyleyen Sezgin,
binde 5 komisyonla çahştıklarını belir-
terek şöyle konuşuyor:
"Genelde büyük tahtakr üzerinde iş-
lem yapılır. Buradaki müşterilerimiz
yatırımcı olmaktan zi>ade spekulatör-
dür. Aldıgı hisse yüzde 10 değerlendi-
ğinde satar. kânnı realize eder. Bura-
da iş yapanların serma>esi döviz veya
altındır. Türk Lirası değildir. Sürekli
dövizden altına aldndan bisse senedi-
ne, hisse senedinden dovize geçiş yapar.
Öğleye kadar burada, öğleden sonra
işinin başudadır."
Bir başka seans düzenleyicisi Süley-
man Balta ise "Biz borsanın uzanbsı-
yız. Burada işlemler borsa fiyatlanyla
yapılıyor. En ucuz hisse bana, en pa-
halı hisse müşteriye değil. Emri veren
müşteri işleminin gerçekleşip gerçekleş-
mediğini. hangi fiyattan gercekleştiği-
ni, borsadaki bu naklen yayından du-
yuvor. Çarşının kendine göre prensip-
İeri var. Bu prensipler de güven, kesin-
lik ve müşteriye saygıdır. Bizimle çalı-
şan müşteriler arasında çarşı esnafı ya-
nında bankaeılar, gazeteciler de yer alı-
yor. Tercih edilraemizin nedeni
işlemlerin güven ortamı içinde gerçek-
leşmesindendir."
Sermaye piyasasının güvene dayan-
dığını, güvenin de ancak "teminatla"
sağlanabileceğini belirten Süleyman
Balta, "acente şeklinde" çalışanlann
ileride herhangi bir yolsuzluk olayı ile
piyasaya zarar vermemeleri için
"teminat" alınması gerektiğini söylü-
yor.
Kapalıçarşı'dan başlayan "acen-
teleşme" hızla Karaköy, Kadıköy
ve Bakırkö>'e yayılmış, Anadolu'ya sıç-
ramış, köşebaşı bankerlerinin yerini al-
maya başlamış. Sermaye piyasasına fı-
ilen giren bu sistem, bir tehlike sinyali
vermeden acilen "düzenleme"yi ve
"mevzuata konulmayı" bekliyor.
tş-Sendikası Servisi — THY grevin-
de dün de bir gelişme olmadı, ancak
HAVAŞ için taraflar masaya oturdu.
THY araçlarının Çelebi ve istanbul
Hava YoIIarı tarafından kullanılması-
nı "yasadışı ve grev kırıcı" olarak sap-
tayan mahkeme tedbir kararı verdi.
Hava-lş Başkanı, hükümet, THY yö-
netimi ve bazı basın mensuplarını ağır
bir dilie suçladı.
Hava-lş Sendikası'nın, bayram ön-
cesi anlaşma için isteklerinde yaptığı
son indirime işveren cephesinde henüz
bir yanıt gelmedi. Hükümet ve THY'de
yetkili kisilerin bayram tatili nedeni ile
işçi sendikasından gelen son öneriyi de-
için taraflar nıasava oturduğerlendiremedikleri bildiriliyor. Sendi-
kanın son teklifı üzerinde görüşme için
işverenden çağrı bekleniyor.
Öte yandan grevdeki 10 bin 500 işçi-
nin 2500'ünün ça..ştığı HAVAŞ işvere-
ninin olumlu yaklaşımı ile taraflar sen-
dikanın son teklifi üzerinden göruşme
masasına oturdular. HAVAŞ işvereni-
nin önerisi ile sendika işletmenin bilan-
çosunu inceliyor. Buna göre toplusöz-
leşme kalemleri ve işletmenin giderleri
üzerinde yapılabilecek değişiklikler
saptanarak taraflar yeniden masava
oturacak. Taraflar ilke olarak HAVAŞ
uyuşmazlığını THY'den bağımsız ola-
rak yürütme konusunda anlaşmaya
vardılar.
Hava-İş'in açtığı bir dava üzerine Ba-
kırköy İş Mahkemesi grevdeki THY'ye
ait bazı araçların Çelebi ve İstanbul
Hava YoIIarı tarafından kullanıldığını
saptadı. Mahkeme, yasaya aykırı bu
uygulamaya ilişkin ihtiyati tedbir ka-
rarı verdi.
Mahkemenin yasaya aykırı olarak
grevdeki iş yerinin araçlarının başka şir-
ketlerce kullanılmasına ilişkin davada
verdiği ara kararın hükmunde özetle
şöyle denildi:
"THY'ye ait 4 adet uçak merdiveni,
Çelebi ve İstanbul Hava Vollan'na ait
araç parkurunda kanyon kapılarının
üzerindeki THY amblemi boyanarak
kapatıldığı ve bu işyerinde çalıştıgı, bu-
nun dışında THY'ye ait bagaj yükle-
me kontevnerlerinin adı geçen şirket-
lerin şoforleri tarafından kullanıldığı
sabit olmuş ve her ne kadar THY yet-
kilileri tarafından bu durumdan haber-
dar olmadıklan şeklinde savunma ya-
pılmış ise de bu fiili durum karşısında
yasaya aykın ofduğu anlaşılmakla on-
lenmesi amacıyla ihtiyati tedbir kararı
verilmesine, uygulanmasına karar ve-
rildi."
Ankara Bürosu'nun verdiği habere
göre SHP Genel Sekreteri Hikmet
Çetin devlet uçakları ile dolaşan hükü-
met üyelerinin THY'de süren grev ve
vatandaşın çektiği sıkmülan bir kena-
ra ittiğini söyledi.
Hava-lş Sendikası, THY AO'nun is-
teğiyle Cumhurbaşkam Turgut Özal'-
ın uçağında görevlendirilmek üzere 5
pilot, 4 hostes ve 1 şoförün grev dışı
bırakılması nedeniyle İstanbul İş Mari-
kemesi'ne başvurarak uygulamanın
durdurulması için tedbir kararı veril-
mesini istedi. Hava-İş avukatlarınca
mahkemeye verilen dava dilekçesinde,
THY'nin yaptığı söz konusu işlemin
hukuka aykırıhğının saptanması ve ip-
tal edilmesi talebinde bulunuldu.