Katalog

PASOK’un hem LAOS’un önünün kesilmesi hem de hazine bonosu alış verişi ile ilgili son yolsuzlukta halkta gittikçe yayılan kızgınlığın etkileri büyümeden erken seçime gitmek mantıklı görünmüştü. Skandallardan bir İngiliz cep telefonu şirketinin ve hatta ABD büyükelçiliğinin karıştığı başbakan, bakanlar, genelkurmay, milletvekilleri ve gazeteciler dahil 100 kadar üst düzey yöneticinin dinlendiğinin ortaya çıkmasıyla patlak veren telekulak skandalı unutulmazlar arasında. Hükümet "milli güvenlik" konusu bir suç karşısında sürecin aydınlatılmasında, sorumluların tespitinde ve gerekli tepkinin gösterilmesi konusunda yetersiz bulunmuş hatta skandalı örtbas etmeye çalışmakla suçlanmıştı. Süt skandalı, 900’lü hat skandalı, hazine bonosu skandalı, Sosyal Güvenlik Fonu’nun zarara uğratılması gibi olaylarda kabine üyelerinin isimlerinin anılması bir yandan PASOK’tan devraldığı ülkeyi yolsuzluklardan arındırma sözü veren Karamanlis hükümetini çift yönlü yıprattı bir yandan da halkta "PASOK, YDP ikisi de aynı" bıkkınlığı yarattı. Nitekim halkın güvensizliğinin genelleşmesi iki partinin de aleyhine bir durum yarattı; iki parti de bir önceki mleri seçimlere göre daha az Yunanistan Seçi destek buldu dolayısıyla Yıllar iki partinin milletvekili sayısı da azaldı. 1996 2000 ASOK’A İKİNCİ 2004 2007 YENİLGİ toparlanma sağladı. Ancak seçim günü PASOK’un ikinci parti olacağı kaçınılmaz bir gerçekti ve soyadının getirdiği ağırlık ile Papandreu dahi bu gerçeği değiştirememişti. Evet, PASOK’un 2004’te artık iktidara veda etmesi normaldi ancak 2007’e gelene dek Papandreu partisini toparlanma sürecine sokabilirdi, daha güçlü bir muhalefet yapabilirdi, halkını "başbakan olabileceğine" ikna edebilirdi, dahası son bir yıldır dilinden düşürmediği "erken seçim"e hazırlıklı olabilirdi. Karamanlis’in "erken seçim kararının" bir sürpriz yaratması ve PASOK’un hazırlıksız yakalanması C S TRATEJİ 9 milliyetçi LAOS grubu da yüzde 3,79 civarında oy alarak 10 sandalye kazandı ve parlamentoya beşinci sırada giren parti oldu. Bu anlamda aslında sadece PASOK değil YDP de kaybetti. YDP tekrar iktidar parti oldu ancak parlamentoda sayısal açıdan güç kaybetti. Karamanlis halkın mesajını anlamış görünüyordu: "Halktan yeni bir dört yıl yetki aldık. Daha iyi olmak hataları tekrarlamamak için çalışacağız." Sayısal çoğunluğun zayıflaması hem icraatların yasalaşmasını zorlaştıracaktır hem de parlamentonun yasama kanadının hükümet üzerindeki denetim ve baskısını arttıracaktır. Artık YDP hassas bir çoğunluğa sahip; Karamanlis sürdürmeyi planladığı reform paketlerini ve hükümeti programını meclisten geçirirken daha güçlü bir muhalefetle karşılaşacaktır. Üstelik LAOS gibi aşırı sağ eğilimdeki ve Kilise’nin etkisi altındaki bir partinin meclisteki bütün havayı değiştireceği de kesin. Kilise, hükümeti denetleme işini genellikle dolaylı yollardan yaparken bu kez bunu meclis sıralarından gözlerinin içine bakarak yapacak. Bunu anlamak için ilköğretim okullarının tarih kitaplarındaki ırkçı ifadelerin kaldırılması yönündeki çabaların Kilisenin örgütlemesiyle sokağa dökülen göstericilerin tepkileri nedeniyle durdurulduğunu ve geri adım atıldığını hatırlamak yeterli olacaktır. Kuşkusuz ki hassas konularda Karamanlis’in ve partisinin hareket kabiliyeti önemli ölçüde kısıtlanacak. Herhalde anayasal anlamda da laik bir ülkeden PASOK bahsetmediğimiz sı yı sa Sandalye Oy Oranı % biliniyordur. Geçen 159 iktidar döneminde 41.49 158 parlamentoda ezici 43.80 çoğunluğa sahip 117 40.55 olmasına rağmen 102 eleştirileri göze 38.2 alamayarak Karamanlis’in Türkiye’ye yapacağı resmi ziyareti defalarca ertelediği hatırlanacak olursa bu dönem biraz daha zorlu geçecek gibi görünüyor. Türkiye açısından ise TürkiyeYunanistan ilişkilerinin seyrindeki iyileşmenin YDP’nin 2004 iktidarı ile sekteye uğradığının altını çizerek ikinci dönemden de fazla bir şey beklememenin yerinde olacağını belirtmek gerekir. Yaratılmaya çalışılan sözde Pontus Soykırımı fenomeni dahi bunu tek başına kanıtlamaya yeterli görünüyor. Çünkü Yunanistan devlet olarak ilk kez 19 Mayıs 2007’deki anma törenlerinde üst düzeyde katılım gösterdi; Dışişleri Bakanı Bakoyanni, Cumhurbaşkanı Papulias ve Başbakan Karamanlis törenlerde hazır bulundu. Seçimlerin en önemli galibi, küçük partiler oldu. Yangınlardan etkilenen bölgelerin çoğunlukla küçük partileri tercih ettiği seçimlerin ardından açıkça ortaya çıktı.Yunanistan Komünist Partisi yüzde 7.4 ile 22, Radikal Sol İttifak yüzde 4.4 ile 14, aşırı sağ eğilimli LAOS grubu da 3.79 oy alarak 10 sandalye kazandı. Hareketi Yeni Demokrasi Sandalye Sayısı % nı ra O Oy 102 38.12 125 42.70 165 45.36 152 41.86 herhalde yapılabilecek en büyük hataydı. Üstelik yolsuzluk iddiaları ve yangınlarda önlem almakta yetersiz kalınması suçlamaları seçimi almak için yeterli olmamıştı ve muhtemelen de ters tepmişti. Dolayısıyla iktidar partisi olmaya alışmış PASOK’lular 2004 seçimlerini partinin yenilgisi olarak kabul edebileceklerse de 2007 seçimlerini Papandreu’nun yenilgisi olarak görmek eğilimindeler. PASOK’un faturası erken saatlerde dededen ve babadan siyasetçi Papandreu’ya kesildi. Nitekim oyların henüz tamamı sayılamamışken yenilgiyi kabul ettiğini açıklayan Papandreu daha ilk geceden partisinden güven isteyeceğini söyleyerek genel kurul kapısını aralamıştı. P PASOK dört yılda ikinci kez yenildi. Ancak 2007 seçimlerinin mağlubunun daha çok Papandreu olduğunu söylemek gerekir. Papandreu Mart 2004 seçimlerine iki ay kala üstelik Merkez Yürütme Komitesi tarafından değil ABD’deki başkanlık seçimlerini anımsatan bir yöntemle PASOK üyelerine gitmiş ve bir milyondan fazla oy alarak seçilmişti. Ne var ki 20 yıldır ülkeyi yöneten PASOK iktidar yorgunluğu yaşıyordu ve Yunanistan da bir değişim arayışındaydı. 1996’da yönetimin başına gelen Kostas Simitis özellikle dış politikada önemli değişikliklere gitmiş ve seçtiği yol başarıyı da getirmişti. Özellikle Yunanistan hakkındaki uzlaşmaz ülke imajının Simitis döneminde büyük ölçüde değiştirilmesi PASOK döneminin artı hanesinde bulunur. Bunda Türkiye ile ilişkilerde kadim "kontrollü gerginlik" politikasını terk ederek hiç değilse işbirliği ortamı yaratmaya çalışması ve kuzey Balkanlardaki komşularına ambargolar uygulamak gibi sert politikalar yerine uzun vadeli hedeflerle mevcut sorunları ekonomik bağımlılık yaratarak çözmeyi tercih etmesi de etkili olmuştu. Karamanlis iktidarının da dış politikada aynı çizgiyi izlemesi Simitis anlayışının PASOK döneminde yerleştirilmesi başarısının da gösterildiği anlamına geliyor. Aynı dönemde Yunanistan’ın Avrupa Para Birliğine girişi sağlanmış, GKRY’nin AB üyeliği garantilenmişti. Hatta Karamanlis döneminin başarı hanesinde yer alan 2004 Atina Olimpiyatları’nın PASOK döneminde kazanılmış bir hak olduğu da kesin. Ne var ki PASOK iç politikada başarısızlıklara uğramıştı. Eğitim ve sağlık sektörlerine aktarılması beklenen paraların savunma harcamalarına yatırılması öncelikli eleştiri konularından birisiydi. Aynı şekilde yüksek enflasyon ve uygulanan kemer sıkma politikası grevlerin neredeyse her güne ve her iş koluna yayılmasına sebep olmuştu. PASOK milletvekillerinin çıkar ilişkilerine girdiği yönündeki iddialar ve yolsuzluk suçlamaları da tüm bunlara eklenince kamuoyu desteğinin yitirildiği anlaşılıyordu. Seçimlerden sadece iki ay önce bile olsa Simitis’in yerine Papandreu’nun getirilmesi yapılan anketlere göre PASOK’un oylarında GERÇEK KAZANANLAR KÜÇÜKLER VE KİLİSE Seçimin bir mağlubu ve bir de kazananı var. Ancak bu seçimlerin bir de "gerçek kazananı" vardı; küçük partiler/üçüncü partiler. Önceki seçimlerde PASOK ya da YDP’ye verilen oyların yüzde 6’lık kadar kısmını bu kez küçük partiler almıştı. Bu üçüncü partiler lehine 28 yeni milletvekili anlamına geliyor. Meclise bugüne dek iki büyük parti dışında iki de küçük parti girerdi ve bunların geçen seçimlerde ki toplam oy oranı yüzde 9 iken bu kez üç küçük parti yüzde 15’lik oy oranıyla mecliste yer alacak. Yunanistan Komünist Partisi (KKE) yüzde 7,4 ile 22 milletvekili, Radikal Sol İttifak (Syriza) yüzde 4,4 ile 14 milletvekili çıkardı. Aşırı sağ eğilimli olarak tanımlanan Papandreu