Katalog

MAYIS CUMA bilim/çizgilik/bulmaca ÇİPLİ GİYSİLER DÜNYASINA HOŞ GELDİNİZ! C 17 Tekstilde devrim u MÜHENDİS MARC OLESON yeni geliştirilen Adidas1 model ayakkabıda hızlı sıkıştırma ayarı yapan motorlu kablo sistemini bir mikroişlemciye bağlıyor. ygarlığın şafağında giyinme yeryüzünün en gelişmiş teknolojisini oluşturuyordu. Doğanın sunduğu malzemelerle oluşan ilk giysiler büyüleyici etkileriyle yaşamı daha nitelikli kılıyor, bizleri ısıtıyor, kuru tutuyor, kimi zaman da bizleri gizleyerek düşmanlarımızdan koruyordu. Ne var ki, çok geçmeden bunu tekerlek, saban, sayısal saatler gibi çok daha çarpıcı gelişmeler izledi ve giyimin teknoloji dünyasındaki saygınlığı giderek azaldı. Günümüzde giysiler artık bir teknoloji deposuna dö Vegas’a dönüştüren LED görüntülü ayakkabılar oluşturuyor. Ancak spor ayakkabılarının asıl gündemini şiddetli bir düşmede kemikleri koruyacak tamponlar oluşturuyor. Adidas değişen koşullara anında ayak uydurabilen bir ayakkabı üretmeye koyuldu. Ayakkabı köpük ve kauçuğun ötesinde, dış dünyaya tepki gösterebilen ve geribeslemlere dayanarak kendini değiştirebilen bir bilgi işlemciyi de içerecekti. Adidas1 ile her adımda, ayakkabıda hızlı ve düzenli bir baskıya neden olurken, sıçrama sonrasında yere iniş ayakkabının son derece sert ve ani bir biçimde sıkışmasını gerektiriyor. Tam tersine, topu fırlatıp atmak daha uzun süreli ancak aynı ölçüde sert bir sıkışmayı gerektiriyor. Basketbol ayakkabısı oyuncunun oyun tarzına uyum sağlayacak biçimde tasarlanmış bir model. Hızlı bir savunmacıysanız, ayakkabı koşma ve fırlatmaya uyum sağlıyor; orta konumunda oynuyorsanız, ayakkabıdaki sıkışma sıçramanın etkisine ayak uyduruyor. İÇ GİYSİLER Gelgelelim, akıllı giysiler iç etkilere de uyum sağlayabiliyor. Çeşitli kuruluşlar, giyenin kalp atışı, beden sıcaklığı ve solunum hızı gibi yaşamsal özelliklerini denetleyen akıllı gömlekler ürettiler. VivoMetrics şirketi tarafından üretilen bir gömlek uyku apnesinden yakınan hastaların durumunu denetliyor. Aynı teknolojinin bebeklerin uykuda ölmelerini engellemek amacıyla da kullanılabileceğine dikkat çekiliyor. Singapurlu bir makine mühendisi olan Francis Tay , 2004 yılında, gömleğe yerleştirilebilen ve giyen kişinin düştüğünü fark edip bunu bir bluetooth aracılığıyla haber veren MEMSwear adlı minik bir silikonlu alıcı üretti. İç giyim bile yüksek teknolojiden nasibini almış durumda. Textronics bu yıl piyasaya sunduğu yüksek teknoloji ürünü spor sutyeni ile bu alanda başı çekiyor. Akıllı giysiler devriminde türlerin örnek oluşturma durumu söz konusu. Son on yılda arabalar için standartlaşan onca akıllı teknolojiyi bir düşünün: kilitlenmeyen fren sistemleri (ABS), hava yastıkları, OnStar ve yepyeni çarpma denetim teknolojileri. Bu sistemlerle ilgili alıcı ve mikroişlemciler kısa bir süre öncesine dek giysilerin bir yerlerine iliştirilemeyecek denli hantaldılar ve aşırı miktarda güç tüketmekteydiler. Ancak son on yılda bu aygıtların hızla küçülmesi sayesinde bedenlerimizin çok yakın bir gelecekte sanat harikası bir Mercedes arabadan bile çok daha fazla sayısal sisteme sahip olması işten değil. Thibaud şehrimizde E vvelki akşam Fransız Tiyatrosu’nda yüksek viyolonist Jacques Thibaud’yu dinledik. Jacques Thibaud, şehrimizin musiki muhitinde yabancı bir şahsiyet değildir. Birinci defa Meşrutiyet’in ilk senesi 1909’da ve daha sonra 1911’de Union Française’de bir iki konser vermişti. Geçen sene Nisan ayı zarfında Yunanistan’a giderken vapurunun limanımızda 24 saat kalmasından istifade ederek şehrimize çıkmış ve hatta o gün burada konser veren Marto’yu da dinleyebilmişti. Thibaud, sanatını en yüksek derecesine vardıran artistlerden biridir. Onu dinledikten sonra insan hükmediyor ki, keman denilen musiki âletini bundan daha canlı bir hâle getirmek imkânsızdır. Evvelki akşam o kadar alkışlandı ki, büyük artist birçok parçaları tekrar etmeye mecbur oldu. Thibaud, 27 Teşrinievvel (Ekim) 1880 senesinde Fransa’nın Bordeaux şehrinde doğmuştur. Babası şehrin çok tanıdığı, hürmet ve muhabbet beslediği bir musikişinastı. Thibaud ilk keman derslerini babasından aldı. Sonra Paris Konservatuarı’na giderek Marsen’in talebesi oldu ve henüz 12 yaşında iken Anjel’de ilk konserini verdi. 1896’da 16 yaşında iken Paris Konservatuarı’nın birinci mükafatını kazandı ve ondan sonra orkestra şefi oldu. Thibaud’nun, biri piyanist ve diğeri de viyolonselist iki erkek kardeşi vardır.... Jacques Thibaud, modern bir musiki olmadığı kanaatindedir. Diyor ki; “Müzik, daima devreden ve zamanının hissiyatını anlatan bir varlıktır. Şimdi olduğu gibi eskiden de çok sesli müzikle uğraşan ve uğraşmış yüksek sanatkârlar vardır. 17. asrın ilk fennî kompozitörü Bach’dır ki, en ziyade çok sesli müziği yapan bir sanatkârdır. Memleketinizde beni en ziyade alâkadar eden cihet, 17 sene evvelki Türkiye ile bugünkü Türkiye arasındaki farktır. Bugünkü Türkiye, musiki noktai nazarından (bakış açısından) da tamamıyla yükselmiştir ve emin olunuz ki, bundan sonra dünyanın en yüksek sanatkârları daima şehrinizi ziyaret edeceklerdir... Belçikalı viyolonist İzai’yi nasıl buluyorsunuz? İzai dünyanın en tanınmış artistlerinden biridir.Geçen hafta Viyana’da verdiğim konserlerde bana refakat eden orkestrayı kendisi idare etmiştir. Fakat ihtiyarlığından bahisle artık konser vermediğini söylüyorlar. Filhakika (gerçekten) 69 yaşındadır. Fakat öyle sağlam bir vücudu vardır ki, görenler 40 yaşından fazla tahmin edemezler. Cazbandı sever misiniz? Cazband, musikinin karikatürüdür. Kıymetli karikatürler olduğu gibi, kıymetli fokstrot parçaları da vardır. Fakat bunlar ile klasik müzik arasındaki fark, muvaffak olmuş bir karikatür ile Mikelanj tabloları arasındaki farkı tecavüz edemez (aşamaz).” Nadir Nadi 5 Mayıs 1926 Akıllı giysiler içinde en ilginç olanlardan biri de, çevredekilerin kimliklerini saptayan ve kişinin daha önce karşılaştığı biri olduğunda onu uyarıp adını da belirten bir alıcı. nüştü ve bir pantolona kaç iPod, kaç cep telefonu ve Blacberry sığdırılabileceğinden söz edilir oldu. İki eğilim birbirleriyle kesiştikçe bu durum da değişeceğe benziyor. Sayısal işlemciler giderek ucuzluyor ve yeni deneysel malzemeler sayısal sinyaller taşıyabiliyor. Bu iki özellik bir araya geldiğinde akıllı giysiler dönemi de kaçınılmaz oluyor. AKILLI GİYSİLER DÖNEMİ Bunun günümüzdeki en kayda değer örneğini geçen yılın mart ayında piyasaya sunulan Adidas1 koşu ayakkabısı oluşturuyor. Hemen ardından, spor ayakkabısının akıllı giysiler devrimini başlatması hiç de şaşırtıcı değil. Çünkü spor giysileri çoktandır yüksek teknoloji piyasasını elde tutuyor. 5 yaş grubunun en gözde ürününü şimdilerde çocuk yuvalarını Las saniyede 1000 okuma yapan manyetik alıcılar baskı düzeylerini mikroişlemcilere bildiriyor. Yonga en uygun tampon düzeyini hesapladıktan sonra komutları bir motora iletiyor. Böylelikle, ayakkabıyı giymekte olan kişi tamponda duruma göre meydana gelen sertleşme ya da yumuşamayı hissedebiliyor. Ne yazık ki, mikroişlemci ve topuktaki tamponu ayarlayan elektrikli motorun çalıştırılması için bir pil gerekiyor. Ancak, kullanılmadığında pil devreden çıkabiliyor. HEDEF BASKETBOL Adidas akıllı ayakkabı üretiminde basketbol oyuncularını hedefleyen ikinci kuşak ürünlerini 2006’nın ortalarında piyasaya sürmeyi tasarlıyor. Basketbolda yüzeyin sertliği pek bir önem taşımasa da, oyun biçimlerinde çarpıcı farklılıklar olabiliyor. Koşma Bilimden kısa kısa b EYİNDEKİ TOKSİK BİRİKİMLERİ ÖNLEYEN PROTEİN KEŞFEDİLDİ Alzheimer’in tipik özelliklerinden biri beynin belli başlı bölgelerinde biriken ve sinir hücrelerinin işlevini bozan toksik beta amiloid proteinleridir. Uluslararası bir araştırma ekibi şimdi beyin hücrelerinde, hücrelerdeki önemli sinyal işlevlerini etkilemeden, beta amiloid plaklarının oluşumunu engelleyen bir protein keşfetti. Nature dergisindeki haberde, söz konusu proteinin etkinliğini güçlendiren ya da uyaran etki maddeleriyle Alzheimer hastalığındaki plak oluşumunun önlenebileceği bildirilmekte. "Artık beta amiloid üretimini, yan etki yaratmadan ortadan kaldırabileceğiz" diyor Toronto Üniversitesi’nden Peter St GeorgeHyslop. Bununla birlikte hücre zarında keşfedilen TMP21 proteininin ne şekilde etkidiği henüz bilinmemekte. Fakat bilim adamları buna rağmen, TMP21 proteinini etkinleştiren ya da aynı etkiye sahip bileşimler aramaya başladılar. Alzheimer yaşlılıkta en sık görülen bunama biçimi. Araştırmalara göre 65 yaşını aşkın insanların onda birinde bu hastalık görülmekte. UŞLARIN KANATLARI TIRMANIRKEN GELİŞMİŞ Henüz uçmayı bilmeyen kınalı keklik (Alectoris chukar) yavrularını inceleyen bilim adamlarının tahminlerine göre günümüzdeki kuşların ataları,engebeli arazide tırmanırken gelişmemiş kanatlarından yararlanıyorlardı. Evrimin ilk safhalarında hiçbir yararı olmayan kanatların ne şekilde geliştiği biyologlar arasında merak edilen bir konuydu. Bir teoriye göre günümüzdeki kuşların soyu, ağaçta yaşayan ve ön ayaklarını pike uçuşu yapmak için kullanan bir türe uzanmakta. İkincisi ilkel kuşun, uçma yetisini tamamen değiştiren bir dinozor türü olduğuna dayanır. Montana Üniversitesi’nden Kenneth Dial ve ekibinin araştırması şimdi üçüncü bir teori sunuyor. Buna göre ilkel kuşlar, kanatlarını ilk önce, günümüzdeki yavru kınalı keklikler gibi (gelişmemiş kanatlarını bir tür değnek gibi kullanarak) tırmanmak için kullanmışlar. Balkanlar’dan Çin’e kadar yaygın olarak görülen keklikler gerçi yumurtadan çıktıktan 12 saat sonra koşabiliyorlar ama birkaç hafta kadar uçamıyorlar. Keklikler bu zaman içinde kanatlarını eğimli ve engebeli yolları aşmak için kullanıyorlar. Yetişkin kuşlar da eğimli arazide ilerlerken veya yorgun olduklarında aynı teknikten yararlanıyorlar. İlkel kuşların da ön ayaklarını bu şekilde kullandıklarını sanıyoruz diyor bilim adamları. Engelleri aşma yetisi, kuşlara avlanma ve düşmandan kaçma açısından önemli avantajlar getirmiş. Hazırlayan: Nilgün Özbaşaran Dede ÇİZGİLİK KÂMİL MASARACI kamilmasaraci?mynet.com HARBİ SEMİH POROY k